Globalne perspektywy ekonomiczne

Transkrypt

1 Aktualny komentarz zespołu inwestycyjnego Luty 2016 r. Globalne perspektywy ekonomiczne PERSPEKTYWY WG ZESPOŁU FRANKLIN TEMPLETON FIXED INCOME GROUP Christopher Molumphy Michael Materasso Roger Bayston John Beck David Zahn W TYM NUMERZE: Solidne fundamenty gospodarki USA pomimo turbulencji na światowych rynkach finansowych Globalna gospodarka zwalnia, ale tempo wzrostu wciąż akceptowalne Wzrost w Europie słaby, ale zrównoważony prawdopodobieństwo dalszego rozluźniania polityki pieniężnej Solidne fundamenty gospodarki USA pomimo turbulencji na światowych rynkach finansowych Początek 2016 r. przyniósł turbulencje na rynkach finansowych w warunkach nagłego spadku optymizmu inwestorów w stosunku do perspektyw rysujących się przed światową gospodarką i skuteczności polityki banku centralnego. Dane ekonomiczne publikowane w USA zawierały pewne sygnały związanych z tym trudności, ale fundamenty amerykańskiej gospodarki generalnie wciąż zapewniały wsparcie dla wzrostu. Zgodnie z oczekiwaniami, w czwartym kwartale 20 r. nastąpiło spowolnienie, a zannualizowany wzrost produktu krajowego brutto (PKB) w USA wyniósł zaledwie 0,7%, odzwierciedlając niekorzystne konsekwencje spadku eksportu, który był z kolei wynikiem wpływu mocnego kursu dolara amerykańskiego i wolniejszego wzrostu na całym świecie na spółki z USA. Wydatki na konsumpcję, które są kluczowym motorem wzrostu gospodarki, wprawdzie nie utrzymały solidnego tempa z trzeciego kwartału, ale i tak zanotowały przyzwoity roczny wzrost o 2, w okresie ostatnich trzech miesięcy roku. Potwierdzeniem ogólnego osłabienia kondycji amerykańskich producentów były notowania publikowanego przez Instytut Zarządzania Podażą (ISM) indeksu PMI, który w styczniu zanotował czwarty z rzędu miesiąc poniżej poziomu 50. Jednym z pozytywnych aspektów raportu były dane o wzroście liczby nowych zamówień, choć ta poprawa widoczna była wyłącznie w obszarze zamówień krajowych. Bezrobocie w USA najniższe od 2008 r. Wykres nr 1: Stopa bezrobocia Styczeń 2006 r. styczeń 2016 r % Źródło: Biuro Statystyki Pracy. 4,9% 4,9% Słabszym segmentem danych o PKB były także inwestycje, przede wszystkim w wyniku poważnych cięć wydatków spółek energetycznych i przedsiębiorstw wydobywczych, które zostały zmuszone do takich korekt przez załamanie cen surowców na świecie.

2 Kolejne negatywne dane znalazły się w opublikowanych przez Rezerwę Federalną USA (Fed) kwartalnych wynikach badań warunków kredytowych w sektorze bankowym, które wskazywały na drugie z rzędu zaostrzenie kryteriów stosowanych przy udzielaniu kredytów w czwartym kwartale. Podczas gdy spółki powiązane z surowcami i producenci znaleźli się pod presją, zaczęły narastać spekulacje na temat możliwych konsekwencji tej sytuacji dla dotychczas prężnych segmentów gospodarki USA, a w szczególności rynku pracy i sektora usług. Dlatego styczniowe dobre dane o zatrudnieniu zostały dobrze przyjęte, choć wzrost liczby miejsc pracy o 1 tysięcy nie dorównał powszechnym oczekiwaniom. Niemniej jednak wzrost zatrudnienia wystarczył, by zepchnąć stopę bezrobocia do najniższego od 2008 r. poziomu 4,9%, natomiast wyjątkowo korzystnie wyglądał wzrost płac stawki godzinowe zanotowały nadspodziewanie wysoki roczny wzrost na poziomie 2,5%. Rynki były jednak rozczarowane niespodziewanie dużym styczniowym spadkiem indeksu PMI dla sektorów poza produkcją, który wprawdzie wciąż wskazywał na ekspansję sektora usług, ale jednocześnie wykazał spadek dynamiki działalności gospodarczej, zatrudnienia i nowych zamówień. Stany Zjednoczone nie są całkowicie odporne na osłabienie innych rynków, ale uważamy, że czynniki fundamentalne sygnalizują solidną kondycję gospodarki USA. Inflacja wciąż była stłumiona. Inflacja zasadnicza mierzona indeksem wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) spadła