Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski

Transkrypt

1 Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2009/2010 Tryb studiów Studia niestacjonarne Kod 4.7/5/182 Nazwa Autorzy ścieżki Rok ZABURZENIA FUNKCJONOWANIA SPOŁECZNEGO JEDNOSTKI ORAZ FORMY PRZECIWDZIAŁANIA dr hab. Danuta Borecka-Biernat - kierownik dr Dagmara Łupicka-Szczęśnik, dr Joanna Piskorz, dr Marta Kochan-Wójcik IV Semestr 7 Liczba godzin 135 Forma zajęć Tematyka zajęć i prowadzący Wykład, konwersatorium z elementami warsztatu Trudności w rozwoju społecznym (15 godz.) - wykład dr hab. Danuta Borecka-Biernat dr Dagmara Łupicka-Szczęśnik dr Joanna Piskorz dr Marta Kochan Wójcik Zaburzenia w zachowaniu dzieci i młodzieży-przejawy, przyczyny oraz możliwości ich przezwyciężenia (30 godz.) - konwersatorium dr hab. Danuta Borecka-Biernat Strategie profilaktyki przyjmowane w ramach określonej kategorii zagrożeń (30 godz.)- konwersatorium z elementami warsztatu dr Dagmara Łupicka-Szczęśnik Konflikt w szkole relacja uczeń / nauczyciel / rodzic przejawy, przyczyny oraz sposoby ich rozwiązywania. (30 godz.) konwersatorium z elementami warsztatu dr Joanna Piskorz Systemowe ujęcie zaburzeń funkcjonowania człowieka. Cykl życia rodziny (30 godz.) konwersatorium z elementami warsztatu dr Marta Kochan - Wójcik Wymagania wstępne Ukończony III rok Założenia i cele Nabycie umiejętności przez Studenta przeprowadzenia analizy i interpretacji uwarunkowań różnych zjawisk stanowiących utrudniania w procesie socjalizacji i wychowania młodzieży, u podłoża których znajdują się problemy społeczne charakterystyczne dla współczesnego 1

2 społeczeństwa polskiego. Formy Warunki Odpowiednie rozpoznanie i analiza zaburzonych form zachowania, określenie czynników społecznych i podmiotowych w ich kreowaniu, stanowi konieczny warunek do wykazania się przez Studenta umiejętnością planowania i podejmowania skutecznych działań profilaktyczno-wychowawczych, minimalizujących zasięg zaburzeń w zachowaniu. Wykład wprowadzający kończy się zaliczeniem na zal. 5 punktów ECTS student uzyskuje po zdaniu egzaminu końcowego Każdy blok zajęć kończy się zaliczeniem na ocenę na podstawie warunków opisanych w syllabusach. Jeżeli na blok składa się kilka zajęć w indeksie obok nazwy student wpisuje wszystkie osoby prowadzące zajęcia. Oceną końcową jest średnia z uzyskanych przez studenta ocen cząstkowych, którą wpisuje wyznaczony prowadzący. Niezaliczenie jednych z zajęć z bloku oznacza niedopuszczenie do egzaminu końcowego. Egzamin pisemny obejmujący wiadomości z treści programowych z całej ścieżki. obecność obowiązkowa; zwolnienie lekarskie w przypadku nieobecności; zaliczenie nieobecności przed kolejnymi zajęciami w godzinach konsultacji prowadzącego aktywność znajomość literatury przygotowywanie zadań domowych pozytywne zaliczenie prac cząstkowych obejmujących wiadomości z poszczególnych tematów pozytywne zaliczenie testu pisemnego obejmującego wiadomości z treści programowych całej ścieżki ECTS 16 punktów (oceny) + 5 punktów (egzamin) 2

3 Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2009/2010 Tryb studiów Studia stacjonarne/studia niestacjonarne Kod 182 Nazwa Status Autor programu Rok TRUDNOŚCI W ROZWOJU SPOŁECZNYM Zajęcia uzupełniające z psychologii dr hab. Danuta Borecka-Biernat, dr Dagmara Łupicka-Szczęśnik, dr Joanna Piskorz, dr Marta Kochan Wójcik IV Semestr 7 Liczba godzin 15 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Wykład dr hab. Danuta Borecka-Biernat, dr Dagmara Łupicka-Szczęśnik, dr Joanna Piskorz, dr Marta Kochan Wójcik Ukończony III rok Założenia i cele W ramach zajęć słuchacze: Zapoznają się z uwarunkowaniami, symptomami i identyfikowaniem zaburzeń społecznego zachowania młodzieży Zapoznają się z perspektywą systemowej analizy zaburzeń rozwoju społecznego człowieka oraz ukazanie roli jaką w tym kontekście zajmuje rodzina. Zapoznają się z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi konfliktów społecznych Zaznajamiają się z różnorodnymi aspektami zachowań ryzykownych Poznają formy oddziaływań pomocne w uruchomieniu zasobów jednostki. Formy Egzamin Warunki obecność i aktywność znajomość literatury pozytywna ocena z testu ECTS 5 (student uzyskuje 5 punktów ECTS po pozytywnie zdanym egzaminie końcowym) 3

