RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
|
|
- Eleonora Klimek
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA wykład IV dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 Ach, ta nomenklatura!... planowanych... przyszłościowych... apriorycznych... postulowanych Rachunek kosztów budŝetowanych... normalnych... standardowych... normatywnych 1
2 Teoretycznie rzecz ujmując... Costing by Charles Horngren: Rachunek kosztów rzeczywistych (historycznych) Rachunek kosztów normalnych (uzasadnionych) Rachunek kosztów postulowanych Rachunek kosztów planowanych (budŝetowanych) Rachunek kosztów standardowych (normatywnych) KB rzeczywiste ceny rzeczywiste zuŝycie rzeczywiste ceny rzeczywiste zuŝycie planowane ceny rzeczywiste zuŝycie standardowe ceny standardowe zuŝycie KP rzeczywiste stawki rzeczywista ilość planowane stawki rzeczywista ilość planowane stawki rzeczywista ilość planowane stawki standardowe zuŝycie dla rzeczywistej ilości RACHUNEK KOSZTÓW STANDARDOWYCH Rachunek kosztów standardowych (normatywnych) jest najczęściej stosowaną w praktyce odmianą rachunku kosztów planowanych (głównie w sferze kosztów produkcji). Istotą tego rachunku jest wprowadzenie do systemu pomiaru w rachunku kosztów kategorii kosztów standardowych (normatywnych), czyli kosztów wzorcowych ustalonych a priori na podstawie specyfikacji produktów i usług oraz przebiegu procesów. STANDARD CENOWY STANDARD ILOŚCIOWY STANDARD KWOTOWY cena jednostki zasobu (materiałów, robocizny, usług bezpośrednich), np. koszt 1 mb tkaniny, stawka godzinowa lub akordowa szwaczki itp. zuŝycie ilościowe zasobu (materiałów, robocizny, usług bezpośrednich), na jednostkę produktu, np. mb tkaniny na 1 koszulę, czas uszycia 1 koszuli itp. kwota (wartość) pośrednich kosztów produkcji, zarządu i sprzedaŝy w danym okresie, np. amortyzacja maszyn, płace administracji, zuŝycie materiałów biurowych itp. 2
3 TYPY STANDARDÓW STANDARDY BAZOWE STANDARDY BIEśĄCE STANDARDY IDEALNE Standardy stałe, niezmienne w długim okresie, ustalane przed rozpoczęciem działalności, rzadko stosowane w praktyce ze względu na niestabilność warunków gospodarowania i niski stopień napięcia. Standardy odpowiadające normalnym warunkom gospodarowania, uwzględniające występowanie czynników zakłócających proces produkcyjny oraz ryzyko strat produkcyjnych, realne i osiągalne, aktualizowane okresowo, popularne w praktyce, najlepiej spełniają funkcje postulatów kosztowych: predyktywną, kontrolną i motywacyjną. Standardy o najwyŝszym stopniu napięcia, ustalające minimalny poziom kosztów moŝliwy w optymalnych warunkach prowadzenia działalności, teoretyczne, niepopularne i rzadko stosowane w praktyce, trudne (lub niemoŝliwe) do osiągnięcia. EWIDENCJA KOSZTÓW STANDARDOWYCH Wariant dyspozycyjny Koszty księgowane są wg wielkości standardowych. Odchylenia (debetowe lub kredytowe) są ustalane na bieŝąco i zapisywane na osobnych kontach, powstałych w wyniku pionowego podziału kont kosztowych. KOSZT RZECZYWISTY = KOSZT STANDARDOWY ± ODCHYLENIE Wariant rozliczeniowy Koszty księgowane są zarówno wg wielkości standardowych jak i wielkości faktycznych na oddzielnych kontach. Odchylenia (wyłącznie dla wyrobów gotowych) są ustalane pozaewidencyjnie na koniec okresu sprawozdawczego. ODCHYLENIE = KOSZT RZECZYWISTY KOSZT STANDARDOWY 3
4 CECHY RACHUNKU KOSZTÓW PLANOWANYCH Wyszczególnienie Horyzont czasowy Charakter kosztów Wiarygodność Dokumentacja Rachunkowość finansowa Rachunkowość zarządcza Główne zalety Główne wady RACHUNEK KOSZTÓW RZECZYWISTYCH Przeszłość Koszty faktycznie poniesione Wysoka Dowody księgowe Ewidencja i kalkulacja kosztów Sprawozdanie finansowe Kalkulacja kosztów e post Ustalanie cen sprzedaŝy Ocena rentowności e post Wiarygodność, dokładność, rzetelność, prawdziwość, mała pracochłonność, prostota, zgodność z systemami FK Długi czas pozyskania informacji o ponoszonych kosztach, brak moŝliwości monitorowania kosztów i bieŝącej analizy odchyleń RACHUNEK KOSZTÓW PLANOWANYCH Przeszłość i przyszłość Koszty planowane lub standardowe Ograniczona Plany, prognozy, normy Ceny ewidencyjne Kalkulacja kosztów Kalkulacja kosztów e ante Ustalanie cen sprzedaŝy BudŜetowanie i analiza odchyleń Szybkość pozyskania informacji, moŝliwość śledzenia na bieŝąco kosztów i odchyleń, zgodność z większością systemów ERP Ograniczona wiarygodność, duŝa pracochłonność, konieczność ustalania norm (standardów) oraz ustalania i rozliczania odchyleń Na forum ludzie piszą... W związku z tym, Ŝe koszty standardowe ustala się raz na rok (na a podstawie planowanej /budŝetowanej/ ceny surowca), oraz w związku z tym, Ŝe surowcem jest ropa naftowa, której ceny skaczą od 60 do 150 USD za baryłkę, by ponownie spaść do 40 USD za baryłkę (wszystko w ciągu jednego roku obrotowego), odchylenia mają bardzo istotny wpływ na sprawozdania, co teŝ powoduje nieprzydatność rachunku kosztów standardowych do jakichkolwiek symulacji i analiz bieŝących. (Specjalista ds. Cotrollingu,, Grupa LOTOS) Kluczowa jest odpowiedź na pytanie, jak bardzo w naszej branŝy standard moŝe róŝnić się od kosztów rzeczywistych (np. czy kupujemy surowce na rynku spot czy zawierane są długoterminowe umowy po stałej cenie). Jeśli mamy duŝe d odchylenia, to rachunek kosztów standardowych jest nieprzydatny w planowaniu.. (...) Standard jest super narzędziem, ale tylko w stabilnych branŝach. (Kontroler Finansowy, Rieber Foods Polska) 4
5 ANALIZA ODCHYLEŃ OD KOSZTU STANDARDOWEGO V = Pr Qr Ps Qs koszt rzeczywisty koszt planowany Pr cena rzeczywista Pr Ps odchylenie Ps cena standardowe Qr zuŝycie rzeczywiste Qs zuŝycie standardowe Vp odchylenie cenowe Vq odchylenie ilościowe Vpq odchylenie mieszane V odchylenie całkowite Qs Qr ANALIZA ODCHYLEŃ OD KOSZTU STANDARDOWEGO METODA DWÓCH ODCHYLEŃ V = Vp + Vq Wariant I Vp = (Pr Ps) Qr Vq = (Qr Qs) Ps Wariant II Vp = (Pr Ps) Qs Vq = (Qr Qs) Pr Pr Ps Vp Vq Pr Ps Vp Vq Qs Qr Qs Qr 5