w grudniu o 0, miesiąc do miesiąca (m/m), a ekwiwalentna inflacja bazowa (z wyłączeniem cen żywności i energii) zanotowała wzrost o podobnej wartości bezwzględnej. Obydwa wskaźniki nieco przyspieszyły w ujęciu rocznym w porównaniu z listopadowymi wynikami odpowiednio 0,7% i 2,. Podobny obraz sytuacji zarysował w tym samym okresie preferowany przez Fed wskaźnik inflacji, czyli wskaźnik wzrostu wydatków na konsumpcję osobistą (PCE); inflacja zasadnicza mierzona indeksem PCE spadła w grudniu o 0, m/m, a ekwiwalentna inflacja bazowa pozostała niezmienna, co przełożyło się na roczne wzrosty tych wskaźników o odpowiednio 0,6% i 1,. Zawirowania na rynkach światowych jeszcze bardziej skupiły powszechną uwagę na przyszłych krokach Fedu, po grudniowej decyzji o podwyższeniu bazowych stóp procentowych. Podczas tego posiedzenia, Fed oszacował, że stopy bazowe mogą wzrosnąć o kolejnych 100 punktów bazowych do końca 2016 r., ale w związku z nieprzerwanym napływem słabych danych dotyczących gospodarki światowej oraz wzmożoną zmiennością rynkową znacznie wolniejsze tempo podwyżek przewidywane przez powszechne prognozy rynkowe stawało się coraz bardziej realnym scenariuszem. Komentując wydarzenia mające miejsce od grudnia, szefowa Fedu Janet Yellen stwierdziła, że ciągłe wzrosty zatrudnienia i płac powinny zapewniać wsparcie dla gospodarki USA, ale jednocześnie przyznała, że dalsze turbulencje rynkowe mogą mieć destrukcyjny wpływ na wzrost w USA. Nie odrzuciła także prawdopodobieństwa dalszego zaostrzania polityki podkreślając, że decyzje Fedu będą uzależnione od interpretacji publikowanych danych dotyczących perspektyw ekonomicznych, a wszelkie potencjalne zmiany będą stopniowe. Ceny aktywów z USA uległy nagłym zmianom wraz ze znaczącym wzrostem awersji do ryzyka wśród inwestorów. Rentowność papierów skarbowych zbliżyła się do najniższych poziomów od czasu globalnego kryzysu finansowego, po części w reakcji na spadki rentowności obligacji skarbowych w innych częściach świata, natomiast krzywa dochodowości w USA znacząco się spłaszczyła różnica w rentowności 2-letnich i 10- letnich papierów skarbowych zawęziła się do najmniejszego spreadu od ośmiu lat. Aktywa z USA obarczone wyższym ryzykiem uczestniczyły w globalnej wyprzedaży, a pod szczególnie silną presją znalazły się akcje banków, w związku z obawami, że okres niższych lub wręcz ujemnych stóp procentowych oraz spłaszczona krzywa dochodowości mogą mieć niekorzystny wpływ na rentowność banków. Gdy oczekiwania dalszych podwyżek stóp procentowych w USA osłabły, kurs dolara amerykańskiego w stosunku do koszyka walut spadł do najniższego poziomu od października 20 r., tracąc całe zyski wypracowane przed grudniową podwyżką stóp. Uważamy, że choć Stany Zjednoczone z pewnością nie są całkowicie odporne na osłabienie innych rynków, rynki finansowe mogą wyolbrzymiać potencjalne spadki związane z tymi zagrożeniami, a czynniki fundamentalne sygnalizują solidną kondycję gospodarki USA. Niepewna przyszłość globalnego wzrostu może przekładać się na wciąż wzmożoną zmienność rynkową, a potencjalne czynniki ryzyka (takie jak znaczące osłabienie rynku pracy w USA czy poważne zmiany globalne, np. twarde lądowanie chińskiej gospodarki) najwyraźniej wciąż są aktualne, jednak jeżeli do takich wydarzeń nie dojdzie, Fed może uznać opóźnienie dalszych działań za właściwą politykę, w odróżnieniu od zmiany kierunku polityki pieniężnej. Globalna gospodarka zwalnia, ale tempo wzrostu wciąż akceptowalne Wahania na rynkach światowych przybrały na sile po niespodziewanej obniżce stopy depozytowej przez Bank Japonii (BJ) do ujemnego poziomu w celu pobudzenia inflacji, choć wcześniej bank zaprzeczał, by taki krok był brany pod uwagę. Choć polityka ta miała zastosowanie tylko do nowych funduszy powierzanych BJ, a nie do środków już przechowywanych przez bank