Sprawowanie nadzoru pedagogicznego w świetle zmian w prawie oświatowym. Opracowała Izabela Suckiel Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie

Transkrypt

1 Sprawowanie nadzoru pedagogicznego w świetle zmian w prawie oświatowym Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie

2 Program spotkania Praktyczny komentarz do rozporządzenia w sprawie nadzoru pedagogicznego Nadzór zewnętrzny Nadzór wewnętrzny Planowanie pracy szkoły w oparciu o nowe rozporządzenie Plan pracy szkoły Plan nadzoru Ewaluacja wewnętrzna Kontrole Obserwacje zajęć

3 NADZÓR PEDAGOGICZNY PROWADZONY JEST NA PODSTAWIE: Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2 grudnia 2004 r. Nr 256, poz ze zmianami) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. z 2009 r. Nr 168, poz. 1324)

4 WaŜne! Co wynika wprost z zapisów prawa oświatowego? Co jest interpretacją? Czyją? Co jest sugestią?

5 CELE NADZORU ZEWNĘTRZNEGO (Na podstawie uzasadnienia do rozporządzenia o nadzorze pedagogicznym) UmoŜliwienie zespołom szkolnym (dyrektorom wraz z nauczycielami) efektywnej pracy nad poprawianiem jakości pracy szkół i placówek poprzez dostarczanie informacji na temat tej jakości. Dostarczenie informacji i narzędzi do sprawdzania poziomu wypełniania przez szkoły i placówki wymagań określonych w rozporządzeniu. UmoŜliwienie dokonywania analiz dotyczących jakości pracy szkół i placówek.

6 CELE NADZORU WEWNĘTRZNEGO (Na podstawie uzasadnienia do rozporządzenia o nadzorze pedagogicznym) Poprawa pracy szkoły lub placówki Podnoszenie jakości działalności edukacyjnej szkoły lub placówki Wspomaganie rozwoju nauczycieli

7 Na czym polega nadzór pedagogiczny? Art Nadzór pedagogiczny polega na: 1) ocenianiu stanu i warunków działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkół, placówek i nauczycieli; 2) analizowaniu i ocenianiu efektów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek; 3) udzielaniu pomocy szkołom, placówkom i nauczycielom w wykonywaniu ich zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych; 4) inspirowaniu nauczycieli do innowacji pedagogicznych, metodycznych i organizacyjnych.

8 2. W zakresie wymienionym w ust. 1 pkt 1 i 2 nadzorowi podlega w szczególności: zgodność zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami; Kto nadzoruje? Kurator Dyrektor + realizacja podstaw programowych i ramowych planów nauczania; przestrzeganie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów, a takŝe przestrzeganie przepisów dotyczących obowiązku szkolnego oraz obowiązku nauki; przestrzeganie statutu szkoły lub placówki; przestrzeganie praw dziecka i praw ucznia oraz upowszechnianie wiedzy o tych prawach; zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki

9 Rozporządzenie MEN w sprawie nadzoru pedagogicznego określa szczegółowe warunki i tryb sprawowania oraz formy nadzoru pedagogicznego.

10 JAK BYŁO? Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a takŝe kwalifikacji osób, którym moŝna zlecać prowadzenie badań i opracowywanie ekspertyz (Dz. U. z 2006 r. Nr 235, poz.1703)

11 2 rozporządzenia Nadzór pedagogiczny jest realizowany przez wykonywanie zadań i czynności określonych w art. 33 ustawy, w szczególności przez działalność diagnostyczno - oceniającą i wspomagającą, w procesie planowej i systematycznej współpracy organów sprawujących nadzór pedagogiczny, organów prowadzących szkoły i placówki, dyrektorów szkół i placówek oraz nauczycieli.

12 3 rozporządzenia 1. Działalność diagnostyczno - oceniająca obejmuje w szczególności: 1) systematyczne kontrolowanie przestrzegania przepisów prawa, 2) diagnozowanie działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkół i placówek, 3) ocenianie działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej 4) gromadzenie informacji o pracy nadzorowanych nauczycieli i dyrektorów szkół i placówek, niezbędnych do dokonywania oceny ich pracy. 2. Formami działalności diagnostyczno - oceniającej są: hospitacje i wizytacje oraz badania wybranych zakresów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek.

13 NADZÓR Art. 33 ustawy Ocena stanu i warunków działalności Analiza i ocena efektów. Udzielanie pomocy Inspirowanie nauczycieli. DZIAŁALNOŚĆ DIAGNOSTYCZNO OCENIAJĄCA CA (rozporządzenie z ) DZIAŁALNOŚĆ WSPOMAGAJĄCA (rozporządzenie z ) Kontrola przestrzegania przepisów prawa Diagnoza i ocena działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej JAK? Gromadzenie informacji o pracy nauczycieli HOSPITACJA WIZYTACJAA BADANIE

14 JAK BYŁO? Działalność diagnostyczno - oceniająca Działalność wspomagająca Kontrola Diagnoza i ocena działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej. Gromadzenie informacji o pracy nauczycieli Wizytacje Hospitacje Badania

