SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ NR 4 W OSTROŁĘCE NA LATA 2015 2018
PODSTAWA PRAWNA: Konwencja o Prawach Dziecka z dnia 20 listopada 1989 r. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z dnia 10 grudnia 1948 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (z późn. zm.) Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Ustawa o przeciwdziałaniu narkomani z dnia 9 czerwca 2012 r. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015r.o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw Ustaw o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym Statut Zespołu Szkół nr 4 w Ostrołęce Program Wychowawczy Ocenianie Wewnątrzszkolne Procedury postępowania nauczycieli i metody współpracy szkół z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci oraz młodzieży przestępczością i demoralizacją. Priorytety Mazowieckiego Kuratora Oświaty- odpowiednio w każdym roku Profilaktyka szkolna obejmuje działania zmierzające do ochrony uczniów przed wpływem czynników destrukcyjnych, zakłócających prawidłowy rozwój oraz udzielenia 2
wsparcia w trudnych sytuacjach życiowych. Działania profilaktyczne prowadzą do ograniczenia i eliminowania zachowań ryzykownych młodzieży, wzmocnienia czynników chroniących przed zagrożeniami, kształtowania prawidłowych relacji międzyludzkich, budzenia aspiracji życiowych i przeciwdziałania bierności społecznej. Szkolny program profilaktyki dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów naszej szkoły oraz potrzeb środowiska wychowawczego szkoły. Jest spójne ze szkolnym Programem Wychowawczym. Adresatami działań są uczniowie, rodzice oraz nauczyciele. Realizacja programu przyniesie efekty w podniesieniu świadomości uczniów, przyczyni się do nabycia przez nich praktycznych umiejętności radzenia sobie z zagrożeniami w otaczającym świecie. Profilaktyka w naszej szkole powinna koncentrować się na wzmocnieniu czynników chroniących: rozwijanie zainteresowań uczniów oraz przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym (zainteresowanie nauką szkolną); wspomaganie rozwoju moralnego uczniów (poszanowanie norm, wartości i autorytetów); stwarzanie uczniom możliwości przynależenia do pozytywnych grup rówieśniczych: kół zainteresowań, zespołów sportowych, muzycznych, itp.; wspomaganie rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych (silna więź emocjonalna z rodzicami). Aby profilaktyka odniosła właściwy skutek szkoła współpracuje z następującymi instytucjami: a) placówki kulturalno- oświatowe (Biblioteka Publiczna i iczna, OCK i inne) * uczestnictwo w spektaklach teatralnych o charakterze profilaktycznym, * udział w konkurach organizowanych przez placówki kulturalnooświatowe, o uczestnictwo w seansach filmowych o charakterze profilaktycznym; b) placówki oświatowo- opiekuńcze ( Poradnia iczno- iczna, MOPR, Ośrodek Interwencji Kryzysowej) * pomoc uczniom przejawiającym trudności w zachowaniu i nauce; 3
* pomoc dzieciom z rodzin uzależnionych i patologicznych; * udzielanie pomocy rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej; c) wymiar sprawiedliwości (sąd, kuratorzy, policja) * współpraca z kuratorem; * udział w zajęciach prowadzonych przez policję na temat przeciwdziałania agresji i przestępczości; CELE PROGRAMU Wzmocnienie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci ze SPE. Przeciwdziałanie opuszczaniu bez ważnego powodu zajęć lekcyjnych przez uczniów (duży problem w naszej szkole). Zwiększenie świadomości rodziców w tym zakresie. Budowanie pozytywnego klimatu społecznego w szkole. Przeciwdziałanie pojawianiu się zachowań ryzykownych (dopalaczom, substancjom psychotropowym, narkomanii). Wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia. DIAGNOZA PROBLEMÓW Na diagnozę środowiska szkolnego składają się: obserwacja uczniów, analiza frekwencji uczniów, wywiady z nauczycielami, uczniami i rodzicami, analiza sytuacji wychowawczej Szkoły. STRATEGIE I METODY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO 1) Strategie informacyjne (metody): * pogadanka, * spotkanie ze specjalistą, * prezentacja filmu pełnometrażowego, wideo, * wycieczka tematyczna. 4
