Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r.

Transkrypt

1 Warszawa, dnia 30 grudnia 2016 r. Bilans płatniczy Polski w III kwartale 2016 r. Kwartalny bilans płatniczy został sporządzony przy wykorzystaniu danych miesięcznych i kwartalnych przekazanych przez polskie podmioty uczestniczące w obrotach z zagranicą, danych statystyki publicznej oraz informacji uzyskanych ze źródeł administracyjnych. Prezentowana wersja bilansu płatniczego ma charakter informacji wstępnej i może ulec zmianie. Rachunek bieżący i kapitałowy Łączna wartość salda rachunku bieżącego i kapitałowego, w III kwartale 2016 r., była ujemna i wyniosła 9,3 mld PLN. Relacja salda rachunku bieżącego i kapitałowego do PKB, w omawianym kwartale, wyniosła -2,0%. Wykres 1. Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego Saldo rachunku bieżącego, w omawianym kwartale, było ujemne i wyniosło 9,4 mld PLN i, w stosunku do analogicznego okresu 2015 r., poprawiło się o 1,0 mld PLN. O poziomie tego salda zadecydowały ujemne salda dochodów pierwotnych (19,7 mld 1 / 8

2 PLN), obrotów towarowych (3,2 mld PLN) i dochodów wtórnych (1,5 mld PLN), natomiast saldo usług było dodatnie (15,0 mld PLN). Relacja salda rachunku bieżącego do PKB była ujemna i wyniosła 2,4%. Na zmniejszenie się deficytu na rachunku bieżącym wpłynęła przede wszystkim poprawa dodatniego salda usług o 3,9 mld PLN. Dodatnie saldo dochodów wtórnych zmniejszyło się o 1,9 mld PLN, dodatkowo pogłębiły się ujemne salda dochodów pierwotnych o 0,8 mld PLN oraz obrotów towarowych o 0,2 mld PLN. Dodatnie saldo rachunku kapitałowego ukształtowało się na poziomie 0,2 mld PLN. Oznacza to istotne pogorszenie się tego salda, w stosunku do zarejestrowanego w roku ubiegłym, co jest konsekwencją minimalnego napływu środków z funduszy strukturalnych UE. Obroty towarowe Eksport towarów został oszacowany na poziomie 186,2 mld PLN, zaś import w wysokości 189,4 mld PLN. O wzroście eksportu towarów o 9,9 mld PLN tj. o 5,7% zadecydowała głównie sprzedaż za granicę odzieży, produktów przemysłu meblarskiego oraz samochodów i części samochodowych. Przyrost importu o 10,1 mld PLN tj. o 5,7% w dużej mierze został spowodowany zwiększoną wartością zakupionych towarów przemysłu motoryzacyjnego, odzieżowego i żywności. Jednocześnie w dalszym ciągu obserwowano spadek importowanej ropy naftowej. Saldo obrotów towarowych w omawianym okresie było ujemne i wyniosło 3,2 mld PLN. W analogicznym kwartale 2015 r. było ono również ujemne i wyniosło 3,0 mld PLN. Międzynarodowy handel usługami Przychody z tytułu usług świadczonych przez polskie podmioty nierezydentom wyniosły 50,1 mld PLN, a rozchody z tytułu zakupionych usług od nierezydentów 35,1 mld PLN. W porównaniu z III kwartałem 2015 r. przychody z tego tytułu były wyższe o 13,7%, a rozchody o 6,3%. Saldo usług, w analizowanym kwartale, było dodatnie i wyniosło 15,0 mld PLN. O jego wysokości zdecydowały dodatnie salda: pozostałych usług głównie usługi biznesowe w kwocie 7,7 mld PLN (wzrost o 2,4 mld PLN w porównaniu do III kwartału 2015 r.), usług transportowych w wysokości 5,4 mld PLN (wzrost o 0,8 mld PLN) oraz podróży zagranicznych w wysokości 1,9 mld PLN (wzrost o 0,7 mld PLN). Dochody pierwotne Na wysokość ujemnego salda dochodów pierwotnych, w kwocie 19,7 mld PLN, złożyły się ujemne saldo dochodów z inwestycji (24,3 mld PLN) oraz dodatnie saldo pozostałych dochodów pierwotnych (4,3 mld PLN) i wynagrodzeń pracowników (0,3 mld PLN). Poziom ujemnego salda dochodów z inwestycji wynika w głównej mierze z dochodów 2 / 8

3 uzyskanych przez zagranicznych inwestorów bezpośrednich w wysokości 20,1 mld PLN, które w porównaniu do analogicznego okresu 2015 r. były wyższe o 2,4 mld PLN. Na dochody inwestorów bezpośrednich złożyły się: reinwestowane zyski w kwocie 11,8 mld PLN, dywidendy w wysokości 5,8 mld PLN oraz naliczone odsetki od instrumentów dłużnych w wysokości 2,5 mld PLN. Na wartość ujemnego salda dochodów pierwotnych wpłynęły również uzyskane przez nierezydentów dochody z tytułu inwestycji portfelowych w Polsce (w postaci odsetek od dłużnych papierów wartościowych emisji polskich podmiotów oraz wypłaconych dywidend). Wyniosły one 5,4 mld PLN i, w porównaniu do analogicznego kwartału 2015 r., były niższe o 0,3%. Dochody nierezydentów z pozostałych inwestycji osiągnęły wartość 1,8 mld PLN i, w porównaniu z III kwartałem 2015 r., nieznacznie się zwiększyły. Dochody wtórne pozostałych sektorów Saldo dochodów wtórnych pozostałych sektorów było dodatnie i wyniosło 2,0 mld PLN. Przychody ukształtowały się na poziomie 5,1 mld PLN, w tym 2,8 mld PLN stanowiły przychody z tytułu przekazów zarobków. Rozchody wyniosły 3,1 mld PLN. Transfery z Unią Europejską W analizowanym kwartale 2016 r. napływ środków z Unii Europejskiej, wykazany w bilansie płatniczym, wyniósł 5,6 mld PLN. W rachunku bieżącym w dochodach pierwotnych zanotowano napływ w wysokości 4,8 mld PLN (były to środki pozyskane przede wszystkim w ramach programu Wspólnej Polityki Rolnej). W transferach kapitałowych zarejestrowano napływ o wartości 0,4 mld PLN (były to środki otrzymane głównie w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego). W tym samym okresie Polska wpłaciła 4,6 mld PLN do budżetu Unii Europejskiej z tytułu składek i opłat członkowskich. W wyniku wymienionych transakcji saldo transferów z Unią Europejską, w III kwartale 2016 r., było dodatnie i wyniosło 1,0 mld PLN. Rachunek finansowy (aktywa netto) Napływ kapitału z tytułu inwestycji nierezydentów w Polsce (wzrost pasywów) w analizowanym kwartale wyniósł 12,5 mld PLN. W tym samym czasie polskie inwestycje za granicą zmniejszyły się (napływ kapitału) o 2,0 mld PLN. Inwestycje nierezydentów w Polsce (pasywa) O wzroście inwestycji nierezydentów w Polsce, w wysokości 12,5 mld PLN, zadecydował głównie napływ kapitału netto z tytułu inwestycji bezpośrednich oraz pozostałych inwestycji. 3 / 8

4 Wykres 2. Inwestycje nierezydentów w Polsce pasywa Saldo pasywnych inwestycji bezpośrednich było dodatnie i wyniosło 10,2 mld PLN. Na kwotę tę złożyły się: dodatnie reinwestycje zysków (11,8 mld PLN), napływ netto środków zwiększający wartość akcji i innych form udziałów kapitałowych (1,9 mld PLN) oraz odpływ kapitału netto z tytułu instrumentów dłużnych (3,5 mld PLN). W analizowanym kwartale 2016 r., saldo inwestycji portfelowych było ujemne i wyniosło 1,5 mld PLN. Nierezydenci zmniejszyli swoje zaangażowanie w polskie udziałowe papiery wartościowe netto o 5,7 mld PLN. Było to przede wszystkim wynikiem wycofania się inwestorów zagranicznych z jednostek uczestnictwa w krajowych funduszach inwestycyjnych. Równocześnie odnotowano zakup przez nierezydentów dłużnych papierów wartościowych w kwocie 4,2 mld PLN, głównie obligacji Skarbu Państwa wyemitowanych zarówno na rynek krajowy jak i na rynki zagraniczne (4,3 mld PLN). Saldo pozostałych inwestycji zagranicznych było dodatnie i wyniosło 3,9 mld PLN. Na wysokość tego salda wpłynął wzrost zobowiązań NBP o 6,0 mld PLN (w głównej mierze z tytułu przeprowadzonych krótkoterminowych transakcji repo) oraz pozostałych sektorów o 1,8 mld PLN (przede wszystkim z tytułu wykorzystania pozostałych kredytów otrzymanych od nierezydentów). W tym samym czasie sektor bankowy zmniejszył swoje zobowiązania z tytułu pozostałych inwestycji o 3,3 mld PLN (w zdecydowanej części z tytułu spłaty kredytów otrzymanych od podmiotów zagranicznych powiązanych kapitałowo). Zobowiązania sektora rządowego zmniejszyły się o 0,6 mld PLN (głównie z tytułu spłaty kredytów otrzymanych od organizacji międzynarodowych). 4 / 8

5 Inwestycje polskich podmiotów za granicą (aktywa) Saldo inwestycji rezydentów za granicą było ujemne i wyniosło 2,0 mld PLN. Wpływ na wartość tego salda miały transakcje zarejestrowane w ramach inwestycji portfelowych, pozostałych inwestycji oraz oficjalnych aktywów rezerwowych. Na dodatnie saldo aktywnych inwestycji bezpośrednich, które wyniosło 1,9 mld PLN złożył się wzrost aktywów z tytułu akcji i innych form udziałów kapitałowych o 2,8 mld PLN oraz spadek aktywów z tytułu instrumentów dłużnych o 0,9 mld PLN. W tym samych czasie polskie podmioty (w przeważającej części fundusze inwestycyjne i fundusze ubezpieczeniowe) zmniejszyły swoje inwestycje w zagraniczne udziałowe papiery wartościowe o 7,3 mld PLN. Rezydenci (głównie pozostałe podmioty finansowe) zainwestowali w dłużne papiery wartościowe 0,4 mld PLN. Saldo pozostałych polskich inwestycji za granicą było ujemne i wyniosło 3,5 mld PLN. Na wysokość salda tej pozycji istotnie wpłynęły transakcje sektora bankowego, którego należności z tytułu depozytów ulokowanych w bankach za granicą zmniejszyły się o 3,3 mld PLN. Łączne saldo transakcji zrealizowanych przez NBP było dodatnie i wyniosło 6,8 mld PLN (wzrost aktywów rezerwowych). Były to przede wszystkim transakcje własne oraz zrealizowane na zlecenie klientów NBP w szczególności Komisji Europejskiej i Ministerstwa Finansów. W III kwartale br. poziom oficjalnych aktywów rezerwowych zmniejszył się o 7,4 mld PLN. Na zmniejszenie wartości aktywów rezerwowych istotnie wpłynęły ujemne różnice kursowe oraz zmiany wyceny, które spowodowały ich spadek o 14,2 mld PLN. Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec września 2016 r. wyniósł 431,5 mld PLN. 5 / 8

6 Dodatkowe informacje o bilansie płatniczym Dane bilansu płatniczego za listopad 2016 r. zostaną opublikowane 13 stycznia 2017 r. Dane bilansu płatniczego za IV kwartał 2016 r. zostaną opublikowane 31 marca 2017 r. Szeregi czasowe kwartalnego bilansu płatniczego, począwszy od danych za I kwartał 2004 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. Szeregi czasowe miesięcznego bilansu płatniczego, począwszy od danych za styczeń 2004 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. Tablice analityczne kwartalnego bilansu płatniczego, począwszy od I kwartału 2004 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. Szeregi czasowe miesięcznych stanów oficjalnych aktywów rezerwowych, począwszy od danych za styczeń 1998 r., są dostępne na stronie internetowej NBP. Opis bilansu płatniczego za II kwartał 2016 r. jest dostępny na stronie internetowej NBP. 6 / 8

7 Załącznik 1 Bilans płatniczy * w mln PLN III kw 16 - II kw 16 III kw 16 - III kw 15 III kw II kw III kw Zmiana Dynamika Zmiana Dynamika Rachunek bieżący Saldo obrotów towarowych Eksport ,5% ,7% Import ,6% ,7% Saldo usług Przychody ,7% ,7% Rozchody ,9% ,3% Saldo dochodów pierwotnych Przychody ,8% ,0% Rozchody ,1% ,9% Saldo dochodów wtórnych Przychody ,9% ,7% Rozchody ,5% ,8% Rachunek kapitałowy Przychody ,8% ,4% Rozchody ,0% ,0% Rachunek finansowy Inwestycje bezpośrednie - aktywa Akcje i inne formy udziałow kapitałowych Instrumenty dłużne Inwestycje bezpośrednie - pasywa Akcje i inne formy udziałow kapitałowych Instrumenty dłużne Inwestycje portfelowe - aktywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Inwestycje portfelowe - pasywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Pozostałe inwestycje - aktywa NBP Sektor rządowy Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) Pozostałe sektory Pozostałe inwestycje - pasywa NBP Sektor rządowy Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) Pozostałe sektory Pochodne instrumenty finansowe Oficjalne aktywa rezerwowe Saldo błędów i opuszczeń * Dane wstępne 7 / 8

8 Załącznik 2 Bilans płatniczy * w mln EUR III kw 16 - II kw 16 III kw 16 - III kw 15 III kw II kw III kw Zmiana Dynamika Zmiana Dynamika Rachunek bieżący Saldo obrotów towarowych Eksport ,2% ,9% Import ,3% ,9% Saldo usług Przychody ,5% ,7% Rozchody ,7% ,6% Saldo dochodów pierwotnych Przychody ,3% ,6% Rozchody ,8% ,9% Saldo dochodów wtórnych Przychody ,7% ,9% Rozchody ,5% ,6% Rachunek kapitałowy Przychody ,2% ,3% Rozchody ,3% ,7% Rachunek finansowy Inwestycje bezpośrednie - aktywa Akcje i inne formy udziałow kapitałowych Instrumenty dłużne Inwestycje bezpośrednie - pasywa Akcje i inne formy udziałow kapitałowych Instrumenty dłużne Inwestycje portfelowe - aktywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Inwestycje portfelowe - pasywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Pozostałe inwestycje - aktywa NBP Sektor rządowy Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) Pozostałe sektory Pozostałe inwestycje - pasywa NBP Sektor rządowy Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) Pozostałe sektory Pochodne instrumenty finansowe Oficjalne aktywa rezerwowe Saldo błędów i opuszczeń * Dane wstępne 8 / 8