centralny, jej wpływ na japońskie obligacje rządowe i jena japońskiego był dramatyczny. Rentowność japońskich obligacji o czasie zapadalności poniżej 10 lat szybko zeszła na terytorium ujemne, a nawet rentowność obligacji 10-letnich na krótko spadła poniżej zera. Odwrót w kierunku aktywów postrzeganych jako bezpieczne przystanie wywołany przez zmienność rynkową na początku roku przełożył się na wzrosty kursu jena przez większą część stycznia, ale później waluta mocno się osłabiła po ogłoszeniu decyzji Banku Japonii 29 stycznia, by następnie znów pójść w górę wraz z nasileniem się wahań i ostatecznie wzrosnąć do najsilniejszego kursu w stosunku do dolara amerykańskiego od końca 2014 r. Dane napływające z Chin potwierdzały ciągły spadek dynamiki krajowej gospodarki. PKB w czwartym kwartale wzrósł o 6, rok do roku, a roczny wzrost rzędu 6,9% w 20 r. był najsłabszy od 1990 r. Według danych, 20 r. przyniósł spadki produkcji stali i produkcji energii w Chinach po raz pierwszy od co najmniej 25 lat. Lepsze wiadomości napływały z sektora usług, który wzrósł o solidne 8,3% w 20 r., wraz z trwającym przesuwaniem środka ciężkości chińskiej gospodarki poprzez zmniejszanie zależności od produkcji i budownictwa. Globalne perspektywy ekonomiczne 2

3 Inwestorzy wciąż jednak z niepewnością oceniali możliwą skalę spowolnienia w Chinach i zastanawiali się nad prawdopodobieństwem dalszych działań chińskich polityków w kierunku dewaluacji renminbi w celu wsparcia producentów, szczególnie mając w pamięci niedostatecznie skuteczne komunikowanie swych zamiarów przez Ludowy Bank Chin podczas ostatniej dewaluacji renminbi w sierpniu 20 r. Rozluźniona polityka pieniężna na świecie powinna zrównoważyć trudności wynikające z przesuwania środka ciężkości gospodarki chińskiej. Awersja do ryzyka umacnia japońskiego jena Wykres nr 2: Jen japoński a dolar amerykański (kurs wymiany) 1 stycznia 20 r. 31 stycznia 2016 r. Jen Japanese japoński do Yen dolara per US amerykańskiego Dollar Źródło: Bloomberg. W obliczu niewielu sygnałów, które wskazywałyby na prawdopodobieństwo wzrostu ograniczonego popytu na surowce w najbliższej przyszłości, ceny większości surowców wciąż były pod presją. Na rynku już pogrążonym w nadpodaży (jeszcze przed wejściem na rynek dodatkowej produkcji z Iranu w konsekwencji zniesienia sankcji) ceny ropy spadły do poziomów najniższych od 12 lat. Później na krótko odrobiły część strat pod wpływem spekulacji na temat możliwego ograniczenia produkcji przez dużych producentów, by następnie znowu pójść w dół. Na tle tej ponurej sytuacji na rynku surowców znacząco wyróżniało się złoto, które radziło sobie dobrze w związku z poszukiwaniem przez inwestorów schronienia przed wstrząsami na rynkach finansowych. Oznaki większego napięcia pojawiły się na niektórych rynkach wschodzących, a w szczególności w krajach, których przychody są w dużej mierze uzależnione od produkcji ropy. Nigeria zwróciła się do Banku Światowego i regionalnych instytucji o nadzwyczajną pożyczkę w celu sfinansowania wartego mld USD deficytu w rządowych finansach, natomiast Azerbejdżan rzekomo podjął rozmowy z Międzynarodowym Funduszem Walutowym po dramatycznym spadku kursu waluty tego kraju w stosunku do dolara amerykańskiego w następstwie grudniowego odejścia od kursu stałego. Lepsze wieści napływały jednak z niektórych krajów zaspokajających większą część swego zapotrzebowania na energię poprzez import, które odczuwały korzyści niższych cen energii; w kwartale kończącym się w grudniu, Indie zanotowały względnie solidny wzrost PKB na poziomie 7,3%. Wciąż uważamy, że światowa gospodarka wprawdzie zwalnia, ale nadal rośnie w akceptowalnym tempie. Chińskie równoważenie gospodarki prawdopodobnie wciąż będzie źródłem trudności, w szczególności dla krajów, które polegają na zapotrzebowaniu Chińczyków na ich surowce. Te trudności będą