2) Strategie edukacyjne (metody): * realizacja znanych programów edukacyjnych, * rysunki, * przedstawienia, * burza mózgów, * dyskusja, * symulacja różnych sytuacji życiowych np.: rozwiązywanie wyimaginowanego konfliktu, * technika uzupełniania zdań, * gry i zabawy dydaktyczne, * praca w małych grupach, * metody pedagogiki zabawy, * uroczystości * metody aktywizujące: gazetka, plakat, prezentacje. 3. Strategie działań alternatywnych (metody): * koła zainteresowań, * spotkania hobbystów, * wycieczki, * festyny, * zajęcia i zawody sportowe itp. 4. Strategie interwencyjne (metody): * interwencja w środowisku szkolnym ucznia, * interwencja w sytuacji kryzysu rozwojowego (prowadzona przez specjalistę), * pomoc psychologiczna, pedagogiczna (prowadzona przez specjalistę), * terapia specjalistyczna indywidualna, grupowa (prowadzona przez specjalistę). OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ dyrektor szkoły, 5
wychowawcy klas, nauczyciele pozostałych przedmiotów, pedagog i psycholog szkolny, rodzice, pielęgniarka. EWALUACJA PROGRAMU Ocena efektów realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki dokonywana będzie na bieżąco poprzez analizę zapisów w dziennikach i innych dokumentach szkolnych, analizę wytworów pracy uczniów, rozmowy z uczniami i ich rodzicami, obserwację uczniów w sytuacjach zadaniowych, kontrole postępów ucznia w przezwyciężaniu trudności edukacyjnych oraz w trakcie posiedzeń Rady icznej podsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego. Podstawę do formułowania ocen z realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki stanowią: narzędzia w ramach wewnętrznego mierzenia jakości pracy, sprawozdania z realizacji planów, analizy, dane statystyczne, hospitacje, zapisy w dokumentacji, badania ankietowe, opinie i wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań, programy oraz scenariusze. PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH REALIZOWANYCH W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 4 W OSTROŁĘCE NIEREALIZOWANIE OBOWIĄZKU SZKOLNEGO (W TYM WAGARY, UCIECZKI Z LEKCJI) SPOSOBY REALIZACJI ADRESACI ODPOWIEDZIALNI Wdrożenie dzieci do systematycznego uczęszczania na zajęcia szkolne poprzez kształtowanie postawy świadomości, że systematyczne uczęszczanie do szkoły jest podstawowym obowiązkiem ucznia. Uświadomienie rodzicom konieczności realizacji przez dzieci obowiązku szkolnego i konsekwencji wynikających 6 Dyrekcja Szkoły a w przypadku braku efektów pracy wychowawczej pedagog lub psycholog
z jego braku. Rozpoznawanie przyczyn nieobecności uczniów poprzez rozmowy z nimi, ich rodzicami. Wspieranie w eliminowaniu nieobecności. Pomoc uczniom mającym problemy w funkcjonowaniu w grupie rówieśniczej. Eliminowanie nieusprawiedliwionych nieobecności przez przestrzeganie prawa szkolnego w tym zakresie. Sprawne i skrupulatne odnotowywanie nieobecności w dzienniku. Wyróżnianie dzieci za 100% frekwencję. Współpraca z policją, kuratorami, asystentami rodzinnymi. szkolny Dyrekcja Szkoły Dyrekcja Szkoły EDUKACJA ZDROWOTNA ORAZ PROMOCJA ZDROWEGO STYLU ŻYCIA ZADANIE ADRESACI ODPOWIEDZIALNI Zajęcia zachęcające do higienicznego i zdrowego trybu życia. Promowanie sportu. Spotkanie dla rodziców na temat zdrowego żywienia dzieci. wychowania fizycznego Pielęgniarka szkolna Pielęgniarka szkolna Dietetyk Gazetki ścienne dotyczące zdrowego stylu życia. Pielęgniarka szkolna 7
