Bogdan Szafrański, MBA Uczelnia Łazarskiego, Katedra Finansów i Bankowości MetaStrategy Consulting

Transkrypt

1 Bogdan Szafrański, MBA Uczelnia Łazarskiego, Katedra Finansów i Bankowości MetaStrategy Consulting Transport Innovation Forum & Expo Dąbrowa Górnicza 2-3 grudnia 2014 r. 1

2 Luka infrastrukturalna to deficyt/różnica/nierównowaga (na danym poziomie rozwoju gospodarczego) pomiędzy zapotrzebowaniem (popytem) społecznym i ekonomicznym na nowoczesną i efektywną infrastrukturę, a stanem (podażą) publicznej infrastruktury co ma negatywny wpływ na wzrost gospodarczy i dobrobyt społeczeństwa Infrastruktura tradycyjnie finansowana była ze środków publicznych. Rosnący deficyt budżetowy skłania do poszukiwania i zaangażowania środków prywatnych. 2

3 W skali świata (wg McKinsey and Company 2013) globalne inwestycje infrastrukturalne pochłoną $57 trylionów do 2030 roku. Inne szacunki mówią o kwocie od 60 do 100 trylionów dolarów przez najbliższe 20 lat. Globalny kryzys gospodarczy, w tym pogorszenie sytuacji finansów publicznych wielu krajów OECD, stwarzają szansę inwestorom prywatnym. Fundusze infrastrukturalne mają ok. 20 lat historii (najaktywniejsze Australia, Wielka Brytania, Kanada) W roku 2007 fundusze infrastrukturalne wydały rekordowe 192,5 miliarda dolarów, teraz wydają 125 miliardów dolarów rocznie. 3

4 Deficyt publicznych środków na sfinansowanie projektów (aktywów) infrastrukturalnych, planuje zredukować się poprzez: Partnerstwo Publiczno Prywatne (public-private partnership, PPP, 3P) Metodę finansowania projektowego (project finance SPV, alokacja ryzyka) Państwowe Fundusze Majątkowe (sovereign funds, np. Polskie Inwestycje Rozwojowe PIR) Obligacje projektowe (project bonds) Obligacje dochodowe (income bonds) Obligacje komunalne (municipals) wysokie koszty, brak płynności 4

5 Fundusze infrastrukturalne w kooperacji z władzami (rządowymi, samorządowymi) inwestują prywatne pieniądze w publiczne projekty infrastrukturalne (drogi, mosty, porty lotnicze, szpitale, szkoły, etc.) tj. projektują, finansują, budują, utrzymują je w zamian za (leasing projektu) prawo do określonego strumienia przychodów w zakontraktowanym z góry okresie Sektor publiczny unika zaciągania długu i podnoszenia podatków dla sfinansowania inwestycji, ale zapewnia personel do obsługi i dba o bezpieczeństwo 5

6 Fundusze infrastrukturalne, klasyfikowane są jako Inwestycje alternatywne Nieruchomości (real estate) Prywatny fundusz kapitałowy (private equity) Fundusze infrastrukturalne, to fundusze private equity mobilizujące kapitały inwestorów instytucjonalnych (funduszy emerytalnych (np. OFE), ubezpieczycieli) i zamożnych osób inwestujące w aktywa oferujące ponad przeciętny zwrot na kapitale (dochód bieżący i wzrost wartości) w rozwój nowej infrastruktury (greenfield) lub jego modernizację (brownfield), a następnie jej zarządzanie za opłatą 6

7 Fundusze infrastrukturalne poprzez aktywne zarządzanie projektami: Zapewniają kontrolę kosztów operacyjnych Poprawiajają efektywność operacyjną projektu Optymalizują strukturę kapitałową/finansową Wydatki kapitałowe są efektywne kosztowo Tworzą wartość dla inwestorów Umożliwiają refinansowanie 7

8 Infrastruktura długoterminowe, w dużej skali aktywa publiczne, struktury, systemy, obiekty dostarczające usługi niezbędne do sprawnego funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa. To kręgosłup systemu ekonomiczno-społecznego, niezbędny do rozwoju ekonomicznego, sprzyjający konkurencyjności gospodarki i rozwojowi wzajemnego handlu. Większość podlega regulacjom (np. ceny są narzucane przez władze publiczne) bo są to naturalne monopole (co uzasadnia ich regulacje). 8

