SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Psycholog w relacji z chorym somatycznie (pierwszy kontakt)./ Moduł 104.: Wybrane zagadnienia psychoterapii. 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychologist in relation to somatic patients (first contact) 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Klinicznej i Zdrowia. 4. Kod przedmiotu/modułu (nie wypełniać) 5. Rodzaj przedmiotu (obowiązkowy lub fakultatywny) Fakultatywny 6. Kierunek studiów Psychologia 7. Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie) Jednolite studia magisterskie 8. Rok studiów V 9. Semestr (zimowy lub letni) letni 10. Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć) Forma zajęć: warsztat, 30 godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Elżbieta Luczys, mgr 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu/modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Ukooczony czwarty rok studiów psychologii. Gotowośd do zaangażowania się w prace warsztatowe oparte o własne doświadczenie oraz wymagające odgrywania ról. 1
13. Cele przedmiotu C1 Dostarczenie wiedzy na temat szczegółowych zagadnień w obrębie systemowej terapii rodzin, terapii opartych o doświadczenie, terapii osób po urazie doznanym w dzieciństwie oraz psychologicznej terapii osób chorych somatycznie CP C2 Zapoznanie ze zjawiskami charakterystycznymi dla wybranych obszarów psychoterapii. C3 Kształtowanie umiejętności planowania terapii i diagnozy jednostki i systemu rodzinnego CP C4 Kształtowanie podstawowych umiejętności pracy diagnostycznej i terapeutycznej w relacji z jednostką i systemem rodzinnym CP C5 Kształtowanie umiejętności opisu i analizy konsultacji/sesji diagnostyczno - terapeutycznej CP C6 Rozwój umiejętności pracy w grupie C7 Kształtowanie umiejętności obserwacji i analizy własnych emocji, zachowań i trudności ujawniających się w trakcie ćwiczeń warsztatowych CP C8 Uwrażliwienie na istotne zagadnienia etyczne związane z terapią jednostki i systemu rodzinnego CP C9. C10. C11. C12. 14. Zakładane efekty kształcenia (dla przedmiotu) Symbole kierunkowych efektów kształcenia, np.: K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla kierunku) EK_W_01 Definiuje i omawia podstawowe pojęcia i założenia terapii systemowej, terapii opartej o doświadczenie, terapii osoby dorosłej po urazie doznanym w dzieciństwie oraz terapii chorego somatycznie.. EK_W_02 Omawia wybrane podejścia, procedury, techniki diagnostyczne i terapeutyczne w omawianych obszarach diagnozy i terapii.. EK_W_03 Formułuje cele, etapy i zasad prowadzenia diagnozy i terapii w obrębie pracy z systemem rodzinnym oraz jednostką (terapia oparta o doświadczenie, terapia osoby dorosłej po urazie doznanym w dzieciństwie, terapia chorego somatycznie.. EK_W_04 Wskazuje (określa) i nazywa specyficzne problemy osób zgłaszających się na terapię systemową, po urazie doznanym w K_W03, K-W10,K_W12. 2
dzieciństwie (typów urazów i rodzajów przemocy doznanych w dzieciństwie), terapię opartą o doświadczenie oraz terapię chorego somatycznie.. EK_W_05. EK_U_01 Inicjuje kontakt interpersonalny w kontekście profesjonalnym (diagnoza, terapia, badanie własnego doświadczenia).. EK_U_02 Planuje postępowanie psychoterapeutyczne.. EK_U_03 Rozpoznaje problemy osób po urazach doznanych w dzieciństwie, problemy rodzin szukających pomocy, psychologiczne problemy chorych somatycznie oraz problemy klienta związane z dystansem psychologicznym do własnego doświadczenia.. EK_U_04 Proponuje podstawowy proces uświadamiania przez pacjenta niektórych nieświadomych treści.. EK_U_05 Prowadzi proces wizualizacji i pracy z wyobraźnią oraz inne wybrane procedury i techniki terapeutyczne. EK_U_06 Podejmuje wgląd we własną gotowość zajmowania się osobami z poszczególnych grup klientów rodzin, osób które doświadczyły interpersonalnych urazów w dzieciństwie w rodzinie, chorych somatycznie i osób potrzebujących pracy terapeutycznej opartej na doświadczeniu. EK_U_07 Obserwuje i analizuje własne emocje, zachowania i trudności ujawniające się w profesjonalnym kontakcie i w trakcie ćwiczeń warsztatowych.. EK_K_01 Wyraża w sposób zrozumiały swoje spostrzeżenia, wrażenia i odczucia.. EK_K_02 Prezentuje swoją pracę w grupie.. EK_K_03 Współpracuje z grupą: przedstawia swoje stanowisko, uwzględnia argumenty innych osób, współpracuje merytorycznie i organizacyjnie, realizuje wspólne K_U02, K_U04, K_U06, K_U07, K_U09, K_U10. K_K01, K_K02, K_K03, K_K05, K_K07 3