15 JAK BĘDZIE? Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. z 2009 r. Nr 168, poz. 1324)

16 NADZÓR Art. 33 ustawy Ocena stanu i warunków działalności Analiza i ocena efektów Udzielanie pomocy Inspirowanie nauczycieli KONTROLA (rozporządzenie z 2009r.) EWALUACJA (rozporządzenie z 2009r.) WSPOMAGANIE (rozporządzenie z 2009r.) Wewnętrzna Wewnętrzna Zewnętrzna Zewnętrzna Całościowa Problemowa

17 PODSTAWOWE POJĘCIA ( 2 rozporządzenia) Ewaluacja praktyczne badanie oceniające przeprowadzane w szkole lub placówce; Ewaluacja zewnętrzna ewaluacja przeprowadzana przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny; Ewaluacja wewnętrzna ewaluacja prowadzona przez dyrektora szkoły lub placówki Ewaluacja całościowa ewaluacja zewnętrzna przeprowadzana w zakresie wszystkich obszarów, o których mowa w rozporządzeniu; Ewaluacja problemowa ewaluacja zewnętrzna przeprowadzana w zakresie wybranych problemów z obszarów, o których mowa w rozporządzeniu;

18 Kontrola działania organu sprawującego nadzór pedagogiczny prowadzone w szkole lub placówce w celu oceny stanu przestrzegania przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek; Wspomaganie działania organu sprawującego nadzór pedagogiczny mające na celu inspirowanie i intensyfikowanie w szkołach i placówkach procesów słuŝących poprawie i doskonaleniu ich pracy, ukierunkowanych na rozwój uczniów i wychowanków.

19 TRYB SPRAWOWANIA NADZORU ( 3 rozporządzenia) Nadzór pedagogiczny jest realizowany w trybie: działań planowych działań doraźnych

20 Działania planowe prowadzone przez kuratorów oświaty to działania realizowane zgodnie z podstawowymi kierunkami polityki oświatowej państwa, ustalonymi przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Działania doraźne prowadzone przez kuratorów oświaty są realizowane w przypadku, gdy zaistnieje potrzeba podjęcia działań nieujętych w planie nadzoru pedagogicznego.

21 WAśNE! Planowe i doraźne działania prowadzone przez dyrektorów szkół i placówek wynikają z potrzeb szkoły lub placówki.

22 WARUNKI SPRAWOWANIA NADZORU ( 5 rozporządzenia) Jawność wymagań. Współdziałanie organów sprawujących nadzór pedagogiczny z organami prowadzącymi szkoły lub placówki, dyrektorami szkół i placówek oraz nauczycielami. Tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi szkół i placówek. Pozyskiwanie informacji zapewniających obiektywną i pełną ocenę działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki.

23 FORMY SPRAWOWANIA NADZORU PEDAGOGICZNEGO ( 6 rozporządzenia) Ewaluacja Kontrola Wspomaganie

24 EWALUACJA ZEWNĘTRZNA ( 7 rozporządzenia) Ewaluacja zewnętrzna prowadzona będzie w następujących obszarach: Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki; Procesy zachodzące w szkole lub placówce; Funkcjonowanie szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy z rodzicami uczniów; Zarządzanie szkołą lub placówką.

25 Ewaluacja zewnętrzna obejmuje: Zbieranie i analizowanie informacji w wymienionych obszarach. Ustalanie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań opisanych dla poszczególnych obszarach.

26 Poziom spełniania przez szkołę lub placówkę poszczególnych wymagań jest ustalany jako: Poziom A oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę; Poziom B wysoki Poziom C średni Poziom D podstawowy Poziom E niski Wymagania uwzględniają typ i rodzaj szkoły lub placówki,

27 Poziom spełniania wymagań Ustawodawca ustalił wymagania we wszystkich obszarach dla poziomu B i poziomu D (załącznik do rozporządzenia) Pozostałe poziomy ustala się korzystając z zaleŝności: E<D<C<B<A

28 WAśNE! W przypadku ustalenia w wyniku ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole lub placówce poziomu E w odniesieniu do choćby jednego z wymagań: w obszarze: Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki; wobec szkoły lub placówki publicznej - organ sprawujący nadzór pedagogiczny poleca opracowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania zgodnie z art. 34 ust. 2 ustawy, wobec szkoły lub placówki niepublicznej - organ sprawujący nadzór pedagogiczny podejmuje działania określone w art. 83 ust. 1 pkt 3;

29 Art. 34 ust.2. W przypadku stwierdzenia niedostatecznych efektów kształcenia lub wychowania w szkole lub placówce organ sprawujący nadzór pedagogiczny poleca dyrektorowi szkoły lub placówki opracowanie, w uzgodnieniu z organem prowadzącym, programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania. WdroŜenie programu następuje w terminach określonych w harmonogramie, zaakceptowanych przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Program musi uwzględnić uwagi i wnioski zgłoszone przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny.

