SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ W SZYLDAKU. Szkolny Program Profilaktyki

Transkrypt

1 Szkolny Program Profilaktyki ROK SZKOLNY 2015/2016

2 Program sporządzony na podstawie: 1. Uwagi wstępne. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej art Konwencji o Prawach dziecka art. 3, art. 19, art Ustawy z dnia r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz ze zm.), 4 Rozporządzenia MEN z dnia 27 sierpnia 2012 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012 poz. 977 ze zm.) 5 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz.U. z 1999 r. Nr 67 poz. 756 ze zm.), 6 Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii 7 Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV Program profilaktyki opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców, a ponadto powinien być dostosowany do potrzeb rozwojowych oraz potrzeb naszego środowiska. Szkolny Program Profilaktyki jest skonstruowany na podstawie oceny potrzeb i zasobów naszej szkoły system działań profilaktycznych jest ukierunkowany na zapobieganie różnym problemom zdrowotnym, dysfunkcjom i zachowaniom ryzykownym uczniów. W Szkolnym Programie Profilaktyki nauczyciele są realizatorami programu, rodzice zaś ich partnerami. Głównymi adresatami zaś są uczniowie. Profilaktyka jest ochroną człowieka przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących. Szkoła jest miejscem realizacji profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do grupy niskiego ryzyka. Program profilaktyki szkolnej to ogół działań chroniących dzieci przed zakłóceniami w rozwoju i interwencyjnych w sytuacji pojawiających się 2

3 zagrożeń. 2. Struktura oddziaływań profilaktycznych Rada Pedagogiczna Nauczyciele określa zadania w zakresie profilaktyki określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych dokonuje analizy działalności profilaktycznej zatwierdza szkolny program profilaktyki współpracują z wychowawcami klas w realizacji zadań profilaktycznych wykonują zalecenia zawarte w opiniach i orzeczeniach PPP doskonalą kwalifikacje i zdobywają umiejętności w zakresie działań profilaktycznych Wychowawca klasy Dyrektor Pedagog szkolny integruje zespół klasowy dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie wyposaża ucznia w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami uczniów. jest odpowiedzialny za udzielanie pomocy psychologicznopedagogicznej swoim wychowankom monitoruje prace wychowawców klas i pedagoga szkolnego w zakresie profilaktyki diagnozuje oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki współpracuje z podmiotami szkoły oraz instytucjami wspomagającymi działania z zakresu profilaktyki rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych 3

4 Rada Rodziców Rodzice określa przy współpracy z wychowawcami formy i sposoby udzielania uczniom pomocy psychologiczno -pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno - pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli podejmuje działania profilaktyczno- wychowawcze wynikające z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki szkolnej w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli wspiera działania opiekuńczo- wychowawcze nauczycieli, wynikające z programu profilaktyki szkolnej uchwala program profilaktyki szkolnej analizuje i zatwierdza program profilaktyki szkolnej analizuje i diagnozuje opinie rodziców na temat profilaktyki wspiera dyrektora i nauczycieli w organizowaniu profilaktyki przedstawiają Radzie Rodziców opinie na temat profilaktyki korzystają z pomocy i wsparcia ze strony pedagoga szkolnego i służby zdrowia w zakresie profilaktyki wnioskują do odpowiednich organów i instytucji w sprawach kształcenia specjalnego, nauczania indywidualnego itp. Pracownicy obsługi i administracji nawiązują właściwe relacje z uczniem i rodzicami reagują zgodnie z wprowadzonymi procedurami Samorząd Uczniowski uzupełnia działania profilaktyczne dorosłych np. gazetki szkolne reaguje na wszelkie przejawy agresji i innych zachowań negatywnych organizuje dyżury uczniowskie opiniuje szkolny program profilaktyki Organ prowadzący decyduje o zatrudnieniu i wymiarze pracy pedagoga szkolnego, psychologa i logopedy 4