6 ANALIZA ODCHYLEŃ OD KOSZTU STANDARDOWEGO METODA TRZECH ODCHYLEŃ V = Vp + Vq + Vpq Pr Ps Vp Vpq Vq Vp = (Pr Ps) Qs Vq = (Qr Qs) Ps Vpq = (Pr Ps) (Qr Qs) Qs Qr ANALIZA ODCHYLEŃ przykład Na jednostkę wyrobu według norm (standardów) ustalonych w budŝecie zuŝywa się 2,0 kg materiałów bezpośrednich po 30 zł/kg. W ciągu okresu wyprodukowano 100 sztuk wyrobu. ZuŜyto 220 kg materiałów po 29 zł/kg. Dokonaj analizy odchyleń kosztu jednostkowego. Metoda METODA DWÓCH ODCHYLEŃ (wariant I) METODA DWÓCH ODCHYLEŃ (wariant II) METODA TRZECH ODCHYLEŃ Obliczenia Vp = (29 30) 2,2 = - 2,2 zł/szt. Vq = (2,2 2,0) ) 30 = + 6 zł/szt. V = - 2,2 + 6 = + 3,8 zł/szt. Vp = (29 30) 2,0 = - 2 zł/szt. Vq = (2,2 2,0) 29 = + 5,8 zł/szt. V = ,8 = + 3,8 zł/szt. Vp = (29 30) 2,0 = - 2 zł/szt. Vq = (2,2 2,0) ) 30 = + 6 zł/szt. Vpq = (29 30) (2,2 2,0) = - 0,2 zł/szt. V = ,2 = + 3,8 zł/szt. Charakter odchylenia korzystne korzystne korzystne korzystne 6
7 BUDśETOWANIE BudŜet to plan finansowy przedsiębiorstwa na kolejny rok obrotowy. BudŜet nie jest prognozą opartą na trendach, lecz wyrazem przyjętych celów....to teŝ walka o kasę!!! BudŜet słuŝy planowaniu, motywowaniu, organizowaniu i kontroli. Proces tworzenia budŝetu to budŝetowanie. BudŜetowanie jest sednem controllingu. FUNKCJE SYSTEMU BUDśETOWANIA PLANOWANIE KOORDYNACJA KOMUNIKACJA MOTYWOWANIE KONTROLA OCENA planowanie przyszłości przedsiębiorstwa poprzez sporządzanie budŝetów operacyjnych i finansowych koordynowanie celów i zamierzeń poszczególnych ośrodków odpowiedzialności w przedsiębiorstwie komunikowanie menedŝerom i pracownikom konkretnych celów i zamierzeń przedsiębiorstwa motywowanie pracowników do osiągania celów budŝetowych i realizacji określonych zadań kontrola wykonania budŝetu, analiza odchyleń, identyfikacja źródeł nieefektywności ocena efektywności poszczególnych ośrodków odpowiedzialności wg określonych mierników, powiązana z systemem wynagradzania 7
8 BUDśET GŁÓWNY - PROCEDURA TWORZENIA BUDśET SPRZEDAśY BUDśETY OPERACYJNE BUDśET PRODUKCJI BUDśETY KOSZTÓW BUDśET WYDATKÓW BUDśET FINANSOWY SPRAWOZDANIE FINANSOWE PRO FORMA (bilans, rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pienięŝnych) BUDśETOWANIE PRZYROSTOWE BudŜetowanie przy zastosowaniu metody przyrostowej (ang. Incremental Budgeting) polega na korygowaniu danych o kosztach z ubiegłego okresu z uwzględnieniem poziomu działalności i kosztów z poprzednich okresów i przewidywanych zmian w przyszłych okresach (np. zmian wielkości sprzedaŝy, cen czynników produkcji czy zmian w przebiegu niektórych procesów), zaletą jest stosunkowo mała pracochłonność, wadą jest moŝliwość uwzględnienia w nowych budŝetach nieefektywności zaistniałych w poprzednich okresach oraz brak moŝliwości zastosowania do budŝetowania kosztów nowych przedsięwzięć lub stanowisk kosztów. 8
9 BUDśETOWANIE OD ZERA BudŜetowanie przy zastosowaniu metody od zera (ang. Zero Based Budgeting): polega na szacowaniu poszczególnych pozycji kosztów przy załoŝeniu, jakby realizowane przez dane stanowisko kosztów działania rozpoczynały się po raz pierwszy, zaletą jest brak zagroŝenia uwzględnienia w nowych budŝetach nieefektywności zaistniałych w poprzednich okresach oraz moŝliwość zastosowania do budŝetowania kosztów nowych przedsięwzięć lub stanowisk kosztów, wadą jest duŝe skomplikowanie i brak moŝliwości oparcia na rzeczywistych danych opisujących procesy w danym przedsiębiorstwie oraz stosunkowo duŝa pracochłonność BUDśETOWANIE KROCZĄCE BudŜetowanie kroczące (ang. Rolling Budgeting) polega na aktualizowaniu budŝetu co miesiąc/kwartał i przesuwaniu horyzontu budŝetowania o jeden okres, tak Ŝeby w dowolnym momencie budŝet obejmował 12 miesięcy zaletą jest stosunkowo duŝe prawdopodobieństwo zbieŝności załoŝeń budŝetowych z rzeczywistością oraz moŝliwość częstszego niŝ raz na rok korygowania budŝetu, wadą jest stosunkowo duŝa pracochłonność (konieczność ciągłego aktualizowania budŝetu) 9
10 KONTROLA BUDśETOWA Arkusz kontroli wykonania budŝetu umoŝliwia: monitorowanie realizacji planu w bieŝącym roku, ustalanie odchyleń od budŝetu (w miesiącu i od początku roku), zestawianie bieŝących wielkości z rokiem poprzednim. miesiąc PLAN narastająco WYKONANIE bieŝący rok miesiąc narastająco WYKONANIE poprzedni rok miesiąc narastająco ANALIZA ODCHYLEŃ OD BUDśETU Analiza odchyleń (analiza wariancji) polega na porównaniu wielkości faktycznych z wielkościami budŝetowymi, ustaleniu wysokości odchyleń oraz wyjaśnieniu przyczyn wystąpienia odchyleń. POZIOM TOLERANCJI!!! KOSZTY KONTROLOWANE!!! 10
11 ANALIZA ODCHYLEŃ KOSZTÓW O D C H Y L E N I A kosztów materiałów kosztów robocizny zmiennych kosztów pośrednich stałych kosztów pośrednich ilość zuŝytych materiałów cena materiałów pracochłonność stawki płac liczba godzin stawka za 1 godzinę wielkość produkcji zdolność produkcyjna wydajność pracy BUDśET SZTYWNY & ELASTYCZNY Firma planuje wytworzyć i sprzedać 1000 sztuk produktu. Planowane e koszty wynoszą łącznie zł. W rzeczywistości wyprodukowano i sprzedano 1200 sztuk wyrobu i poniesiono koszty w wysokości zł. Czy jest to odchylenie korzystne czy nie? BudŜet sztywny (Fied Budget) ustalony dla jednego określonego poziomu działalności BudŜet elastyczny (Fleible Budget) budŝet zawierający równania kosztowe, umoŝliwiający przeliczanie budŝetu dla faktycznego poziomu działalności Odchylenie kosztów od budŝetu sztywnego jest, bo koszty rzeczywiste były wyŝsze o zł od kosztów planowanych. Odchylenie kosztów od budŝetu elastycznego zaleŝy od funkcji kosztów. Jeśli równanie ma postać 50q , to odchylenie jest korzystne i wynosi 1000 zł, bo wg budŝetu przeliczonego koszty powinny wynieść zł. 11