jednak najprawdopodobniej zrównoważone przez rozluźnioną politykę pieniężną kontynuowaną w różnych miejscach na całym świecie, a także przez korzystny wpływ niższych cen energii na siłę nabywczą konsumentów w wielu krajach obydwa te czynniki powinny wspierać globalny popyt. Wzrost w Europie słaby, ale zrównoważony prawdopodobieństwo dalszego rozluźniania polityki pieniężnej Dane o PKB strefy euro za czwarty kwartał potwierdziły słaby wzrost wynikający przede wszystkim z konsumpcji krajowej, a roczna ekspansja o 1,5% za cały 20 r. i tak była najlepszym wynikiem tego regionu od 2011 r. Gospodarka Niemiec, największego spośród państw członkowskich, zanotowała kwartalną ekspansję o 0,3% w okresie ostatnich trzech miesięcy roku, ograniczoną przez osłabienie na rynkach zagranicznych. Z kolei Włochy z ledwością wypracowały jakikolwiek wzrost w tym samym okresie, a gospodarka grecka skurczyła się o 0,6% kwartał do kwartału. Pomimo lekkiego styczniowego wzrostu inflacji w strefie euro (roczna stopa inflacji zasadniczej wzrosła do najwyższego poziomu od 2014 r.), powszechne oczekiwania zakładają kolejny spadek presji cenowych w regionie w nadchodzących miesiącach, gdy utrzymywać się będzie wpływ niższych cen ropy. Przewidując konsekwencje wolniejszego wzrostu na rynkach eksportowych oraz dalsze presje dezinflacyjne, Europejski Bank Centralny (EBC) niezwłocznie zapowiedział, że kolejna runda rozluźniania polityki pieniężnej może nastąpić już w marcu. Takie sugestie wywołały znaczące spadki rentowności obligacji ze strefy euro, a do końca stycznia wszystkie niemieckie obligacje skarbowe o czasie zapadalności krótszym niż 10 lat oferowały ujemną rentowność. Rentowność spadła jeszcze bardziej, gdy szwedzki Riksbank zaskoczył rynki obniżeniem swej referencyjnej stopy procentowej głębiej poniżej zera niż oczekiwano. Europa odczuła bolesne skutki zmienności notowanej w ostatnich tygodniach na rynkach finansowych. Niektóre europejskie banki znalazły się pod presją, ponieważ inwestorzy obawiali się braku płynności niektórych względnie nowych instrumentów dłużnych, które stanowiły część ich bilansów. Globalne perspektywy ekonomiczne 3

4 Pewne obawy budził także poziom kredytów zagrożonych utrzymywanych w portfelach niektórych włoskich banków, choć na koniec stycznia Włochy i Unia Europejska zawarły porozumienie w celu umożliwienia sprzedaży takich kredytów prywatnym inwestorom. Pomimo całego rynkowego pesymizmu, uważamy, że warunki w strefie euro nie są wcale najgorsze. Wzrost w strefie euro stopniowo odrabia straty Wykres nr 3: Roczny wzrost PKB w strefie euro (w %) 2010 r. 20 r. 2,5% 1,5% 0,5% W kilku krajach ewidentny jest wpływ niepewnej sytuacji politycznej. Hiszpański system polityczny wciąż jest w impasie i podejmowane są kolejne próby uformowania lewicowego rządu po grudniowych wyborach, które nie przyniosły jednoznacznego rozstrzygnięcia. Po ostatecznej akceptacji krajowego budżetu przez Komisję Europejską, socjalistyczny rząd Portugalii wstrząsnął inwestorami ogłaszając plany nacjonalizacji krajowych linii lotniczych, co wywołało wyprzedaż portugalskich obligacji rządowych. W centrum uwagi znalazła się także polityka nowego rządu Polski, po obniżeniu ratingu krajowego zadłużenia budżetowego przez agencję ratingową Standard and Poor s uzasadnionym ograniczeniem niezależności najważniejszych instytucji publicznych. Pomimo całego rynkowego pesymizmu, uważamy, że warunki w strefie euro nie są wcale najgorsze. Wzrost jest słaby, ale stabilny, a sytuacja w obszarze inflacji znacząco się poprawiła w porównaniu z rokiem ubiegłym. Pomimo licznych spekulacji, sektor bankowy ma, według nas, całkiem dobrą kondycję, a ilość kapitału w systemie jest generalnie największa od wielu lat. Niektóre banki mają pewne problemy, które wymagają rozwiązania, ale rządy i same banki najwyraźniej stopniowo sobie z nimi radzą. Jeżeli chodzi o politykę pieniężną, EBC niemal na pewno ogłosi w marcu kolejne działania, pozostając na ścieżce zrównoważonego i stopniowego rozluźniania polityki. Dla inwestorów oznacza to pewność, że bank centralny wciąż będzie kupował obligacje w możliwej do przewidzenia przyszłości. -0,5% -1,5% Źródło: Eurostat. Globalne perspektywy ekonomiczne 4

