Znowelizowana Dyrektywa 2008/57 o interoperacyjności Zakres zmian i implikacje dla sektora kolejowego Dr inż. Marek Pawlik
EUROPEJSKIE REGULACJE PRAWNE DLA KOLEI PIERWOTNA IDEA: : swobodny przepływ osób, towarów w i kapitału CEL: : zintegrowany europejski system kolejowy zapewniający realizację trans-granicznych usług ug bez konieczności ci zmiany przewoźnika przy zapewnieniu najwyższej jakości usług. ug. METODA: : liberalizacja transportu kolejowego - Optymalizacja wykorzystania istniejącej infrastruktury. - Zrównoważenie różnych rodzajów transportu (przy uwzględnieniu możliwości transportu przyjaznego dla środowiska kolei, śródlądowego transportu wodnego i morskiego transportu na krótkie odległości). - Uczciwe i wydajne określanie cen za korzystanie z infrastruktury. - Skoncentrowanie się na potrzebach klientów 2
DYREKTYWY o INTEROPERACYJNOŚCI 1996/48/WE transeuropejski system kolei dużych prędkości, 2001/16/WE transeuropejski system kolei konwencjonalnej 2004/50/WE zmieniająca 96/48/WE i 2001/16/WE zapowiadająca stopniowe rozszerzanie zakresu stosowania 2008/57/WE skonsolidowana dyrektywa o interoperacyjności przesądzająca rozszerzenie zakresu stosowania od 2012 r. na cały system kolejowy i ewe. szynowe systemy miejskie 3
ENE STRUKTURA kolei wg.. 2008/57/WE CCS RST podsystemy strukturalne INF... OPE MAI TAF/TAP podsystemy eksploatacyjne TSI dla kolei konwencjonalnej: TSI INF (infrastruktura) TSI ENE (energia) TSI CCS (sterowanie) TSI OPE (ruch kolejowy) TSI RST + TSI WAG (tabor) TSI TAF (telematyka dla przew. tow.) TSI dla kolei dużych prędkości:: TSI INF (infrastruktura) TSI ENE (energia) TSI CCS (sterowanie) TSI OPE (ruch kolejowy) TSI RST (tabor) TSI dla kolei HS i CR jednoczesnie: TSI NOI (hałas) TSI SRT (bezpieczeństwo w tunelach) TSI PRM (osoby o ograniczonych zd. ruch.) TSI TAP (telematyka dla przew. pas.) 4
NOWE PODEJŚCIE LEGISLACYJNE dyrektywy specyfikacje TSI normy europejskie (CEN, CENELEC, ETSI) specyfikacje (np. GSM-R, ETCS) wymagania zasadnicze wymagania szczegółowe Wymaga się, aby dyrektywy nowego podejścia oraz uzupełniające je decyzje były stosowane przez wszystkie kraje członkowskie UE ponieważ definiują one podstawy funkcjonowania jednolitego systemu oceny zgodności, co tworzy podstawy WSPÓLNEGO RYNKU 5
ZAKRES STOSOWANIA Dyrektywy 2008/57/WE Państwa członkowskie mogą postanowić, że środki przyjęte przez nie w celu wdrożenia dyrektywy nie obejmują: - metra, tramwajów i innych systemów kolei lekkiej; - sieci, które są funkcjonalnie wyodrębnione z systemu kolejowego i przeznaczone są tylko na potrzeby pasażerskich przewozów lokalnych, miejskich lub podmiejskich, a także przedsiębiorstw kolejowych prowadzących działalność wyłącznie w obrębie tych sieci; - infrastruktury kolejowej należącej do właścicieli prywatnych oraz pojazdów działających jedynie na tej infrastrukturze na użytek jej właścicieli w ramach ich własnej działalności w zakresie transportu towarów; - infrastruktury i pojazdów przewidzianych wyłącznie do użytku lokalnego, historycznego lub turystycznego. 6
