Dżungla nomenklaturowa w zakresie certyfikacji podmiotów, wyrobów i personelu w transporcie kolejowym. Marek Pawlik PKP PLK S.A.

Transkrypt

1 Dżungla nomenklaturowa w zakresie certyfikacji podmiotów, wyrobów i personelu w transporcie kolejowym. Marek Pawlik PKP PLK S.A. 1

2 certyfikacja wyrobów akredytacja autoryzacja notyfikacja laboratoriów badawczych, jednostek kontrolujących, jednostek certyfikujących certyfikacja poddostawców walidacja walidacja homologacja świadectwa kwalifikacji personelu certyfikacja bezpieczeństwa przewoźników i autoryzacja bezpieczeństwa zarządców infrastruktury 2

3 certyfikacja wyrobów : Prawodawstwo RP (nadal w mocy wszędzie tam, gdzie brak prawodawstwa UE) - certyfikat typu urządzenia/systemu Prawodawstwo UE (w zakresie w którym wydane są szczegółowe regulacje specyfikacje TSI) - certyfikat zgodności składnika interoperacyjności (elementów/urządzeń/zespołów dla których prawo UE określa 100% wymagań włącznie z metodami sprawdzania czy są spełnione) - certyfikat weryfikacji zgodności podsystemu 3

4 dokumenty stanowiące podstawę oceny zgodności wyrobów (1/3): Techniczne Specyfikacje Interoperacyjności dokumenty o strukturze narzuconej przez dyrektywę o interoperacyjności przyjmowane dla podsystemów (np. TSI CCS podsystem sterowania ruchem kolejowym) a także dla ich części (np. TSI WAG wagony towarowe stanowiące część podsystemu tabor) oraz obejmujące określone aspekty dla kilku podsystemów (np. TSI SRT bezpieczeństwo w tunelach kolejowych obejmująca wymagania zarówno dla infrastruktury jak i dla taboru). Rozdział 6. dotyczy oceny zgodności, przy czym rozdział 6.1 dotyczy oceny zgodności składników interoperacyjności a rozdział 6.2 weryfikacji zgodności podsystemu. 4

5 dokumenty stanowiące podstawę oceny zgodności wyrobów (2/3): Aktualnie obowiązujące specyfikacje TSI szczegółowo określają proces oceny zgodności. Opisy modułów oceny zgodności ujęto w dedykowanych załącznikach. Począwszy od specyfikacji TSI dla podsystemu infrastruktura i dla podsystemu energia dla kolei konwencjonalnej specyfikacje TSI w tym względzie będą odwoływać się do jednego dokumentu przewodnika stosowania, który zostanie przyjęty osobną decyzją Komisji Europejskiej. TSI ENE i INF będą głosowane 3 grudnia nowe podejście do legislacji dla wspólnego rynku globalne podejście do certyfikacji wyrobów moduły oceny zgodności dla składników interop. i podsystemów kolejowych 5

6 dokumenty stanowiące podstawę oceny zgodności wyrobów (3/3): Normy europejskie (EN) normy wydawane przez CEN, CENELEC i ETSI. Jako normy są dobrowolne. Normy zcharmonizowane stanowią podstawę domniemania spełnienia wymagań zasadniczych. Normy powołane w TSI są obowiązujące w zakresie powołanym w zakresie stosowania TSI. Europejskie specyfikacje dokumenty powoływane w TSI dla wspólnie przyjętych rozwiązań szczególnie w zakresie ETCS, GSM-R oraz aplikacji telematycznych TAP i TAF. Europejskie aprobaty techniczne dokument o charakterze normy ale dotyczący konkretnego rozwiązania na dziś dopuszczony ale nie stosowany dla kolei. (szeroko stosowany w budownictwie). 6

7 akredytacja autoryzacja notyfikacja : Prawodawstwo UE (odwzorowane w prawodawstwie RP) - akredytacji, autoryzacji i notyfikacji podlegają: - laboratoria badawcze, - jednostki certyfikujące, - jednostki kontrolujące (inspekcyjne). - akredytacji dla tych jednostek udziela PCA - autoryzacji między innymi w oparciu o akredytację udziela Urząd Transportu Kolejowego UTK - notyfikacji wspomnianych jednostek Komisji Europejskiej dokonuje min. gospodarki na wniosek min. Transportu Dyrektywa 2008/57/WE rezygnuje z wyróżniania trzech kategorii jednostek notyfikowanych. Kategorii tych nie podaje także baza 7

8 certyfikacja poddostawców (dobrowolna): - dostawcy finalnych złożonych produktów takich jak np. tabor kolejowy korzystają z wielu poddostawców ale biorą na siebie deklarowanie zgodności i odpowiedzialność za jakość produktów, dlatego od lat prowadzą certyfikację poddostawców - w ramach UNIFE uruchomiono unifikację tej certyfikacji dla usprawnienia współpracy z poddostawcami (IRIS International Railway Industrial Standard) - zakładany docelowy zakres certyfikacji poddostawców w systemie IRIS obejmuje poddostawców w produkcji taboru kolejowego, poddostawców urządzeń srk i poddostawców elementów drogi kolejowej. 8

9 świadectwa kwalifikacji personelu: - dotyczą wykonywania prac krytycznych dla bezpieczeństwa realizowanych przez personel zewnętrzny w stosunku do zarządcy infrastruktury / przewoźnika np.: - wykonywanie złącz spawanych szyn kolejowych, - wykonywanie złącz klejono-sprężonych szyn kol., - wykonywanie badań defektoskopowych szyn kol., - spawanie elementów taboru kolejowego, - wymaganie imiennych świadectw kwalifikacji wpisywane jest do wymagań przetargowych, - w zakresie złącz spawanych szyn wymaga się zarówno imiennych świadectw kwalifikacji jak i świadectwa dla podmiotu realizującego wspomniane prace. 9

10 certyfikacja bezpieczeństwa przewoźników i autoryzacja bezpieczeństwa zarządców infrastruktury (prawo UE): - przewoźnik kolejowy przed rozpoczęciem działalności musi uzyskać zarówno licencję jak i certyfikat bezpieczeństwa. - certyfikaty bezpieczeństwa przewożników będą miały część A i część B przy czym część A podlega kross-akceptacji (crss-acceptance) a część B może częściowo podlegać wzajemnej akceptacji (mutual recognition). - część A opiera się na raz certyfikowanym Systemie Zarządzania Bezpieczeństwem (SMS Safety Management System). 10

11 homologacja - świadectwo typu stwierdzające nie tyle bezpieczeństwo stosowania danego urządzenia/systemu co zgodność takiego wyrobu z otoczeniem w jakim ma funkcjonować. - świadectwa homologacji wydaje się np. urządzeniom telekomunikacyjnym (np. radiotelefonom), które mają we właściwy sposób funkcjonować w określonej sieci telekomunikacyjnej (np. w sieci radia rozgłoszeniowego PKP 150MHz). 11

12 walidacja - jeden z procesów certyfikacji składników interoperacyjności (zgodny z modułem V) oparty na doświadczeniach eksploatacyjnych (możliwość tego modułu stosowania zależy od składnika i jest przesądzona w TSI); - po walidacji wydawany jest certyfikat przydatności do stosowania a nie certyfikat zgodności składnika interoperacyjności. 12

13 Dziękuję za uwagę 13