ZASTOSOWANIE SYNTETYCZNYCH MIERNIKÓW TAKSONOMICZNYCH DO POMIARU EFEKTYWNOŚCI CHIŃSKICH BANKÓW

Transkrypt

1 METODY ILOŚCIOWE W BADANIACH EKONOMICZNYCH Tom XI/2, 2010, str ZASTOSOWANIE SYNTETYCZNYCH MIERNIKÓW TAKSONOMICZNYCH DO POMIARU EFEKTYWNOŚCI CHIŃSKICH BANKÓW Dorota Wtkowska Katedra Ekonometr Informatyk SGGW e-mal: dorota_wtkowska@sggw.pl Streszczene: Celem prowadzonych badań est próba oceny efektywnośc 72 chńskch banków w latach , przy wykorzystanu syntetycznych mernków taksonomcznych. Do konstrukc ndykatorów wykorzystano dane opsuące sytuacę fnansową analzowanych banków. Zmenne dagnostyczne wybrano na podstawe analzy korelac. W oparcu o wartośc wyznaczonych mernków dokonano klasyfkac banków do czterech klas o podobne efektywnośc. W analze uwzględnono równeż pozyce poszczególnych banków na chńskm rynku oraz udzał kaptału zagrancznego w aktywach banków. Słowa kluczowe: syntetyczne mernk taksonomczne, efektywność, wynk fnansowe, sektor bankowy WPROWADZENIE Reformy systemu gospodarczego w Chnach trwaą uż ponad 30 lat, ale chńsk model transformac est bardzo odległy od przekształceń, ake dokonały sę w Europe Środkowo Wschodne. W Krau Środka w dalszym cągu wększość decyz podemowana est przez władze centralne, a cele poltyczne są ważnesze od gospodarczych. Chńsk rynek bankowy stopnowo otwera sę na zagrancznych nwestorów, aczkolwek est slne chronony, aby rząd ne stracł nad nm kontrol. Dlatego udzały kaptału zagrancznego w aktywach sektora bankowego są ścśle lmtowane w zasadze ne przekraczaą 19,9% aktywów banku 1. 1 Japońsk Bank Eksportowo Importowy otworzył, ako perwszy, swoe przedstawcelstwo w 1979r., a perwszą zagranczną flę Nanyang Commercal Bank z Hongkongu zlokalzowano w Shenzhen w 1982r. [Farbank 1996, s. 388], [Lee, Wong 2009, s. 4]. Na-

2 282 Dorota Wtkowska W zwązku z powyższym nasuwa sę pytane czy obecność kaptału zagrancznego w chńskm sektorze bankowym wpływa na ego efektywność. W tym celu na podstawe syntetycznych mernków taksonomcznych, skonstruowanych dla danych opsuących wynk fnansowe w latach , pogrupowano 72 bank do czterech klas zaweraących podobne obekty sprawdzono czy można mówć o wększe efektywnośc banków z udzałem nwestorów zagrancznych. ANALIZA ZMIENNYCH DIAGNOSTYCZNYCH Chńsk rynek bankowy est zdomnowany przez cztery duże komercyne bank państwowe: Industral and Commercal Bank of Chna, Chna Constructon Bank, Agrcultural Bank of Chna oraz Bank of Chna. Udzał w rynku każdego z tych banków, merzony welkoścą aktywów, est wyższy nż 10%, a w przypadku perwszego z tych banków wynos aż 20,9% w 2006r. 20,1% w 2007r. Trzy z nch posadaą zagrancznych udzałowców, a Agrcultural Bank of Chna est w całośc bankem państwowym. Podstawowym problemem chńskego systemu bankowego est znacząca kwota neścągalnych kredytów, wartość których w 2006r. wynosła 21,67% PKB. Ne bez znaczena est równeż fakt, że Chny posadaą słaby, stronnczy podatny na korupcę system sądownczy, co sprawa, że egzekuca należnośc est nezmerne rzadka. W badanu efektywnośc wykorzystano dane dotyczące wynków fnansowych 72 chńskch banków w latach Każdy z banków został opsany przez 18 charakterystyk 2 : ROA (return on assets), ROE (return on equty), ROS (return on sales), PM (proft margn), EM (equty multpler), NII (net nterest ncome), NI (non-nterest ncome), OE (operatng epenses), OPBP (operatng proft before provsons), PBT (proft before ta), NPAT (net proft after ta), TA (total assets), GATC (gross advances to customers), TDFC (total deposts from customers), TE (total equty), NLDR (net loan/ depost rato), GNPL (gross nonperformng loans), GNPLR (gross NPLs/ gross advances to customers rato). Po przeprowadzone (dla każdego roku oddzelne) analze korelac wymenonych atrybutów, ze zboru cech dagnostycznych usunęto zmenne, które tworzyły slne skorelowane pary t. współczynnk korelac lnowe Pearsona był wększy od 0,9. W zwązku z tym dla każdego okresu analzy wybrano zestawy po 9 zmennych (tab. 1), dla których określono ch wpływ na efektywność banku, oznaczaąc przez S stymulanty oraz przez D destymulanty. wększy zaobserwowany procentowy udzał wynósł 27% w przypadku Shenzhen Png An Bank w 2008r. por. [Manland Chna Bankng Survey 2008], [Foo2008]. 2 Dane pochodzą z [Manland Chna Bankng Survey 2008], a wynk cząstkowe z [Mąka 2009]. Warto dodać, że zmenność wszystkch cech była wyższa od 26%.