30 Art. 34 ust.2a. JeŜeli dyrektor szkoły lub placówki ( ) nie opracuje lub nie wdroŝy w określonych w harmonogramie terminach programu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania albo nie uwzględni w tym programie zgłoszonych uwag i wniosków, organ sprawujący nadzór pedagogiczny występuje do organu prowadzącego szkołę lub placówkę z wnioskiem o odwołanie dyrektora szkoły lub placówki z końcem albo w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Wniosek złoŝony w tej sprawie przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny jest wiąŝący dla organu prowadzącego szkołę lub placówkę.

31 Art Wpis do ewidencji podlega wykreśleniu w przypadkach: 3) stwierdzenia, w trybie nadzoru pedagogicznego, Ŝe działalność szkoły lub placówki jest sprzeczna z przepisami ustawy lub statutem, ( ) jeŝeli osoba prowadząca szkołę lub placówkę w wyznaczonym terminie nie zastosowała się do poleceń organu sprawującego nadzór pedagogiczny;

32 WAśNE! W przypadku ustalenia w wyniku ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole lub placówce poziomu E w odniesieniu do choćby jednego z wymagań w pozostałych obszarach, szkoła lub placówka wdroŝenia działania mające na celu poprawę stanu spełniania tego wymagania.

33 KONTROLA ZEWNĘTRZNA ( 11,12,13, 14 rozporządzenia) Kontrola podejmowana w trybie działań planowych jest przeprowadzana z wykorzystaniem arkuszy kontroli zatwierdzonych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Kontrolę przeprowadza osoba posiadająca upowaŝnienie do przeprowadzenia kontroli

34 Kontrolujący jest obowiązany do: rzetelnego i obiektywnego ustalania stanu faktycznego; zebrania niezbędnych dowodów i informacji stanowiących podstawę ustaleń kontroli; zapewnienia dyrektorowi szkoły lub placówki czynnego udziału w kontroli; dokumentowania czynności kontrolnych.

35 WSPOMAGANIE SZKÓŁ I PLACÓWEK ( 18 rozporządzenia) Organ sprawujący nadzór pedagogiczny wspomaga szkoły i placówki w szczególności przez: przygotowywanie i podawanie do publicznej wiadomości na stronie internetowej organu analiz wyników sprawowanego nadzoru pedagogicznego, w tym wniosków z ewaluacji zewnętrznych i kontroli; upowszechnianie przykładów dobrych praktyk; promowanie wykorzystania ewaluacji w procesie doskonalenia jakości działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły lub placówki; organizowanie konferencji i narad dla dyrektorów szkół i placówek.

36 PLAN NADZORU KURATORA OŚWIATY ( 19, 20 rozporządzenia) Organ sprawujący nadzór pedagogiczny nad szkołami i placówkami opracowuje na kaŝdy rok szkolny plan nadzoru pedagogicznego, który podaje do publicznej wiadomości, w terminie do dnia 31 sierpnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny.

37 PLAN NADZORU KURATORA OŚWIATY ZAWIERA ( 19, 20 rozporządzenia) zakres ewaluacji problemowej zaplanowanej w poszczególnych szkołach i placówkach; tematykę kontroli planowanych w poszczególnych szkołach i placówkach.

38 NADZÓR DYREKTORA SZKOŁA LUB PLACÓWKI ( 21 rozporządzenia) Dyrektor szkoły lub placówki publicznej we współpracy z innymi nauczycielami zajmującymi stanowiska kierownicze, w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego: organizuje ewaluację wewnętrzną i wykorzystuje jej wyniki do doskonalenia jakości pracy szkoły lub placówki;

39 Ewaluację wewnętrzną przeprowadza się w odniesieniu do wszystkich lub wybranych wymagań, o których mowa w rozporządzeniu lub do innych zagadnień uznanych w szkole lub placówce za istotne.

40 kontroluje przestrzeganie przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek; wspomaga nauczycieli w realizacji ich zadań, w szczególności przez: organizowanie szkoleń i narad, motywowanie do doskonalenia i rozwoju zawodowego, przedstawianie nauczycielom wniosków wynikających z nadzoru pedagogicznego.

41 W celu realizacji powyŝszych zadań, dyrektor szkoły lub placówki w szczególności obserwuje prowadzone przez nauczycieli zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze oraz inne zajęcia i czynności wynikające z działalności statutowej szkoły lub placówki.

42 PLAN NADZORU DYREKTORA SZKOŁY ( 22 rozporządzenia) Dyrektor szkoły lub placówki publicznej opracowuje na kaŝdy rok szkolny plan nadzoru pedagogicznego, który przedstawia radzie pedagogicznej w terminie do dnia 15 września roku szkolnego, którego dotyczy plan.

43 PLAN NADZORU DYREKTORA SZKOŁY ZAWIERA W SZCZEGÓLNOŚCI: ( 21. ust.2 rozporządzenia) cele, przedmiot ewaluacji wewnętrznej oraz jej harmonogram; tematykę i terminy przeprowadzania kontroli przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek; tematykę szkoleń i narad dla nauczycieli.