5 współuczestniczy w wyposażeniu szkoły w pomoce dydaktyczne, środki niezbędne do realizacji programu w zakresie profilaktyki 3. Zasady oddziaływań profilaktycznych. 1. Bezpieczeństwo uczestników respektowania podmiotowości uczestników poszanowania ich godności i indywidualności ochrona prywatności i zapewnienie dyskrecji uwzględnienie wieku i poziomu rozwoju uczestników uwzględnienie systemu wartości i stopnia wrażliwości uczestników niestosowania technik, które naruszają mechanizmy obronne osobowości (terapeutycznych, psychomanipulacyjnych) realizatorzy działań profilaktycznych powinni posiadać przygotowanie pedagogiczne 2. Adekwatność oddziaływań działania profilaktyczne powinny być maksymalnie dostosowane do potrzeb i problemów odbiorców oraz mieć wyraźnie określonego adresata 3. Skuteczność działania powinny być zgodne z aktualnym stanem wiedzy z dziedziny, której dotyczą działania powinny wykorzystywać wiedzę dotyczącą sprawdzonych strategii, form i metod oddziaływania działania powinny uwzględniać wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej 4. Rzetelność informacje powinny być rzetelne informacje powinny być dostosowane do poziomu rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i społecznego adresata, do jego możliwości percepcyjnych informacje powinny uwzględniać poziom już posiadanej wiedzy (zbyt wczesne wkraczanie z informacjami na temat zagrożeń może posuwać pomysły na niepożądane zachowania) informacje powinny być rzeczowe (odwoływanie się do emocji np. straszenie może powodować obronne odrzucanie zagrażających informacji lub też pobudzać ciekawość) informacje dotyczące zagrożeń nie powinny być zbyt szczegółowe) aby 5

6 nie stanowiły instruktażu nieprawidłowych zachowań) 5. Głębokość i czas trwania we współczesnej profilaktyce proponuje się, jako bardziej skuteczny, model głębszego oddziaływania oparty o koncepcję czynników ryzyka i czynników chroniących najbardziej skuteczne są oddziaływania zintegrowane z programem szkolnym (dydaktycznym i wychowawczym) czas trwania oddziaływań i ich intensywność zależą od zdiagnozowanego wcześniej stopnia zagrożenia 4. Rozpoznawane czynniki ryzyka Czynniki ryzyka to wszystkie elementy (cechy, sytuacje, warunki) zwiększające ryzyko wystąpienia zachowań problemowych i związanych z nimi szkód. Są one zróżnicowane w zależności od rodzaju problemu objętego profilaktyką. Do zbadanych czynników ryzyka należą: środowisko społeczne i normy w ni obowiązujące, promujące dane wzorce zachowań, modelowanie takich zachowań w domu i w szkole, grupy rówieśnicze i występujące w nich zachowania dysfunkcyjne, słabe wyniki w nauce, brak celów życiowych, konflikty i doświadczanie izolacji w dzieciństwie, dostęp do środków i substancji psychoaktywnych, wczesna inicjacja w zachowaniach ryzykownych. 5. Zachowania ryzykowne i ich przyczyny. Zachowania ryzykowne to działania zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych psychologicznych, społecznych i zdrowotnych konsekwencji, a więc zaburzających prawidłowy rozwój. Do najczęściej pojawiających się należą: palenie tytoniu, używanie alkoholu, używanie innych środków psychoaktywnych, dopalaczy 6

7 wczesna inicjacja seksualna, zachowania agresywne, wulgaryzmy, brak kultury osobistej, brak zainteresowania nauką. 6. Czynniki chroniące. Czynniki chroniące to wszystkie elementy osłabiające oddziaływania czynników ryzyka. Do najważniejszych zbadanych czynników chroniących zalicza się: silną więź emocjonalną z rodzicami, opiekę dorosłych, zainteresowanie nauką szkolną, regularne praktyki religijne, aktywność i ciekawość poznawcza, zakorzenienie w tradycji społeczności i jej norm, konstruktywna grupa rówieśnicza, autorytety, umiejętność rozwiązywania problemów, poczucie własnej skuteczności. 7. Cele profilaktyki szkolnej. Celem profilaktyki szkolnej jest przede wszystkim ochrona uczniów przed zagrożeniami rozwoju oraz wczesne reagowanie na pojawiające się zagrożenia. 8. Zadania profilaktyki szkolnej. Zadaniem profilaktyki szkolnej jest chronienie dzieci przed zagrożeniami przez działania wychowawczo profilaktyczne, a także reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy (wskazane, czasami pomoc w organizacji pierwszego kontaktu ze specjalistą, nawiązanie kontaktu z rodzicami, motywowanie do podjęcia leczenia i terapii). Ważnym zadaniem jest również dostarczanie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie racjonalnego wyboru, pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności społecznych i psychologicznych, jak również rozwijanie możliwości podejmowania 7