5 DANE MAKROEKONOMICZNE DLA STREFY EURO WYNIK KOŃCOWY Produkt krajowy brutto (PKB) 1 PKB, r/r (%) 1,3 1,6 1,6 1,5 Konsumpcja prywatna, r/r (%) 1,6 1,7 1,7 Nakłady brutto na środki trwałe, r/r (%) 2,0 2,6 2,2 DANE EKONOMICZNE 1 DANE MAKROEKONOMICZNE DLA JAPONII WYNIK KOŃCOWY Produkt krajowy brutto (PKB) 4 14 Skróty: K/k śr: kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym. R/r: rok do roku. 1. Źródło: Unia Europejska, Źródło: Bloomberg. Wskaźniki ceny/zysku dla Dow Jones EURO STOXX 50 Price Index i Nikkei-225 Stock Average wg Bloomberg. 3. Źródło: Europejski Bank Centralny. 4. Źródło: Ekonomiczno-Społeczny Instytut Badawczy (ESRI), Urząd Rady Ministrów, rząd Japonii. 5. Źródło: japońskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Komunikacji. 6. Źródło: japońskie Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Przemysłu. 7. Źródło: japońskie Ministerstwo Finansów. 8. Źródło: japoński bank centralny (Bank Japonii). 9. Źródło: indeksy Bloomberg. Wyniki historyczne nie gwarantują wyników przyszłych. PKB, k/k śr (%) 1,8 4,4 0,5 1,0 Konsumpcja prywatna, k/k śr (%) 0,5 6,1 0,6 0,8 Nakłady brutto na środki trwałe, k/k śr (%) 0,9 11,4 4,9 2,3 DANE EKONOMICZNE Wrz Paź Lis Gru Stopa bezrobocia (%) 5 3,4 3,1 3,3 3,3 Produkcja przemysłowa, r/r (%) 6 0,8 1,4 1,7 1,6 Wskaźnik popytu na usługi, r/r (%) 6 0,8 1,4 1,3 Działalność spółek Wzrost zysków spółek (%) 7 0,4 23,8 9,0 Kwartalny indeks Tankan INFLACJA Wskaźniki inflacji 5 Wrz Paź Lis Gru 16 Indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), r/r (%) 0,0 0,3 0,3 0,2 CPI z pominięciem cen świeżej żywności, r/r (%) 0,1 0,1 0,1 0,1 RYNKI FINANSOWE 2 Paź Lis Gru Sty 16 Nikkei 225, wskaźnik C/Z za 4 ostatnie kwartały 19,9 20,8 21,0 19,3 Rentowność 3-miesięcznych japońskich obligacji rządowych (%) 0,001 0,050 0,041 0,106 Rentowność 10-miesięcznych japońskich obligacji rządowych (%) 0,309 0,307 0,265 0,100 BILANS PŁATNICZY Miesięczny bilans handlowy 7 Wrz Paź Lis Gru W mld jenów Saldo obrotów bieżących 9 Wrz Paź Lis Gru Sprzedaż detaliczna, r/r (%) 3,3 2,5 1,6 1,4 Stopa bezrobocia (%) 10,6 10,6 10,5 10,4 Produkcja przemysłowa, r/r (%) 1,4 2,1 1,4 1,3 INFLACJA I WZROST ZAROBKÓW Wskaźniki inflacji 1 Paź Lis Gru Sty 16 Indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), r/r (%) 0,1 0,1 0,2 0,4 CPI z pominięciem cen żywności i energii, r/r (%) 1,1 0,9 0,9 1,0 RYNKI FINANSOWE Dow Jones EURO STOXX 50 Price Index EUR, wskaźnik C/Z za 4 ostatnie kwartały 2 Paź Lis Gru Sty 16 22,25 22,78 21,46 20,00 Stopa refinansowania EBC (%) 3 0,05 0,05 0,05 0,05 Rentowność 10-letnich niemieckich obligacji skarbowych (%) 2 0,52 0,47 0,63 0,33 BILANS PŁATNICZY 1,3 Bilans handlowy Sie Wrz Paź Lis W mld euro 10,96 20,00 24,18 23,62 Saldo obrotów bieżących 14 % PKB 3,8 2,1 2,6 3,5 14 % PKB 0,5 1,6 2,3 2,9 Realny PKB w strefie euro, r/r - - 4Q10 4Q11 4Q12 4Q13 4Q14 4Q 4 kw kw kw kw kw kw. 20 Źródło: Unia Europejska, , dane na grudzień 20 r. Indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), r/r 3% Indeks CPI wzrostu Core CPI Źródło: Unia Europejska, , dane na styczeń 2016 r. Zewnętrzny bilans handlowy jako % PKB 3% - 3Q12 3Q13 3Q14 3Q Źródło: Unia Europejska, , dane na wrzesień 20 r. Realny PKB w Japonii, k/k śr Q10 3Q11 3Q12 3Q13 3Q14 3Q 3 kw kw kw kw kw kw. 20 Źródło: Ekonomiczno-Społeczny Instytut Badawczy (ESRI), rząd Japonii; wrzesień 20 r. Indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), r/r Indeks CPI wzrostu CPI ex Fresh Food Źródło: japońskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Komunikacji, dane na grudzień 20 r. Bilans handlowy jako % PKB % - cen konsumenckich (CPI) cen konsumenckich (CPI) CPI bez cen żywności i energii CPI bez cen żywności i energii 3Q12 3 kw Q13 kw Q14 kw kw. 3Q 20 Źródło: japońskie Ministerstwo Finansów, Ekonomiczno-Społeczny Instytut Badawczy (ESRI), Urząd Rady Ministrów, rząd Japonii; dane na dzień 30 września 20 r. Globalne perspektywy ekonomiczne 5

