Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2011/2012 Tryb studiów Studia stacjonarne/studia niestacjonarne Kod 186 Nazwa Autorzy ścieżki Rok POMOC PSYCHOLOGICZNA W PRAKTYCE dr Marta Kochan-Wójcik kierownik mgr Wiera Gredel-Kijewska; dr Joanna Piskorz; mgr Jacek Rydlewski IV Semestr 7 Liczba godzin 135 Forma zajęć Wykład, warsztat, seminarium Prowadzący Wprowadzenie do psychoterapii (15 godz.) wykład mgr Jacek Rydlewski Wprowadzenie do superwizji (30 godz.) warsztat mgr Jacek Rydlewski Konsultacja psychologiczna - pierwszy kontakt z klientem (30 godz.) warsztat i seminarium dr Marta Kochan-Wójcik Wymagania wstępne Praca z grupą prowadzenie warsztatów i zajęć psychoedukacyjnych (45 godz.) warsztat i seminarium dr Joanna Piskorz Interwencja kryzysowa - (15 godz.) warsztat mgr Wiera Gredel-Kijewska Gotowość do podjęcia współpracy z Pracownią Konsultacji i Poradnictwa Psychologicznego IPs UWr., a w tym prowadzenia konsultacji psychologicznych i zajęć warsztatowych dla osób zgłaszających się po pomoc (szczegółowe informacje na temat działalności Pracowni dostępne są na stronie: www.pkip.psychologia.uni.wroc.pl) Ukończony III rok psychologii. Założenia i cele Zapoznanie się z ważnymi zjawiskami psychologicznymi, które występują podczas procesu psychoterapii. Dostarczenie wiedzy i ćwiczenie umiejętności niezbędnych w nawiązaniu pierwszego kontaktu z klientem, a także rozwoju samoświadomości w rozpoznawaniu własnych zasobów i ograniczeń w takiej relacji.
Formy Warunki Zapoznanie z zasadami prowadzenia konsultacji psychologicznych oraz przygotowywania, organizowania i realizowania warsztatów psychoedukacyjnych i rozwojowowych. Prowadzenie konsultacji psychologicznych i warsztatów we współpracy z zespołem Pracowni Konsultacji i Poradnictwa Psychologicznego IPs UWr. dla zgłaszających się klientów (min. studentów różnych uczelni, a także skazanych przebywających w Zakładzie Karnym nr II we Wrocławiu). Analiza gromadzonych przez studentów ścieżki doświadczeń z roli osoby pomagającej w ramach zajęć superwizyjnych. Wykład wprowadzający kończy się zaliczeniem bez oceny; pozostałe zajęcia kończą się zaliczeniem na ocenę na podstawie warunków opisanych w syllabusach. Jeżeli na blok przedmiotów składa się kilka zajęć w indeksie obok nazwy student wpisuje wszystkie osoby prowadzące zajęcia. Oceną końcową jest średnia z uzyskanych przez studenta ocen cząstkowych, którą wpisuje wyznaczony prowadzący. Niezaliczenie jednych zajęć z bloku oznacza niezaliczenie całego bloku. Brak oceny z jednego (lub bloku przedmiotów) oznacza niedopuszczenie do egzaminu końcowego (16 punktów ECTS student uzyskuje po zaliczeniu wszystkich przedmiotów na ścieżce); Ścieżka edukacyjna kończy się egzaminem, który obejmuje materiał ze wszystkich przedmiotów (4 punkty ECTS student uzyskuje po pozytywnie zdanym egzaminie końcowym). Nieobecności przed kolejnymi zajęciami w godzinach konsultacji prowadzącego Aktywność Znajomość literatury Przeprowadzenie konsultacji psychologicznej lub zajęć warsztatowych dla wybranej grupy osób Pozytywne zaliczenie prac cząstkowych obejmujących wiadomości z poszczególnych tematów Pozytywne zaliczenie testu pisemnego obejmującego wiadomości z treści programowych całej ścieżki ECTS 16 punktów (oceny) + 4 punkty (egzamin)
Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2011/2012 Tryb studiów Studia stacjonarne/studia niestacjonarne Kod 186 Nazwa Status Przedmiotu Autor programu Rok WPROWADZENIE DO PSYCHOTERAPII Zajęcia uzupełniające z psychologii mgr Jacek Rydlewski IV Semestr 7 Liczba godzin 15 Forma zajęć Wykład Prowadzący Wymagania wstępne mgr Jacek Rydlewski Ukończony IV rok Założenia i cele Zapoznanie się z ważnymi zjawiskami psychologicznymi, które występują podczas procesu psychoterapii długoterminowej. Formy Egzamin Warunki obecność znajomość literatury pozytywna ocena z pracy pisemnej ECTS 4 (student uzyskuje 4 punkty ECTS po pozytywnie zdanym egzaminie końcowym) Treści programowe: 1. Źródła zaburzeń psychicznych. Popęd relacja. Wczesne relacje a struktura ja. System rodzinny (wielopokoleniowy). 2. Psychoterapia jako relacja. Relacja rzeczywista. Przymierze terapeutyczne.
