PROGRAM KOŁA MIŁOŚNIKÓW KULTURY Opracowała Anna Stachurska 1
1. WSTĘP Najważniejszym motywem, który skłonił nas do rozważań nad tego typu programem, było przekonanie, że dydaktyczny i wychowawczy rozwój młodego człowieka jest najważniejszym celem pracy pedagogicznej. Edukacja kulturalna sprzyja realizacji tego ważnego zagadnienia. Program jest uwieńczeniem dotychczasowej pracy z młodzieżą szkoły typowo zawodowej, młodzieżą pochodzącą w większości ze środowisk wiejskich. Praca w ramach Koła ma sprzyjać kształtowaniu otwartych i twórczych postaw. Ma przygotować ucznia do świadomego uczestnictwa w kulturze. Ma wpłynąć na jego rozwój intelektualny i emocjonalny. Program jest propozycją dla twórczych nauczycieli uczących różnych przedmiotów. Może być podjęty w szkole każdego typu wymaga tylko dostosowania treści, zadań i form pracy do potrzeb, możliwości i specyfiki szkoły. 2. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU Założeniem programu jest ukazanie atrakcyjności zagadnień związanych z kulturą, życiem kulturalnym, poprzez zarysowanie pola możliwej i skutecznej aktywności w środowisku lokalnym. Niniejszy program jest realizowany w cyklu trzyletnim. Nie stanowi skostniałej propozycji, dopuszcza zmiany i innowacje. 2
Zakłada realizację treści zarówno przez popołudniową pracę Koła, jak i w czasie zajęć dydaktycznych, wycieczek edukacyjnych. Tematyka zajęć ukierunkowana została nie tylko na dostarczenie uczniom szerokiej wiedzy, ale przede wszystkim na wykształcenie u młodych ludzi pewnych nawyków, postaw. Proponowane zajęcia mają umożliwić uczniowi wszechstronny rozwój intelektualny, emocjonalny i społeczny. Miernikiem uzyskanych wyników będzie wykształcony w toku działań nowy stosunek do kultury w szerokim tego słowa znaczeniu, odczuwalna lub nie potrzeba kontaktu z kulturą i umiejętność właściwego korzystania z dóbr kultury. 3. CELE EDUKACYJNE PROGRAMU Celem programu Koła Miłośników Kultury jest: - przygotowanie i wdrożenie do odbioru kultury i świadomego w niej uczestnictwa; - rozwijanie potrzeby stałego kontaktu z kulturą; - zachowanie tożsamości kulturowej wobec globalizacji kultury; - kształtowanie postaw moralnych, stylu życia i systemu wartości; - uwrażliwienie na piękno literatury i sztuki; - odkrywanie młodych talentów poetyckich, prozatorskich, aktorskich; - kształtowanie postaw obywatelskich, przy jednoczesnym przygotowaniu do życia w jednoczącej się Europie; 3
- doskonalenie umiejętności rozwiązywania problemów i twórczego działania w zespole. 4. SPOSOBY OSIĄGANIA CELÓW Aby zajęcia były przyjemne dla młodzieży i spełniały stawiane przed nimi cele, warto: - stosować atrakcyjne formy pracy: indywidualne, grupowe, zespołowe oraz metody, m.in. dramę, rozmowy dydaktyczne, dyskusje, debaty, burzę mózgów a nade wszystko ćwiczenia praktyczne; - wykorzystywać różnorodne materiały i środki dydaktyczne; - angażować wszystkich uczestników Koła; - doceniać pracę i zaangażowanie wszystkich członków. WARUNKI REALIZACJI: Wygospodarowanie pomieszczenia do indywidualnych i grupowych spotkań z młodzieżą. Pozyskiwanie do współpracy rodziców, sponsorów. 5. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA - Zainteresowanie kulturą regionu i lokalnym życiem kulturalnym. 4