9 Aktywa Ekonomiczne: Transportowe (drogi, tunele, mosty, koleje, transport publiczny, porty, lotniska) Usługi komunalne (elektryczność, gaz ziemny, wodociągi, kanalizacja, usuwanie i utylizacja śmieci) Energetyka (generowanie i transport prądu, gazociągi, energia odnawialna) Telekomunikacja (sieci światłowodowe, wieże transmisyjne, satelity) Aktywa Społeczne: Usługi społeczne (edukacja - szkoły, uniwersytety, szpitale, rekreacja, więzienia, budynki administracji publicznej) 9

10 Długi termin działalności operacyjnej Stabilny popyt (niska elastyczność, słabo zależny od cyklu gospodarczego, monopole) Wysokie bariery wejścia (kapitałochłonne aktywa) Stabilne, przewidywalne przepływy gotówkowe (kontrakty długoterminowe, stabilne marże) Regulowane środowisko (stabilizująca ceny i dochody, dodatkowa bariera wejścia) Zabezpieczenie przed inflacją (kontrakty zawierają klauzulę wzrostu opłat w relacji do inflacji, inflation hedge istotne dla funduszy emerytalnych i ubezpieczycieli jako inwestorów) Niska korelacja w rynkiem akcji, korzyść dla efektu dywersyfikacji portfela inwestycyjnego Relatywnie niskie ryzyko (ale nie greenfield), a więc i zwrot z kapitału niski 10

11 Wg ryzyka konstrukcyjnego: Nowe (greenfield) Istniejące, modernizowane (brownfield) Wg ryzyka osiągnięcia zwrotu kapitału: Niskie, np. aktywa społeczne (charakterystyka podobna do obligacji) Średnie, np. aktywa wymagające aktywnego zarządzania, płatne drogi, obsługa portów lotniczych Wysokie, np. satelity telekomunikacyjne, (charakterystyka podobna do inwestycji w akcje) 11

12 Wynika za złożoności całości inwestycji Ryzyko konstrukcyjne/budowlane (pozwolenia, przyrost kosztów, opóźnienia, warunki pogodowe) Ryzyko przychodów (gdy zmiany popytu i cen na usługi większe od zakładanych w modelu finansowym) Polityczne i regulacyjne ryzyko (niekorzystne zmiany regulacyjne, podatkowe, np. Włochy Robin Hood tax dla farm fotowoltaicznych) Ryzyko operacyjne (koszty utrzymania wyższe bo remonty, wzrost kosztu kredytów) 12

13 Trudniejsza niż funduszy tradycyjnych kapitałowych czy rynku nieruchomości Brak historycznych, porównywalnych danych Trudność w oszacowaniu godziwej, wiarygodnej stopy dyskontowej (składana, wewnętrzna stopa zwrotu) Analiza wrażliwości przepływów gotówkowych i elementów stopy dyskontowej, aby oszacować wartość funduszu 13

14 Cechy charakterystyczne projektów infrastruktury transportowej: długi okres przygotowania i funkcjonowania projektu, nieodwracalność inwestycji, dostosowanie do lokalnych warunków koncentracja wysokich nakładów kapitałowych w początkowej fazie projektu znacznie niższe bieżące koszty operacyjne rozciągnięcie w czasie przychodów/korzyści projektu koszty i przychody w miarę stabilne i przewidywalne zwykle finansowany z dużym udziałem kredytów (wysokie lewarowanie) i subsydiów oddziaływanie zmiennego sektora energetycznego i polityki ochrony środowiska wpływ innowacji IT na politykę transportową odmienny charakter od projektów usług transportowych 14

15 15

16 Inwestycje funduszu infrastrukturalnego Macqurie (baza kontenerowa, zbiorniki paliwa) w Polsce Polskie Inwestycje Rozwojowe (próby funkcjonowania jako prywatny fundusz infrastrukturalny, ostatni trend na tzw. ufunduszowienie) Fundusz Infrastruktury Samorządowej (BGK, PIR 600 mln zł, 20 lat) Obligacje projektowe (tzw. obligacje Barroso) Europejski fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (315 mld euro, , nowa inicjatywa Junkera) 16