8 działań alternatywnych poprzez zaangażowanie uczniów w działalność poznawczą. 9. Oddziaływania profilaktyczne. ZADANIA FORMY REALIZACJI KOORDYNATORZY 1. Pogłębianie znajomości Poznanie środowiska klas I. ankiety dla wychowawcy; środowiska rodzinnego i Określenie problemów występujących na terenie szkoły i poza nią (stałe monitorowanie); szkolnego uczniów Analiza problemów ucznia w Zespole Wychowawczym; Zajęcia integracyjne klasy I i IV z wychowawcą; Poznanie środowiska dzieci z oddziału przedszkolnego; Wywiady środowiskowe pedagoga szkolnego i wychowawcy w miejscu zamieszkania uczniów; Stała współpraca wychowawców z pedagogiem, nauczycielami świetlicy szkolnej; Współpraca z rodzicami, Radą Rodziców, parafią, pielęgniarką, kuratorami sądowymi, pracownikami GOPS-u 2. Upowszechnianie Uświadamianie dzieciom potrzeb zdrowego stylu zasad kultury życia; zdrowotnej Utrwalanie nawyków racjonalnego odżywiania się; i mody na Wyrabianie potrzeby troski o zdrowie swoje i innych; nieuleganie Przekazywanie modelu aktywnego spędzania wolnego nałogom czasu; (nikotyna, Budowanie przyjaznej atmosfery w grupie i więzi narkotyki, koleżeńskich; alkohol, media) Zajęcia warsztatowe ze zwróceniem uwagi na skutki działania alkoholu, nikotyny i narkotyków ze Wychowawcy Pedagog szkolny; Nauczyciele świetlicy szkolnej; Pracownicy niepedagogiczni szkoły; Kuratorzy sądowi; Pielęgniarka środowiskowa; Pracownicy GOPS-u wychowawcy; Nauczyciele przedmiotowi; Nauczyciele wychowania fizycznego; Nauczyciele świetlicy szkolnej; Pielęgniarka szkolna; Pedagog i specjaliści 8

9 3. Tworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci na drodze i w szkole szczególnym zwróceniem uwagi na dopalacze; Zajęcia warsztatowe ze szczególną uwagą na kształtowanie postaw asertywnych i podnoszenie własnej wartości i uczenia tolerancji; Zajęcia warsztatowe dot. przeciwdziałania agresji i przemocy Propagowanie wiedzy w zakresie filmów dydaktycznych, referatów, konkursów, książek lub czasopism dot. zdrowego stylu życia; Prowadzenie indywidualnych zajęć wsparcia w sytuacjach zagrożenia dla ucznia i jego rodziny Popularyzacja wiedzy na temat uzależnień i miejsc oferujących pomoc, Indywidualne konsultacje - stała współpraca z rodzicami dziecka zagrożonego uzależnieniem. Kierowanie indywidualnych przypadków do poradni specjalistycznych. Zapewnienie optymalnych warunków do bezpiecznej nauki i odpoczynku na terenie szkoły oraz w drodze do i ze szkoły (dyżury nauczycieli w czasie przerw); Wdrażanie do obowiązkowych przepisów bhp i respektowanie regulaminów szkolnych w czasie lekcji, przerw i wycieczek poprzez rozmowy, gry, zabawy pomagające zrozumieć i zapamiętać podstawowe zasady bezpieczeństwa (droga ewakuacji, bezpieczne zabawy, zmiana obuwia); Dostosowanie wymagań do możliwości uczniarespektowanie zaleceń Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej; Uwrażliwianie na problemy innych, kształtowanie postaw koleżeńskich, odpowiedzialności i empatii; Wprowadzenie w klasach programów wczesnej profilaktyki przeciwdziałania agresji i przemocy 9 zapraszani do szkoły; Bibliotekarz. Wychowawcy; Nauczyciele kół pozalekcyjnych; Nauczyciele świetlicy szkolnej Pedagog; Specjaliści z PPP; Funkcjonariusze Policji