zadania.. EK_K_04 Udziela konstruktywnych informacji zwrotnych na temat pracy innych osób w grupie oraz symulowanym klientom w sytuacjach diagnostycznych i terapeutycznych oraz odbiera informacje zwrotne na swój temat.. EK_K_05 Jest szczególnie wrażliwy na problemy osób pochodzące z ich dzieciństwa z rodziny pochodzenia (urazy doznane w dzieciństwie - waga problemu specyficznych doświadczeń) i innych osób poszukujących pomocy oraz zdolny do przeprowadzania psychoterapii dostosowanej do problemów (konieczność przekazywania klientów do wykształconych w tym kierunku specjalistów). EK_K_06 Postępuje zgodnie z zasadami etyki w sytuacjach profesjonalnego kontaktu interpersonalnego oraz w sytuacjach pracy w grupie.. 15. Treści programowe 1. Omówienie problematyki człowieka chorego somatycznie. 2. Psychologiczne uwarunkowania powstania i rozwoju chorób somatycznych wybrane koncepcje 3. Określenie dynamiki związków psychosomatycznych i somatopsychicznych 4. Formułowanie diagnozy psychologicznej dla potrzeb oddziaływao psychoterapeutycznych (na podstawie prezentowanych przypadków) 5. Psychoanalityczne koncepcje zaburzeo (chorób) psychosomatycznych i ich psychoterapii (na przykładzie astmy oskrzelowej) 6. Zastosowanie teorii stresu w psychoterapii pacjentów kardiologicznych 7. Rozumienie i leczenie zaburzeo odżywiania się analiza indywidualnego przypadku klinicznego 8. Psychoterapia poznawczo-behawioralna chorych somatycznie na przykładzie Programu Simontona 9. Wybrane metody i techniki w pracy z chorym somatycznie (trening relaksacyjny, techniki wyobrażeniowe, wizualizacyjne) 10.Wykorzystanie samoobserwacji i samowiedzy do nawiązania, podtrzymania i pogłębienia relacji z pacjentem 16. Zalecana literatura Obowiązkowa: 1. Czabała J. Cz. (2000). Czynniki leczące w psychoterapii. Warszawa: Wydawnictwo 4
Naukowe PWN. 2. Grzesiuk L., Suszek H. red. nauk. (2011). Psychoterapia. Problemy pacjentów. Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury 3. Heszen-Niejodek I. (2000). Psychologiczne problemy chorych somatycznie. w: J. Strelau (red.) Psychologia. Podręcznik akademicki, tom 3. Gdaosk: Gdaoskie Wydawnictwo Psychologiczne 4. Salmon P. (2003). Psychologia w medycynie wspomaga współpracę z pacjentem i proces leczenia. Gdaosk: Gdaoskie Wydawnictwo Psychologiczne 5. Schier K. (2005). Bez tchu i bez słowa. Więź psychiczna i regulacja emocji u osób chorych na astmę oskrzelową. Gdaosk: Gdaoskie Wydawnictwo Psychologiczne Uzupełniająca: 1. Grzesiuk L. red. nauk. (2005). Psychoterapia. Teoria. Podręcznik akademicki. Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury 2. Heaton J. A. (2005). Podstawy umiejętności terapeutycznych. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 3. Ringel E. (1992). Nerwica a samozniszczenie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 4. Wirga M. (1992). Zwyciężyć chorobę. Poznań: CIA-BOOKS-SVARO LTD. Fundacja Kształtowania Świadomości i Zachowań Zdrowotnych Alterna 5. Wrześniewski K. (2000). Psychologiczne uwarunkowania powstania i rozwoju chorób somatycznych. w: J. Strelau (red.) Psychologia. Podręcznik akademicki, tom 3. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia - wykład: - ćwiczenia: - laboratorium: - konwersatorium: - warsztat: ocena za aktywność na zajęciach, ocena za kolokwium semestralne, ocena za referat lub inne wystąpienie, ocena określająca zaangażowanie studenta w realizację zajęć prowadzonych w różnych formach warsztatowych, frekwencja - inne: 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta 5
Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - wykład:. godzin - ćwiczenia:. godzin - laboratorium:. godzin - konwersatorium:. godzin - warsztat: 30 godzin - inne:. godzin 30 godzin Praca własna studenta np.: (podać tylko te, które dotyczą danego przedmiotu. Praca własna wyliczona z uwzględnieniem ECTS - patrz: opis pod tabelą**) - przygotowanie do zajęć: 20 godzin - opracowanie wyników: 20 godzin - czytanie wskazanej literatury: 20 godzin - napisanie raportu z zajęć:. godzin - przygotowanie do egzaminu: 10 godzin - przygotowanie do kolokwium: 20 godzin 90 godzin Suma godzin 120 godzin Liczba punktów ECTS 4 6