4 Treści programowe: 1. Zaburzenia społecznego zachowania w różnych koncepcjach teoretycznych. 2. Rozmiary i rodzaje zaburzeń społecznego zachowania młodzieży 3. Zaburzenia społecznego zachowania w kontekście środowiska rodzinnego i grupy rówieśniczej 4. Problem diagnozy zaburzeń społecznego zachowania 5. Perspektywy analizy trudności w rozwoju społecznym. 6. Rozumienie pojęcia zaburzeń funkcjonowania społecznego człowieka w ujęciu systemowym. 7. Znaczenie rodziny a trudności rozwoju społecznego człowieka. 8. Konflikt społeczny rodzaje, przyczyny powstawania, dynamika oraz sposoby rozwiązywania 9. Społeczno środowiskowe uwarunkowania zagrożeń dzieci i młodzieży. 10. Kategorie ryzyka a zasoby odpornościowe młodych ludzi. obowiązkowa uzupełniająca S. Chełpa, T. Witkowski. Psychologia konfliktów. Biblioteka Moderatora, M. Deutsch, P. Coleman. Rozwiązywanie konfliktów. WUJ, 2005 Goldenberg H., Goldenberg I. "Terapia rodzin", Wydawnictwo UJ, Kraków, 2006 Górniak L., Józefik B. (red.) "Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin", Wydawnictwo UJ, Kraków 2003 S.Kozak. Patologie wśród dzieci i młodzieży. Leczenie i profilaktyka. Difin, Warszawa, R. Fisher, W. Ury, B. Patton. Dochodząc do tak. PWE, R. Fisher, W. Ury, B. Patton. Odchodząc od nie. PWE, B.Urban (red.), Problemy współczesnej patologii społecznej. WUJ, Kraków,

5 Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2009/2010 Tryb studiów Studia stacjonarne/studia niestacjonarne Kod 182 Nazwa Status Autor programu Rok ZABURZENIA W ZACHOWANIU DZIECI I MŁODZIEŻY- PRZEJAWY, PRZYCZYNY ORAZ MOŻLIWOŚCI ICH PRZEZWYCIĘŻENIA Zajęcia uzupełniające z psychologii dr hab. Danuta Borecka-Biernat IV Semestr 7 Liczba godzin 30 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Konwersatorium dr hab. Danuta Borecka-Biernat Brak Założenia i cele Zapoznanie uczestników z rodzajami zaburzeń w zachowaniu dzieci i młodzieży oraz uwrażliwienie na problem istnienia zależności pomiędzy zaburzeniami emocjonalnymi i behawioralnymi jednostki a kontekstem społecznym w jakim ona żyje i działa oraz omówienie wybranych form pomocy psychologicznej Formy Ocena Warunki Obecność i aktywność na zajęciach Pozytywna ocena z kolokwium ECTS 4 Treści programowe: 1. Zaburzenia emocjonalne dzieci i młodzieży przyczyny i ich skutki w zachowaniu się. Jak pomagać dzieciom i młodzieży z zaburzeniami życia uczuciowego 2. Zaburzenie zachowania. Opis i klasyfikacja. Przebieg zaburzenia zachowania 5

6 3. Agresja problem indywidualny i społeczny. Geneza agresji w świetle badań i poglądów psychologicznych. Jak radzić sobie z gniewem. 4. Próby samobójcze odpowiedź młodego pokolenia na trudności w procesie socjalizacji 5. Nieśmiałość dzieci i młodzieży jako forma zaburzeń w relacjach interpersonalnych. Środowiskowe i osobowościowe uwarunkowania nieśmiałości. Strategie radzenia sobie z nieśmiałością. 6. Samotność młodzieży jako syndrom wykluczenia społecznego 7. Młodzież wobec trudnych sytuacji społecznych. Indywidualne i rodzinne czynniki w kształtowaniu sposobów radzenia sobie z trudnymi sytuacjami społecznymi 8. Konflikty i ich przyczyny w świadomości rodziców i dzieci. Konstruktywne i destruktywne sposoby rozwiązywania konfliktów pomiędzy rodzicami a dziećmi 9. Zaburzenia w zachowaniu a relacje interpersonalne w grupie. Dziecko w konfliktach z rówieśnikami obowiązkowa A. Kozłowska. Znaczenie relacji rodzinnych dla pozytywnego rozwoju dziecka. Diagnoza i terapia. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno- Pedagogicznej, Warszawa, P. Kendall. Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. GWP, Gdańsk, B. Carducci. Nieśmiałość. Nowe odważne podejście. Znak, Kraków, A. Brzezińska, E.Hornowska (red).dzieci i młodzież wobec agresji i przemocy. Scholar, Warszawa, D. Borecka-Biernat, Strategie radzenia sobie młodzieży w trudnych sytuacjach społecznych. Psychospołeczne uwarunkowania,. WUWr., Wrocław, T. Rostowska. Konflikt międzypokoleniowy w rodzinie. WUŁ, Łódź, M. Cywińska. Konflikty interpersonalne wśród dzieci. WAM, Poznań, uzupełniająca H. Schaffer. Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, T. Wolańczyk, J. Komender (red). Zaburzenia emocjonalne i behawioralne u dzieci. 6

