Konferencja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna I FORUM INNOWACJI TRANSPORTOWYCH - Project finance - nowatorska forma finansowania innowacyjnych projektów transportowych w latach 2014-2020 2020 Bogdan Szafrański Uczelnia Łazarskiego, MetaStrategy Consulting Kraków, 11 grudnia 2012
Bogdan Szafrański Uczelnia Łazarskiego MetaStrategy Consulting
Cechy charakterystyczne projektów infrastruktury transportowej: długi okres przygotowania i funkcjonowania projektu, nieodwracalność inwestycji, dostosowanie do lokalnych warunków koncentracja wysokich nakładów kapitałowych w początkowej fazie projektu znacznie niŝsze bieŝące koszty operacyjne rozciągnięcie w czasie przychodów/korzyści projektu koszty i przychody w miarę stabilne i przewidywalne zwykle finansowany z duŝym udziałem kredytów (wysokie lewarowanie) i subsydiów oddziaływanie zmiennego sektora energetycznego i polityki ochrony środowiska wpływ innowacji IT na politykę transportową odmienny charakter od projektów usług transportowych Bogdan Szafrański - MetaStrategy Consulting - I Forum Innowacji Transportowych - 2
Project finance to: innowacyjna, pozabilansowa metoda finansowania złoŝonych i długoterminowych projektów Sponsora/ów (zwykle publicznych) wykorzystująca specjalnie utworzoną spółkę projektową (SPV) o ograniczonym regresie (lub nawet bez regresu) do majątku udziałowców i techniki inŝynierii finansowej (dla struktury kapitałowej i zabezpieczeń) zapewniająca spłatę kredytu z przepływów pienięŝnych generowanych przez projekt alokująca/transferująca efektywnie, sprawiedliwie i adekwatnie ryzyka projektu pomiędzy jej uczestnikami skrojona unikalnie dla kaŝdego projektu 3
Metody finansowanie projektów transportowych: Historyczna na ryzyko przedsiębiorców np. w XiX wieku kanał sueski, kolej transsyberyjska Tradycyjna/konwencjonalna metoda ze środków publicznych np. sieć autostrad w USA i Niemczech w latach 30-tych XX wieku Project finance finansowanie strukturyzowane mieszanka środków publicznych i prywatnych, np. Eurotunel pod Kanałem La Manche, autostrady płatne Tribasa w Meksyku, odcinek autostrady A2 Nowy Tomyśl-Konin w Polsce (vs. parking Pl. Na Groblach) 4
Uczestnicy: Sponsor inicjatywy projektu Sponsor publiczny cele społeczne projektu Inwestorzy finansowi prywatni i instytucjonalni (w tym dostarczyciele kapitału dłuŝnego) Wykonawca generalny Operator Odbiorcy i klienci 5
Sponsor(zy) np. Podmiot publiczny Inwestorzy instytucjonalni Agencje międzynarodowe Dostawca urządzeń Kredytodawcy Generalny wykonawca Dostawca surowców Energia/usługi użyteczności publicznej Bogdan Szafrański - MetaStrategy Consulting - I Forum Innowacji Transportowych - dobre praktyki na rzecz zrównoważonego rozwoju Umowa Udziałowców Akcje/udziały Umowa kredytu Dług Umowa wykonania budowy Zaopatrzenio wa umowa Spółka Projektowa (SPV/SPE) Operator Licencje pozwolenia Umowa koncesyjna Ubezpieczenie Umowa Zakupu Cash flow Rząd/Władze publiczne Władze koncesyjne Ubezpieczyciel Odbiorca Klienci Umowa operatorska/utrzymania 6
Określenie optymalnej struktury kapitałowej i finansowania zewnętrznego szacowanie średniowaŝonego kosztu kapitału WACC Ocena moŝliwości zadłuŝenia projektu (debt capacity) Źródła funduszy i instrumenty finansowe Planowanie finansowe nadwyŝkowych przepływów pienięŝnych (incremental after-tax cash flow) Sekurutyzacja przyszłych przepływów Identyfikacja i szacowanie ryzyk finansowych Strategie hedging-u w celu redukcji/eliminacji ryzyk za pomocą instrumentów pochodnych (opcje, futures/forwards, swapy, swapcje, caps, caplets, etc.) Refinansowanie, papiery wartościowe oparte o aktywa 7
Przygotowanie projekcji przepływów pienięŝnych Przygotowanie projekcji sprawozdań finansowych Szacowanie aktualnej wartości netto projektu (NPV) Szacowanie stopy zwrotu projektu (IRR) Porównanie NPV i IRR Analiza wraŝliwości projekcji finansowych 8
Zalety Bardziej transparentna organizacja i zarządzanie projektem Zwiększona kontrola inwestorów nad nadwyŝkami przepływów pienięŝnych (redukcja agency costs), np. moŝliwość dywidendy Zachowanie finansowej elastyczności Tworzenie wartości dla udziałowców Wykorzystanie ekonomii skali Powiększenie zdolności kredytowej ObniŜenie kosztów finansowania ObniŜenie kosztów regulacyjnych i prawnych Wady Kosztowne przygotowanie projektu ZłoŜone finansowanie Pośrednie wsparcie kredytowe (np. gwarancje) WyŜsze koszty transakcyjne Bogdan Szafrański - MetaStrategy Consulting - I Forum Innowacji Transportowych - 9
Doradcy prawni struktura prawna SPV, umowy z uczestnikami projektu Doradcy finansowi planowanie i analiza finansowa analiza i oszacowanie ryzyk inŝynieria finansowa (struktura kapitałowa, instrumenty pochodne, etc.) NiezaleŜni inŝynierowie studium wykonalności monitorowanie terminowej realizacji projektu Doradcy ubezpieczeniowi Ubezpieczenie (konwencjonalne i finansowe produkty ubezpieczeniowe) 10
Relacja do PPP ustawa o partnerstwie publicznoprywatnym (ograniczenia podmiotowe dla spółek prawa handlowego) Klasyfikacja Eurostat (ESA 95) zobowiązań do deficytu i długu publicznego nowelizacja ustawy Metodologia CBA (cost benefit analysis) Luka finansowa Klasyfikacja kosztów i ich kwalifikowalność Finansowanie hybrydowe w project finance (wykorzystanie dotacji unijnych) a pomoc publiczna 11