- Świadome dążenie do aktywnego uczestniczenia w kulturze; znajomość różnych form kontaktu z kulturą. - Umiejętność dostrzegania walorów kultury własnego regionu. - Rozwinięcie wybranych rodzajów aktywności twórczej. - Rozwinięcie wzorców właściwych zachowań społecznych. - Znajomość dziedzictwa narodowego i jego miejsca w kulturze europejskiej i światowej. - Świadomość różnych funkcji sztuki. - Zdobycie wieloaspektowej wiedzy na temat kultury. 5
TREŚCI PROGRAMOWE Cele szczegółowe Zadania Formy i sposoby realizacji Ewaluacja 1 2 3 4 1. Wyrabianie Promocja książek ważnych Wyjścia na wystawy organizowane w Sprawozdania postawy szacunku dla polskiego dziedzictwa historycznego i tradycji narodowej. dla polskiego dziedzictwa narodowego. Gromadzenie materiałów na wystawy Miejskim Domu Kultury, Zamku Malborskim, m.in.: Grunwald votum i obraz. Przygotowanie wystaw poświęconych z odbytych wyjść wraz z ankietą ewaluacyjną okolicznościowe. rocznicom historycznym, takim jak: Święto Niepodległości, rocznica Konstytucji 3 Maja, Święto Flagi. 2. Kształtowanie postawy patriotycznej wobec historii i tradycji własnego regionu. Wyposażenie uczniów w wiedzę o własnym regionie. Gromadzenie materiałów związanych z regionem. Kształcenie szacunku dla twórców lokalnych. Wyrabianie nawyku Wycieczki do miejsc istotnych dla historii naszego regionu. Spotkania z ludźmi zasłużonymi dla regionu, miasta, m.in. p. Wiesławem Jedlińskim, autorem książek o Malborku; Markiem Stokowskim, autorem legend malborskich. Wystawa, ankieta 7
korzystania z prasy lokalnej jako źródła informacji o wydarzeniach ze świata, z kraju, a przede wszystkim regionu. 3. Rozwijanie potrzeby stałego kontaktu z kulturą i uczestnictwo Rozbudzanie potrzeb i umiejętności obcowania z literaturą, kulturą. Kształtowanie wrażliwości Uczestnictwo w wieczorach czwartkowych organizowanych na Malborskim Zamku (spotkaniach poetyckich, spotkaniach z pisarzami, publicystami). Dzielenie się wrażeniami; ankieta ewaluacyjna. w kulturze. kulturalnej, estetycznej; uwrażliwienie na piękno i sztukę. Wyjścia na wystawy, koncerty. Udział w corocznych październikowych przeglądach teatrów młodzieżowych Recenzje sztuk, przedstawień. Wyrabianie umiejętności psychospołecznych; kulturalnego zachowania się w różnych sytuacjach. w MDK w Malborku. Wyjścia do teatru, kina. Lekcje muzealne. Przygotowanie wystaw dotyczących życia Opracowanie słowniczka terminów teatralnych. i twórczości wybitnych malarzy, muzyków, literatów. 4. Wdrażanie do Poznanie zasad Zajęcia biblioterapeutyczne uczące pracy Wnioski 8
przestrzegania zasad savoir-vivre u; wyrabianie w zespole. z obserwacji kultury osobistej nawyku przestrzegania Obserwowanie zachowań uczniów wskazówką i dobrych obyczajów; zasad kulturalnego w różnych sytuacjach (w bibliotece, do dalszej uwrażliwienie na zachowania się wobec na przerwach, w czasie wyjść na wystawy, pracy. kulturę języka. osób starszych koncerty itp.). i rówieśników. Projekcja filmów edukacyjnych, programów Uwrażliwienie na edukacyjnych (np. programu Ojczyzna rozpoznawanie wartości polszczyzna J. Miodka poświęconego moralnych, ich wulgaryzmom w naszym języku). hierarchizowanie oraz wyrabianie postaw tolerancji i szacunku wobec osób o odmiennej kulturze. Przeciwdziałanie używaniu wulgaryzmów. 5. Wdrażanie Współpraca z Samorządem Współudział w organizowaniu imprez Powodzenie do działań na rzecz Szkoły. ogólnoszkolnych, jak np. mikołajki, Dzień akcji miarą edukacji Współpraca ze Szkolnym Zakochanych, Dzień Wiosny. sukcesu. i pomocy społecznej; Kołem Wolontariusza oraz Zorganizowanie wystaw prac dzieci ze Wnioski 9