10 4. Rozwijanie umiejętności zdrowego, racjonalnego wypoczynku i właściwego planowania czasu Podkreślanie roli rodziny w życiu dziecka, określanie swojego miejsca w rodzinie i obowiązki wobec niej; Kształtowanie sprawności fizycznej, nawyków uprawiania sportu i turystyki ( zajęcia sportowe w ramach SKS-u, zawody sportowe); Przedstawianie różnych sposobów spędzania przyjemnego i bezpiecznego wypoczynku; Kształtowanie współodpowiedzialności uczniów za ład i porządek w swoim miejscu pracy oraz higienę osobistą; Zachęcanie do korzystania z oferty zajęć pozalekcyjnych. Popularyzacja wiedzy na temat zagrożenia uzależnieniem od mediów oraz cyberprzemocy - spotkania informacyjno - edukacyjne, warsztaty, Kierowanie indywidualnych przypadków do poradni specjalistycznych. Wskazanie prawidłowych zachowań w sytuacjach niebezpiecznych w szkole, w domu i na ulicy (spotkanie z przedstawicielem Policji) Wychowawcy; Nauczyciele wych. fiz; Nauczyciele przedmiotowi; Nauczyciele świetlicy szkolnej; Pedagog 10

11 10. Ewaluacja programu. Oceny efektów realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki, obok bieżącego monitorowania oraz samooceny przeprowadzonej przez zainteresowane podmioty, dokonuje się w trakcie posiedzeń rad pedagogicznych. Wynikające z oceny wnioski przekazywane są do wiadomości Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego. Ocenie poddawane są następujące elementy: funkcjonowanie pomocy psychologiczno -pedagogicznej, tematyka pedagogizacji rodziców na spotkaniach z wychowawcami klas, realizacja zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach PPP, realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas, udział nauczycieli w formach doskonalenia zawodowego z zakresu profilaktyki, problematyka profilaktyki w ramach WDN u, realizacja programów profilaktyczno-edukacyjnych w klasach, występowania czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych, występowania czynników chroniących. Podstawę do formułowania ocen realizacji programu profilaktyki szkolnej stanowią narzędzia stosowane w ramach wewnętrznego mierzenia jakości pracy szkoły: sprawozdania z realizacji planów, analizy, dane statystyczne, obserwacje, hospitacje, zapisy w dziennikach, badania ankietowe, opinie, wnioski, wykazy itp. 11

12 11. Postanowienia końcowe 1. Szkolny Program Profilaktyki jest dokumentem otwartym na wszelkie zmiany. Poprawki do programu mogą wnosić: Dyrektor szkoły, Rada Pedagogiczna, Rada Rodziców, Samorząd Uczniowski. 2. Wszelkie zmiany w Szkolnym Programie Profilaktyki mogą być zgłaszane do zespołu tworzącego Program w ciągu całego roku szkolnego. 3. Przewodniczący zespołu, na posiedzeniu podsumowującym pracę szkoły w danym roku szkolnym, przedkłada Radzie Pedagogicznej propozycje zmian. 4. Każda zmiana w Szkolnym Programie Profilaktyki wymaga zatwierdzenia przez Radę Pedagogiczną. 5. Szkolny Program Profilaktyki został uchwalony przez Radę Rodziców w dniu 29 września 2015r. 6. Samorząd Uczniowski pozytywnie zaopiniował program 28 września 2015r. 7. Projekt Programu przyjęty przez Radę Pedagogiczną uchwałą nr 04/15/16 z dnia 15 września 2015r. 12