6 DANE MAKROEKONOMICZNE DLA USA WYNIK KOŃCOWY Produkt krajowy brutto (PKB) 2 P Średniorocznie (jako % PKB) 10 2,2 2,3 2,4 2,5 Skróty: K/k śr: kwartał do kwartału w ujęciu średniorocznym. R/r: rok do roku. P: prognozy. Źródło: Prognozy gospodarcze Bloomberg, dane na dzień 31 stycznia 2016 r. Źródło: Biuro Analiz Ekonomicznych. Źródło: Biuro Statystyki Pracy. Źródło: Departament Pracy. Źródło: NAR (National Association of Realtors ). Przedruk za zgodą właściciela danych. Źródło: Standard and Poor s. Źródło: Rezerwa Federalna USA. Na posiedzeniu 16 grudnia 20 r. Rezerwa Federalna podniosła główną stopę procentową w USA do poziomu docelowego w zakresie 0,25 0,5. Źródło: Chicago Board of Trade (notowania 30-dniowych kontraktów terminowych na federalne stopy procentowe na styczeń i luty 2016 r.); dane na dzień 31 stycznia 2016 r. Źródło: agencja rządowa U.S. Census Bureau. Źródło: indeksy Bloomberg. Źródło: dane Bloomberg są ważone liczbą akcji i podane w ujęciu rok do roku. Dane szacunkowe na dzień 10 lutego 2016 r. Wyniki historyczne nie gwarantują wyników przyszłych. 16P 1 16P 1 K/k śr (%) 2,0 0,7 2,5 2,6 DANE EKONOMICZNE KONSUMPCJA/POPYT Dochody/oszczędności 2 Wrz Paź Lis Gru Wydatki konsumenckie, r/r (%) 3,3 2,9 3,1 3,2 Dochody osób fizycznych, r/r (%) 4,6 4,5 4,3 4,2 Stopa oszczędności (%) 5,2 5,5 5,3 5,5 Zatrudnienie Paź Lis Gru Sty 16 Stopa bezrobocia (%) 3 5,0 5,0 5,0 4,9 Wskaźnik aktywności zawodowej (%) 3 62,5 62,5 62,6 62,7 Zmiana w zatrudnieniu poza rolnictwem (w tys.) Liczba wniosków o zasiłek (tys.), średnia dla 4 tyg. 4 Nieruchomości mieszkaniowe 5 Wrz Paź Lis Gru Sprzedaż domów na rynku wtórnym (w mln) 5,55 5,32 4,76 5,46 Zmiana r/r (w %) 8,8 3,1 6,1 7,7 INWESTYCJE Zyski spółek 6,11 16P 16P Zyski, r/r (%) 3,1 4,1 6,7 1,3 Produkcja i wykorzystanie dóbr kapitałowych 7 Wrz Paź Lis Gru Produkcja przemysłowa, r/r (%) 0,8 0,5 1,3 1,8 Wskaźnik wykorzystania dóbr kapitałowych (%) 77,9 77,7 76,9 76,5 Inwestycje w środki trwałe poza nieruchomościami mieszkaniowymi 2 R/r (%) 3,9 3,8 2,2 1,6 INFLACJA I PRODUKTYWNOŚĆ Wskaźniki inflacji Wrz Paź Lis Gru Wydatki na konsumpcję osobistą 0,2 0,2 0,4 0,6 (PCE), r/r (%) 2 PCE z pominięciem żywności i energii, r/r (%) 2 1,3 1,3 1,4 1,4 Indeks wzrostu cen konsumenckich (CPI), r/r (%) 2 0,0 0,2 0,5 0,7 CPI z pominięciem cen żywności i energii, r/r (%) 3 1,9 1,9 2,0 2,1 Indeks cen dóbr produkcyjnych (PPI), r/r (%) 3 4,1 4,1 3,2 2,7 PPI z pominięciem cen żywności i energii, r/r (%) 3 2,1 1,7 1,7 1,8 Wydajność produkcji 3 Wydajność produkcji, k/k śr (%) 1,1 3,5 2,1 3,0 Jednostkowe koszty pracy, k/k śr (%) 2,6 2,0 1,9 4,5 RYNKI FINANSOWE Wyceny Gru Sty Lut P Mar 16P C/Z dla S&P ,37 17,43 Główna federalna stopa proc. (Fed Funds Rate) 7,8 0,25 0,25 0,37 0,39 BILANS PŁATNICZY Miesięczny deficyt handlowy USA 2,9 Wrz Paź Lis Gru W mld USD 42,5 44,6 42,2 43,4 Deficyt obrotów bieżących USA 14 Kwartalnie (w mld USD) 2 103,1 118,3 111,1 124,1 Produkt krajowy brutto (PKB), k/k śr 6% Q10 kw Q11 kw Q12 kw Q13 kw Q14 kw Q kw. 20 Źródło: Biuro Analiz Ekonomicznych, dane na grudzień 20 r. Dochody i wydatki osób fizycznych, r/r Wydatki Consumer na Spending Personal Income Źródło: Biuro Analiz Ekonomicznych, dane na grudzień 20 r. Zatrudnienie poza rolnictwem i stopa bezrobocia W tys. % % Nonfarm Payrolls Net Change Źródło: Biuro Statystyki Pracy, dane na styczeń 2016 r. Wszystkie dane skorygowane o czynniki