BUDOWANIE POZYTYWNEGO KLIMATU SPOŁECZNEGO W SZKOLE SPOSOBY REALIZACJI ADRESACI ODPOWIEDZIALNI Wzmocnienie bezpieczeństwa dzieci poprzez ich udział w zajęciach z policjantem odnośnie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, kontaktów z nieznajomym, odmawiania w sytuacjach trudnych, zagrażających bezpieczeństwu. Policjant Aktywne i skuteczne pełnienie dyżurów przez nauczycieli i pracowników szkoły. Kontrola bezpieczeństwa poprzez monitoring (kamery) szkoły. PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY I AGRESJI SPOSOBY REALIZACJI ADRESACI ODPOWIEDZIALNI Jak radzić sobie z sytuacjami konfliktowymi- wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa. Przedsięwzięcia wzmacniające więzi między uczniami (m. in. zajęcia integracyjne, wycieczki bliższe i dalsze) Czy jesteśmy tolerancyjni? - zajęcia integracyjne. Zwrócenie uwagi na zachowania uczniów w szatni szkolnej oraz toaletach. Indywidualne rozmowy ze sprawcami i ofiarami przemocy Rozmowy z rodzicami uczniów, których dotyczy problem. 8 / koordynator ds. bezpieczeństwa Koordynator ds. bezpieczeństwa
Zajęcia edukacyjne poruszające problematykę zachowań agresywnych i sposobach radzenia sobie z innymi. Nauka świadomego przeciwstawiania się przemocy i agresji. Nauka poprzez współpracę w grupach. Współpraca z kuratorami, asystentami, Sądem Rodzinnym i innymi instytucjami wspomagającymi rodziców i uczniów. Wszyscy pracownicy szkoły Dyrekcja Szkoły Zdobywanie aktualnej Wszyscy nauczyciele wiedzy dotyczącej przeciwdziałania agresji, przemocy i wandalizmowi (udział w szkoleniach, studiowanie fachowej literatury). PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ PRZECIWDZIAŁANIE PALENIU PAPIEROSÓW, PICIU ALKOHOLU, ZAŻYWNIU NARKOTYKÓW, DOPALACZY I INNYCH ŚRODKÓW O CHARAKTERZE PSYCHOAKTYWNYM SPOSOBY REALIZACJI ADRESACI ODPWIEDZIALNI Propagowanie wiedzy o środkach uzależniających (papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze, substancje psychoaktywne, napoje energetyczne) i zagrożeniach związanych z ich używaniem. Upowszechnianie materiałów informacyjnych poświęconych profilaktyce narkomanii. Gazetka ścienna dotyczącą uzależnień. Wykorzystywanie seksualne dzieci - spotkanie dla 9 Pielęgniarka szkolna
rodziców. "Zagrożenia z sieci"- warsztaty dla rodziców. Zdobywanie aktualnej wiedzy dotyczącej uzależnień (udział w szkoleniach, studiowanie fachowej literatury). Policjant Policjant Wszyscy nauczyciele PRACA Z UCZNIEM Z INDYWIDUALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI SPOSOBY REALIZACJI ADRESACI ODPWIEDZIALNI Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym poprzez obserwacje uczniów, analizę opinii i orzeczeń Pomoc uczniom zagrożonym niedostosowaniem społecznym i pochodzących z rodzin patologicznych. Rozbudzanie aspiracji życiowych i przeciwdziałanie bierności społecznej poprzez rozwijanie motywacji uczniów do nauki, organizowanie różnorodnych zajęć pozalekcyjnych, zachęcanie do udziału w konkursach. Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym poprzez obserwacje uczniów, analizę opinii i orzeczeń. Kierowanie uczniów na zajęcia dydaktycznowyrównawcze lub rozwijające talenty i zdolności uczniów, z uwzględnieniem indywidualnych możliwości i predyspozycji. Poznanie świata zawodów. Zapoznanie uczniów z zawodami; rozpoznawanie swoich zainteresowań. 10
PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH REALIZOWANYCH W GIMNAZJUM NR 4 W OSTROŁĘCE NIEREALIZOWANIE OBOWIĄZKU SZKOLNEGO (W TYM WAGARY, UCIECZKI Z LEKCJI) SPOSOBY REALIZACJI ADRESACI ODPOWIEDZIALNI Kształtowanie postawy odpowiedzialności za systematyczne uczęszczanie do szkoły. Uświadomienie rodzicom konieczności realizacji przez dzieci obowiązku szkolnego i konsekwencji wynikających z jego braku. Poinformowanie o procedurach związanych z nierealizowaniem obowiązku szkolnego przez dzieci. Rozpoznawanie przyczyn nieobecności uczniów poprzez rozmowy z nimi, ich rodzicami, kuratorami, asystentami. Wspieranie w eliminowaniu nieobecności. Przestrzeganie, by młodzież systematycznie uczęszczała na zajęcia szkolne (skrupulatne odnotowywanie nieobecności w dzienniku).szczególne zwracanie uwagi przez pracowników szkoły na uczniów, którzy przebywają w czasie swoich lekcji na korytarzach, łazience itp. Wyróżnianie dzieci za 100% frekwencję. Dyrekcja Szkoły EDUKACJA ZDROWOTNA ORAZ PROMOCJA ZDROWEGO STYLU ŻYCIA 11
SPOSOBY REALIZACJI ADRESACI ODPOWIEDZIALNI Zajęcia zachęcające do higienicznego i zdrowego trybu życia. Promowanie sportu. Zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia). Gazetki ścienne dotyczące zdrowego stylu życia. Radzenie sobie ze stresem oraz trudnymi sytuacjami życiowymi. Przedstawienie motywów i skutków sięgania po używki. Nauka postaw asertywnych. wychowania fizycznego Pielęgniarka szkolna wychowania fizycznego Pielęgniarka szkolna Pielęgniarka szkolna BUDOWANIE POZYTYWNEGO KLIMATU SPOŁECZNEGO W SZKOLE SPOSOBY REALIZACJI ADRESACI ODPOWIEDZIALNI Kształtowanie prawidłowych relacji międzyludzkich poprzez wpajanie nawyków kulturalnego zachowania; promowanie postawy szacunku do siebie, innych i otoczenia; uczenie się tolerancji w stosunku do drugiego człowieka. Kontrola bezpieczeństwa poprzez monitoring (kamery) szkoły. Aktywne i skuteczne pełnienie dyżurów przez nauczycieli i pracowników szkoły. PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY I AGRESJI 12
SPOSÓB REALIZACJI ADRESACI ODPOWIEDZIALNI Techniki rozładowywania i hamowania agresji. Odpowiedzialność prawna nieletnich. Doskonalenie umiejętności wychowawczych, jak zostać autorytetem u dzieckawarsztaty dla rodziców Policjant Zjawisko cyberprzemocyzagrożenia płynące z niewłaściwego korzystania z mediów. Zwrócenie uwagi na zachowania uczniów w szatni szkolnej oraz toaletach. dyżurujący Koordynator ds. bezpieczeństwa PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ- PRZECIWDZIAŁANIE UZALEŻNIENIOM (W TYM DOPALACZOM I SUBSTANCJOM PSYCHOAKTYWNYM) SPOSOBY REALIZACJI ADRESACI ODPOWIEDZIALNI Wpływ uzależnień na nasze życie. Przedstawienie wpływu środków uzależniających (papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze, substancje psychoaktywne, napoje energetyczne) na : - organizm (procesy biochemiczne); - osobowość (hierarchia wartości, obraz siebie) Propagowanie wiedzy o środkach uzależniających (papierosy, alkohol, narkotyki, dopalacze, substancje psychoaktywne, napoje energetyczne) i zagrożeniach związanych z 13 Nauczyciel biologii
ich używaniem. Upowszechnianie materiałów informacyjnych poświęconych profilaktyce narkomanii. "Archipelag Skarbów"- program profilaktyki zintegrowanej. Dyrekcja Szkoły PRACA Z UCZNIEM Z INDYWIDUALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI SPOSOBY REALIZACJI ADRESACI ODPWIEDZIALNI Przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym poprzez obserwacje uczniów, analizę opinii i orzeczeń. Kierowanie uczniów na zajęcia dydaktycznowyrównawcze lub rozwijające talenty i zdolności uczniów, z uwzględnieniem indywidualnych możliwości i predyspozycji. Przygotowanie uczniów do wyboru szkoły ponadgimnazjalnej poprzez: - przeprowadzenie pogadanek na temat dróg do zdobycia wykształcenia oraz wyboru zawodu; - Przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej szkolnictwa; - Przeprowadzenie ankiet predyspozycji zawodowych i ich indywidualna analiza z uczniami. Doradca zawodowy 14
W roku szkolnym przy realizacji programu będą brane pod uwagę podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2016/2017, w szczególności: kształtowanie postaw, wychowanie do wartości. 15