44 Do dnia 31 sierpnia kaŝdego roku dyrektor szkoły lub placówki publicznej przedstawia radzie pedagogicznej wyniki i wnioski ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego. (Ustawa. Art Dyrektor szkoły lub placówki przedstawia radzie pedagogicznej, nie rzadziej niŝ dwa razy w roku szkolnym, ogólne wnioski wynikające ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego oraz informacje o działalności szkoły.)

45 W roku szkolnym 2009/2010: Organy sprawujące nadzór pedagogiczny nad szkołami i placówkami, podają do publicznej wiadomości plan nadzoru pedagogicznego w terminie 7 dni od dnia wejścia w Ŝycie rozporządzenia; Dyrektorzy szkół i placówek publicznych przedstawiają radom pedagogicznym plan nadzoru pedagogicznego w terminie 14 dni od dnia wejścia w Ŝycie rozporządzenia. Rozporządzenie wchodzi w Ŝycie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

46 Nowe rozporządzenie nie zwiększa zadań dyrektora BYŁO BĘDZIE KONTROLOWANIE WSPOMAGANIE DZIAŁALNOŚĆ DIAGNOSTYCZNO- OCENIAJĄCA HOSPITACJA KONTROLOWANIE WSPOMAGANIE EWALUACJA OBSERWACJA ZAJĘĆ

47 Nowe rozporządzenie daje dyrektorowi większą autonomię w planowaniu i realizacji nadzoru Organ sprawujący nadzór pedagogiczny, prowadząc ewaluację zewnętrzną, bierze pod uwagę wyniki ewaluacji wewnętrznej prowadzonej w szkole lub placówce Kontrolujący jest obowiązany do zapewnienia dyrektorowi szkoły lub placówki czynnego udziału w kontroli

48 Ewaluacja wewnętrzna prowadzenia jest w odniesieniu do wymagań lub innych zagadnień, uznanych w szkole za istotne Planowe i doraźne działania (w zakresie nadzoru) prowadzone przez dyrektorów szkół i placówek wynikają z potrzeb szkoły lub placówki Dyrektor moŝe realizować zadania wynikające ze sprawowania nadzoru pedagogicznego w róŝnych formach, m.in. z wykorzystaniem obserwacji prowadzonych przez nauczyciela zajęć dydaktycznych wychowawczych i opiekuńczych oraz innych zajęć i czynności podejmowanych w celu realizacji zadań statutowych szkoły lub placówki

49 Planowanie pracy szkoły w oparciu o nowe rozporządzenie o nadzorze Plan pracy szkoły Plan nadzoru pedagogicznego

50 WYMAGANIA WOBEC SZKÓŁ I PLACÓWEK ZOSTAŁY SFORMUŁOWANE W CZTERECH OBSZARACH EFEKTY DZIAŁALNOŚCI DYDAKTYCZNEJ, WYCHOWAWCZEJ I OPIEKUŃCZEJ ORAZ INNEJ DZIAŁALNOŚCI STATUTOWEJ SZKÓŁ LUB PLACÓWKI. PROCESY ZACHODZĄCE W SZKOLE LUB PLACÓWCE. FUNKCJONOWANIE SZKOŁY LUB PLACÓWKI W ŚRODOWISKU LOKALNYM. ZARZĄDZANIE SZKOŁĄ LUB PLACÓWKĄ.

51 WYMAGANIA UWZGLĘDNIAJĄ TYP I RODZAJ SZKOŁY LUB PLACÓWKI I. WYMAGANIA WOBEC PRZEDSZKOLI II. WYMAGANIA WOBEC SZKÓŁ PODSTAWOWYCH, GIMNAZJÓW, SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH, SZKÓŁ ARTYSTYCZNYCH, PLACÓWEK KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO, PLACÓWEK KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO OŚRODKÓW DOKSZTAŁCANIA I DOSKONALENIA ZAWODOWEGO

52 III. WYMAGANIA WOBEC PLACÓWEK OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZYCH, PLACÓWEK ARTYSTYCZNYCH, MŁODZIEśOWYCH OŚRODKÓW WYCHOWAWCZYCH, MŁODZIEśOWYCH OŚRODKÓW SOCJOTERAPII, SPECJALNYCH OŚRODKÓW SZKOLNO- WYCHOWAWCZYCH, SPECJALNYCH OŚRODKÓW WYCHOWAWCZYCH, OŚRODKÓW REWALIDACYJNO- WYCHOWAWCZYCH PLACÓWEK ZAPEWNIAJĄCYCH OPIEKĘ I WYCHOWANIE UCZNIOM W OKRESIE POBIERANIA NAUKI POZA MIEJSCEM STAŁEGO ZAMIESZKANIA

53 IV. WYMAGANIA WOBEC PORADNI PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNYCH, PLACÓWEK DOSKONALENIA NAUCZYCIELI BIBLIOTEK PEDAGOGICZNYCH

54 Wymagania wobec szkół podstawowych, gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych ( ) Charakterystyka i interpretacja wymagań

55 1. EFEKTY DZIAŁALNOŚCI DYDAKTYCZNEJ, WYCHOWAWCZEJ I OPIEKUŃCZEJ ORAZ INNEJ DZIAŁALNOŚCI STATUTOWEJ SZKÓŁ. Szkoła lub placówka osiąga cele zgodne z polityką oświatową państwa. Szkoła lub placówka doskonali efekty swojej pracy.