12 ANALIZA ODCHYLEŃ przykład Firma zaplanowała w budŝecie produkcję na poziomie 120 sztuk wyrobu. Na jednostkę wyrobu według norm (standardów) ustalonych w budŝecie zuŝywa się 2,0 kg materiałów bezpośrednich po 30 zł/kg. W ciągu okresu wyprodukowano 100 sztuk wyrobu. ZuŜyto 220 kg materiałów po 29 zł/kg. Dokonaj analizy odchyleń kosztów materiałów. Metoda METODA DWÓCH ODCHYLEŃ (wariant I) METODA DWÓCH ODCHYLEŃ (wariant II) METODA TRZECH ODCHYLEŃ Obliczenia Vp = (29 30) 220 = zł Vq = ( ) ) 30 = zł V = = zł Vp = (29 30) 200 = zł Vq = ( ) 29 = zł V = = zł Vp = (29 30) 200 = zł Vq = ( ) ) 30 = zł Vpq = (29 30) ( ) = - 20 zł V = = zł Charakter odchylenia korzystne korzystne korzystne korzystne METODA PODSTAWIEŃ ŁAŃCUCHOWYCH ilość planowana zuŝycie planowane cena planowana ilość rzeczywista zuŝycie planowane cena planowana ilość rzeczywista = = = zuŝycie rzeczywiste cena planowana budŝet budŝet budŝet planowany skorygowany skorygowany ilość rzeczywista zuŝycie rzeczywiste cena rzeczywista = wielkość rzeczywista Odchylenie wielkości produkcji Odchylenie z tytułu zuŝycia Odchylenie z tytułu zmian cen/stawek 12
13 ANALIZA ODCHYLEŃ przykład Firma zaplanowała w budŝecie produkcję na poziomie 120 sztuk wyrobu. Na jednostkę wyrobu według norm (standardów) ustalonych w budŝecie zuŝywa się 2,0 kg materiałów bezpośrednich po 30 zł/kg. W ciągu okresu wyprodukowano 100 sztuk wyrobu. ZuŜyto 220 kg materiałów po 29 zł/kg. Dokonaj analizy odchyleń kosztów materiałów. Ilość ZuŜycie Cena planowana planowane planowana rzeczywista planowane planowana rzeczywista rzeczywiste planowana rzeczywista rzeczywiste rzeczywista ILOŚĆ 120 szt. 100 szt. 100 szt. 100 szt. ZUśYCIE 2,0 kg/szt. 2,0 kg/szt. 2,2 kg/szt. 2,2 kg/szt. CENA 30 zł/kg 30 zł/kg 30 zł/kg 29 zł/kg WARTOŚĆ zł zł zł zł Odchylenie z tytułu zmiany ilości Odchylenie z tytułu zmiany zuŝycia Odchylenie z tytułu zmiany cen Odchylenie łączne zł zł = zł zł zł = zł zł zł = zł zł zł = zł K N K K ANALIZA ODCHYLEŃ ZYSKU ODCHYLENIE SPRZEDAśY ODCHYLENIE CEN SPRZEDAśY ODCHYLENIE WIELKOŚCI SPRZEDAśY ODCHYLENIE ZYSKU ODCHYLENIE KOSZTÓW MATERIAŁÓW ODCHYLENIE KOSZTÓW ODCHYLENIE KOSZTÓW ROBOCIZNY ODCHYLENIE ZMIENNYCH KOSZTÓW POŚREDNICH ODCHYLENIE STAŁYCH KOSZTÓW POŚREDNICH 13
14 odchylenie marŝy na sprzedaŝy odchylenie cen sprzedaŝy odchylenie wielkości sprzedaŝy UWAGA! Wpływ parametrów sprzedaŝy na wynik finansowy bada się w oparciu o marŝę brutto a nie przychody ze sprzedaŝy. odchylenie kosztów materiałów bezpośrednich odchylenie cen materiałów odchylenie zuŝycia materiałów odchylenie kosztów płac bezpośrednich odchylenie stawek płac odchylenie zuŝycia robocizny ODCHYLENIE ZYSKU odchylenie kosztów produkcji odchylenie zmiennych kosztów pośrednich odchylenie budŝetowe odchylenie wydajności odchylenie budŝetowe odchylenie stałych kosztów pośrednich odchylenie wielkości produkcji odchylenie wykorzystania zdolności produkcyjnych odchylenie wydajności odchylenie kosztów zarządu odchylenie kosztów sprzedaŝy Odchylenia kosztów zarządu i kosztów sprzedaŝy ustala się przez porównanie wielkości faktycznych z budŝetem. Dla zmiennych kosztów sprzedaŝy ustala się odchylenie budŝetowe i wydajności tak jak dla zmiennych pośrednich kosztów produkcji. ANALIZA ODCHYLEŃ ZYSKU przykład Przedsiębiorstwo ALFA produkuje jeden typ wyrobu, który nosi nazwę Sigma. Produkt ten wytwarzany jest w jednym procesie technologicznym. Standardowe zuŝycie i stawki kosztów bezpośrednich i zmiennych pośrednich ustalono na podstawie specyfikacji technicznej produktu oraz planowanych cen/stawek. Standardowe koszty stałe pośrednie są planowane na poziomie zł przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych ( rh miesięcznie), co daje standardowy narzut kosztów stałych 4 zł/rh. Koszty pośrednie są absorbowane przez produkcję na podstawie roboczogodzin bezpośrednich. 14
15 ANALIZA ODCHYLEŃ ZYSKU przykład Cena sprzedaŝy jest standardowo ustalana wg formuły koszt plus narzut zysku 25% a zatem wynosi 40 zł/szt. Firma planuje wytworzyć w maju sztuk wyrobów. W rzeczywistości w maju wyprodukowano i sprzedano sztuk. Cena sprzedaŝy wyniosła 42 zł/szt. Pracownicy bezpośrednio produkcyjni przepracowali godzin a przeciętna stawka wyniosła 3,2 zł/rh. Ceny materiałów A i B wyniosły odpowiednio: 1,1 zł/kg i 2,8 zł/kg, natomiast zuŝycie tych materiałów: kg (A) i kg (B). Koszty pośrednie produkcji były równe zł, w tym koszty zmienne zł a koszty stałe zł. ANALIZA ODCHYLEŃ ZYSKU przykład 15
16 ZALETY I WADY BUDśETOWANIA Szanse i zagroŝenia związane z wdroŝeniem i funkcjonowaniem systemu budŝetowania zaleŝą od wielu czynników: struktury organizacyjnej firmy, stylu zarządzania, metod sporządzania i kontroli budŝetu oraz analizy odchyleń, pozycji działu d controllingu w firmie. + przejrzystość oczekiwań zarządu co do wyników organizacji motywacja menedŝerów i pracowników do działania bieŝąca kontrola wyników oraz szybkość reakcji na odchylenia koordynacja i unikanie suboptymalizacji ryzyko błędnego oszacowania wielkości budŝetowych ograniczenie kreatywności i motywacji pracowników ryzyko nieefektywnego gospodarowania zasobami brak elastyczności w warunkach zmienności otoczenia firmy pracochłonność, czasochłonność i kosztochłonność Krytycznie o budŝetowaniu... BudŜet bazujący na liczbach z roku poprzedniego nie skłania do refleksji nad marnotrawstwem czy wartością. BudŜet tworzy podłogę dla kosztów i sufit dla wzrostu. Zbytnie przekraczanie tych barier nie jest w niczyim interesie. - Jeremy Hope, Beyond Budgeting Round Table BudŜety sprzyjają najbardziej nieproduktywnym zachowaniom w organizacji. - Jack Welch, General Electric,, Winning Winning BudŜetowanie to plaga korporacyjnej Ameryki. - Jack Welch BudŜetowanie to narzędzie represji. - Bob Lutz, Chrysler BudŜetowanie to zło niekonieczne. - Jan Wallander, Svenska Handelsbanken 16
17 BudŜety są złe, poniewaŝ: zajmują zbyt duŝo czasu (3-4 miesiące, około 20-30% czasu pracy kadry wyŝszego szczebla oraz menedŝerów finansowych), sporo kosztują (wg badań PwC w korporacjach międzynarodowych jest to dla samych działów finansowych około 63 tys. $ na kaŝde 100 mln $ przychodu ze sprzedaŝy), skłaniają do pełnego wydawania kwot zawartych w budŝetach wydatków, w myśl zasady, Ŝe niewykorzystane środki przepadną a budŝet na kolejny okres zostanie obcięty, są iluzoryczne, gdyŝ bardzo często są nieaktualne w momencie ich zatwierdzenia i stwarzają jedynie złudzenie kontroli, nie nadają się do motywowania podwładnych, bo negocjacje budŝetowe prowadzą do zróŝnicowania stopnia napięcia budŝetów, pomijają kluczowe czynniki tworzenia wartości dla właścicieli, gdyŝ koncentrują się na krótkookresowych wielkościach finansowych,... DWA MODELE ZARZĄDZANIA (Hope & Fraser ) MODEL BUDśETOWANIA Misja i wizja MODEL BEYOND BUDGETING Cele strategiczne Plan strategiczny Trzymanie kursu kroczące prognozy relatywne cele wewnętrzny rynek rozproszona kontrola relatywne nagrody Kontrola budŝetu Kontrakt, ustępliwość, kontrola. Odpowiedzialność, przedsiębiorczość, uczenie się. 17
18 ZASADY BEYOND BUDGETING CELE MIERNIKI ciągłe doskonalenie i orientacja na kreowanie wartości, mierniki oparte na wielkościach względnych (wewnętrznych lub zewnętrznych) a nie sztywnych wielkościach budŝetowych MOTYWACJA PLANOWANIE ZASOBY motywowanie i wynagradzanie pracowników oparte na miernikach względnej efektywności a nie osiąganiu wielkości budŝetowych planowanie powinno być procesem ciągłym a nie rocznym wydarzeniem, jak w przypadku budŝetowania; prognozy kroczące (rolling forecasts) na potrzeby zarządzania płynnością zasoby dostępne w miarę potrzeb a nie sztywno alokowane pomiędzy ośrodki odpowiedzialności w rocznym budŝecie KOORDYNACJA KONTROLA dynamiczna koordynacja wewnętrzna (celów, działań, mierników) zamiast rocznych planów i budŝetów kontrola oparta na kluczowych wskaźnikach efektywności KPI (Key Performance Indicators), trendach i relatywnych miarach a nie na odchyleniach od budŝetu ZASADY BEYOND BUDGETING KIEROWANIE EFEKTYWNOŚĆ SWOBODA DZIAŁANIA ODPOWIEDZIALNOŚĆ ORIENTACJA NA KLIENTA zarządzanie oparte na jasnych i czytelnych wartościach a nie szczegółowych zasadach i budŝetach budowanie kultury wysokiej efektywności opartej na względnych sukcesach mierzonych KPI a nie na osiąganiu wewnętrznych celów budŝetowych delegowanie uprawnień oraz swoboda działania i dostępu do zasobów przedsiębiorstwa na niŝszych szczeblach zarządzania i brak mikro-zarządzania tworzenie sieci małych ośrodków odpowiedzialnych za swoje wyniki zamiast scentralizowanej i zhierarchizowanej struktury organizacyjnej skupienie wszystkich pracowników na zaspokajaniu potrzeb klientów zamiast na realizacji budŝetu INFORMACJA swoboda w dostępie do informacji zamiast ograniczania dla tych, którzy maja określoną pozycję w hierarchii organizacji 18
19 It sounds better in English... KROCZĄCE PROGNOZY Prognoza to zapowiedź przyszłych faktów, zdarzeń, zjawisk poparta badaniem (np. analiza statystyczną). Prognoza róŝni się od budŝetu: nie ma charakteru zadaniowego, nie jest obligatoryjna i sztywna jak budŝet, jest elastyczna i nie bazuje na nieaktualnych danych, nie musi być zatwierdzana przez zarząd, moŝe dotyczyć dowolnych zjawisk w dowolnym okresie. Prognozowanie kroczące (rolling( forecasting) ) polega na ciągłym przesuwaniu horyzontu prognozowania (np. jeśli prognoza dotyczy jednego roku,, to co miesiąc lub kwartał aktualizuje się prognozę, tak aby w kaŝdym miesiącu/kwartale dysponować prognozą o rocznym horyzoncie czasowym). Cechą prognoz kroczących jest zróŝnicowany stopień szczegółowości i prognozy (im krótszy jest horyzont czasowy, tym większa szczegółowość prognozy). 19
20 RELATYWNE CELE I MIERNIKI - BENCHMARKING Czy jeśli sprzedaŝ wzrosła o 10%, choć prognozowano wzrost 8%, to jest to zadowalający wynik, skoro konkurenci w branŝy odnotowali 13% wzrost sprzedaŝy? W koncepcji beyond budgeting duŝy nacisk kładzie się na stosowanie mierników relatywnych (względnych), tj. takich, które obrazują dane zjawisko w relacji do punktu odniesienia (konkurenci, branŝa jako całość, oddziały i działy firmy, zespoły projektowe, poszczególni pracownicy). MIERNIKI ABSOLUTNE MIERNIKI RELATYWNE - znane na bieŝąco, ujęte w budŝecie lub planie strategicznym w postaci konkretnych wartości - nie skłaniają do porównań - są oderwane od rynku - ograniczają potencjał - ustalone w relacji do punktu odniesienia, a zatem mogą wywoływać niepewność co do moŝliwości realizacji celów - zmuszają do porównań - aktywują potencjał pracowników - są związane z rynkiem Beyond budgeting, beyond opression... Porzucenie budŝetowania na rzecz BB to jak przejście od centralnie nie sterowanego, Stalinowskiego stylu zarządzania do modelu rynkowego. Oto dlaczego kadry menedŝerskie uznają to za cięŝkie, a z kolei ich podwładni, gdy juŝ doświadczyli alternatywy, nigdy nie zechcą wrócić do starego systemu. I to nie dlatego, Ŝe ta alternatywa jest łatwiejsza w zastosowaniu, lecz dlatego, Ŝe dzięki niej w sposób intuicyjny rodzi r się prawdziwy potencjał radykalnie zdecentralizowanej organizacji. - Dyrektor finansowy w korporacji międzynarodowej 20
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA wykład X dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 BUDśETOWANIE BudŜet to plan finansowy przedsiębiorstwa na kolejny rok obrotowy. BudŜet nie jest prognozą opartą
Bardziej szczegółowoRACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA wykład IX dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 Ach, ta nomenklatura!... planowanych... przyszłościowych... apriorycznych... postulowanych Rachunek kosztów......
Bardziej szczegółowoRACHUNEK KOSZTÓW PLANOWANYCH
RACHUNEK KOSZTÓW PLANOWANYCH dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 Ach, ta nomenklatura!... planowanych... przyszłościowych... apriorycznych... postulowanych Rachunek kosztów......
Bardziej szczegółowoRACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA wykład XII dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 STRATEGICZNA RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA Strategiczna rachunkowość zarządcza (Strategic Management Accounting) to
Bardziej szczegółowoRachunek kosztów normalnych
Rachunek kosztów normalnych Systematyka rachunku kosztów Kryterium - zakres rzeczowy Rachunek kosztów pełnych Rachunek kosztów zmiennych Kryterium - zakres normowania Rachunek kosztów rzeczywistych Rachunek
Bardziej szczegółowoRachunek Kosztów (W2) Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Rachunek kosztów normalnych, Rachunek kosztów standardowych.
Plan zajęć Rachunek kosztów Rachunek kosztów normalnych, Rachunek kosztów standardowych Marcin Pielaszek 1. Wpływ zmian w poziomie kosztów oraz wielkości produkcji na zniekształcanie informacji o kosztach
Bardziej szczegółowoKrytyka tradycyjnego budżetowania i koncepcje alternatywne
Krytyka tradycyjnego budżetowania i koncepcje alternatywne Tradycyjne budżety krótkookresowy, zadaniowy, kontrolny charakter szerokie grono pracowników zaangażowane w tworzenie budżetu tradycyjne metody
Bardziej szczegółowoRachunek kosztów normalnych
Rachunek kosztów normalnych *zgodnie z ustawą o rachunkowości (UoR art. 28 ust. 3) Uzasadniona część kosztów pośrednich - definicja zmienne pośrednie koszty produkcji część stałych pośrednich kosztów produkcji,
Bardziej szczegółowoKrytyka budżetowania i koncepcje alternatywne
Krytyka budżetowania i koncepcje alternatywne Tradycyjne budżety krótkookresowy, zadaniowy, kontrolny charakter szerokie grono pracowników zaangażowane w tworzenie budżetu tradycyjne metody kalkulacji
Bardziej szczegółowoRachunek kosztów. Rachunek Kosztów (W3) Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Rachunek kosztów normalnych, Rachunek kosztów standardowych
Plan zajęć normalnych, standardowych 1. Wpływ zmian w poziomie kosztów oraz wielkości produkcji na zniekształcanie informacji o kosztach produktów 2. Prezentacja różnych podejść do planowania rozmiarów
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja systemów rachunku kosztów
Klasyfikacja systemów rachunku kosztów Systemy rachunku kosztów generalnie są klasyfikowane według kryterium hierarchiczności czasowej procesów zarządzania. Według tego kryterium wyróŝnia się dwie podstawowe
Bardziej szczegółowoControlling strategiczny i operacyjny. Zajęcia nr 3. Narzędzia controllingu wykorzystywane w przedsiębiorstwach. Część I.
Controlling strategiczny i operacyjny Zajęcia nr 3. Narzędzia controllingu wykorzystywane w przedsiębiorstwach. Część I. Budżetowanie Narzędzia controllingu wykorzystywane w przedsiębiorstwach 1. Formułowanie
Bardziej szczegółowoSystemy rachunku kosztów (i wyników)
Systemy rachunku kosztów (i wyników) System rachunku kosztów sposób patrzenia na koszty w przedsiębiorstwie i ujmowania i kalkulowania; model kosztów Podział systemów zorientowane na maksymalizowanie zysku
Bardziej szczegółowoRola i funkcje rachunku kosztów. Systemy rachunku kosztów (i wyników)
Rola i funkcje rachunku kosztów. Systemy rachunku kosztów (i wyników) Rachunek kosztów jest ogółem czynności zmierzających do ustalenia i zinterpretowania wyrażonej w pieniądzu wysokości nakładów dokonanych
Bardziej szczegółowoControlling strategiczny i operacyjny. Zajęcia nr 2. Wprowadzenie do zagadnień controllingu (cd.)
strategiczny i operacyjny Zajęcia nr 2. Wprowadzenie do zagadnień controllingu (cd.) Kryteria klasyfikacji controllingu 1. Przedmiot/rodzaj działalności 2. Horyzont czasu/funkcji 3. Zakres 4. Idea/cel
Bardziej szczegółowoRachunek kosztów normalnych
Rachunek kosztów normalnych Rachunek kosztów normalnych uzasadnionych Rachunek kosztów normalnych: zniwelowanie wpływu różnic w wykorzystaniu zdolności produkcyjnych w wyniku zmian w rozmiarach produkcji
Bardziej szczegółowo1. WYZNACZANIE CELÓW 2. OCENA (KONTROLA) EFEKTÓW DZIAŁALNOŚCI
Planowanie i kontrola w organizacjach zdecentralizowanych Agenda 1. Budowa systemu planowania i kontroli w organizacji zdecentralizowanej 2. System ośrodków odpowiedzialności 3. owanie Dr Marcin Pielaszek
Bardziej szczegółowoBudżetowanie elastyczne
Kontrola budżetowa prezentacja na podstawie: T. Wnuk-Pel, Rachunek kosztów standardowych [w:] I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne, Warszawa, C.H. Beck 2009, s. 223-279
Bardziej szczegółowoBudżetowanie elastyczne
Kontrola budżetowa prezentacja na podstawie: T. Wnuk-Pel, Rachunek kosztów standardowych [w:] I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne, Warszawa, C.H. Beck 2009, s. 223-279
Bardziej szczegółowoRachunek kosztów istota, zakres i funkcje
Rachunek kosztów Paweł Łagowski Zakład Zarządzania Finansami Instytut Nauk Ekonomicznych Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski Rachunek kosztów istota, zakres i funkcje Rachunek
Bardziej szczegółowoRachunkowość zarządcza: analiza i interpretacja, red. Dorota Dobija, Małgorzata Kucharczyk. Wyd. 2. rozsz. i uzup.
Rachunkowość zarządcza: analiza i interpretacja, red. Dorota Dobija, Małgorzata Kucharczyk. Wyd. 2. rozsz. i uzup. Spis treści: O autorach Od redaktorów podręcznika 1. Organizacje i rachunkowość Organizacja
Bardziej szczegółowoRACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
ZARZĄDCZA wykład I dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 POJĘCIE RACHUNKOWOŚCI system informacyjny księgowość i podatki system ewidencyjny język biznesu 1 SYSTEM RACHUNKOWOŚCI RACHUNEK
Bardziej szczegółowoRACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA wykład XI dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 EKONOMICZNY CYKL śycia PRODUKTU 1 KOSZTY CYKLU śycia PRODUKTU OKRES PRZEDRYNKOWY OKRES RYNKOWY OKRES POSTRYNKOWY
Bardziej szczegółowoAnaliza odchyleń w rachunku kosztów pełnych. Normatywna ilość na plan sprzedaży. litry litry
Analiza odchyleń w rachunku kosztów pełnych Część odchyleń w rachunku kosztów pełnych liczona jest tak samo jak w rachunku kosztów. W taki sam sposób liczy się odchylenia cen materiałów bezpośrednich,
Bardziej szczegółowoPRODUKTY. dr Marek Masztalerz UKŁAD FUNKCJONALNO-KALKULACYJNY
PRODUKTY dr Marek Masztalerz UKŁAD FUNKCJONALNO-KALKULACYJNY DZIAŁALNOŚCI PODSTAWOWEJ WYDZIAŁOWE koszty bezpośrednio związane z podstawową działalnością jednostki (produkcyjną, handlową lub usługową) koszty
Bardziej szczegółowoLista powtórkowa. 1. Lista płac Jank K - 5500 zł ; dokonaj odpowiednich naliczeń i zaksięguj, także po stronie pracodawcy
Lista powtórkowa Zadanie 1 Zadanie 2 Zadanie 3 Zadanie 4 Zadanie 5 Zadanie 6 Zadanie 7 1. Saldo początkowe Środków Trwałych 50 000 zł 2. Na stanie środków trwałych znajduje się komputer, którego wartość
Bardziej szczegółowoKoszty w rachunkowości podmiotów gospodarczych Koszty w ujęciu ustawy o rachunkowości Koszty z punktu widzenia podatkowego
Rachunek kosztów Paweł Łagowski Zakład Zarządzania Finansami Instytut Nauk Ekonomicznych Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski Plan zajęć Koszty w rachunkowości podmiotów gospodarczych
Bardziej szczegółowoWycena produktów gotowych według prawa bilansowego
Marek Masztalerz Katedra Rachunkowości Akademia Ekonomiczna w Poznaniu Wycena produktów gotowych według prawa bilansowego W przedsiębiorstwach produkcyjnych podstawowym źródłem przychodów jest sprzedaŝ
Bardziej szczegółowoszt. produkcja rzeczywista
128 000 zł 100 000 zł linia budżetu przeliczonego 10 000 szt. produkcja rzeczywista 14 000 szt. produkcja planowana Wydział przedsiębiorstwa produkcyjnego ponosi stałe koszty w wysokości 30 000 zł w miesiącu
Bardziej szczegółowoKALKULACJE KALKULACJA PODZIAŁOWA PROSTA. Zadanie 1
KALKULACJE KALKULACJA PODZIAŁOWA PROSTA Przedsiębiorstwo w ramach działalności pomocniczej prowadzi odkrywkę Ŝwiru. eksploatacji Ŝwirowni za dany miesiąc wynoszą: - materiały 30000 zł, - płace wraz z narzutami