7 Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2009/2010 Tryb studiów Studia stacjonarne/studia niestacjonarne Kod 182 Nazwa Status Autor programu Rok STRATEGIE PROFILAKTYKI PRZYJMOWANE W RAMACH OKREŚLONEJ KATEGORII ZAGROŻEŃ Zajęcia uzupełniające z psychologii dr Dagmara Łupicka-Szczęśnik IV Semestr 7 Liczba godzin 30 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Konwersatorium z elementami warsztatu dr Dagmara Łupicka-Szczęśnik Ukończony IIIrok Założenia i cele W ramach zajęć słuchacze: Zapoznają się z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi zachowań ryzykownych Potrafią wyodrębnić i opisać cechy indywidualne dzieci i młodzieży zagrożonej Uświadamiają sobie znaczenie prowadzenia profilaktyki w zapobieganiu zachowaniom ryzykownym Poznają strategie pomocne dla dokonania zmian Formy Ocena Warunki Obecność i aktywność na zajęciach. Pozytywna ocena z przeprowadzenia i zanalizowania procesu mediacji ECTS 4 7

8 Treści programowe: 1. Charakterystyka dzieci i młodzieży pod kątem podwyższonego ryzyka ze szczególnym uwzględnieniem czynników wpływających na kształtowanie odporności jednostki. 2. Porzucanie szkoły a konsekwencje społeczno ekonomiczne. Strategie profilaktyczne zabezpieczające przed eskalacją oraz pomocne w przywróceniu ucznia szkole. 3. Społeczno kulturowy i psychologiczny kontekst zażywania substancji psychoaktywnych. Wykorzystanie strategii profilaktyki nam terenie szkoły i w rodzinie. 4. Ryzykowne zachowania seksualne a konsekwencje społeczno ekonomiczne. Wykorzystanie modelu adlerowskiego w budowaniu strategii profilaktyki. 5. Samobójstwa młodych ludzi. Strategie rozpoznawania problemu. Budowanie programu prewencji pierwotnej. 6. Alienacja. Strategie profilaktyki pomocne w otwarciu na nawiązywanie relacji społecznych. obowiązkowa uzupełniająca Carr A. (2004), Depresja i próby samobójcze młodzieży. Sposoby przeciwdziałania i reagowania, Gdańsk: GWP Gomez A. M. (2002), Gdy dziecko ma problemy w klasie, Kraków: espe Goodman R., Scott S. (2000), Psychiatria dzieci I młodzieży, Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner Pasek M. (2000), Narkotyki przy tablicy, Warszawa: Toret Rogala Obłękowska J. (2002), Narkoman w rodzinie. Wskazania do terapii, Warszawa: ISNS UW Sawicka K. (red.) (1999), Socjoterapia, Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno Pedagogicznej MEN McWhirter J. J. (I inni) (2001), Zagrożona młodzież, Warszawa: PARPA Brzezińska A. I. (red.) (2005), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Gdańsk: GWP Keplinger A. (red.) (2001), Młodzież w zmieniającym się świecie, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sęk H. (2001), Wprowadzenie do psychologii klinicznej, Warszawa: Scholar 8

9 Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2009/2010 Tryb studiów Studia stacjonarne/studia niestacjonarne Kod 182 Nazwa Status Autor programu Rok KONFLIKT W SZKOLE RELACJA UCZEŃ / NAUCZYCIEL / RODZIC PRZEJAWY, PRZYCZYNY ORAZ SPOSOBY ICH ROZWIĄZYWANIA. Zajęcia uzupełniające z psychologii dr Joanna Piskorz IV Semestr 7 Liczba godzin 30 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Konwersatorium z elementami warsztatu dr Joanna Piskorz Brak Założenia i cele W ramach zajęć słuchacze: Zapoznają się z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi konfliktów społecznych Będą potrafili zidentyfikować podstawowe sytuacje konfliktowe w szkole Poznają główne założenia prowadzenia procesu mediacji Przeprowadzą mediacje w wybranych sytuacjach konfliktowych Formy Ocena Warunki Obecność i aktywność na zajęciach. Pozytywna ocena z przeprowadzenia i zanalizowania procesu mediacji ECTS 4 9