56 OBSZAR 1. EFEKTY DZIAŁALNOŚCI DYDAKTYCZNEJ, WYCHOWAWCZEJ I OPIEKUŃCZEJ ORAZ INNEJ DZIAŁALNOŚCI STATUTOWEJ SZKÓŁ. WYMAGANIA: 1.1. Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe 1.2. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności 1.3. Uczniowie się są aktywni 1.4. Respektowane są normy społeczne

57 WYMAGANIE 1.1. Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe Poziom Charakterystyka wymagania D Wyniki sprawdzianu i egzaminów są analizowane w celu poprawy jakości pracy szkoły lub placówki. W szkole lub placówce wdraŝane są wnioski z analizy wyników sprawdzianu i egzaminów. B Do analizy wyników sprawdzianu i egzaminów wykorzystuje się róŝnorodne metody analizy wyników. WdraŜane w szkole lub placówce wnioski z analizy wyników sprawdzianu i egzaminów przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia.

58 2. PROCESY ZACHODZĄCE W SZKOLE LUB PLACÓWCE Procesy zachodzące w szkole lub placówce słuŝą realizacji przyjętej w szkole lub placówce koncepcji pracy. W szkole lub placówce dba się o prawidłowy przebieg i doskonalenie procesów edukacyjnych.

59 2. PROCESY ZACHODZĄCE W SZKOLE LUB PLACÓWCE Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy 2.2. Oferta edukacyjna umoŝliwia realizację podstawy programowej 2.3. Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany 2.4. Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli 2.5. Kształtuje się postawy uczniów 2.6. Prowadzone są działania słuŝące wyrównywaniu szans edukacyjnych

60 WYMAGANIE 2.1. Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy Poziom D Charakterystyka wymagania Szkoła lub placówka działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną koncepcją pracy. B Koncepcja pracy szkoły lub placówki jest analizowana i modyfikowana w razie potrzeb. Koncepcja pracy szkoły lub placówki jest znana i akceptowana przez uczących się i rodziców.

61 3. FUNKCJONOWANIE SZKOŁY LUB PLACÓWKI W ŚRODOWISKU LOKALNYM. Szkoła lub placówka jest integralnym elementem środowiska, w którym działa. Szkoła lub placówka współpracuje ze środowiskiem na rzecz rozwoju własnego i lokalnego. Szkoła lub placówka racjonalnie wykorzystuje warunki, w których działa.

62 3. FUNKCJONOWANIE SZKOŁY LUB PLACÓWKI W ŚRODOWISKU LOKALNYM Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju 3.2. Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów 3.3. Promowana jest wartość edukacji 3.4. Rodzice są partnerami szkoły

63 WYMAGANIE 3.4. Rodzice są partnerami szkoły Poziom Charakterystyka wymagania D B Szkoła pozyskuje i wykorzystuje opinie rodziców na temat swojej pracy. Szkoła wspiera rodziców w wychowywaniu dzieci. Rodzice współdecydują w sprawach szkoły i uczestniczą w podejmowanych działaniach.

64 4. ZARZĄDZANIE SZKOŁĄ LUB PLACÓWKĄ. Zarządzanie zapewnia sprawne funkcjonowanie szkoły lub placówki.

65 4. ZARZĄDZANIE SZKOŁĄ LUB PLACÓWKĄ Funkcjonuje współpraca w zespołach 4.2. Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny 4.3. Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposaŝenie

66 WYMAGANIE 4.1. Funkcjonuje współpraca w zespołach Poziom Charakterystyka wymagania D Nauczyciele pracują zespołowo i analizują efekty swojej pracy. B Nauczyciele wspólnie planują działania podejmowane w szkole lub placówce, rozwiązują problemy i doskonalą metody i formy współpracy.

67 CZYM SĄ WYMAGANIA? Wymagania to podstawa ustalenia wyników ewaluacji zewnętrznej JAK POWINNO BYĆ? Wymagania mogą być równieŝ podstawą planowania pracy szkoły DO CZEGO MAMY DĄśYĆ?

68 WYMAGANIA WOBEC SZKÓŁ I PLACÓWEK EWALUACJA WEWNĘTRZNA PLAN PRACY (ROZWOJU) SZKOŁY EWALUACJA ZEWNĘTRZNA DOSKONALENIE DZIAŁAŃ DYDAKTYCZNYCH, WYCHOWAWCZYCH I OPIEKUŃCZYCH

69 Planowanie pracy szkoły na bazie wymagań WYMAGANIE 1.1. Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe Poziom Charakterystyka wymagania Zadania do realizacji D B Wyniki sprawdzianu i egzaminów są analizowane w celu poprawy jakości pracy szkoły lub placówki. W szkole lub placówce wdraŝane są wnioski z analizy wyników sprawdzianu i egzaminów. Do analizy wyników sprawdzianu i egzaminów wykorzystuje się róŝnorodne metody analizy wyników. WdraŜane w szkole lub placówce wnioski z analizy wyników sprawdzianu i egzaminów przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. Analizowanie wyników egzaminów zewnętrznych z wykorzystaniem róŝnych metod (np. EWD) i wdraŝanie wniosków.

70 Planowanie pracy szkoły na bazie wymagań WYMAGANIE 2.2. Oferta edukacyjna umoŝliwia realizację podstawy programowej Poziom Charakterystyka wymagania Zadania do realizacji D B Oferta edukacyjna wynika z podstawy programowej. Monitoruje się realizację podstawy programowej. Oferta edukacyjna jest modyfikowana, wzbogacana i umoŝliwia rozwój zainteresowań uczących się. Szkoła lub placówka realizuje nowatorskie rozwiązania programowe Monitorowanie realizacji podstawy programowej. Modyfikowanie i wzbogacanie oferty edukacyjnej. WdraŜanie nowatorskich rozwiązań programowych

71 Przykładowe zadania wynikające z obszaru I Efekty działalności Analizowanie wyników egzaminów zewnętrznych z wykorzystaniem róŝnych metod i wdraŝanie wniosków. Diagnozowanie osiągnięć uczniów i wdraŝanie wniosków. Realizacja działań zainicjowanych przez uczniów na rzecz własnego rozwoju i rozwoju szkoły. Diagnozowanie zachowania uczniów. Podejmowanie działań wychowawczych eliminujących zagroŝenia i wzmacniających właściwe zachowania. Analizowanie, ocenianie i modyfikowanie podejmowanych działań wychowawczych. Zadania realizowane x x x Zadania do realizacji x x x

72 Przykładowe zadania wynikające z obszaru II Procesy zachodzące w szkole Zadania realizowane Zadania do realizacji Opracowanie koncepcji pracy szkoły i przedstawienie jej rodzicom i uczniom. Analizowanie i ewentualnie modyfikowanie koncepcji pracy szkoły. Monitorowanie realizacji podstawy programowej. Modyfikowanie i wzbogacanie oferty edukacyjnej. WdraŜanie nowatorskich rozwiązań programowych X X X X X

73 Co świadczy o spełnianiu wymagań? Posiadana dokumentacja Informacje (opinie) pozyskane od nauczycieli, uczniów rodziców

74 Dowody spełniania wymagań przykład 1 WYMAGANIE 1.1. Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe Poziom Charakterystyka wymagania Przykładowe dowody D B Wyniki sprawdzianu i egzaminów są analizowane w celu poprawy jakości pracy szkoły lub placówki. W szkole lub placówce wdraŝane są wnioski z analizy wyników sprawdzianu i egzaminów. Do analizy wyników sprawdzianu i egzaminów wykorzystuje się róŝnorodne metody analizy wyników. WdraŜane w szkole lub placówce wnioski z analizy wyników sprawdzianu i egzaminów przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia. Raporty dotyczący analizy wyników egzaminów zewnętrznych Protokoły komisji przedmiotowych Analizy porównawcze wyników egzaminów zewnętrznych z kolejnych lat Protokoły rad pedagogicznych Plany pracy nauczycieli (wdraŝanie wniosków)

75 Dowody spełniania wymagań przykład 2 WYMAGANIE 1.4. Respektowane są normy społeczne Poziom Charakterystyka wymagania Przykładowe dowody D B Uczniowie czują się w szkole lub placówce bezpiecznie i wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje. W szkole lub placówce diagnozuje się zachowania uczniów. Podejmuje się działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagroŝeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. Uczniowie prezentują właściwe zachowania. W szkole lub placówce analizuje się podejmowane działania wychowawcze Programy wychowawcze i profilaktyczne Protokoły rad pedagogicznych Protokoły zespołów wychowawczych Raporty (sprawozdania) z diagnozy zachowania uczniów Wyniki badań dotyczące poczucie bezpieczeństwa wśród uczniów

76 Planowanie nadzoru pedagogicznego w szkole lub placówce Ewaluacja Kontrola Wspomaganie nauczycieli

77 Dotychczasowy plan nadzoru dyrektora uwzględniał: Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2009/2010 Monitorowanie przygotowania szkół i placówek do obniŝenia wieku szkolnego. Monitorowanie wdraŝania ania podstawy programowej kształcenia ogólnego. Priorytetowe zadania z zakresu nadzoru pedagogicznego do realizacji w roku szkolnym 2009/2010 ogłoszone przez MEN Zgodność organizacji nauczania w szkołach z obowiązującymi przepisami prawa w części dotyczącej liczby godzin zająć edukacyjnych.

78 Plan nadzoru pedagogicznego. Kuratora Oświaty na rok szkolny 2009/2010 Wnioski z nadzoru pedagogicznego z roku szkolnego 2008/2009

79 Plan nadzoru zawiera w szczególności: cele, przedmiot ewaluacji wewnętrznej oraz jej harmonogram; tematykę i terminy przeprowadzania kontroli przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek; tematykę szkoleń i narad dla nauczycieli.