Bardziej szczegółowoUniwersytet Warszawski Wydział Zarządzania RACHUNEK KOSZTÓW I RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA (7)
Uniwersytet Warszawski Wydział Zarządzania RACHUNEK KOSZTÓW I RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA (7) Część VII: planowanie (budżetowanie) kosztów, kontrola budżetowa Warszawa 2016 prof. dr hab. Jan Turyna Planowanie
Bardziej szczegółowoKALKULACJE KOSZTÓW. Dane wyjściowe do sporządzania kalkulacji
KALKULACJE KOSZTÓW Jednostką kalkulacyjną jest wyrażony za pomocą odpowiedniej miary produkt pracy (wyrób gotowy, wyrób nie zakończony, usługa) stanowiący przedmiot obliczania jednostkowego kosztu wytworzenia
Bardziej szczegółowoSpis treści Rozdział 1. Współczesne zarządzanie Rozdział 2. Rachunkowość zarządcza Rozdział 3. Podstawy rachunku kosztów i wyników
Spis treści Wstęp Rozdział 1. Współczesne zarządzanie (Jerzy Czarnecki) 1 1.1. Menedżer 1 1.2. Przedsiębiorstwo i biznes 3 1.2.1. Potrzeby klienta 3 1.2.2. Kombinacja zasobów 4 1.2.3. Wiedza i umiejętności
Bardziej szczegółowoszt. produkcja rzeczywista
128 000 zł 100 000 zł linia budżetu przeliczonego 10 000 szt. produkcja rzeczywista 14 000 szt. produkcja planowana Wydział przedsiębiorstwa produkcyjnego ponosi stałe koszty w wysokości 30 000 zł w miesiącu
Bardziej szczegółowoZespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1
Planowanie i kontrola w organizacjach zdecentralizowanych Agenda 1. Budowa systemu planowania i kontroli w organizacji zdecentralizowanej 2. System ośrodków odpowiedzialności 3. owanie Dr Marcin Pielaszek
Bardziej szczegółowoRachunek kosztów zmiennych
Rachunek kosztów zmiennych Rachunek kosztów zmiennych (ang. variable costing) pozwala podejmować decyzje krótkookresowe będące reakcją na bieżące zmiany w wielkości popytu i sprzedaży dzieli koszty na
Bardziej szczegółowoDecyzje krótkoterminowe
Decyzje krótkoterminowe Wykorzystanie rachunku kosztów zmiennych do podejmowania decyzji i krótkoterminowej oceny ich efektywności Analiza koszty rozmiary produkcji zysk CVP (ang. Cost Volume Profit) Założenia
Bardziej szczegółowoControlling operacyjny i strategiczny
Controlling operacyjny i strategiczny dr Piotr Modzelewski Katedra Bankowości, Finansów i Rachunkowości Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego Plan zajęć 1, 2. Wprowadzenie do zagadnień
Bardziej szczegółowoTemat 1: Budżetowanie
Temat 1: Budżetowanie Zadanie 1.1 Zakupy towarów w przedsiębiorstwie NW w poszczególnych miesiącach wynoszą: luty 2000 zł, marzec 4000 zł, kwiecień 3000 zł. Towary zakupione w danym miesiącu są sprzedawane
Bardziej szczegółowoRachunek kosztów - przetwarzanie informacji
Rachunek kosztów - przetwarzanie informacji dokumentowanie zdarzeń gospodarczych i pomiar kosztów zdarzenia dotyczące zużycia zasobów majątkowych oraz ilościowe i wartościowe określenie zużycia zasobów
Bardziej szczegółowoRachunek kosztów dla inżyniera
Rachunek kosztów dla inżyniera Wykład 8. Rachunek kosztów normatywnych analiza odchyleń kosztów rzeczywistych od kosztów normatywnych Zofia Krokosz-Krynke, Dr inż., MBA zofia.krokosz-krynke@pwr.edu.pl
Bardziej szczegółowoRACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA wykład III dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 KALKULACJA KOSZTÓW Kalkulacja kosztów jest to czynność obliczeniowa zmierzająca do ustalenia kosztów przypadających
Bardziej szczegółowoRACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA wykład VI dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU Koszty poniesione nie są równoznaczne z kosztami uzyskania przychodu. RACHUNKOWOŚĆ
Bardziej szczegółowoWstęp Rozdział 1. Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa Wprowadzenie 1.1. Rozwój rachunku kosztów i
Wstęp Rozdział 1. Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa 1.1. Rozwój rachunku kosztów i rachunkowości zarządczej 1.2. Cel istota i zakres rachunkowości zarządczej
Bardziej szczegółowoCele polityki cenowej
DECYZJE CENOWE Cele polityki cenowej Kształtowanie poziomu sprzedaŝy, Kształtowanie poziomu zysku, Kreowanie wizerunku przedsiębiorstwa, Kształtowanie pozycji konkurencyjnej, Przetrwanie na rynku. 2/30
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja kosztów dla celów sprawozdawczych
Klasyfikacja kosztów dla celów sprawozdawczych Jakie koszty poniosło przedsiębiorstwo na wytworzenie wyrobów i usług w danym okresie sprawozdawczym? Jaki wynik finansowy osiągnęło przedsiębiorstwo w danym
Bardziej szczegółowoRachunek kosztów normalnych i kosztów standardowych
Rachunek kosztów normalnych i kosztów standardowych Systemy rachunku kosztów konstrukcja postulowanych kosztów bezpośrednich i pośrednich Rachunek kosztów rzeczywistych Rachunek Kosztów normalnych Rachunek
Bardziej szczegółowoAnaliza progu rentowności
Analiza progu rentowności Aby przedsiębiorstwo mogło osiągnąć zysk, muszą być zachowane odpowiednie relacje między przychodami ze sprzedaży i kosztami, tzn. przychody powinny być wyższe od poniesionych
Bardziej szczegółowoRACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA wykład VIII dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 CENA Cena to wyraŝona w pieniądzu wartość towaru lub usługi. cena oparta jest na kosztach produkcji (A. Smith,,
Bardziej szczegółowoszt. produkcja rzeczywista
128 000 zł 100 000 zł linia budżetu przeliczonego 10 000 szt. produkcja rzeczywista 14 000 szt. produkcja planowana Wydział przedsiębiorstwa produkcyjnego ponosi stałe koszty w wysokości 30 000 zł w miesiącu
Bardziej szczegółowoSTRATEGICZNE ZARZĄDZANIE KOSZTAMI
STRATEGICZNE ZARZĄDZANIE KOSZTAMI dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 EKONOMICZNY CYKL śycia PRODUKTU 1 KOSZTY CYKLU śycia PRODUKTU OKRES PRZEDRYNKOWY OKRES RYNKOWY OKRES POSTRYNKOWY
Bardziej szczegółowoKoszty w rachunkowości podmiotów gospodarczych Koszty w ujęciu ustawy o rachunkowości Koszty z punktu widzenia podatkowego
Rachunek kosztów Paweł Łagowski Zakład Zarządzania Finansami Instytut Nauk Ekonomicznych Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytet Wrocławski Plan zajęć Koszty w rachunkowości podmiotów gospodarczych
Bardziej szczegółowoPODSTAWY RACHUNKOWOŚCI WYKŁAD 5. Dr Marcin Jędrzejczyk
PODSTAWY RACHUNKOWOŚCI WYKŁAD 5 Dr Marcin Jędrzejczyk KOSZTY ROZLICZANE W CZASIE Rozliczenia międzyokresowe czynne: Konta układu rodzajowego Rozliczenie kosztów RMK Konta układu kalkulacyjnego (1) (2)
Bardziej szczegółowoRachunkowość finansowa
WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA KATEDRA RACHUNKOWOŚCI Rachunkowość finansowa studia podyplomowe dr Beata Zyznarska-Dworczak Program zajęć I. Zakres tematyczny zajęć 1. Produkty gotowe - definicja, - wycena 2. Przychody
Bardziej szczegółowoMetody kalkulacji kosztu jednostkowego
Metody kalkulacji kosztu jednostkowego Dane dotyczące produkcji w firmie X w styczniu przedstawiają się następująco: saldo początkowe produkcji w toku 0 liczba wyrobów przekazanych do magazynu 20 000 liczba
Bardziej szczegółowoOgraniczenia projektu. Zakres (co?) Czas (na kiedy?) Budżet (za ile?)