ODSTĄPIENIE od stosowania 2008/57/WE możliwe dla: - projektów będących w zaawansowanym stadium realizacji; - projektów odnowy lub modernizacji istniejącego już podsystemu, jeśli skrajnia ładunku, prześwit toru, szerokość międzytorza lub napięcie sieci elektrycznej w TSI są niezgodne z istniejącymi w podsystemie; - planowanego nowego podsystemu lub planowanego odnowienia lub modernizacji istniejącego już podsystemu na terytorium tego państwa członkowskiego, którego sieć kolejowa jest oddzielona lub odizolowana; - planowanego odnowienia, rozszerzenia lub modernizacji istniejącego już podsystemu, jeśli stosowanie TSI wpłynęłoby na opłacalność ekonomiczną projektu lub zgodność systemu kolejowego państwa członkowskiego; - w przypadku gdy w następstwie wypadku lub klęski żywiołowej warunki szybkiej odbudowy sieci nie pozwalają ze względów ekonomicznych lub technicznych na częściowe lub całkowite stosowanie odpowiednich TSI; - w przypadku pojazdów jadących z państw trzecich lub do państw trzecich, w których prześwit toru różni się od prześwitu toru głównej sieci Wspólnoty. 7
PRZEKAZYWANIE PODSYSTEMÓW do eksploatacji: certyfikacja, deklaracja, autoryzacja Jednostka kontraktowa wybiera NB Jednostka notyfikowana tworzy dokumentację Jednostka kontraktowa wydaje deklarację Jednostka notyfikowana wydaje certyfikat załączając dokumentację autoryzacja SA NOWE Jednostka POSZERZONE ZAPISY DOTYCZĄCE CE notyfikowana dokonuje oceny TABORU KOLEJOWEGO wykonawcy/producenci jednostki kontraktujące jednostki notyfikowane organy bezpieczeństwa 8
Przekazywanie taboru do eksploatacji wg. 2008/57/WE: - dyrektywie podlega cały tabor interoperacyjny i nieinteroperacyjny; - dyrektywa wprowadza wzajemną akceptację istniejącego taboru; - załącznik VII określa zasady wzajemnej akceptacji taboru: - lista parametrów; - klasyfikacja na wymagania A, B i C. - ERA jest zobowiązana do zaproponowania zmiany listy parametrów w styczniu 2009; propozycja obejmie: - nowy załącznik VII - uzupełniający dokument ERA (możliwe w świetle nowych zapisów); - ERA opracowuje dodatkowo dokument referencyjny; - KE uruchomi dla potrzeb wzajemnej akceptacji bazę NNTRs. 9
2008/57/WE wprowadza nowy rodzaj podmiotu - ECM: - IM zarządcy infrastruktury; - RU przedsiębiorstwa kolejowe (przewoźnicy); - ECM dysponenci taboru ECM Entity in Charge of Maintenance podmiot odpowiedzialny za utrzymanie ECM to między innymi ukłon w stronę banków i firm lizingowych z ECM pośrednio powiązana jest koncepcja wprowadzenia MMS-ów jako uzupełnienia SMS-ów wzajemne uznawanie ZNTK-ów na bazie MMS-ów proponuje się w formie osobnej umowy międzynarodowej obejmującej państwa UE i państwa 10
Najważniejsze wyzwania 2008/57/WE: - re-notyfikacja przepisów krajowych do bazy NNTRs - wzajemna akceptacja taboru na bazie dokumentu referencyjnego ERA - stosowanie prawa wspólnotowego do całego systemu kolejowego - otwarcie prac nad unifikacją szynowej komunikacji miejskiej (dyr. normy) 11
Dziękuję Państwu za uwagę dr inż. Marek Pawlik m.pawlik@plk-sa.pl www.plk-sa.pl tel.(+48 22) 47 32 007 fax: (+48 22) 47 33 36 12