10 Treści programowe: 1. Poziomy konfliktu, źródła konfliktów, rodzaje konfliktów 2. Dynamika konfliktu 3. Metody redukowania i stymulowania konfliktów 4. Przyczyny powstawania konfliktów szkolnych: sposób komunikacji rodzice nauczyciele uczniowie, nieumiejętne słuchanie, spostrzeganie społeczne, brak inteligencji emocjonalnej. 5. Typy konfliktowych sytuacji szkolnych 6. Rozwiązywanie konfliktów społecznych, sposoby radzenia sobie z konfliktem, pseudorozwiązania konfliktów, strategia pozycyjna strategia problemowa 7. Sposoby rozwiązywania konfliktów szkolnych rola mediatora i facylitatora 8. Mediacje jako sposób rozwiązywania konfliktów szkolnych główne założenia prowadzenia procesu mediacji, etapy prowadzenie mediacji, zasady mediacji, przygotowanie do mediacji, możliwe zastosowania 9. Rodzaje spraw podlegające mediacjom szkolnym 10. Nietoksyczna komunikacja w konflikcie, trójkąt satysfakcji obowiązkowa uzupełniająca S. Chełpa, T. Witkowski. Psychologia konfliktów. Biblioteka Moderatora, M. Deutsch, P. Coleman. Rozwiązywanie konfliktów. WUJ, 2005 E. Aronson, T. Wilson, R. Akert. Psychologia społeczna. Serce i umysł. Zysk i S ka, D. Goleman. Inteligencja emocjonalna w praktyce. Media Rodzina, D. Goleman. Inteligencja emocjonalna. Media Rodzina, 1997 R. Fisher, W. Ury, B. Patton. Dochodząc do tak. PWE, R. Fisher, W. Ury, B. Patton. Odchodząc od nie. PWE,

11 Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2009/2010 Tryb studiów Studia stacjonarne/studia niestacjonarne Kod 182 Nazwa Status Autor programu Rok SYSTEMOWE UJĘCIE ZABURZEŃ FUNKCJONOWANIA CZŁOWIEKA. CYKL ŻYCIA RODZINY Zajęcia uzupełniające z psychologii dr Marta Kochan-Wójcik IV Semestr 7 Liczba godzin 30 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Konwersatorium z elementami warsztatu dr Marta Kochan-Wójcik Ukończony III rok Założenia i cele W ramach zajęd słuchacze: zapoznają się z założeniami teorii systemów i systemowego rozumienia rodziny, dokonają analizy struktury wybranej rodziny, przyjrzą się zachodzącym w niej procesom emocjonalnym i obowiązującym regułom komunikacji, dokonają analizy cyklu życia wybranej rodziny określając jej zadania rozwojowe, zasoby i zagrożenia. Formy Ocena Warunki Obecność i aktywność na zajęciach. Dokonanie analizy struktury wybranego systemu rodzinnego oraz zadań rozwojowych, zasobów i potencjalnych zagrożeń, jakie aktualnie przed rodziną stoją. ECTS 4 11

12 Treści programowe: 1. Założenia teorii systemów. Podstawowe mechanizmy działania systemu. 2. Perspektywy postrzegania rodziny. Funkcje rodziny. Rodzina jako system. 3. Elementy struktury rodziny. 4. Procesy emocjonalne i zasady komunikacji zachodzące w rodzinie. 5. Cykl życia rodziny. 6. Zadania rozwojowe i zagrożenia dla systemu rodzinnego. 7. Poszukiwanie zasobów w rodzinie. 8. Analiza wybranych przypadków rodzin. obowiązkowa uzupełniająca Barbaro de B, (red.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny CM UJ, Kraków Goldenberg H., Goldenberg I. Terapia rodzin, Wydawnictwo UJ, Kraków 2006 Górniak L., Józefik B. (red.) Ewolucja myślenia systemowego w terapii rodzin, Wydawnictwo UJ, Kraków 2003 Namysłowska I. Terapia rodzin, Springer PWN, Warszawa 1997 Praszkier R, Zmieniać nie zmieniając WsiP, Warszawa, 1992 Satir V. Rodzina. Tu powstaje człowiek, GWP, Gdańsk 2000 Bertalanffy von L. Ogólna teoria systemów, PWN, Warszawa 1984 Erickson E. H. Dzieciństwo i społeczeństwo, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2000 Simon F.B., Stierlin, Słownik terapii rodzin, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk