Ilościowa analiza skuteczności realizacji programu wsparcia bezrobotnych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ilościowa analiza skuteczności realizacji programu wsparcia bezrobotnych"

Transkrypt

1 Zarządzane Fnanse Journal of Management and Fnance Vol. 13, No. 4/2/2015 Beata Beszk-Stolorz* Iwona Markowcz** Iloścowa analza skutecznośc realzacj programu wsparca bezrobotnych Wstęp Celem nnejszego artykułu jest analza skutecznośc realzacj programu wsparca bezrobotnych z punktu wdzena długośc czasu pozostawana bez pracy 1. W II półroczu 2011 roku Powatowy Urząd Pracy w Koszalne realzował program Plus, nakerowany na poprawę aktywnośc zawodowej wybranej grupy bezrobotnych. Programem tym objęto łączne 208 osób. Jego realzacja mała sę przyczynć do podnesena aktywnośc zawodowej osób pozostających bez zatrudnena, zarejestrowanych w urzędze pracy. Założenem projektu było wyrównane szans na rynku pracy osób od 45 roku życa poprzez dostosowane ch kwalfkacj zawodowych do wymogów rynku pracy. Pobudzano aktywność zawodową poprzez organzowane staży (96 osób), robót publcznych (95 osób), szkoleń ndywdualnych (7 osób) szkoleń grupowych (telemarketer, 10 osób). Kwota przeznaczona na realzację programu wynosła 824,7 tys. zł (środk Funduszu Pracy). Według nformacj PUP w Koszalne efektywność zatrudnenowa programu wynosła 84,6%. Badane przeprowadzono w dwóch etapach. W perwszym dokonano oceny prawdopodobeństwa nepodjęca pracy przez osoby bezrobotne przed w trakce realzacj projektu (estymator Kaplana-Meera). Drug etap polegał na ocene skutecznośc realzowanego programu (model regresj necągłej). Tego typu badana mogą być wykorzystane przez decydentów w celu skutecznejszego zarządzana środkam na wsparce bezrobotnych. * Dr hab., Instytut Ekonometr Statystyk, Wydzał Nauk Ekonomcznych Zarządzana, Unwersytet Szczecńsk, Szczecn, ul. Mckewcza 64, beatus@wnez.pl ** Dr hab., Instytut Ekonometr Statystyk, Wydzał Nauk Ekonomcznych Zarządzana, Unwersytet Szczecńsk, Szczecn, ul. Mckewcza 64, wona.markowcz@wnez.pl 1 Artykuł stanow kontynuację weloletnch badań autorek zjawska bezroboca, np. [Beszk-Stolorz, Markowcz, 2012; Beszk-Stolorz, 2013].

2 114 Beata Beszk-Stolorz, Iwona Markowcz 1. Przegląd lteratury Nnejszy artykuł wpsuje sę w aktualny nurt w lteraturze: pomar skutków potencjalnego czasu trwana śwadczena na czas trwana bezroboca [Mofftt, 1985; Katz, Meyer, 1990; Hunt, 1995; Card, Levne, 2000; Hahn nn, 2001; Lalve, 2007]. Zjawsko bezroboca ma negatywny wpływ zarówno na gospodarkę kraju, jak na funkcjonowane gospodarstw domowych. Dlatego też rządy państw mogą pownny stosować odpowedne narzędza w celu łagodzena skutków bezroboca, a w szczególnośc ogranczać czas trwana bezroboca. Gotowych recept jednak ne ma. Stopa bezroboca średn czas jego trwana różną sę nawet dla państw o tym samym stopnu rozwoju. Stosowane są też różnorodne formy wsparca aktywzacj osób pozostających bez pracy w ogóle w stosunku do konkretnych grup. Rezultaty wprowadzana konkretnych programów ne zawsze da sę przewdzeć. Ważne zatem jest prowadzene badań wskazywane stopna skutecznośc stosowanych narzędz. Cekawe badana przeprowadzł Lalve [2007], który analzował wpływ rozszerzena potencjalnego czasu trwana zasłku dla bezrobotnych z 30 aż do 209 tygodn. Rozszerzene to wprowadzł rząd austrack w 1988 roku w stosunku do bezrobotnych w weku 50 lat węcej, meszkających w wybranych rejonach Austr od co najmnej 6 mesęcy wcześnej pracujących. Tak duże wydłużene czasu poberana zasłku oczywśce wpłynęło na wydłużene czasu trwana bezroboca, szczególne dla kobet, ze względu na blskość okresu emerytalnego. W lteraturze od dawna podkreśla sę, że potencjalny czas zasłków dla bezrobotnych jest slne skorelowany z bezrobocem strukturalnym [Nckell, Layard, 1999]. Przedłużony czas trwana śwadczena przeważne znechęca do poszukwana pracy, a tym samym prowadz do wydłużonego czasu trwana bezroboca. Ważne jest zatem, aby pomoc kerować do odpowedno wyselekcjonowanej grupy odborców. Lalve w swoch badanach wykorzystuje model regresj necągłej w postac ostrej z progem kwalfkowalnośc dla weku oraz odległośc od grancy regonów zagrożonych. Modele regresj necągłej, ale z weloma progam weku zastosowal Schmeder, von Wachter Bender [2012] do badana wpływu potencjalnego czasu trwana śwadczena na czas bezroboca w cągu cyklu konunkturalnego w Nemczech w latach Autorzy podkreślają, że swoje badana operają na modelu poszukwana pracy z ogranczenam płynnośc oraz że nemeck system śwadczeń dla

3 Iloścowa analza skutecznośc realzacj programu 115 bezrobotnych jest dealny do tego typu badań. Za prog necągłośc przyjmuje sę prog weku określające potencjalną długość okresu poberana zasłku (42, lat). Bardzo cekawe podejśce (przestrzenne) do badana bezroboca z wykorzystanem regresj necągłej zaproponowal Brügger, Lalve Zwemüller [2008]. Analzowal on wpływ kultury na czas trwana bezroboca w Szwajcar w latach Wykorzystane dane Dane ndywdualne do badana pozyskano z PUP w Koszalne (powaty: Koszaln koszalńsk). Analze poddano dwe grupy osób (badaną kontrolną) wyrejestrowanych z urzędu. Grupę badaną stanowły osoby wyrejestrowane w II półroczu 2011 roku (okres realzacj programu Plus), a grupę kontrolną osoby wyrejestrowane w I półroczu 2011 roku (osoby neobjęte programem). Bezrobotn zarówno w grupe badanej, jak kontrolnej poddan byl obserwacj przez maksymalne 30 mesęcy. Do grupy badanej zakwalfkowano osoby zarejestrowane od lpca 2009 roku, a do grupy kontrolnej od styczna 2009 roku. Ze względu na zastosowaną metodykę w obu analzowanych okresach wyodrębnono dwe podgrupy weku: lat lat. Lczebność poszczególnych grup przedstawono w tablcy 1. Tylko część osób bezrobotnych została wyrejestrowana z powodu podjęca pracy. W I półroczu 2011 roku stanowły one 69%, a w II półroczu 2011 roku 58%. Tablca 1. Lczebność badanych podgrup Wyrejestrowan w weku I półr II półr Lczba osób (w tym do pracy) lat 367 (249) 396 (226) lat 382 (268) 464 (273) lat długotrwale bezrobotn 58 (41) 65 (37) lat długotrwale bezrobotn 64 (37) 77 (51) Źródło: Opracowane własne na podstawe danych PUP w Koszalne. Dane pozyskane z systemu nformatycznego urzędów pracy Syrusz (przede wszystkm daty: rejestracj w urzędze, wyrejestrowana urodzena oraz przyczyna wyrejestrowana) pozwolły na analzę czasu trwana bezroboca w analzowanych grupach. Skuteczność realzo-

4 116 Beata Beszk-Stolorz, Iwona Markowcz wanego programu w nnejszym badanu rozumana jest jako skrócene czasu pozostawana bez pracy. 3. Metodyka badana W perwszym etape badana do wyznaczena prawdopodobeństwa nepodjęca pracy wykorzystano estymator Kaplana-Meera wyznaczony ze wzoru [Kaplan, Meer, 1958]: Ŝ ( t ) = j = 1 d j 1 dla = 1,..., k (1) n j gdze: t moment, w którym nastąpło co najmnej jedno zdarzene, d lczba zdarzeń w czase t, n lczba jednostek obserwowanych w czase Za zdarzene w badanu przyjęto wyrejestrowane osoby bezrobotnej z powodu podjęca pracy. Krzywe trwana wyznaczono w celu porównana prawdopodobeństwa opuszczana rejestru w analzowanych podgrupach weku. Zbadane stotnośc różnc w przebegu tych krzywych dokonano, wykorzystując test Wlcoxona według Gehana (dla danych cenzurowanych) 2. Weryfkacj podlega hpoteza zerowa, mówąca o braku stotnośc różnc dla dwóch grup H S ( t) = S ( ) wobec t. 0 : 1 2 t hpotezy alternatywnej H1 : S1( t ) S2( t ). Do wyznaczena zarówno estymatora Kaplana-Meera, jak testu Wlcoxona według Gehana wykorzystano paket STATISTICA. Drug etap badań polegał na ocene wpływu realzacj projektu na średn czas trwana bezroboca. Wykorzystano w tym celu model regresj necągłej (regresson dscontnuty desgn RDD). W lteraturze wymena sę dwa typy tego modelu: postać ostrą (sharp desgn) postać rozmytą (fuzzy desgn) [Trochm, 1984; Hahn nn, 2001]. W badanu został zastosowany perwszy z nch, który ma postać [Lalve, 2007]: Ŷ gdze: Y zmenna zależna, X zmenna nezależna, ( X X ) + D ( X ) = α + + β (2) 0 α1d β0 0 1 X 0 2 Szerzej na temat testów w analze trwana w pracy [Sokołowsk nn, 2013, s ].

5 Iloścowa analza skutecznośc realzacj programu 117 α 1 średn efekt wpływu w progu X 0, D sztuczna zmenna dychotomczna postac: 0 dla X < X 0 D = (3) 1 dla X X 0 Po raz perwszy konstrukcję regresj necągłej w badanach naukowych zaproponowal Thstlethwate Campbell [1960], a Lee Lemeux [2010] stwerdzl, że jedną z głównych zalet tego podejśca jest możlwość przedstawena wynków za pomocą prostych wykresów, co znaczne zwększa przejrzystość tej metody. 4. Ocena skutecznośc programu realzowanego przez urząd pracy 4.1. Prawdopodobeństwo nepodjęca pracy W perwszym etape badana do wyznaczena prawdopodobeństwa nepodjęca pracy wykorzystano estymator Kaplana-Meera (1). Za obserwację pełną przyjęto obserwację zakończoną podjęcem zatrudnena. Jeżel wyrejestrowane nastąpło z nnej przyczyny, to taką obserwację uznano za cenzurowaną. Krzywe trwana dla badanych bezrobotnych w każdym z analzowanych okresów, podzelonych na dwe podgrupy weku, przedstawono na rysunkach 1 2. Analza obu wykresów sugeruje podobeństwo przebegu krzywych dla osób w weku lat lat. Potwerdzły to równeż wynk testu Wlcoxona-Gehana (tablca 2). Zatem tempo wychodzena z bezroboca dla obu podgrup ne różn sę w sposób stotny. Na rysunkach 1 2 krzywe trwana dla obu podgrup ne pokrywają sę jednak w całym badanym okrese. Jest to wdoczne szczególne w momence wchodzena w bezroboce długotrwałe (po 12 mesącu od zarejestrowana). Dlatego też wyznaczono estymatory Kaplana-Meera dla czasu trwana bezroboca powyżej 12 mesęcy (rysunk 3 4).

6 118 Beata Beszk-Stolorz, Iwona Markowcz Rysunek 1. Estymatory Kaplana-Meera dla bezrobotnych wyrejestrowanych w I półroczu 2011 roku według podgrup weku Prawdopodobeństwo nepodjęca pracy 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0, Czas (mesące) Źródło: Opracowane własne na podstawe danych PUP w Koszalne. Rysunek 2. Estymatory Kaplana-Meera dla bezrobotnych wyrejestrowanych w II półroczu 2011 roku według podgrup weku Prawdopodobeństwo nepodjęca pracy 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0, , Czas (mesące) Źródło: Opracowane własne na podstawe danych PUP w Koszalne.

7 Iloścowa analza skutecznośc realzacj programu 119 Rysunek 3. Estymatory Kaplana-Meera dla długotrwale bezrobotnych wyrejestrowanych w I półroczu 2011 roku według podgrup weku Prawdopodobeństwo nepodjęca pracy 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0, , Czas (mesące) Źródło: Opracowane własne na podstawe danych PUP w Koszalne. Rysunek 4. Estymatory Kaplana-Meera dla długotrwale bezrobotnych wyrejestrowanych w II półroczu 2011 roku według podgrup weku Prawdopodobeństwo nepodjęca pracy 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0, , Czas (mesące) Źródło: Opracowane własne na podstawe danych PUP w Koszalne.

8 120 Beata Beszk-Stolorz, Iwona Markowcz Okazuje sę, że w okrese przed realzacją programu krzywa trwana dla osób w weku lat położona jest powyżej krzywej dla osób w weku lat (rysunek 3). Zatem osoby starsze wolnej wychodzły z bezroboca. Natomast w okrese realzacj programu skerowanego do tych osób sytuacja uległa odwrócenu, co śwadczy o wększych szansach na podjęce pracy w porównanu z młodszą grupą (rysunek 4). Co prawda test Wlcoxona według Gehana ne wykazał stotnych różnc w przebegu krzywych trwana w perwszym analzowanym okrese, ale w drugm wykazał je na pozome 0,03. Tablca 2. Wynk testu Wlcoxona według Gehana Okres Bezrobotn Wynk testu Wartośc p I półrocze 2011 roku ogółem 0,4069 0,6841 II półrocze 2011 roku ogółem 0,4339 0,6644 I półrocze 2011 roku długotrwale 1,4709 0,1413 II półrocze 2011 roku długotrwale 2,1659 0,0303 Źródło: Opracowane własne na podstawe danych PUP w Koszalne. Ten etap badana mał na celu porównane prawdopodobeństw nepodjęca pracy w zależnośc od czasu trwana bezroboca. W kolejnym etape uwaga zostane zwrócona na różncę w średnm czase bezroboca w progu weku kwalfkowalnośc do programu wsparca bezrobotnych Wpływ realzowanego przez PUP programu na średn czas trwana bezroboca Drug etap badań polegał na ocene wpływu realzacj projektu na średn czas trwana bezroboca w progu weku W 45 lat. Wykorzystano w tym celu postać ostrą modelu regresj necągłej (2): Yˆ 0 = ( W 45) + β D ( W 45) = 0 + α1d + β 0 1 α (4) gdze: Y średn czas oczekwana na pracę w tygodnach, W wek w latach (40 W < 50), α 1 średn efekt wpływu śwadczena na czas bezroboca w progu 0 W, 0 dla W < 45 D = (5) 1 dla W 45

9 Iloścowa analza skutecznośc realzacj programu 121 Na rysunkach 5 6 przedstawono wzualną prezentację necągłośc w progu kwalfkowalnośc W 0= 45 dla okresów przed w trakce realzacj programu. Rysunek 5. Wzualna prezentacja necągłośc w progu kwalfkowalnośc dla bezrobotnych wyrejestrowanych w I półroczu 2011 roku według podgrup weku Średn czas bezroboca (tygodne) Wek (lata) Źródło: Opracowane własne na podstawe danych PUP w Koszalne. Rysunek 6. Wzualna prezentacja necągłośc w progu kwalfkowalnośc dla bezrobotnych wyrejestrowanych w II półroczu 2011 roku według podgrup weku Średn czas bezroboca (tygodne) Wek (lata) Źródło: Opracowane własne na podstawe danych PUP w Koszalne.

10 122 Beata Beszk-Stolorz, Iwona Markowcz Model (4) oszacowano dla I II półrocza 2011 roku. Otrzymano odpowedno następujące wynk (w nawasach kwadratowych podano wartośc błędów parametrów; * oznaczono stotne parametry): Ŷ Ŷ [1,9128]* [2,7052]* [0,6628] ( W 45) 1, 0737D ( W 45) 24, , 6963D 0, 6964 = [2,5343]* [3,5841] [0,8782] [0,9374] ( W 45) 0, 3610D ( W 45) = 27, , 0737D 0, 2024 [1,2420] W I półroczu 2011 roku (model 6) w progu W 0= 45 nastąpł wzrost średnego czasu trwana bezroboca o 7,7 tygodna (stotny parametr α 1). Parametry β 0 β 1 są nestotne statystyczne, co oznacza, że wraz ze wzrostem weku zmany średnego czasu trwana bezroboca były nestotne w obu podgrupach weku. W zwązku z brakem stotnośc parametrów model (6) oszacowano ponowne bez ostatnej zmennej: ( W 45) Yˆ = 22, ,6963D 1,2333 [1,5183]* [2,7166]* [0,4707]* W tym modelu wszystke parametry są stotne statystyczne. Wzrost średnego czasu trwana bezroboca w badanym progu pozostał na tym samym pozome. Natomast w II półroczu 2011 roku parametr α 1 ne jest stotny, czyl ne można mówć o stotnej różncy średnego czasu trwana bezroboca w progu kwalfkowalnośc. Jedynym stotnym parametrem w modelu (7) jest wyraz wolny, co można znterpretować jako wyrównane szans na rynku pracy osób w weku lat lat oraz zrównane średnego czasu wychodzena z bezroboca na pozome 27,6 tygodna. Wynk badana śwadczą o poprawe sytuacj osób starszych w procese poszukwanu pracy, a tym samym skutecznośc realzowanego programu. Zakończene Celem nnejszego artykułu była analza skutecznośc realzacj programu wsparca bezrobotnych z punktu wdzena długośc czasu pozostawana bez pracy. Analza dotyczyła programu Plus, realzowanego w II półroczu 2011 roku przez Powatowy Urząd Pracy w Koszalne. Programem objęto łączne 208 osób w celu poprawy ch aktywnośc zawodowej. (6) (7) (8)

11 Iloścowa analza skutecznośc realzacj programu 123 Wynk przeprowadzonych badań pozwolły na wycągnęce następujących wnosków: zastosowane estymatora Kaplana-Meera pozwolło na wstępną ocenę wpływu projektu realzowanego w PUP w Koszalne na poprawę sytuacj na rynku pracy osób w weku lat, ale po przekroczenu 12 mesęcy od zarejestrowana w urzędze pracy, zastosowane modelu necągłej regresj (RDD) pozwolło na dentyfkację wpływu programu zwększającego efektywność zawodową, skerowanego do wybranej grupy bezrobotnych na czas trwana bezroboca, czyl na ocenę skutecznośc programu, parametr α 1 w I półroczu 2011 roku, czyl przed wprowadzenem programu, wynosł 7,7 tygodna, a w II półroczu 2011 roku (realzacja wsparca) obnżył sę był nestotny, co oznacza, że efekt wpływu realzowanego projektu jest wdoczny. Lczne badana, których wynk są prezentowane w lteraturze, wskazują jednoznaczne na ujemną korelację mędzy czasem lub welkoścą zasłków dla bezrobotnych a czasem trwana bezroboca. Zatem zwększane kwot zasłków lub czasu ch wypłacana poprawa sytuację materalną osób bezrobotnych, ale ne ch sytuację na rynku pracy. Natomast stosowane programów tego typu jak omawany w nnejszym artykule (staże, roboty publczne, szkolena) jest efektywnejsze w pobudzanu aktywnośc zawodowej wyselekcjonowanych grup benefcjentów. Lteratura 1. Beszk-Stolorz B. (2013), Analza hstor zdarzeń w badanu bezroboca, Volumna.pl Danel Krzanowsk, Szczecn. 2. Beszk-Stolorz B., Markowcz I. (2012), Modele regresj Coxa w analze bezroboca, CeDeWu, Warszawa. 3. Brügger B., Lalve R., Zwemüller J. (2008), Does Culture Affect Unemployment? Evdence from the Barrère des Roests, edu/fs/docs/cb.topc fles/zwemuller_brugger_lalve_ pdf, dostęp dna Card D., E., Levne P. B. (2000), Extended Benefts and the Duraton of UI Spells: Evdence from the New Jersey Extended Beneft Program, Journal of Publc Economcs Vol. 78, No. 1.

12 124 Beata Beszk-Stolorz, Iwona Markowcz 5. Hahn J., Todd P., Van der Klaauw W. (2001), Identfcaton and Estmaton of Treatment Effects wth a Regresson-Dscontnuty Desgn, Econometrca, Vol. 69, No Hunt J. (1995), The Effect of Unemployment Compensaton on Unemployment Duraton n Germany, Journal of Labor Economcs, Vol. 13, No Kaplan E. L., Meer P. (1958), Nonparametrc estmaton from ncomplete observatons, Journal of the Amercan Statstcal Assocaton, Vol Katz L., Meyer B. (1990), The Impact of the Potental Duraton of Unemployment Benefts on the Duraton of Unemployment, Journal of Publc Economcs nr 41(1). 9. Lalve R. (2007), Unemployment Benefts, Unemployment Duraton, and Post-Unemployment Jobs: A Regresson Dscontnuty Approach, The Amercan Economc Revew, Vol. 97, No Lee D. S., Lemeux T. (2010), Regresson Dscontnuty Desgns n Economcs Journal of Economc Lterature, Vol Mofftt R. A. (1985), Unemployment Insurance and Dstrbuton of Unemployment Spells, Journal of Econometrcs, Vol. 28, No Nckell S., Layard R. (1999), Labor Market Insttutons and Economc Performance, w: Handbook of Labor Economcs, Ashenfelter, O., Card O. (red.), Amsterdam. 13. Schmeder J. F., von Wachter T, Bender S. (2012), The Effects of Extended Unemployment Insurance Over the Busness Cycle: Evdence from Regresson Dscontnuty Estmates Over 20 Years, The Quarterly Journal of Economcs, Vol. 127, No Sokołowsk A., Denkowska S., Fjorek K., Salamaga M. (2013), Analza mocy wybranych testów jednorodnośc czasów trwana dla populacj o rozkładze Webulla, Przegląd Statystyczny z Thstlethwate D. L., Campbell D. T. (1960), Regresson-Dscontnuty Analyss: An Alternatve to the Ex Post Facto Experment, Journal of Educatonal Psychology, Vol. 51, No Trochm W. (1984), Research Desgn for Program Evaluaton: the Regresson-Dscontnuty Approach, Sage Publcatons, Beverly Hlls. Streszczene Celem artykułu jest analza skutecznośc realzacj programu wsparca bezrobotnych. Obserwacj poddano czas trwana bezroboca osób wyrejestrowanych z Powatowego Urzędu Pracy w Koszalne w drugm półroczu 2011 roku. W okrese tym w powatach Koszaln koszalńskm realzowany był

13 Iloścowa analza skutecznośc realzacj programu 125 program Plus, fnansowany ze środków Funduszu Pracy, nakerowany na poprawę aktywnośc zawodowej wybranej grupy bezrobotnych. Grupę kontrolną stanową osoby wyrejestrowane w perwszym półroczu 2011 roku, w okrese poprzedzającym wprowadzene programu. Głównym narzędzem badawczym jest postać ostra modelu regresj necągłej (sharp regresson dscontnuty desgn RDD). Model ten pozwolł na oszacowane różncy w średnm czase trwana bezroboca w progu kwalfkowalnośc 45 lat, dzelącym zborowość na dwe podgrupy: objętą neobjętą programem. Przy zastosowanu omówonej metody wykazano stotny wpływ realzowanego projektu na poprawę sytuacj osób bezrobotnych w weku 45 lat węcej. Słowa kluczowe analza trwana, regresja necągła, bezroboce The Quanttatve Analyss of the Effectveness of the Support Programme for the Unemployed (Summary) The paper analyses the effectveness of the programme ntroduced to support unemployed people. The authors observe the duraton of unemployment spells of the unemployed ndvduals who were de-regstered from the Povat Labour Offce n Koszaln n the second half of In that perod of tme the Povat Koszaln and the Povat Koszalnsk were mplementng the Plus Programme whch was fnanced over the Labour Fund and amed at mprovng labour market partcpaton of the selected group of the unemployed. The control group conssts of ndvduals de-regstered from the Povat Labour Offce n the frst half of 2011,.e. before the programme was launched. The man research tool s a sharp regresson dscontnuty desgn RDD. Ths partcular model has enabled the authors to estmate the dfference n the mean duraton of unemployment spells at the elgblty threshold of 45 years whch dvdes the group nto two sub-groups of those who partcpated n the programme and those who dd not. The above method has helped the authors confrm that the mplemented programme sgnfcantly mproved the employment odds of the job seekers aged 45 plus. Keywords duraton analyss, dscontnuty regresson, unemployment

Weryfikacja hipotez dla wielu populacji

Weryfikacja hipotez dla wielu populacji Weryfkacja hpotez dla welu populacj Dr Joanna Banaś Zakład Badań Systemowych Instytut Sztucznej Intelgencj Metod Matematycznych Wydzał Informatyk Poltechnk Szczecńskej 5. Parametryczne testy stotnośc w

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4

Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4 Stansław Cchock Natala Nehrebecka Zajęca 4 1. Interpretacja parametrów przy zmennych zerojedynkowych Zmenne 0-1 Interpretacja przy zmennej 0 1 w modelu lnowym względem zmennych objaśnających Interpretacja

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 5 WERYFIKACJA HIPOTEZ NIEPARAMETRYCZNYCH

STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 5 WERYFIKACJA HIPOTEZ NIEPARAMETRYCZNYCH STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 5 WERYFIKACJA HIPOTEZ NIEPARAMETRYCZNYCH 1 Test zgodnośc χ 2 Hpoteza zerowa H 0 ( Cecha X populacj ma rozkład o dystrybuance F). Hpoteza alternatywna H1( Cecha X populacj

Bardziej szczegółowo

Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4

Natalia Nehrebecka. Zajęcia 4 St ł Cchock Stansław C h k Natala Nehrebecka Zajęca 4 1. Interpretacja parametrów przy zmennych zerojedynkowych Zmenne 0 1 Interpretacja przy zmennej 0 1 w modelu lnowym względem zmennych objaśnających

Bardziej szczegółowo

W praktyce często zdarza się, że wyniki obu prób możemy traktować jako. wyniki pomiarów na tym samym elemencie populacji np.

W praktyce często zdarza się, że wyniki obu prób możemy traktować jako. wyniki pomiarów na tym samym elemencie populacji np. Wykład 7 Uwaga: W praktyce często zdarza sę, że wynk obu prób możemy traktować jako wynk pomarów na tym samym elemence populacj np. wynk x przed wynk y po operacj dla tego samego osobnka. Należy wówczas

Bardziej szczegółowo

Regulamin promocji 14 wiosna

Regulamin promocji 14 wiosna promocja_14_wosna strona 1/5 Regulamn promocj 14 wosna 1. Organzatorem promocj 14 wosna, zwanej dalej promocją, jest JPK Jarosław Paweł Krzymn, zwany dalej JPK. 2. Promocja trwa od 01 lutego 2014 do 30

Bardziej szczegółowo

Problemy jednoczesnego testowania wielu hipotez statystycznych i ich zastosowania w analizie mikromacierzy DNA

Problemy jednoczesnego testowania wielu hipotez statystycznych i ich zastosowania w analizie mikromacierzy DNA Problemy jednoczesnego testowana welu hpotez statystycznych ch zastosowana w analze mkromacerzy DNA Konrad Furmańczyk Katedra Zastosowań Matematyk SGGW Plan referatu Testowane w analze mkromacerzy DNA

Bardziej szczegółowo

65120/ / / /200

65120/ / / /200 . W celu zbadana zależnośc pomędzy płcą klentów ch preferencjam, wylosowano kobet mężczyzn zadano m pytane: uważasz za lepszy produkt frmy A czy B? Wynk były następujące: Odpowedź Kobety Mężczyźn Wolę

Bardziej szczegółowo

Evaluation of estimation accuracy of correlation functions with use of virtual correlator model

Evaluation of estimation accuracy of correlation functions with use of virtual correlator model Jadwga LAL-JADZIAK Unwersytet Zelonogórsk Instytut etrolog Elektrycznej Elżbeta KAWECKA Unwersytet Zelonogórsk Instytut Informatyk Elektronk Ocena dokładnośc estymacj funkcj korelacyjnych z użycem modelu

Bardziej szczegółowo

Egzamin ze statystyki/ Studia Licencjackie Stacjonarne/ Termin I /czerwiec 2010

Egzamin ze statystyki/ Studia Licencjackie Stacjonarne/ Termin I /czerwiec 2010 Egzamn ze statystyk/ Studa Lcencjacke Stacjonarne/ Termn /czerwec 2010 Uwaga: Przy rozwązywanu zadań, jeśl to koneczne, naleŝy przyjąć pozom stotnośc 0,01 współczynnk ufnośc 0,99 Zadane 1 PonŜsze zestawene

Bardziej szczegółowo

KURS STATYSTYKA. Lekcja 1 Statystyka opisowa ZADANIE DOMOWE. www.etrapez.pl Strona 1

KURS STATYSTYKA. Lekcja 1 Statystyka opisowa ZADANIE DOMOWE. www.etrapez.pl Strona 1 KURS STATYSTYKA Lekcja 1 Statystyka opsowa ZADANIE DOMOWE www.etrapez.pl Strona 1 Część 1: TEST Zaznacz poprawną odpowedź (tylko jedna jest prawdzwa). Pytane 1 W statystyce opsowej mamy pełne nformacje

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012 ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW (88)/01 Hubert Sar, Potr Fundowcz 1 WYZNACZANIE ASOWEGO OENTU BEZWŁADNOŚCI WZGLĘDE OSI PIONOWEJ DLA SAOCHODU TYPU VAN NA PODSTAWIE WZORU EPIRYCZNEGO 1. Wstęp asowy moment

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WPŁYWU OBSERWACJI NIETYPOWYCH NA WYNIKI MODELOWANIA REGIONALNEJ WYDAJNOŚCI PRACY

ANALIZA WPŁYWU OBSERWACJI NIETYPOWYCH NA WYNIKI MODELOWANIA REGIONALNEJ WYDAJNOŚCI PRACY STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 36, T. 1 Barbara Batóg *, Jacek Batóg ** Unwersytet Szczecńsk ANALIZA WPŁYWU OBSERWACJI NIETYPOWYCH NA WYNIKI MODELOWANIA REGIONALNEJ WYDAJNOŚCI

Bardziej szczegółowo

PROGNOZOWANIE SPRZEDAŻY Z ZASTOSOWANIEM ROZKŁADU GAMMA Z KOREKCJĄ ZE WZGLĘDU NA WAHANIA SEZONOWE

PROGNOZOWANIE SPRZEDAŻY Z ZASTOSOWANIEM ROZKŁADU GAMMA Z KOREKCJĄ ZE WZGLĘDU NA WAHANIA SEZONOWE STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 36 Krzysztof Dmytrów * Marusz Doszyń ** Unwersytet Szczecńsk PROGNOZOWANIE SPRZEDAŻY Z ZASTOSOWANIEM ROZKŁADU GAMMA Z KOREKCJĄ ZE WZGLĘDU NA

Bardziej szczegółowo

Plan wykładu: Typowe dane. Jednoczynnikowa Analiza wariancji. Zasada: porównać zmienność pomiędzy i wewnątrz grup

Plan wykładu: Typowe dane. Jednoczynnikowa Analiza wariancji. Zasada: porównać zmienność pomiędzy i wewnątrz grup Jednoczynnkowa Analza Waranc (ANOVA) Wykład 11 Przypomnene: wykłady zadana kursu były zaczerpnęte z podręcznków: Statystyka dla studentów kerunków techncznych przyrodnczych, J. Koronack, J. Melnczuk, WNT

Bardziej szczegółowo

Mikroekonometria 13. Mikołaj Czajkowski Wiktor Budziński

Mikroekonometria 13. Mikołaj Czajkowski Wiktor Budziński Mkroekonometra 13 Mkołaj Czajkowsk Wktor Budzńsk Symulacje Analogczne jak w przypadku cągłej zmennej zależnej można wykorzystać metody Monte Carlo do analzy różnego rodzaju problemów w modelach gdze zmenna

Bardziej szczegółowo

Analiza i diagnoza sytuacji finansowej wybranych branż notowanych na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych w latach

Analiza i diagnoza sytuacji finansowej wybranych branż notowanych na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych w latach Jacek Batóg Unwersytet Szczecńsk Analza dagnoza sytuacj fnansowej wybranych branż notowanych na Warszawskej Gełdze Paperów Wartoścowych w latach 997-998 W artykule podjęta została próba analzy dagnozy

Bardziej szczegółowo

Natalia Nehrebecka. Wykład 2

Natalia Nehrebecka. Wykład 2 Natala Nehrebecka Wykład . Model lnowy Postad modelu lnowego Zaps macerzowy modelu lnowego. Estymacja modelu Wartośd teoretyczna (dopasowana) Reszty 3. MNK przypadek jednej zmennej . Model lnowy Postad

Bardziej szczegółowo

Regulamin promocji zimowa piętnastka

Regulamin promocji zimowa piętnastka zmowa pętnastka strona 1/5 Regulamn promocj zmowa pętnastka 1. Organzatorem promocj zmowa pętnastka, zwanej dalej promocją, jest JPK Jarosław Paweł Krzymn, zwany dalej JPK. 2. Promocja trwa od 01 grudna

Bardziej szczegółowo

ANALIZA KORELACJI WYDATKÓW NA KULTURĘ Z BUDŻETU GMIN ORAZ WYKSZTAŁCENIA RADNYCH

ANALIZA KORELACJI WYDATKÓW NA KULTURĘ Z BUDŻETU GMIN ORAZ WYKSZTAŁCENIA RADNYCH Potr Mchalsk Węzeł Centralny OŻK-SB 25.12.2013 rok ANALIZA KORELACJI WYDATKÓW NA KULTURĘ Z BUDŻETU GMIN ORAZ WYKSZTAŁCENIA RADNYCH Celem ponższej analzy jest odpowedź na pytane: czy wykształcene radnych

Bardziej szczegółowo

Regulamin promocji karnaval 2016

Regulamin promocji karnaval 2016 karnaval 2016 strona 1/5 Regulamn promocj karnaval 2016 1. Organzatorem promocj karnaval 2016, zwanej dalej promocją, jest JPK Jarosław Paweł Krzymn, zwany dalej JPK. 2. Promocja trwa od 20 styczna 2016

Bardziej szczegółowo

Prawdopodobieństwo i statystyka r.

Prawdopodobieństwo i statystyka r. Prawdopodobeństwo statystya.05.00 r. Zadane Zmenna losowa X ma rozład wyładnczy o wartośc oczewanej, a zmenna losowa Y rozład wyładnczy o wartośc oczewanej. Obe zmenne są nezależne. Oblcz E( Y X + Y =

Bardziej szczegółowo

) będą niezależnymi zmiennymi losowymi o tym samym rozkładzie normalnym z następującymi parametrami: nieznaną wartością 1 4

) będą niezależnymi zmiennymi losowymi o tym samym rozkładzie normalnym z następującymi parametrami: nieznaną wartością 1 4 Zadane. Nech ( X, Y ),( X, Y ), K,( X, Y n n ) będą nezależnym zmennym losowym o tym samym rozkładze normalnym z następującym parametram: neznaną wartoścą oczekwaną EX = EY = m, warancją VarX = VarY =

Bardziej szczegółowo

Procedura normalizacji

Procedura normalizacji Metody Badań w Geograf Społeczno Ekonomcznej Procedura normalzacj Budowane macerzy danych geografcznych mgr Marcn Semczuk Zakład Przedsęborczośc Gospodark Przestrzennej Instytut Geograf Unwersytet Pedagogczny

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 6

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 6 Stansław Cchock Natala Nehrebecka Wykład 6 1 1. Zastosowane modelu potęgowego Przekształcene Boxa-Coxa 2. Zmenne cągłe za zmenne dyskretne 3. Interpretacja parametrów przy zmennych dyskretnych 1. Zastosowane

Bardziej szczegółowo

ELASTYCZNOŚĆ BEZROBOTNYCH WZGLĘDEM PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU BRUTTO W WYBRANYCH WOJEWÓDZTWACH POLSKI

ELASTYCZNOŚĆ BEZROBOTNYCH WZGLĘDEM PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU BRUTTO W WYBRANYCH WOJEWÓDZTWACH POLSKI STUDIA PRAWNO-EKONOMICZNE, t. XCIV, 2015 PL ISSN 0081-6841 s. 335 352 Tomasz MISIAK* ELASTYCZNOŚĆ BEZROBOTNYCH WZGLĘDEM PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU BRUTTO W WYBRANYCH WOJEWÓDZTWACH POLSKI (Streszczene)

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE ANALIZY HARMONICZNEJ DO OKREŚLENIA SIŁY I DŁUGOŚCI CYKLI GIEŁDOWYCH

ZASTOSOWANIE ANALIZY HARMONICZNEJ DO OKREŚLENIA SIŁY I DŁUGOŚCI CYKLI GIEŁDOWYCH Grzegorz PRZEKOTA ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH ZASTOSOWANIE ANALIZY HARMONICZNEJ DO OKREŚLENIA SIŁY I DŁUGOŚCI CYKLI GIEŁDOWYCH Zarys treśc: W pracy podjęto problem dentyfkacj cykl gełdowych.

Bardziej szczegółowo

Regulamin promocji upalne lato 2014 2.0

Regulamin promocji upalne lato 2014 2.0 upalne lato 2014 2.0 strona 1/5 Regulamn promocj upalne lato 2014 2.0 1. Organzatorem promocj upalne lato 2014 2.0, zwanej dalej promocją, jest JPK Jarosław Paweł Krzymn, zwany dalej JPK. 2. Promocja trwa

Bardziej szczegółowo

Zadane 1: Wyznacz średne ruchome 3-okresowe z następujących danych obrazujących zużyce energ elektrycznej [kwh] w pewnym zakładze w mesącach styczeń - lpec 1998 r.: 400; 410; 430; 40; 400; 380; 370. Zadane

Bardziej szczegółowo

Dobór zmiennych objaśniających

Dobór zmiennych objaśniających Dobór zmennych objaśnających Metoda grafowa: Należy tak rozpąć graf na werzchołkach opsujących poszczególne zmenne, aby występowały w nm wyłączne łuk symbolzujące stotne korelacje pomędzy zmennym opsującym.

Bardziej szczegółowo

Zjawiska masowe takie, które mogą wystąpid nieograniczoną ilośd razy. Wyrazów Obcych)

Zjawiska masowe takie, które mogą wystąpid nieograniczoną ilośd razy. Wyrazów Obcych) Statystyka - nauka zajmująca sę metodam badana przedmotów zjawsk w ch masowych przejawach ch loścową lub jakoścową analzą z punktu wdzena nauk, do której zakresu należą.

Bardziej szczegółowo

Badanie współzależności dwóch cech ilościowych X i Y. Analiza korelacji prostej

Badanie współzależności dwóch cech ilościowych X i Y. Analiza korelacji prostej Badane współzależnośc dwóch cech loścowych X Y. Analza korelacj prostej Kody znaków: żółte wyróżnene nowe pojęce czerwony uwaga kursywa komentarz 1 Zagadnena 1. Zwązek determnstyczny (funkcyjny) a korelacyjny.

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE METOD PROSTYCH ORAZ METODY REGRESJI HEDONICZNEJ DO KONSTRUOWANIA INDEKSÓW CEN MIESZKAŃ

PORÓWNANIE METOD PROSTYCH ORAZ METODY REGRESJI HEDONICZNEJ DO KONSTRUOWANIA INDEKSÓW CEN MIESZKAŃ PORÓWNANIE METOD PROSTYCH ORAZ METODY REGRESJI HEDONICZNEJ DO KONSTRUOWANIA INDEKSÓW CEN MIESZKAŃ Radosław Trojanek Katedra Inwestycj Neruchomośc Unwersytet Ekonomczny w Poznanu e-mal: r.trojanek@ue.poznan.pl

Bardziej szczegółowo

Natalia Nehrebecka Stanisław Cichocki. Wykład 10

Natalia Nehrebecka Stanisław Cichocki. Wykład 10 Natala Nehrebecka Stansław Cchock Wykład 10 1 1. Testy dagnostyczne 2. Testowane prawdłowośc formy funkcyjnej modelu 3. Testowane normalnośc składnków losowych 4. Testowane stablnośc parametrów 5. Testowane

Bardziej szczegółowo

PODSTAWA WYMIARU ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY USTALANEJ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH

PODSTAWA WYMIARU ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY USTALANEJ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH PODSTAWA WYMIARU ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY USTALANEJ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH Z a k ł a d U b e z p e c z e ń S p o ł e c z n y c h Wprowadzene Nnejsza ulotka adresowana jest zarówno do osób dopero ubegających

Bardziej szczegółowo

SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW

SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW Stefan WÓJTOWICZ, Katarzyna BIERNAT ZAKŁAD METROLOGII I BADAŃ NIENISZCZĄCYCH INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI ul. Pożaryskego 8, 04-703 Warszawa tel.

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE LICZBY SZKÓD W UBEZPIECZENIACH KOMUNIKACYJNYCH W PRZYPADKU WYSTĘPOWANIA DUŻEJ LICZBY ZER, Z WYKORZYSTANIEM PROCEDURY KROSWALIDACJI

MODELOWANIE LICZBY SZKÓD W UBEZPIECZENIACH KOMUNIKACYJNYCH W PRZYPADKU WYSTĘPOWANIA DUŻEJ LICZBY ZER, Z WYKORZYSTANIEM PROCEDURY KROSWALIDACJI Alcja Wolny-Domnak Unwersytet Ekonomczny w Katowcach MODELOWANIE LICZBY SZKÓD W UBEZPIECZENIACH KOMUNIKACYJNYCH W PRZYPADKU WYSTĘPOWANIA DUŻEJ LICZBY ZER, Z WYKORZYSTANIEM PROCEDURY KROSWALIDACJI Wprowadzene

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 5(96)/2013

ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 5(96)/2013 ZESZYTY NAUKOWE NSTYTUTU POJAZDÓW 5(96)/2013 Hubert Sar, Potr Fundowcz 1 WYZNACZANE MASOWEGO MOMENTU BEZWŁADNOŚC WZGLĘDEM OS PODŁUŻNEJ DLA SAMOCHODU TYPU VAN NA PODSTAWE WZORÓW DOŚWADCZALNYCH 1. Wstęp

Bardziej szczegółowo

Kształtowanie się firm informatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu

Kształtowanie się firm informatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu PRACE KOMISJI GEOGRAFII PRZEMY SŁU Nr 7 WARSZAWA KRAKÓW 2004 Akadema Pedagogczna, Kraków Kształtowane sę frm nformatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu Postępujący proces rozwoju

Bardziej szczegółowo

IID = 2. i i i i. x nx nx nx

IID = 2. i i i i. x nx nx nx Zadane Analzujemy model z jedną zmenną objaśnającą bez wyrazu wolnego: y = β x + ε, ε ~ (0, σ ), gdze x jest nelosowe.. Wyznacz estymator MNK parametru β oraz oblcz jego warancję. (4 pkt) y. Zaproponowano

Bardziej szczegółowo

EFEKT PRZEDZIAŁOWY WSPÓŁCZYNNIKA DETERMINACJI MODELU RYNKU

EFEKT PRZEDZIAŁOWY WSPÓŁCZYNNIKA DETERMINACJI MODELU RYNKU OPTIMUM. STUDIA EKONOMICZNE NR 2 (68) 2014 Joanna OLBRYŚ 1 EFEKT PRZEDZIAŁOWY WSPÓŁCZYNNIKA DETERMINACJI MODELU RYNKU Streszczene W lteraturze przedmotu zauważa sę, że konsekwencją obecnośc zakłóceń w

Bardziej szczegółowo

Propozycja modyfikacji klasycznego podejścia do analizy gospodarności

Propozycja modyfikacji klasycznego podejścia do analizy gospodarności Jacek Batóg Unwersytet Szczecńsk Propozycja modyfkacj klasycznego podejśca do analzy gospodarnośc Przedsęborstwa dysponujące dentycznym zasobam czynnków produkcj oraz dzałające w dentycznych warunkach

Bardziej szczegółowo

FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2010, Oeconomica 280 (59), 13 20

FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2010, Oeconomica 280 (59), 13 20 FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Fola Pomer. Unv. Technol. Stetn. 2010, Oeconomca 280 (59), 13 20 Iwona Bą, Agnesza Sompolsa-Rzechuła LOGITOWA ANALIZA OSÓB UZALEŻNIONYCH OD ŚRODKÓW

Bardziej szczegółowo

Regulacje i sądownictwo przeszkody w konkurencji między firmami w Europie Środkowej i Wschodniej

Regulacje i sądownictwo przeszkody w konkurencji między firmami w Europie Środkowej i Wschodniej Łukasz Goczek * Regulacje sądownctwo przeszkody w konkurencj mędzy frmam w Europe Środkowej Wschodnej Wstęp Celem artykułu jest analza przeszkód dla konkurencj pomędzy frmam w Europe Środkowej Wschodnej.

Bardziej szczegółowo

O PEWNYM MODELU POZWALAJĄCYM IDENTYFIKOWAĆ K NAJBARDZIEJ PODEJRZANYCH REKORDÓW W ZBIORZE DANYCH KSIĘGOWYCH W PROCESIE WYKRYWANIA OSZUSTW FINANSOWYCH

O PEWNYM MODELU POZWALAJĄCYM IDENTYFIKOWAĆ K NAJBARDZIEJ PODEJRZANYCH REKORDÓW W ZBIORZE DANYCH KSIĘGOWYCH W PROCESIE WYKRYWANIA OSZUSTW FINANSOWYCH Mateusz Baryła Unwersytet Ekonomczny w Krakowe O PEWNYM MODELU POZWALAJĄCYM IDENTYFIKOWAĆ K NAJBARDZIEJ PODEJRZANYCH REKORDÓW W ZBIORZE DANYCH KSIĘGOWYCH W PROCESIE WYKRYWANIA OSZUSTW FINANSOWYCH Wprowadzene

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE METOD EKONOMETRYCZNYCH DO BADANIA HETEROGENICZNOŚCI OBIEKTÓW

ZASTOSOWANIE METOD EKONOMETRYCZNYCH DO BADANIA HETEROGENICZNOŚCI OBIEKTÓW STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 31 Marusz Doszyń Unwersytet Szczecńsk ZASTOSOWANIE METOD EKONOMETRYCZNYCH DO BADANIA HETEROGENICZNOŚCI OBIEKTÓW Streszczene W artykule scharakteryzowano

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 6

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 6 Stansław Cchock Natala Nehrebecka Wykład 6 1 1. Zastosowane modelu potęgowego Model potęgowy Przekształcene Boxa-Coxa 2. Zmenne cągłe za zmenne dyskretne 3. Interpretacja parametrów przy zmennych dyskretnych

Bardziej szczegółowo

OKRESOWA EMERYTURA KAPITAŁOWA ZE ŚRODKÓW ZGROMADZONYCH W OFE

OKRESOWA EMERYTURA KAPITAŁOWA ZE ŚRODKÓW ZGROMADZONYCH W OFE OKRESOWA EMERYTURA KAPITAŁOWA ZE ŚRODKÓW ZGROMADZONYCH W OFE Z a k ł a d U b e z p e c z e ń S p o ł e c z n y c h Warunk nabywana prawa do okresowej emerytury kaptałowej ze środków zgromadzonych w otwartym

Bardziej szczegółowo

Regulamin promocji fiber xmas 2015

Regulamin promocji fiber xmas 2015 fber xmas 2015 strona 1/5 Regulamn promocj fber xmas 2015 1. Organzatorem promocj fber xmas 2015, zwanej dalej promocją, jest JPK Jarosław Paweł Krzymn, zwany dalej JPK. 2. Promocja trwa od 01 grudna 2015

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 6

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 6 Stansław Cchock Natala Nehrebecka Wykład 6 1 1. Interpretacja parametrów przy zmennych objaśnających cągłych Semelastyczność 2. Zastosowane modelu potęgowego Model potęgowy 3. Zmenne cągłe za zmenne dyskretne

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE MODELI CZASU TRWANIA DO OCENY STOPNIA DEPRECJACJI KAPITAŁU LUDZKIEGO

ZASTOSOWANIE MODELI CZASU TRWANIA DO OCENY STOPNIA DEPRECJACJI KAPITAŁU LUDZKIEGO Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 283-86 Nr 223 25 Uniwersytet Szczeciński Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Instytut Ekonometrii i Statystyki beatus@wneiz.pl

Bardziej szczegółowo

OeconomiA copernicana 2013 Nr 3. Modele ekonometryczne w opisie wartości rezydualnej inwestycji

OeconomiA copernicana 2013 Nr 3. Modele ekonometryczne w opisie wartości rezydualnej inwestycji OeconomA coperncana 2013 Nr 3 ISSN 2083-1277, (Onlne) ISSN 2353-1827 http://www.oeconoma.coperncana.umk.pl/ Klber P., Stefańsk A. (2003), Modele ekonometryczne w opse wartośc rezydualnej nwestycj, Oeconoma

Bardziej szczegółowo

STRUKTURA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM I PODKARPACKIM A ZMIANY NA RYNKU TOWAROWYM. 1. Wprowadzenie

STRUKTURA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM I PODKARPACKIM A ZMIANY NA RYNKU TOWAROWYM. 1. Wprowadzenie STUDIA PRAWNO-EKONOMICZNE, t. XCII, 2014 PL ISSN 0081-6841 s. 297 318 Tomasz MISIAK* STRUKTURA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM I PODKARPACKIM A ZMIANY NA RYNKU TOWAROWYM Słowa kluczowe:

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE DO ANALIZY KORELACJI I REGRESJI

WPROWADZENIE DO ANALIZY KORELACJI I REGRESJI WPROWADZENIE DO ANALIZY KORELACJI I REGRESJI dr Janusz Wątroba, StatSoft Polska Sp. z o.o. Prezentowany artykuł pośwęcony jest wybranym zagadnenom analzy korelacj regresj. Po przedstawenu najważnejszych

Bardziej szczegółowo

STARE A NOWE KRAJE UE KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO EKSPORTU

STARE A NOWE KRAJE UE KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO EKSPORTU Ewa Szymank Katedra Teor Ekonom Akadema Ekonomczna w Krakowe ul. Rakowcka 27, 31-510 Kraków STARE A NOWE KRAJE UE KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO EKSPORTU Abstrakt Artykuł przedstawa wynk badań konkurencyjnośc

Bardziej szczegółowo

PROSTO O DOPASOWANIU PROSTYCH, CZYLI ANALIZA REGRESJI LINIOWEJ W PRAKTYCE

PROSTO O DOPASOWANIU PROSTYCH, CZYLI ANALIZA REGRESJI LINIOWEJ W PRAKTYCE PROSTO O DOPASOWANIU PROSTYCH, CZYLI ANALIZA REGRESJI LINIOWEJ W PRAKTYCE Janusz Wątroba, StatSoft Polska Sp. z o.o. W nemal wszystkch dzedznach badań emprycznych mamy do czynena ze złożonoścą zjawsk procesów.

Bardziej szczegółowo

Statystyka Opisowa 2014 część 2. Katarzyna Lubnauer

Statystyka Opisowa 2014 część 2. Katarzyna Lubnauer Statystyka Opsowa 2014 część 2 Katarzyna Lubnauer Lteratura: 1. Statystyka w Zarządzanu Admr D. Aczel 2. Statystyka Opsowa od Podstaw Ewa Waslewska 3. Statystyka, Lucjan Kowalsk. 4. Statystyka opsowa,

Bardziej szczegółowo

Badanie współzaleŝności dwóch cech ilościowych X i Y. Analiza korelacji prostej. Badanie zaleŝności dwóch cech ilościowych. Analiza regresji prostej

Badanie współzaleŝności dwóch cech ilościowych X i Y. Analiza korelacji prostej. Badanie zaleŝności dwóch cech ilościowych. Analiza regresji prostej Badane współzaleŝnośc dwóch cech loścowych X Y. Analza korelacj prostej Badane zaleŝnośc dwóch cech loścowych. Analza regresj prostej Kody znaków: Ŝółte wyróŝnene nowe pojęce czerwony uwaga kursywa komentarz

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej w doborze spó³ek do portfela inwestycyjnego Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej...

Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej w doborze spó³ek do portfela inwestycyjnego Zastosowanie wielowymiarowej analizy porównawczej... Adam Waszkowsk * Adam Waszkowsk Zastosowane welowymarowej analzy porównawczej w doborze spó³ek do portfela nwestycyjnego Zastosowane welowymarowej analzy porównawczej... Wstêp Na warszawskej Ge³dze Paperów

Bardziej szczegółowo

Mikroekonometria 15. Mikołaj Czajkowski Wiktor Budziński

Mikroekonometria 15. Mikołaj Czajkowski Wiktor Budziński Mkroekonometra 15 Mkołaj Czajkowsk Wktor Budzńsk Mkroekonometra podsumowane kursu Zagadnena ogólne NLOGIT Metoda maksymalzacj funkcj ML Testy statystyczne Metody numeryczne, symulacje Metody wyceny nerynkowej

Bardziej szczegółowo

Badanie optymalnego poziomu kapitału i zatrudnienia w polskich przedsiębiorstwach - ocena i klasyfikacja

Badanie optymalnego poziomu kapitału i zatrudnienia w polskich przedsiębiorstwach - ocena i klasyfikacja Jacek Batóg Unwersytet Szczecńsk Badane optymalnego pozomu kaptału zatrudnena w polskch przedsęborstwach - ocena klasyfkacja Prowadząc dzałalność gospodarczą przedsęborstwa kerują sę jedną z dwóch zasad

Bardziej szczegółowo

Wpływ płynności obrotu na kształtowanie się stopy zwrotu z akcji notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie

Wpływ płynności obrotu na kształtowanie się stopy zwrotu z akcji notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie Agata Gnadkowska * Wpływ płynnośc obrotu na kształtowane sę stopy zwrotu z akcj notowanych na Gełdze Paperów Wartoścowych w Warszawe Wstęp Płynność aktywów na rynku kaptałowym rozumana jest przez nwestorów

Bardziej szczegółowo

WSKAŹNIK OCENY HIC SAMOCHODU OSOBOWEGO W ASPEKCIE BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO

WSKAŹNIK OCENY HIC SAMOCHODU OSOBOWEGO W ASPEKCIE BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO WSKAŹNIK OCENY SAMOCHODU OSOBOWEGO W ASPEKCIE BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO Dagmara KARBOWNICZEK 1, Kazmerz LEJDA, Ruch cała człoweka w samochodze podczas wypadku drogowego zależy od sztywnośc nadwoza

Bardziej szczegółowo

Próba wyjaśnienia regionalnego zróżnicowania międzypłciowej luki płacowej w Polsce

Próba wyjaśnienia regionalnego zróżnicowania międzypłciowej luki płacowej w Polsce Studa Regonalne Lokalne Nr 3(49)/2012 ISSN 1509 4995 Tymon Słoczyńsk* Próba wyjaśnena regonalnego zróżncowana mędzypłcowej luk płacowej w Polsce W artykule opsano regonalne zróżncowane mędzypłcowej luk

Bardziej szczegółowo

( ) ( ) 2. Zadanie 1. są niezależnymi zmiennymi losowymi o. oraz. rozkładach normalnych, przy czym EX. i σ są nieznane. 1 Niech X

( ) ( ) 2. Zadanie 1. są niezależnymi zmiennymi losowymi o. oraz. rozkładach normalnych, przy czym EX. i σ są nieznane. 1 Niech X Prawdopodobeństwo statystyka.. r. Zadane. Zakładamy, że,,,,, 5 są nezależnym zmennym losowym o rozkładach normalnych, przy czym E = μ Var = σ dla =,,, oraz E = μ Var = 3σ dla =,, 5. Parametry μ, μ σ są

Bardziej szczegółowo

EMERYTURA CZĘŚCIOWA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

EMERYTURA CZĘŚCIOWA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH EMERYTURA CZĘŚCIOWA Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Z a k ł a d U b e z p e c z e ń S p o ł e c z n y c h Warunk nabywana prawa do emerytury częścowej, wysokość emerytury częścowej oraz zasady wypłaty

Bardziej szczegółowo

PRZESTRZENNE ZRÓŻNICOWANIE WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW POZIOMU ŻYCIA MIESZKAŃCÓW MIAST ŚREDNIEJ WIELKOŚCI A SYSTEM LOGISTYCZNY MIASTA 1

PRZESTRZENNE ZRÓŻNICOWANIE WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW POZIOMU ŻYCIA MIESZKAŃCÓW MIAST ŚREDNIEJ WIELKOŚCI A SYSTEM LOGISTYCZNY MIASTA 1 METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XI/2, 2010, str. 102 111 PRZESTRZENNE ZRÓŻNICOWANIE WYBRANYCH WSKAŹNIKÓW POZIOMU ŻYCIA MIESZKAŃCÓW MIAST ŚREDNIEJ WIELKOŚCI A SYSTEM LOGISTYCZNY MIASTA 1

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW UZYSKANYCH ZA POMOCĄ MIAR SYNTETYCZNYCH: M ORAZ PRZY ZASTOSOWANIU METODY UNITARYZACJI ZEROWANEJ

ANALIZA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW UZYSKANYCH ZA POMOCĄ MIAR SYNTETYCZNYCH: M ORAZ PRZY ZASTOSOWANIU METODY UNITARYZACJI ZEROWANEJ METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XVI/3, 2015, str. 248 257 ANALIZA PORÓWNAWCZA WYNIKÓW UZYSKANYCH ZA POMOCĄ MIAR SYNTETYCZNYCH: M ORAZ PRZY ZASTOSOWANIU METODY UNITARYZACJI ZEROWANEJ Sławomr

Bardziej szczegółowo

Analiza rodzajów skutków i krytyczności uszkodzeń FMECA/FMEA według MIL STD - 1629A

Analiza rodzajów skutków i krytyczności uszkodzeń FMECA/FMEA według MIL STD - 1629A Analza rodzajów skutków krytycznośc uszkodzeń FMECA/FMEA według MIL STD - 629A Celem analzy krytycznośc jest szeregowane potencjalnych rodzajów uszkodzeń zdentyfkowanych zgodne z zasadam FMEA na podstawe

Bardziej szczegółowo

Analiza ryzyka jako instrument zarządzania środowiskiem

Analiza ryzyka jako instrument zarządzania środowiskiem WARSZTATY 2003 z cyklu Zagrożena naturalne w górnctwe Mat. Symp. str. 461 466 Elżbeta PILECKA, Małgorzata SZCZEPAŃSKA Instytut Gospodark Surowcam Mneralnym Energą PAN, Kraków Analza ryzyka jako nstrument

Bardziej szczegółowo

EKONOMETRYCZNA ANALIZA WPŁYWU CZYNNIKÓW SUBIEKTYWNYCH NA DZIAŁALNOŚĆ SPÓŁEK NOTOWANYCH NA GIEŁDZIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE

EKONOMETRYCZNA ANALIZA WPŁYWU CZYNNIKÓW SUBIEKTYWNYCH NA DZIAŁALNOŚĆ SPÓŁEK NOTOWANYCH NA GIEŁDZIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 31 Marusz Doszyń Unwersytet Szczecńsk Beata Antonewcz-Nogaj Ccero SC EKONOMETRYCZNA ANALIZA WPŁYWU CZYNNIKÓW SUBIEKTYWNYCH NA DZIAŁALNOŚĆ SPÓŁEK

Bardziej szczegółowo

BADANIA OPERACYJNE. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności. dr Adam Sojda

BADANIA OPERACYJNE. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności. dr Adam Sojda BADANIA OPERACYJNE Podejmowane decyzj w warunkach nepewnośc dr Adam Sojda Teora podejmowana decyzj gry z naturą Wynk dzałana zależy ne tylko od tego, jaką podejmujemy decyzję, ale równeż od tego, jak wystąp

Bardziej szczegółowo

brak podstaw do odrzucenia hipotezy zerowej.

brak podstaw do odrzucenia hipotezy zerowej. Paca domowa 9. W pewnym bowaze zanstalowano dwa automaty do napełnana butelek. Ilość pwa nalewana pzez pewszy est zmenną losową o ozkładze N( m,, a lość pwa dozowana pzez dug automat est zmenną losową

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 11

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 11 Stansław Cchock Natala Nehrebecka Wykład 11 1 1. Testowane hpotez łącznych 2. Testy dagnostyczne Testowane prawdłowośc formy funkcyjnej: test RESET Testowane normalnośc składnków losowych: test Jarque-Berra

Bardziej szczegółowo

0. Oszacowanie kilku prostych regresji, interpretacja oszacować parametrów

0. Oszacowanie kilku prostych regresji, interpretacja oszacować parametrów 0. Oszacowane klku prostych regresj, nterpretacja oszacować parametrów Zacznemy od oszacowana metodą najmnejszych kwadratów następującego modelu: dochod = β0 + βwekwek + ε Najperw zastanowmy sę w jak sposób

Bardziej szczegółowo

Plan szkoleń na 2013r. Powiatowy Urząd Pracy w Świętochłowicach planuje przeprowadzić następujące szkolenia.

Plan szkoleń na 2013r. Powiatowy Urząd Pracy w Świętochłowicach planuje przeprowadzić następujące szkolenia. Plan szkoleń na 2013r. Powatowy Urząd Pracy w Śwętochłowcach planuje przeprowadzć następujące szkolena. Lp. 1 Szkolena współfnansowane z Europejskego Funduszu Społecznego dla osób bezrobotnych oraz realzowane

Bardziej szczegółowo

Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. Bernard Panaszek, prof. zw. UMW. Recenzja

Kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. Bernard Panaszek, prof. zw. UMW. Recenzja KATEDRA KLINIKA CHORÓB WEWNĘTRZNYCHYCH GERIATRII ALERGOLOGU Unwersytet Medyczny m. Pastów Śląskch we Wrocławu 50-367 Wrocław, ul. Cure-Skłodowskej 66 Tel. 71/7842521 Fax 71/7842529 E-mal: bernard.panaszek@umed.wroc.pl

Bardziej szczegółowo

Krzysztof Borowski Zastosowanie metody wideł cenowych w analizie technicznej

Krzysztof Borowski Zastosowanie metody wideł cenowych w analizie technicznej Krzysztof Borowsk Zastosowane metody wdeł cenowych w analze technczne Wprowadzene Metoda wdeł cenowych została perwszy raz ogłoszona przez Alana Andrewsa 1 w roku 1960. Trzy lne wchodzące w skład metody

Bardziej szczegółowo

Analiza zmienności czasu przejazdu linii metra

Analiza zmienności czasu przejazdu linii metra BAUER Marek 1 Analza zmennośc czasu przejazdu ln metra WSTĘP W powszechnej opn metro jest najlepszym systemem transportu mejskego. UmoŜlwa szybke przemeszczena pasaŝerów, a jego uŝyteczność rośne w marę

Bardziej szczegółowo

A C T A U N I V E R S I T A T I S N I C O L A I C O P E R N I C I EKONOMIA XXXIX NAUKI HUMANISTYCZNO-SPOŁECZNE ZESZTYT 389 TORUŃ 2009.

A C T A U N I V E R S I T A T I S N I C O L A I C O P E R N I C I EKONOMIA XXXIX NAUKI HUMANISTYCZNO-SPOŁECZNE ZESZTYT 389 TORUŃ 2009. A C T A U N I V E R S I T A T I S N I C O L A I C O P E R N I C I EKONOMIA XXXIX NAUKI HUMANISTYCZNO-SPOŁECZNE ZESZTYT 389 TORUŃ 2009 Unwersytet Mkołaja Kopernka w Torunu Katedra Ekonometr Statystyk Elżbeta

Bardziej szczegółowo

EKONOMETRYCZNA WYCENA NIERUCHOMOŚCI

EKONOMETRYCZNA WYCENA NIERUCHOMOŚCI STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 6 Marusz Doszyń Unwersytet Szczecńsk EKONOMETRYCZNA WYCENA NIERUCHOMOŚCI STRESZCZENIE W artykule zaproponowana została procedura ndywdualnej

Bardziej szczegółowo

ANALIZA PRZESTRZENNA PROCESU STARZENIA SIĘ POLSKIEGO SPOŁECZEŃSTWA

ANALIZA PRZESTRZENNA PROCESU STARZENIA SIĘ POLSKIEGO SPOŁECZEŃSTWA TUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 36 Katarzyna Zeug-Żebro * Unwersytet Ekonomczny w Katowcach ANALIZA PRZETRZENNA PROCEU TARZENIA IĘ POLKIEGO POŁECZEŃTWA TREZCZENIE Perwsze prawo

Bardziej szczegółowo

KRZYWA BÉZIERA TWORZENIE I WIZUALIZACJA KRZYWYCH PARAMETRYCZNYCH NA PRZYKŁADZIE KRZYWEJ BÉZIERA

KRZYWA BÉZIERA TWORZENIE I WIZUALIZACJA KRZYWYCH PARAMETRYCZNYCH NA PRZYKŁADZIE KRZYWEJ BÉZIERA KRZYWA BÉZIERA TWORZENIE I WIZUALIZACJA KRZYWYCH PARAMETRYCZNYCH NA PRZYKŁADZIE KRZYWEJ BÉZIERA Krzysztof Serżęga Wyższa Szkoła Informatyk Zarządzana w Rzeszowe Streszczene Artykuł porusza temat zwązany

Bardziej szczegółowo

6. ROŻNICE MIĘDZY OBSERWACJAMI STATYSTYCZNYMI RUCHU KOLEJOWEGO A SAMOCHODOWEGO

6. ROŻNICE MIĘDZY OBSERWACJAMI STATYSTYCZNYMI RUCHU KOLEJOWEGO A SAMOCHODOWEGO Różnce mędzy obserwacjam statystycznym ruchu kolejowego a samochodowego 7. ROŻNICE MIĘDZY OBSERWACJAMI STATYSTYCZNYMI RUCHU KOLEJOWEGO A SAMOCHODOWEGO.. Obserwacje odstępów mędzy kolejnym wjazdam na stację

Bardziej szczegółowo

Analiza korelacji i regresji

Analiza korelacji i regresji Analza korelacj regresj Zad. Pewen zakład produkcyjny zatrudna pracownków fzycznych. Ich wydajność pracy (Y w szt./h) oraz mesęczne wynagrodzene (X w tys. zł) przedstawa ponższa tabela: Pracownk y x A

Bardziej szczegółowo

Proces narodzin i śmierci

Proces narodzin i śmierci Proces narodzn śmerc Jeżel w ewnej oulacj nowe osobnk ojawają sę w sosób losowy, rzy czym gęstość zdarzeń na jednostkę czasu jest stała w czase wynos λ, oraz lczba osobnków n, które ojawły sę od chwl do

Bardziej szczegółowo

Badania sondażowe. Braki danych Konstrukcja wag. Agnieszka Zięba. Zakład Badań Marketingowych Instytut Statystyki i Demografii Szkoła Główna Handlowa

Badania sondażowe. Braki danych Konstrukcja wag. Agnieszka Zięba. Zakład Badań Marketingowych Instytut Statystyki i Demografii Szkoła Główna Handlowa Badana sondażowe Brak danych Konstrukcja wag Agneszka Zęba Zakład Badań Marketngowych Instytut Statystyk Demograf Szkoła Główna Handlowa 1 Błędy braku odpowedz Całkowty brak odpowedz (UNIT nonresponse)

Bardziej szczegółowo

Metody predykcji analiza regresji

Metody predykcji analiza regresji Metody predykcj analza regresj TPD 008/009 JERZY STEFANOWSKI Instytut Informatyk Poltechnka Poznańska Przebeg wykładu. Predykcja z wykorzystanem analzy regresj.. Przypomnene wadomośc z poprzednch przedmotów..

Bardziej szczegółowo

Za: Stanisław Latoś, Niwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwiczenia z geodezji II [red.] J. Beluch

Za: Stanisław Latoś, Niwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwiczenia z geodezji II [red.] J. Beluch Za: Stansław Latoś, Nwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwczena z geodezj II [red.] J. eluch 6.1. Ogólne zasady nwelacj trygonometrycznej. Wprowadzene Nwelacja trygonometryczna, zwana równeż trygonometrycznym

Bardziej szczegółowo

TESTY NORMALNOŚCI. ( Cecha X populacji ma rozkład normalny). Hipoteza alternatywna H1( Cecha X populacji nie ma rozkładu normalnego).

TESTY NORMALNOŚCI. ( Cecha X populacji ma rozkład normalny). Hipoteza alternatywna H1( Cecha X populacji nie ma rozkładu normalnego). TESTY NORMALNOŚCI Test zgodośc Hpoteza zerowa H 0 ( Cecha X populacj ma rozkład ormaly). Hpoteza alteratywa H1( Cecha X populacj e ma rozkładu ormalego). Weryfkacja powyższych hpotez za pomocą tzw. testu

Bardziej szczegółowo

WPŁYW AKCESJI POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ NA ROZWÓJ ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO. Lidia Luty

WPŁYW AKCESJI POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ NA ROZWÓJ ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO. Lidia Luty 74 LIDIA LUTY ROCZNIKI NAUKOWE EKONOMII ROLNICTWA I ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH, T. 11, z. 1, 214 WPŁYW AKCESJI POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ NA ROZWÓJ ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO Lda Lut Katedra Statstk Matematcznej

Bardziej szczegółowo

OKRESOWA EMERYTURA KAPITAŁOWA ZE ŚRODKÓW ZGROMADZONYCH W OFE

OKRESOWA EMERYTURA KAPITAŁOWA ZE ŚRODKÓW ZGROMADZONYCH W OFE OKRESOWA EMERYTURA KAPITAŁOWA ZE ŚRODKÓW ZGROMADZONYCH W OFE Z a k ł a d U b e z p e c z e ń S p o ł e c z n y c h Warunk nabywana prawa do okresowej emerytury kaptałowej ze środków zgromadzonych w otwartym

Bardziej szczegółowo

APROKSYMACJA CZASU TRWANIA ŻYCIA W POPULACJACH NIEJEDNORODNYCH

APROKSYMACJA CZASU TRWANIA ŻYCIA W POPULACJACH NIEJEDNORODNYCH ZESZYTY NAUKOWE WSOWL Nr 4 16 11 ISSN 1731-8157 Stansława OSTASIEWICZ APROKSYMACJA CZASU TRWANIA ŻYCIA W POPULACJACH NIEJEDNORODNYCH W demograf jak też naukach aktuaralnych od dawna trwa dyskusja na temat

Bardziej szczegółowo

OKREŚLENIE CZASU MIESZANIA WIELOSKŁADNIKOWEGO UKŁADU ZIARNISTEGO PODCZAS MIESZANIA Z RECYRKULACJĄ SKŁADNIKÓW

OKREŚLENIE CZASU MIESZANIA WIELOSKŁADNIKOWEGO UKŁADU ZIARNISTEGO PODCZAS MIESZANIA Z RECYRKULACJĄ SKŁADNIKÓW Inżynera Rolncza 8(96)/2007 OKREŚLENIE CZASU MIESZANIA WIELOSKŁADNIKOWEGO UKŁADU ZIARNISTEGO PODCZAS MIESZANIA Z RECYRKULACJĄ SKŁADNIKÓW Jolanta Królczyk, Marek Tukendorf Katedra Technk Rolnczej Leśnej,

Bardziej szczegółowo

Model ASAD. ceny i płace mogą ulegać zmianom (w odróżnieniu od poprzednio omawianych modeli)

Model ASAD. ceny i płace mogą ulegać zmianom (w odróżnieniu od poprzednio omawianych modeli) Model odstawowe założena modelu: ceny płace mogą ulegać zmanom (w odróżnenu od poprzedno omawanych model) punktem odnesena analzy jest obserwacja pozomu produkcj cen (a ne stopy procentowej jak w modelu

Bardziej szczegółowo

SYMULACJA KOMPUTEROWA NAPRĘŻEŃ DYNAMICZNYCH WE WRĘGACH MASOWCA NA FALI NIEREGULARNEJ

SYMULACJA KOMPUTEROWA NAPRĘŻEŃ DYNAMICZNYCH WE WRĘGACH MASOWCA NA FALI NIEREGULARNEJ Jan JANKOWSKI *), Maran BOGDANIUK *),**) SYMULACJA KOMPUTEROWA NAPRĘŻEŃ DYNAMICZNYCH WE WRĘGACH MASOWCA NA FALI NIEREGULARNEJ W referace przedstawono równana ruchu statku w warunkach falowana morza oraz

Bardziej szczegółowo

DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA GOSPODARSTW ROLNYCH

DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA GOSPODARSTW ROLNYCH PRZEGLĄ D ZACHODNIOPOMORSKI ROCZNIK XXIX (LVIII) ROK 2014 ZESZYT 3 VOL. 2 MONIKA NAROJEK *, ŁUKASZ PIETRYCH ** Warszawa DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA GOSPODARSTW ROLNYCH W POLSCE Słowa kluczowe: nwestycje,

Bardziej szczegółowo

Analiza zmian w strukturze wiekowej kierowców posiadających uprawnienia kategorii C i podstawy obliczeń prognostycznych w tym zakresie

Analiza zmian w strukturze wiekowej kierowców posiadających uprawnienia kategorii C i podstawy obliczeń prognostycznych w tym zakresie KOCHANEK Hanna ROCHOWSKI Leon Analza zman w strukturze wekowej kerowców posadających uprawnena kategor C podstawy oblczeń prognostycznych w tym zakrese WROWADZENIE Lczba ludnośc olsk w ostatnch latach

Bardziej szczegółowo

Natalia Nehrebecka. Dariusz Szymański

Natalia Nehrebecka. Dariusz Szymański Natala Nehrebecka Darusz Szymańsk . Sprawy organzacyjne Zasady zalczena Ćwczena Lteratura. Czym zajmuje sę ekonometra? Model ekonometryczny 3. Model lnowy Postać modelu lnowego Zaps macerzowy modelu dl

Bardziej szczegółowo

Szacowanie wartości rynkowej piłkarskich kart zawodniczych przy wykorzystaniu modeli ekonometrycznych

Szacowanie wartości rynkowej piłkarskich kart zawodniczych przy wykorzystaniu modeli ekonometrycznych ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO nr 803 Fnanse, Rynk Fnansowe, Ubezpeczena nr 66 (2014) s. 663 673 Szacowane wartośc rynkowej płkarskch kart zawodnczych przy wykorzystanu model ekonometrycznych

Bardziej szczegółowo