Koszty projektowe Ograniczenia projektu Zakres (co?) Czas (na kiedy?) Budżet (za ile?) Pojęcia podstawowe Zarządzanie kosztami Szacowanie kosztów Budżetowanie kosztów Kontrola kosztów Zarządzanie kosztami
Bardziej szczegółowoZESTAW ĆWICZENIOWY Z ANALIZY EKONOMICZNEJ I EKONOMICZNO-FINANSOWEJ dr Henryk Zagórski
ZESTAW ĆWICZENIOWY Z ANALIZY EKONOMICZNEJ I EKONOMICZNO-FINANSOWEJ dr Henryk Zagórski 1. W oparciu o poniŝsze informacje uzupełnij bilans analityczny: - wskaźnik płynności natychmiastowej 0,2 - wskaźnik
Bardziej szczegółowoRachunek Kosztów (W1) Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Marcin Pielaszek. Rachunek kosztów. Wykład nr 1. Roboczy plan zajęć
Wykład nr 1 Marcin Pielaszek Roboczy plan zajęć Wykład 1. Wprowadzenie, sprawozdawczy rachunek 2. normalnych, rachunek standardowych 3. standardowych, koszty produkcji pomocniczej 4. Przyczyny zmian w
Bardziej szczegółowoodchylenie ceny materiału A = (6 zł/litr - 5,5 zł/litr) x litrów = zł
Rozwiązanie zadania 2 analiza odchyleń w RKZ 1. materiałów bezpośrednich a) cen materiałów bezpośrednich cena standardowa materiału A = 6 zł/litr cena rzeczywista materiału A = 5,5 zł/litr zużycie materiału
Bardziej szczegółowoArkusz opisu przedmiotu do Katalogu Przedmiotów ECTS
Arkusz opisu przedmiotu do Katalogu Przedmiotów ECTS 1 Nazwa przedmiotu Controlling operacyjny i strategiczny 2 Kod przedmiotu (wypełnia koordynator ECTS) 5 Liczba punktów ECTS (wypełnia koordynator ECTS)
Bardziej szczegółowoSPORZĄDZANIE BUDśETU WIODĄCEGO
SPORZĄDZANIE BUDśETU WIODĄCEGO 1. BudŜet sprzedaŝy Planowana ilość sprzedaŝy w szt. Planowana cena sprzedaŝy Planowane przychody ze sprzedaŝy I II III I kwartał 2. Zestawienie wpływów gotówkowych ze sprzedaŝy
Bardziej szczegółowoRACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA wykład II dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 KALKULACJA KOSZTÓW Kalkulacja kosztów jest to czynność obliczeniowa zmierzająca do ustalenia kosztów przypadających
Bardziej szczegółowoPolityka rachunkowości od kuchni
Rafał Pecka Polityka rachunkowości od kuchni czyli jak i dlaczego prowadzić/nie prowadzić działalność odpłatną i gospodarczą w NGO Działalność gospodarcza szansa czy zagrożenie Dlaczego Ustawodawca postanowił
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wprowadzenie Rozdział 1. Organizacja jako kombinacja zasobów (Jerzy S. Czarnecki)... 15
Wprowadzenie... 11 Rozdział 1. Organizacja jako kombinacja zasobów (Jerzy S. Czarnecki).......... 15 1.1. Koszty w zarządzaniu.... 15 1.2. Profesjonalny kierownik.... 19 1.2.1. Profesjonalizm i intuicja................................................
Bardziej szczegółowoRachunek kalkulacyjny kosztów. Wykład 4
Rachunek kalkulacyjny kosztów Wykład 4 Koszt własny sprzedaży??? Koszt własny sprzedaży: Kalkulacja kosztów art.3 ust. 1 pkt 19 uor - rzeczowych aktywach obrotowych - rozumie się przez to materiały nabyte
Bardziej szczegółowoRachunek kosztów pełnych vs rachunek kosztów zmiennych, Przemysław Adamek Michał Kaliszuk
Rachunek kosztów pełnych vs rachunek kosztów zmiennych, Przemysław Adamek Michał Kaliszuk Klasyfikacja systemów rachunku kosztów Rachunek kosztów pełnych Rachunek kosztów zmiennych (częściowych) Polskie
Bardziej szczegółowoRACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA I CONTROLLING. Autor: MIECZYSŁAW DOBIJA
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA I CONTROLLING. Autor: MIECZYSŁAW DOBIJA Wstęp Rozdział I. Wartość ekonomiczna a rachunkowość 1. Wartość ekonomiczna 1.1. Wartość ekonomiczna w aspekcie pomiaru 1.2. Różne postacie
Bardziej szczegółowoRachunek kosztów pełnych
Rachunek kosztów pełnych Produkty wyroby gotowe rzeczowe aktywa obrotowe wytwarzane przez przedsiębiorstwo produkcja w toku niegotowe wyroby gotowe o niezakończonym cyklu wytwarzania produkcją w toku może
Bardziej szczegółowoRachunek kosztów pełnych -
Rachunek kosztów pełnych - kalkulacja dr Adam Chmielewski Jakie są cele rachunku kosztów? kalkulacja kosztów wycena zapasów ustalanie wyniku finansowego podejmowanie decyzji, np.: cenowych asortymentowych
Bardziej szczegółowoWspółczesne koncepcje rachunkowości zarządczej. prowadzenie dr Adam Chmielewski
Współczesne koncepcje rachunkowości zarządczej prowadzenie dr Adam Chmielewski 1 Systemy controllingowe systemy wspierające zarządzanie przedsiębiorstwem dostarczają informacji do podejmowania decyzji
Bardziej szczegółowoPDF stworzony przez wersje demonstracyjna pdffactory Pro
Zestaw A Ćwiczenie 1 Koszty zużycia energii elektrycznej stosowanej bezpośrednio do produkcji wyniosły w okresie 1 25.000 zł, zaś w okresie 2 32.000 zł. Wielkość produkcji w tych okresach: 1-15.000 szt,
Bardziej szczegółowoRachunkowość zarządcza. Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Agenda. Rachunek kosztów działań (Activity Based Costing, ABC)
Agenda Rachunek działań (Activity Based Costing, ABC) Dr Marcin Pielaszek 1. Przesłanki wdrażania nowych rozwiązań rachunku 2. Model rachunku działań 3. Ilustracja liczbowa 4. Zarządzanie kosztami w przedsiębiorstwie
Bardziej szczegółowoSTRATEGICZNE ZARZĄDZANIE KOSZTAMI
STRATEGICZNE ZARZĄDZANIE KOSZTAMI Life-Cycle Costing, Target Costing, Kaizen Costing, Value Analysis ZADANIE 1. (Life Cycle Costing) Firma zamierza wprowadzić do swojej oferty asortymentowej nowy rodzaj
Bardziej szczegółowoRachunek kosztów dla inżyniera
Rachunek kosztów dla inżyniera Wykład 8. Rachunek kosztów normatywnych analiza odchyleń kosztów rzeczywistych od kosztów normatywnych Zofia Krokosz-Krynke, Dr inż., MBA zofia.krokosz-krynke@pwr.edu.pl
Bardziej szczegółowoRACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA wykład VII dr Marek Masztalerz Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 PRÓG RENTOWNOŚCI PRODUKCJA JEDNOASORTYMENTOWA przychody Sx PRw margines bezpieczeństwa margines bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowo15. Prognoza przychodów i kosztów w analizowanym okresie...
15. Prognoza przychodów i kosztów w analizowanym okresie... Spis treści 15.1 Przychody... 2 15.2 Koszty materiałów i energii, usług obcych, podatków i opłat, wynagrodzeń, amortyzacji... 3 15.3 Zapotrzebowanie
Bardziej szczegółowoSystemy rachunku kosztów
Systemy rachunku kosztów Tradycyjny rachunek kalkulacyjny kosztów oparty na rozmiarach produkcji kalkulacja doliczeniowa (zleceniowa), doliczanie kosztów wydziałowych kalkulacja podziałowa (procesowa)
Bardziej szczegółowoAnaliza odchyleń jako narzędzie kontroli wykonania budżetu
Analiza odchyleń jako narzędzie kontroli wykonania budżetu Budżetowanie przygotowanie planów finansowych 1/2 W procesie budżetowania, plany operacyjne przedsiębiorstwa są wyrażane w pieniądzu, co pozwala
Bardziej szczegółowoPlan wykładu. 5. Wycena zobowiązań
Plan wykładu 1. Wycena rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych 2. Wycena nieruchomości inwestycyjnych Wybrane zagadnienia z zakresu wyceny aktywów i zobowiązań Dr Marcin Pielaszek
Bardziej szczegółowoMakroekonomia: nauka o gospodarce jako całości system naczyń połączonych Podstawowe problemy makroekonomiczne: 1. Roczna stopa inflacji. 2.
RACHUNEK DOCHODU NARODOWEGO Makroekonomia: nauka o gospodarce jako całości system naczyń połączonych Podstawowe problemy makroekonomiczne: 1. Roczna stopa inflacji. 2. Bezrobocie. 3. Wzrost gospodarczy.
Bardziej szczegółowoKalkulacja kosztów O P E R A C Y J N E I S T R A T E G I C Z N E, C. H. B E C K, W A R S Z A W A 2 0 0 9
Kalkulacja kosztów N I N I E J S Z A P R E Z E N T A C J A Z A W I E R A T R E Ś C I P O C H O D Z Ą C E Z N A S T Ę P U J Ą C Y C H Ź R Ó D E Ł : 1) I. S O B A Ń S K A ( R E D. ), R A C H U N E K K O
Bardziej szczegółowoPrzykładowe zadania na egzamin ustny 1TR (semestr II)
Przykładowe zadania na egzamin ustny 1TR (semestr II) Zadanie 1 W spółce Alfa" wycena obrotu materiałowego prowadzona jest w cenach rzeczywistych ustalonych na poziomie ceny zakupu fakturowanej przez dostawców.
Bardziej szczegółowoDefinicja ceny. I. Sobańska (red.), Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, C.H. Beck, Warszawa 2003, s. 179
Ceny Definicja ceny cena ilość pieniądza, którą płaci się za dobra i usługi w stosunkach towarowo-pieniężnych, których przedmiotem jest zmiana właściciela lub dysponenta będąca wyrazem wartości i zależna
Bardziej szczegółowoDefinicja rachunkowości zarządczej
Definicja rachunkowości zarządczej system informacyjny wspierający zarządzanie proces generowania informacji finansowych i niefinansowych do potrzeb zarządzania przedsiębiorstwem, a w szczególności w celu
Bardziej szczegółowoRachunkowość. Decyzje zarządcze 1/58
Rachunkowość zarządcza Decyzje zarządcze 1/58 Decyzje zarządcze Spis treści Rodzaje decyzji zarządczych Decyzje podjąć / odrzucić działanie Ogólny opis Koszty relewantne opis i przykłady Przykłady decyzji
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo projektów - aspekt HR
Bezpieczeństwo projektów - aspekt HR KONFERENCJA BEZPIECZEŃSTWO W PROJEKTACH 11 maja 2010 Renata Polak W A R S Z A W A R Z E S Z Ó W W R O C Ł A W 1 Specyfika projektów - a bezpieczeństwo HR Przykłady
Bardziej szczegółowoW procesie budżetowania najpierw sporządza się część operacyjną budżetu, a po jej zakończeniu przystępuje się do części finansowej.
Budżetowanie Budżetowanie to: Proces ciągłego analizowania, programowania, realizowania i pomiaru wykonania zadań właściwych poszczególnym komórkom organizacyjnym, mający na celu efektywną kontrolę nad
Bardziej szczegółowoPlan prezentacji Rachunkowość menedżerska (zarządcza) (Zajęcia nr 1) Dr Marcin Pielaszek 1. Zagadnienia organizacyjne 2. Wprowadzenie do rachunkowość zarządczej 3. Istotność informacji w rachunkowości
Bardziej szczegółowoControlling kosztów i rachunkowość zarządcza. praca zbiorowa pod redakcją naukową Gertrudy Krystyny Świderskiej
Controlling kosztów i rachunkowość zarządcza. praca zbiorowa pod redakcją naukową Gertrudy Krystyny Świderskiej Zarządzanie organizacją w skomplikowanym otoczeniu biznesowym nie jest możliwe bez dostępu
Bardziej szczegółowoSTRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW
STRATEGICZNA KARTA WYNIKÓW Ogólne informacje o firmie Firma Abak Sp. z o.o. jest producentem projektorów multimedialnych. Spółka została zarejestrowana w 1995 roku i posiada kapitał zakładowy w wysokości
Bardziej szczegółowoOGÓLNE ZASADY OPRACOWYWANIA ZADAŃ BUDśETOWYCH
ELEMENT 4 WERSJA 1.5 OGÓLNE ZASADY OPRACOWYWANIA ZADAŃ BUDśETOWYCH Kraków Poznań Lipiec 2012 1 Spis treści Wprowadzenie...3 Szczegółowy opis elementów zadania budŝetowego:...4 1. Nazwa i oznaczenie zadania...4
Bardziej szczegółowoZADANIE KONKURSOWE I etap
Katowice, 26.04.2016 r. ZADANIE KONKURSOWE I etap Założenia Przedsiębiorstwo produkuje trzy rodzaje przetworów owocowych: konfiturę wiśniową (250 g), powidła śliwkowe (320 g), mus jabłkowy (1000 g). Produkcja
Bardziej szczegółowoRaport półroczny SA-P spółki AB S.A. za pierwsze półrocze 2009/2010
Raport półroczny SA-P spółki AB S.A. za pierwsze półrocze 2009/2010 obejmujący okres od 01-07-2009 do 31-12-2009 2010-03-01 Wybrane dane finansowe przeliczone na euro WYBRANE DANE FINANSOWE od 01.07.2009
Bardziej szczegółowoRACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA - POWTÓRZENIE WRAZ Z ROZWIĄZANIAMI mgr Stanisław Hońko, e-mail: honko@wneiz.pl, tel. (91) 444-1945
RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA - POWTÓRZENIE WRAZ Z ROZWIĄZANIAMI mgr Stanisław Hońko, e-mail: honko@wneiz.pl, tel. (91) 444-1945 Zadanie 1 (Procesowy rachunek kosztów) W zakładach mleczarskich koszty pośrednie
Bardziej szczegółowoZnaczenie premiowania dla skutecznej realizacji kosztowej i motywacyjnej funkcji płacy doświadczenia praktyczne
M. Wanda Kopertyńska Akademia Ekonomiczna Wrocław Znaczenie premiowania dla skutecznej realizacji kosztowej i motywacyjnej funkcji płacy doświadczenia praktyczne 1 Płaca niewątpliwie długo jeszcze stanowić
Bardziej szczegółowoNatalia Wata Katarzyna Serafin
Natalia Wata Katarzyna Serafin Ceny transferowe, inaczej wewnętrzne, występują w podmiotach powiązanych, bądź w podmiotach zdecentralizowanych, zawierających wewnętrzne jednostki organizacyjne generujące
Bardziej szczegółowoRachunkowość zarządcza. Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Rachunkowość zarządcza (Zajęcia nr 1) Agenda. Dr Marcin Pielaszek
Agenda (Zajęcia nr 1) 1. Zagadnienia organizacyjne 2. Wprowadzenie do rachunkowość zarządczej 3. Istotność informacji kosztowej przy podejmowaniu decyzji Dr Marcin Pielaszek 2 Zagadnienia organizacyjne
Bardziej szczegółowo