kształcenie postaw prospołecznych. innymi instytucjami. Zaangażowanie młodzieży w okolicznościowe akcje charytatywne. Szkolnego Ośrodka Szkolno- Wychowawczego w Malborku (kartek okolicznościowych i wyrobów z masy solnej), połączonych ze sprzedażą tych prac. z obserwacji wskazówką do dalszej pracy. Włączanie uczniów do różnych działań edukacyjnych czy społecznych. Włączenie się do przedświątecznych akcji zbiórek żywności organizowanych przez BGŻ (we współpracy ze Szkolnym Kołem Wolontariusza i pedagogiem szkolnym). Zorganizowanie przedświątecznych zbiórek środków czystości i przyborów szkolnych dla dzieci z Internatu Ośrodka Szkolno- Wychowawczego w Malborku. Zaangażowanie członków Koła w przedsięwzięcie organizowane przez bibliotekę szkolną (dni Głośnego Czytania ; akcje Makulatura, poranki poetyckie, spotkania autorskie itp.) Udział w Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy. 6. Rozwijanie Poznawanie zainteresowań Promocja zbiorów biblioteki wystawy Ankiety 10
zainteresowań czytelniczych uczniów, tematyczne. dotyczące czytelniczych uczniów form spędzania wolnego Poetyckie spotkania przy świecach. form poprzez kontakt z czasu, uczestnictwa w Indywidualne rozmowy na temat form spędzania książką, kształcenie życiu kulturalnym. spędzania wolnego czasu. przez młodzież umiejętności Wyrabianie nawyku Debaty dyskusyjne na temat przeczytanych wolnego czasu spędzania wolnego obcowania z książką, książek. oraz czasu; pobudzanie czasopismem. Promocja twórczości szkolnego kręgu zainteresowań kreatywności młodych poetów. czytelniczych. i wyobraźni. 7. Przygotowanie do Propagowanie etycznej Przygotowanie wystawy na Dzień Książki Konkurs właściwego postawy przy korzystaniu i Praw Autorskich. na temat korzystania z zasobów internetowych. Grupy dyskusyjne. znajomości z mediów Wyrabianie umiejętności Umiejętne i rozsądne wykorzystywanie praw i Internetu. odróżniania prawdy i materiałów z Internetu do przygotowania autorskich. fałszu, fikcji od wystaw, gazetek. rzeczywistości, informacji od komentarza, selekcjonowania i wartościowania informacji, bycia 11
obiektywnym. Poszanowanie cudzej pracy i praw wynikających z ochrony prawa autorskiego. 8. Rozwijanie Przygotowanie do Organizowanie akcji pomocy Ankieta osobowości uczniów systematycznej pracy nad samokształceniowej. ewaluacyjna i wdrażanie ich do sobą, świadomego Pomoc w przygotowaniu się uczniów do skierowana do samokształcenia. samowychowania. lekcji (dostarczanie odpowiednich uczniów. Wyrabianie potrzeby materiałów; służenie radą i pomocą) samodzielnego myślenia, Podsuwanie odpowiednich poradników szukania rozwiązań, dotyczących uczenia się, zapamiętywania postawy kreatywnej. informacji. Zachęcanie do Bieżące śledzenie oferty kulturalnej regionu, samodzielnego korzystania pogadanki zachęcające młodzież do z dóbr kultury, korzystania z tej oferty. uczestniczenia w życiu Uwzględnienie indywidualnych potrzeb kulturalnym. młodzieży. 12
Dwuletnia praca z KMK pozwoliła bliżej poznać uczniów, wprowadzić w świat kultury i uznawanych wartości, uwrażliwić ich na piękno i estetykę, ale również potrzeby innych ludzi. Należy zauważyć, że praca ta mieściła się w ramach założeń programu dydaktyczno-wychowawczego szkoły, którego istotą jest dbałość o wszechstronny rozwój ucznia. Podejmowane działania, przedsięwzięcia miały zaspokoić potrzeby młodych ludzi i uatrakcyjnić formę pracy szkoły. dr Anna Stachurska 13