80 EWALUAJA WEWNĘTRZNA Ewaluacja praktyczne badanie oceniające przeprowadzane w szkole lub placówce; Ewaluacja wewnętrzna ewaluacja organizowana przez dyrektora szkoły lub placówki i przeprowadzana w odniesieniu do wybranych wymagań, o których mowa w rozporządzeniu lub do innych zagadnień, uznanych w szkole lub placówce za istotne;

81 DOBRA EWALUACJA POWINNA BYĆ: UŜyteczna przystosowana do wykorzystania Wykonalna- moŝliwa do przeprowadzenia, przemyślana Poprawna- uczciwa i etyczna Dokładna przeprowadzona precyzyjnie i profesjonalnie

82 ETAPY EWALUACJI ZBIERANIE DANYCH, ANALIZA ZEBRANYCH DANYCH, WYCIĄGANIE WNIOSKÓW, FORMUŁOWANIE REKOMENDACJI CO DO DECYZJI, JAKIE POWINNY BYĆ PODJĘTE. Planowanie i prowadzenie ewaluacji wymaga od nauczycieli podstawowej wiedzy z zakresu metodologii badań społecznych lub pedagogicznych

83 Jak projektować i prowadzić ewaluację? Autoewaluacja w szkole pod redakcją E. Tołwińskiej Królikowskiej Wydawnictwo CODN 2002 Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna. K. Konarzewski WSiP Ewaluacja w edukacji.- pod redakcją L. Koporowicza. Oficyna Wydawnicza. 1997

84 W uzasadnieniu do rozporządzenia czytamy: Planuje się szkolenia 20x100 dyrektorów szkół i placówek z zakresu prowadzenia ewaluacji wewnętrznej (od marca do grudnia 2010 r.)

85 PLANOWANIE I ORGANIZACJA EWALUACJI Określenie przedmiotu (zakresu, tematu) ewaluacji Sformułowanie głównych problemów (pytań badawczych), których dotyczy ewaluacja Ustalenie kryteriów oceny wyników ewaluacji Opracowanie planu ewaluacji Konstruowanie narzędzi Zbieranie informacji Analiza zebranych danych i formułowanie wniosków Opracowanie raportu (sprawozdania) z przeprowadzonej ewaluacji

86 Plan nadzoru pedagogicznego plan ewaluacji Przedmiot (temat) ewaluacji Współpraca z rodzicami Cel ewaluacji Ocena poziomu współpracy szkoły z rodzicami ORGANIZACJA EWALUACJI Planowane techniki (narzędzia) Odpowiedzialni Termin Ankiety (nauczyciele, rodzice) Obserwacje spotkań z rodzicami Analiza dokumentów Wywiad z pedagogiem Zespół do spraw ewaluacji Przewodniczący Zespołu:.. Listopad czerwiec 2010

87 HARMONOGRAM EWALUACJI Zadania do wykonania Termin Uwagi Opracowanie planu ewaluacji zatwierdzonego przez dyrektora szkoły i przedstawienie radzie pedagogicznej Opracowanie narzędzi (ankiety, arkusze obserwacji) do 30 listopada grudnia stycznia 2010 Zbieranie informacji (przeprowadzenie 16 stycznia - ankiet, obserwacji, dokonanie analizy 31 marca 2010 dokumentów) Obserwacje zajęć prowadzą dyrektor i wicedyrektor. Są one ujęta w planie obserwacji (hospitacji) Analiza zebranych informacji i pisanie raportu Przedstawienie raportu dyrektorowi i radzie pedagogicznej 1 kwietnia 31 maja 2010 Czerwiec 2010

88 KONTROLA Dyrektor prowadzi kontrolę przestrzegania przez nauczycieli przepisów prawa. dotyczących działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkół i placówek; Kontrola daje moŝliwość: szybkiego reagowania na pojawiające nieprawidłowości, doskonalenia (modyfikowania) podejmowanych działań.

89 PLANOWANIE KONTROLA Kogo lub czego dotyczy? W jaki sposób? Jakimi narzędziami? Kiedy, jak często? Kto prowadzi? O ZAKRESIE I FORMIE KONTROLI ORAZ STRUKTURZE PLANU KONTROLI DECYDUJE DYREKTOR

90 Przedmiot kontroli Forma kontroli Termin lub częstotliwość Planowanie pracy dydaktycznej Analiza planów dydaktycznych Do 30 września Prowadzenie dokumentacji szkolnej (dzienniki lekcyjne) Analiza dzienników Raz w miesiącu (ostatni piątek miesiąca) Stosowanie przez nauczycieli oceniania kryterialnego Analiza wybranych prac klasowych z kaŝdego przedmiotu i rozmowa z nauczycielem Grudzień i marzec

91 Tematyka kontroli Nauczyciele, których kontrola dotyczy Forma kontroli Termin Prowadzenie podstawowej dokumentacji nauczyciela i wychowawcy Wszyscy nauczyciele Analiza prowadzonej dokumentacji Wrzesień Styczeń Czerwiec Uwzględnianie w pracy dydaktycznej zaleceń Poradni PP Nauczyciele klas I-III Analiza planów pracy. Obserwacja zajęć Wrzesień, Listopad Marzec WdraŜanie wniosków z analizy Nauczyciele Analiza planów Wrzesień, wyników egzaminu zewnętrznego klas IV-VI pracy. Obserwacja zajęć Grudzień Luty Kontrola realizacji godzin z art.42 KN Stan techniczny sprzętu sportowego i warunki BHP w pracowniach Wszyscy nauczyciele Wszyscy Nauczyciele odpowiedzialni za sale i pracownie Analiza prowadzonej dokumentacji Przegląd Rozmowa Styczeń Czerwiec Październik Maj