sezonowe. Indeks wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI), r/r Źródło: Biuro Statystyki Pracy, dane na grudzień 20 r. Wydajność produkcji i jednostkowe koszty pracy, k/k śr Źródło: Biuro Statystyki Pracy, dane na grudzień 20 r. Zannualizowany deficyt handlowy w USA jako % PKB Unemployment Stopa bezrobocia Rate (oś(right-hand prawa) Scale) 3% CPI Core CPI % 1 5% -5% -1-2, -2,5% -3, -3,5% konsumpcję Zmiana w zatrudnieniu poza rolnictwem netto Indeks wzrostu cen konsumenckich (CPI) Dochody osób fizycznych CPI bez cen żywności i energii 4Q10 4 kw Q11 kw kw Q12 4 kw Q13 4 kw Q14 4 kw. 20 4Q Unit Jednostkowe Labour Costs koszty Productivity Wydajność produkcji pracy -4, 4Q10 4Q11 4Q12 4Q13 4Q14 4Q 4 kw kw kw kw kw kw. 20 Źródło: Agencja rządowa US Census Bureau oraz Biuro Analiz Ekonomicznych, dane na grudzień 20 r. Globalne perspektywy ekonomiczne 6

7 INFORMACJA NATURY PRAWNEJ Niniejszy materiał ma charakter ogólny, a zawarte w nim treści nie powinny być traktowane jako indywidualne porady lub rekomendacje inwestycyjne dotyczące kupna, sprzedaży lub utrzymania jakichkolwiek inwestycji lub przyjęcia jakiejkolwiek strategii inwestycyjnej. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mają charakteru porad prawnych ani podatkowych. Poglądy wyrażone w niniejszym dokumencie odzwierciedlają punkt widzenia zarządzającego inwestycjami, a wszelkie komentarze, opinie i analizy są w pełni aktualne wyłącznie w dniu ich publikacji i mogą ulec zmianie bez odrębnego powiadomienia. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie stanowią kompletnej analizy wszystkich istotnych faktów dotyczących jakiegokolwiek kraju, regionu czy rynku. Wszelkie inwestycje wiążą się z ryzykiem, włącznie z ryzykiem utraty zainwestowanego kapitału. Dane pochodzące z zewnętrznych źródeł mogły zostać wykorzystane na potrzeby opracowania niniejszego materiału. Takie dane nie zostały odrębnie zweryfikowane, potwierdzone ani poddane kontroli przez Franklin Templeton Investments (FTI). FTI nie ponosi żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek straty wynikające z wykorzystania jakichkolwiek informacji zawartych w niniejszym materiale; inwestor może opierać swe decyzje na przedstawionych tutaj opiniach lub wynikach analiz wyłącznie na własne ryzyko. Produkty, usługi i informacje mogą nie być dostępne pod niektórymi jurysdykcjami i są oferowane poza USA przez inne podmioty powiązane z FTI i/lub przez dystrybutorów, w zależności od lokalnie obowiązujących przepisów. Aby dowiedzieć się, czy dane produkty i usługi są dostępne pod określoną jurysdykcją, należy skonsultować się z profesjonalnym doradcą finansowym. Wydane w USA przez Franklin Templeton Distributors, Inc., One Franklin Parkway, San Mateo, California , (800) DIAL BEN/ , franklintempleton.com Franklin Templeton Distributors, Inc. jest głównym dystrybutorem zarejestrowanych w USA produktów Franklin Templeton Investments, które są dostępne wyłącznie pod jurysdykcjami dopuszczającymi, na mocy obowiązującego prawa i przepisów, oferowanie takich produktów lub składanie zapytań ofertowych dotyczących takich produktów. Australia: wydane przez Franklin Templeton Investments Australia Limited (ABN ) (australijskiego dostawcę usług finansowych posiadającego licencję nr ), Level 19, 101 Collins Street, Melbourne, Victoria, Austria/Niemcy: wydane przez Franklin Templeton Investment Services GmbH, Mainzer Landstraße 16, D Frankfurt am Main, Niemcy. Dopuszczone do użytku w Niemczech przez IHK Frankfurt M., nr rej. D-F 125-TMX1-08. Kanada: wydane przez Franklin Templeton Investments Corp., 5000 Yonge Street, Suite 900 Toronto, ON, M2N 0A7, Faks: (416) , (800) , Dubaj: wydane przez Franklin Templeton Investments (ME) Limited, podmiot działający na podstawie licencji i pod nadzorem Urzędu Regulacji Rynków Finansowych w Dubaju. Oddział