3. Psychoterapia unikalna relacja w dotychczasowym doświadczeniu. Zasada ustalenia (setting). Reguła abstynencji. Reguła neutralności. 4. Przeniesienie i przeciwprzeniesienie. 5. Przeniesienie i przeciwprzeniesienie traumatyczne. Identyfikacja projekcyjna. 6. Zmiana strukturalna w procesie psychoterapii. 7. Korekcyjne doświadczenie emocjonalne, jako niepotwierdzenie się negatywnych oczekiwań i wzorców. obowiązkowa uzupełniająca Ch.Gelso, J. Hayes (2004) Relacja Terapeutyczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Herman J.L. (1999). Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Grzesiuk L. (1994). Psychoterapia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Leźnicka-Łoś A. (2002). Nauczyć się kochać. Warszawa: Jacek Santorski & CO Wydawnictwo. Goldstein E. (2003). Zaburzenia z pogranicza. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2011/2012 Tryb studiów Studia stacjonarne/studia niestacjonarne Kod 186 Nazwa Status Przedmiotu Autor programu Rok WPROWADZENIE DO SUPERWIZJI Zajęcia uzupełniające z psychologii mgr Jacek Rydlewski IV Semestr 7 Liczba godzin 30 Forma zajęć warsztat Prowadzący Wymagania wstępne Założenia i cele mgr Jacek Rydlewski Ukończony III-ci rok psychologii. Posiadanie pierwszych doświadczeń własnych w związku z pełnieniem co najmniej jednej z ról: doradcy, konsultanta, terapeuty, prowadzącego grupę, itp. 1. Zbudowanie umiejętności do podstawowej refleksji na temat swojego udziału w sytuacji pomocy psychologicznej: - w zależności od typu problemu - w zależności od osobowości pacjenta - w zależności od osobowości psychologa 2. Podstawowa orientacja teoretyczna w związku z problemami przynoszonymi przez pacjentów Formy Warunki Test obejmujący zagadnienia omawiane na zajęciach i literaturę. Pozytywny wynik testu. Poddawanie superwizję swojej pracy, aktywność. ECTS 4
Treści programowe: 1. Istota i cel superwizji. 2. Charakterystyka relacji w terapii. 3. Komunikacja na poziomie świadomym. 4. Komunikacja na poziomie nieświadomym. 5. Co do spotkania może wnosić pacjent. 6. Co do spotkania może wnosić prowadzący. 7. Zjawisko przeniesienia. 8. Zjawisko przeciwprzeniesienia. 9. Ukryte motywacje. 10. Obraz terapeuty w zależności od problemu. 11. Sytuacje indywidualne. 12. Sytuacje grupowe. obowiązkowa uzupełniająca Gelso Ch., Hayes J. (2004) Relacja Terapeutyczna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Grzesiuk L. red. (2005) Psychoterapia, teoria. Warszawa: Eneteia Wydawnictwo Psychologii i Kultury Herman J.L. (1999). Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Gabbard G. (2010) Psychiatria Psychodynamiczna w Praktyce Klinicznej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. McWilliams N. (2011) Psychoterapia psychoanalityczna. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia
Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski Tryb studiów Kod 186 Nazwa Status Autor programu Rok ROK AKADEMICKI 2011/2012 Studia stacjonarne/studia niestacjonarne KONSULTACJA PSYCHOLOGICZNA - PIERWSZY KONTAKT Z KLIENTEM Zajęcia uzupełniające z psychologii dr Marta Kochan-Wójcik IV Semestr 7 Liczba godzin 30 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Założenia i cele: Warsztat i seminarium dr Marta Kochan-Wójcik Gotowość do podjęcia współpracy z Pracownią Konsultacji i Poradnictwa Psychologicznego IPs UWr., a w tym prowadzenia konsultacji psychologicznych i zajęć warsztatowych dla osób zgłaszających się po pomoc (szczegółowe informacje na temat działalności Pracowni dostępne są na stronie: www.pkip.psychologia.uni.wroc.pl) Ukończony III rok psychologii. Celem zajęć jest przygotowanie studentów do prowadzenia konsultacji psychologicznych, które będą realizowane w ramach działań Pracowni Konsultacji i Poradnictwa Psychologicznego IPs UWr. W związku zajęcia służyć będą prezentacji wiedzy i ćwiczeniu umiejętności niezbędnych w nawiązaniu pierwszego kontaktu z klientem, a także rozwoju samoświadomości w rozpoznawaniu własnych zasobów i ograniczeń w takiej relacji. Formy Warunki Ocena Znajomość literatury i aktywność podczas zajęć. Obecność (dopuszczalna 1 nieobecność, kolejna usprawiedliwiona - musi zostać zaliczona przez studenta podczas konsultacji). Realizacja 15-godzinnego wolontariatu w Stacji Dializ Fresenius Nephrocare, w ramach którego student przeprowadzi indywidualne spotkania z pacjentami Stacji oraz przygotuje sprawozdanie z wykonania tego zadania. Pozytywna ocena z kolokwium zaliczeniowego. ECTS 4
TREŚCI PROGRAMOWE: 1. Umiejętności i zasoby psychologa w relacji pomagania: Stereotyp psychologa Osobiste przekonania na temat pomagania. Zasoby pomagania i świadomość granic. Uwikłanie w trójkąt dramatyczny. 2. Warsztat komunikacyjny w relacji terapeutycznej: Zasady aktywnego słuchania. Udzielanie informacji zwrotnych. Przeżycia emocjonalne w kontakcie z klientem. 3. Kontakt i kontrakt: Wymagania i ramy roli psychologa w kontakcie z klientem. Zasady odpowiedzialności. Struktura kontaktu z klientem. Kontrakt w postępowaniu diagnostycznym i terapeutycznym. Współpraca z innymi specjalistami. 4. Wywiad i obserwacja psychologiczna: Zasady prowadzenia obserwacji i wywiadu psychologicznego. Zaplanowanie pierwszego wywiadu z klientem. Zbieranie i porządkowanie informacji uzyskanych od klienta. Formułowanie hipotez i planowanie kolejnego spotkania. 5. Analiza problemów zgłaszanych klientów młodych dorosłych: charakterystyka trudności, cele pracy, interwencje: Trudności adaptacyjne. Radzenie sobie ze stresem. Problemy w relacjach partnerskich. Problemy w relacjach z rodziną pochodzenia. Problemy emocjonalne. 6. Etyka zawodowa w kontakcie z klientem: Standardy etyczno zawodowe psychologa. Analiza wybranych dylematów etycznych w pracy terapeutycznej. Kompetencje psychologa diagnosty i konsultanta. obowiązkowa Engel-Bernatowicz, A. (2005). Specyfika kontaktu w wywiadzie psychologicznym. w: Stemplewska-Żakowicz K. i Krejz K. (red.) Wywiad psychologiczny (t.2). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP (s. 54-80). Grzesiak-Feldman M. (2005) Kilka słów o sztuce interpretacji, w: Stemplewska-Żakowicz K. i Krejz K. (red.) Wywiad psychologiczny (t.1). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP (s. 125-127). Kubitsky J. (2008) Vademecum psychoterapeuty. Warszawa: Wyd. Lekarskie PZWL, rozdział 1 (s. 15-33).