92 WSPOMAGANIE NAUCZYCIELI Dyrektor wspomaga nauczycieli w realizacji ich zadań, w szczególności przez: organizowanie szkoleń i narad, motywowanie do doskonalenia i rozwoju zawodowego, przedstawianie nauczycielom wniosków wynikających z nadzoru pedagogicznego.

93 CO JESZCZE MOśE ZAWIERAĆ PLAN NADZORU? Plan obserwacji zajęć (hospitacji) Plan monitorowania realizacji wybranych zadań Plan diagnozowania osiągnięć uczniów

94 Obserwacja czy hospitacja? Rozporządzenie w sprawie nadzoru z 2004 roku Hospitacja - naleŝy przez to rozumieć formę nadzoru pedagogicznego, polegającą na prowadzeniu bezpośredniej obserwacji realizowania przez nauczycieli statutowych zadań szkoły lub placówki, w szczególności zajęć prowadzonych z uczniami, Rozporządzenie w sprawie nadzoru z 2006 roku Hospitacja jest bezpośrednią obserwacją realizowania przez nauczycieli statutowych zadań szkoły lub placówki, w szczególności zajęć prowadzonych z uczniami lub wychowankami Rozporządzenie w sprawie nadzoru z 2009 roku Dyrektor szkoły lub placówki w szczególności obserwuje prowadzone przez nauczycieli zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze oraz inne zajęcia i czynności wynikające z działalności statutowej szkoły lub placówki.

95 Obserwacja czy hospitacja? Rozporządzenie w sprawie nadzoru: W celu realizacji zadań ( ) dyrektor szkoły lub placówki w szczególności obserwuje prowadzone przez nauczycieli zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze oraz inne zajęcia i czynności wynikające z działalności statutowej szkoły lub placówki.

96 Rozporządzenie w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego ( ) Nauczyciel staŝysta ubiegający się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego w okresie odbywania staŝu powinien w szczególności: prowadzić zajęcia z uczniami, w obecności opiekuna staŝu lub dyrektora szkoły,(..)

97 Rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji ( ) (ostatnia zmiana 16 lipca 2009 roku) 7 ust. 3. W dzienniku lekcyjnym odnotowuje się obecność uczniów na zajęciach edukacyjnych oraz wpisuje się tematy przeprowadzonych zajęć, oceny uzyskane przez uczniów z poszczególnych zajęć edukacyjnych, oceny zachowania, a takŝe przeprowadzone hospitacje zajęć edukacyjnych. ( ).

98 Reasumując: Obserwacja, do której naleŝy równieŝ hospitacja to sposób (metoda) zbierania informacji: w procesie ewaluacji wybranych obszarów pracy szkoły, w procesie bieŝącego nadzoru np. nad realizacją podstawy programowej, w procesie wspomagania rozwoju zawodowego nauczycieli, w procesie dokonywania oceny pracy nauczycieli.

99 ZAMIAST HOSPITACJI PROBLEMOWEJ OBSERWACJA słuŝąca ewaluacji wybranych zakresów pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły lub placówki.

100 ZAMIAST HOSPITACJI DIAGNOZUJĄCEJ OBSERWACJA słuŝąca bieŝącemu nadzorowi lub kontroli przestrzegania przepisów prawa oświatowego, np. realizacji podstawy programowej

101 ZAMIAST HOSPITACJI OCENIAJĄCEJ OBSERWACJA słuŝąca gromadzeniu informacji o pracy nauczycieli w celu dokonania oceny ich pracy.

102 ZAMIAST HOSPITACJI DORADCZEJ OBSERWACJA słuŝąca wspieraniu nauczycieli

103 Planowanie obserwacji Cel obserwacji Temat KLASA Diagnoza umiejętności uczniów Rozwijanie umiejętności czytania ze zrozumieniem w klasach I-III TERMIN X XI XII I II III IV V I A x x I B x x II B x x III A x x III B x x

104 Cel obserwacji Temat NAUCZYCIEL PRZEDMIOT Kowal A. (j. polski) Bąk J. (historia) Lis K. (przyroda) Jodła D. (wf) Wit P. (matematyka) Zebranie informacji w procesie ewaluacji Przestrzeganie zasad WSO i PSO TERMIN/KLASA X XI XII I II III IV V IV A VA VIA IVB VB

105 Cel obserwacji Temat Nauczyciel Gromadzenie informacji do oceny pracy nauczycieli Warsztat pracy nauczyciela TERMIN X XI XII I II III IV V Kowalska B. x x Nowak K. x Rogala G. x

106 Dziękuję za uwagę Izabela Suckiel