w Dubaju: Franklin Templeton Investments, The Gate, East Wing, Level 2, Dubai International Financial Centre, P.O. Box , Dubaj, ZEA, tel.: , faks: Francja: wydane przez Franklin Templeton France S.A., 20 rue de la Paix, Paryż, Francja. Hongkong: wydane przez Franklin Templeton Investments (Asia) Limited, 17/F, Chater House, 8 Connaught Road Central, Hongkong. Włochy: wydane przez Franklin Templeton Italia Sim S.p.A., Corso Italia, 1 Milan, 20122, Włochy. Japonia: wydane przez Franklin Templeton Investments Japan Limited. Korea: wydane przez Franklin Templeton Investment Trust Management Co., Ltd., 3rd fl., CCMM Building, 12 Youido-Dong, Youngdungpo-Gu, Seoul, Korea Luksemburg/Beneluks: wydane przez Franklin Templeton International Services S.a r.l. podlegającą nadzorowi Commission de Surveillance du Secteur Financier 8A, rue Albert Borschette, L-1246 Luksemburg, tel.: , faks: Malezja: wydane przez Franklin Templeton Asset Management (Malaysia) Sdn. Bhd. & Franklin Templeton GSC Asset Management Sdn. Bhd. Region krajów skandynawskich: wydane przez Franklin Templeton Investment Management Limited (FTIML), Swedish Branch, Blasieholmsgatan 5, Se Sztokholm, Szwecja. FTIML jest podmiotem notyfikowanym i regulowanym w Wielkiej Brytanii przez Urząd Regulacji Rynków Finansowych (Financial Conduct Authority, FCA) oraz ma pozwolenia wydane przez określone organy regulacyjne na prowadzenie działalności inwestycyjnej w Danii, Szwecji, Norwegii i Finlandii. Polska: wydane przez Templeton Asset Management (Poland) TFI S.A., Rondo ONZ 1; Warszawa. Rumunia: wydane przez oddział Franklin Templeton Investment Management Limited w Bukareszcie, Buzesti Street, Premium Point, 7th-8th Floor, Bucharest 1, Rumunia. Podmiot zarejestrowany w CNVM pod numerem PJM05SSAM/400001/ , notyfikowany i regulowany w Wielkiej Brytanii przez Urząd Regulacji Rynków Finansowych (Financial Conduct Authority, FCA). Singapur: wydane przez Templeton Asset Management Ltd. Registration No. (UEN) E, 7 Temasek Boulevard, #38-03 Suntec Tower One, , Singapur. Hiszpania: wydane przez oddział Franklin Templeton Investment Management w Madrycie, profesjonalny podmiot działający w sektorze finansowym pod nadzorem CNMV, José Ortega y Gasset 29, Madryt. RPA: wydane przez Franklin Templeton Investments SA (PTY) Ltd., licencjonowanego dostawcę usług finansowych. Tel.: +27 (11) , faks: +27 (11) Szwajcaria i Liechtenstein: wydane przez Franklin Templeton Switzerland Ltd, Stockerstrasse 38, CH-8002 Zurych. Wielka Brytania: wydane przez Franklin Templeton Investment Management Limited (FTIML) z siedzibą pod adresem: Cannon Place, 78 Cannon Street, London, EC4N 6HL. Podmiot notyfikowany i regulowany w Wielkiej Brytanii przez Urząd Regulacji Rynków Finansowych (Financial Conduct Authority, FCA). Ameryki: W USA niniejsza publikacja udostępniana jest wyłącznie pośrednikom finansowym przez Templeton/Franklin Investment Services, 100 Fountain Parkway, St. Petersburg, Florida Tel.: (800) (połączenie darmowe w USA), (877) (połączenie darmowe w Kanadzie), faks: (727) Inwestycje nie mają ubezpieczenia FDIC, mogą tracić na wartości i nie są objęte gwarancjami bankowymi. Dystrybucja poza USA może być prowadzona przez Templeton Global Advisors Limited lub innych dystrybutorów, pośredników, sprzedawców lub profesjonalnych inwestorów, którym Templeton Global Advisors Limited powierzy dystrybucję tytułów uczestnictwa funduszy Franklin Templeton pod niektórymi jurysdykcjami. Niniejszy materiał nie stanowi oferty sprzedaży ani zachęty do składania oferty kupna papierów wartościowych pod jakąkolwiek jurysdykcją, pod którą byłoby to niezgodne z obowiązującym prawem. Dodatkowe informacje dotyczące podmiotów dostarczających dane można znaleźć na stronie franklintempletoninstitutional.com 2/ r., Franklin Templeton Investments. Wszelkie prawa zastrzeżone.