uzupełniająca Stemplewska-Żakowicz, K. (2005). Jak zrobić dobry wywiad. w: Stemplewska-Żakowicz K. i Krejz K. (red.) Wywiad psychologiczny (t.1). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP. (s. 90-109). Stemplewska-Żakowicz, K. (2005). Relacja diagnostyczna. w: Stemplewska-Żakowicz K. i Krejz K. (red.) Wywiad psychologiczny (t.2). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP (s. 27-50). Stemplewska-Żakowicz, K. (2009). Diagnoza psychologiczna. Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna. Tom 1 serii Autorskie Podręczniki Akademickie pod red J. Strelaua, D. Dolińskiego. Gdańsk: GWP (s.161-177) Suchańska A., (1993) Trójkąt Dramatyczny i gry ratownicze. (w:) ABC psychologicznej pomocy. (red.) J. Santorski, Agencja Wyd. J. Santorski & Co (s. 71-83). Wojciechowska J. (2005). Okres wczesnej dorosłości. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać? [w:] Brzezińska A. [red.] Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: GWP (s. 469-502). Zalewski, B. (2005). Informacje zwrotne. w: Stemplewska-Żakowicz K. i Krejz K. (red.) Wywiad psychologiczny (t.2). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP. (s.215-239). Zalewski, B. (2005). Kontrakt. w: Stemplewska-Żakowicz K. i Krejz K. (red.) Wywiad psychologiczny (t.2). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP. (s. 102-130). Drat-Ruszczak K., Drążkowska-Zielińska E. (red.) (2005). Podręcznik pomagania. Warszawa: Academica Wydawnictwo SWPS (s. 13-43). Jedliński K. (1993), Sztuka słuchania. [w:] Santorski J. (red.), ABC psychologicznej pomocy, Rezonans i Dialog, cz.8, Agencja Wydawnicza Jacek Santorski & Co., Warszawa (s.13-25). Opoczyńska M. (2007) Próby relacji, czyli etyka psychoterapii. Psychoterapia 3 (142), s: 15 22; tekst dostępny na stronie: http://www.psychoterapiaptp.pl/uploads/pt2007n3s15opoczynska.pdf Stemplewska-Żakowicz, K. (2005). Metoda wywiadu w psychologii. w: Stemplewska-Żakowicz K. i Krejz K. (red.) Wywiad psychologiczny (t.1). Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP (s. 31-59). Stemplewska-Żakowicz, K. (2009). Diagnoza psychologiczna. Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna. Tom 1 serii Autorskie Podręczniki Akademickie pod red J. Strelaua, D. Dolińskiego. Gdańsk: GWP (s.62-80). Stemplewska-Żakowicz, K. (2009). Diagnoza psychologiczna. Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna. Tom 1 serii Autorskie Podręczniki Akademickie pod red J. Strelaua, D. Dolińskiego. Gdańsk: GWP (s. 209-221). Ziółkowska B. (2005). Okres wczesnej dorosłości. Jak rozpoznać potencjał młodych dorosłych? [w:] Brzezińska A. [red.] Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: GWP (s. 423-469).
Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2011/2012 Tryb studiów Studia stacjonarne/studia niestacjonarne Kod 186 Nazwa Status Przedmiotu Autor programu Rok PRACA Z GRUPĄ PROWADZENIE WARSZTATÓW I ZAJĘĆ PSYCHOEDUKACYJNYCH Zajęcia uzupełniające z psychologii dr Joanna Piskorz IV Semestr 7 Liczba godzin 45 Forma zajęć Prowadzący warsztat i seminarium dr Joanna Piskorz Wymagania wstępne Gotowość do prowadzenia zajęć warsztatowych dla wyznaczonych grup osób. Ukończony III rok psychologii. Założenia i cele Zapoznanie z zasadami prowadzenia warsztatów psychoedukacyjnych i rozwojowych. Doświadczenie siebie w roli prowadzącego warsztaty. Przygotowanie i przeprowadzenie warsztatu psychoedukacyjnego. Formy Warunki Ocena Obecność na zajęciach. Przygotowanie konspektu sześciogodzinnego warsztatu psychoedukacyjnego. Przeprowadzenie sześciogodzinnego warsztatu psychoedukacyjnego oraz napisanie sprawozdania. ECTS 6
Treści programowe: 1. Wprowadzenie, zebranie informacji o doświadczeniu studentów w prowadzeniu zajęć 2. Definicja grupy, normy, cele, struktura grupy 3. Badanie struktury grupy - badanie socjometryczne 4. Przygotowanie warsztatów, szkoleń; pisanie konspektów 5. Metody prowadzenia zajęć: ćwiczenia, lodołamacze, zadania egzystencjalne, testy psychologiczne, wykład, odgrywanie ról, dyskusja, case study, gry, symulacje 6. Prezentowanie przygotowanych konspektów 7. Sytuacje trudne podczas prowadzenia warsztatów 8. Cechy prowadzącego; Ja jako prowadzący 9. Etyczne aspekty pracy z grupą 10. Przeprowadzanie przez studentów przygotowanych fragmentów warsztatów na zadany temat obowiązkowa uzupełniająca Aronson, E., Wilson, T. D., Akert, R. M. (1997). Psychologia społeczna. Serce i umysł. Warszawa, Zysk i S-ka. Brzeziński J. (1978). Elementy metodologii badań psychologicznych. Warszawa: PWN. Jarmuż, S., Witkowski, T. (2004). Podręcznik trenera. Wrocław: Biblioteka moderatora. Koza, A., Łaguna, M. (2009). Metody prowadzenia szkoleń, czyli niezbędnik trenera. Gdańsk: GWP. Łaguna, M. (2004). Szkolenia. Jak je prowadzić, by. Gdańsk: GWP. Schneider Corey, M., Corey, G. (2002). Grupy. Metody grupowej pomocy psychologicznej. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia. Łaguna, M., Fortuna, P. (2009). Przygotowanie szkolenia, czyli jak dobry początek prowadzi do sukcesu. Gdańsk: GWP.
Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski Tryb studiów Kod 186 Nazwa Status Autor programu Rok ROK AKADEMICKI 2011/2012 Studia stacjonarne/studia niestacjonarne INTERWENCJA KRYZYSOWA Zajęcia uzupełniające z psychologii mgr Wiera Gredel-Kijewska IV Semestr 7 Liczba godzin 15 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Założenia i cele pracy studentów na zajęciach: Formy Warunki ECTS 2 Warsztat mgr Wiera Gredel-Kijewska Ukończony III rok psychologii. Zwiększenie kompetencji i umiejętności w zakresie: 1/ diagnozowania kryzysu psychicznego 2/ planowania interwencji kryzysowej 3/ prowadzenia interwencji kryzysowej Ocena Znajomość literatury i aktywność podczas zajęć. Obecność (nieobecności usprawiedliwione - muszą zostać zaliczone przez studenta podczas konsultacji). Przygotowanie pracy zaliczeniowej/kolokwium. TREŚCI PROGRAMOWE: 1. Ogólna charakterystyka kryzysu w ujęciu psychologicznym. Obszary kryzysów. 2. Zdefiniowania pojęcia interwencji kryzysowej. 3. Procedury stosowane w interwencji kryzysowej 4. Specyfika interwencji podejmowanych wobec osób doświadczających różnych kryzysów (strata, przemoc, nadużywanie substancji chemicznych, zachowania nałogowe, zamiar samobójczy lub próba samobójcza, współuzależnienie). obowiązkowa Richard K. James Burl E. Gilliland Strategie interwencji kryzysowej, Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA, 2008
uzupełniająca James L. Greenstone Sharon C. Leviton Interwencja kryzysowa, Gdańsk: GWP, 2004 Kevin Browne Martin Herbert Zapobieganie przemocy w rodzinie, Warszawa: WSiP, 1999 Danya Glaser Stephen Frosh Dziecko wykorzystywane seksualnie, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1995 Judith Lewis Herman PRZEMOC Uraz psychiczny i powrót do równowagi, Gdańsk: GWP, 2004 William R. Miller Wzmacnianie motywacji do zmiany w terapii nadużywania substancji, Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne PARPAMEDIA, 2009