3 Zastosowane syntetycznych mernków 283 Tabela 1. Zmenne uwzględnone w analzach Zmenna Mano Typ Rok Zmenna Mano Typ Rok ROA brak S OE mln RMB D ROE brak S OPBP mln RMB S 2007 ROS brak S 2007 TE mln RMB S 2006 PM brak S NLDR brak S EM brak S GNPLR brak D NI mln RMB S 2006 Źródło: opracowane własne METODY PORZĄDKOWANIA LINIOWEGO Grupowane [Zaąc 1994, s ] polega na podzale neednorodne zborowośc na możlwe ednorodne klasy. W przypadku bezwzorcowych metod klasyfkac zborowość zostae uporządkowana ze względu na dobrane cechy, a następne podzelona na grupy zaweraące obserwace, które w danych warunkach, są nabardze do sebe podobne. W badanach wykorzystano syntetyczny mernk rozwou (SMR) oraz wskaźnk względnego pozomu rozwou (BZW). Perwszy z wymenonych [Hellwg 1968] wyznacza sę ako: q SMR = 1 = 1, 2,..., n; (1) q 0 gdze: q - odległość -tego obektu (banku) od hpotetycznego wzorca, wyznaczona za pomocą metryk eukldesowe: q = k = 1 ν ( z z 0 ) 2 (2) 0 z, z - wartośc zmennych opsuących odpowedno wzorzec oraz -ty obekt badana po standaryzac, przeprowadzone wg wzoru: z = (3) S dla obektu wzorcowego wyznaczonego ako: 0 z = ma z dla z (4) gdze: z S stymulanty, = 1,2,... n { } - wartośc zmennych, S, q - średne S, S q - odchylena standardowe odpowedno zmennych mary odległośc. Syntetyczny mernk rozwou skonstruowano dla dwóch warantów: manownka ze wzoru (1): q0 = ma{ q } (5a)

4 284 Dorota Wtkowska przekształceń destymulant wag ν we wzorze (2): q0 = q + 2 S q (5b) D na stymulanty S S = 1 = D D S : (6a) (6b) 1 ν = k (7a) S = 1 ν = k S (7b) Innym słowy w warance (a) przyęto stałe, a w (b) zróżncowane wag [Pocecha 1996, s. 140]. Do porównań wykorzystano dwe postace syntetycznego mernka rozwou (1) (4), oznaczone ako SMR(a) oraz SMR(b), wyznaczone wg wzorów (5a), (6a) (7a) oraz (5b), (6b) (7b). Wskaźnk względnego pozomu rozwou dla zmennych znormalzowanych, będących stymulantam, wyznacza sę ako [Łunewska, Tarczyńsk 2006, s. 54]: k z + mn { z } = 1 = (8) BZW k z + { z } ma mn = 1 gdze oznaczena ak poprzedno, destymulanty przekształcono wg (6a). Omawane mernk są unormowane w przedzale [0 ; 1], a analzowany obekt osąga tym wyższy pozom rozwou, m bardze wartość mary taksonomczne zblża sę do ednośc. Za pomocą wymenonych mernków przeprowadzono klasyfkacę chńskch banków do czterech ednorodnych grup, przymuąc że nabardze efektywne bank należą do grupy I, a namne efektywne do grupy IV. Zatem dla { SMR BZW } SM =, krytera podzału na klasy są postac 3 : klasa I zawera obekty, dla których SM SM + S, SM 3 Por. [Nowak 1990, s ], [Malna 2004, s ].

5 Zastosowane syntetycznych mernków 285 klasa II zawera obekty, dla których SM + SSM > SM SM, klasa III zawera obekty, dla których SM > SM SM SSM, klasa IV zawera obekty, dla których SM < SM SSM, gdze SM, to odpowedno średna odchylene standardowe mernków SSM SMR BZW. Oznaczaąc przez N l lczbę obektów zawartych w l-te klase (l = 1, 2, 3, 4) możemy opsać strukturę zboru obektów za pomocą wskaźnka: N l ul = (9) N l= 1 l W celu porównana zgodnośc klasyfkac uzyskanych za pomocą dwóch metod wyznaczono marę zgodnośc klasyfkac postac: a pr z pr = 100 (10) N pr gdze: a pr lczba zgodnych klasyfkac wykonanych na podstawe p-tego r-tego mernka, N pr ogólna lczba klasyfkac wykonanych na podstawe p-tego r-tego mernka. WYNIKI KLASYFIKACJI Po wyznaczenu wartośc mernków SMR(a) SMR(b) oraz BZW, wszystke analzowane bank pogrupowano do czterech klas. W tabelach 2a 2b zameszczono numery klas, w akch znalazły sę bank, które wymenono według wartośc posadanych aktywów w tak sposób, że początkowe pozyce zamuą nawększe bank. Spośród wszystkch analzowanych banków, w 23 odnotowano obecność kaptału zagrancznego (- te bank zostały zacenone ). Jak wdać w tab. 2., zagranczn nwestorzy zanteresowan są edyne welkm bankam, które posadaą wele placówek znaczne aktywa oraz slną pozycę na rynku. Borąc pod uwagę klasyfkacę przeprowadzoną na podstawe syntetycznego mernka rozwou SMR(a), zauważamy że nabardze efektywnym bankam w latach były: Chna Development Bank, Agrcultural Development Bank of Chna oraz Panzhhua Cty Commercal Bank. Żaden z nch ne posadał kaptału zagrancznego w badanym okrese. W obu analzowanych okresach Chna Development Bank charakteryzował sę nawyższą wartoścą mernka. Spośród czterech nawększych banków, funkconuących na chńskm rynku, Industral and Commercal Bank of Chna, Chna Constructon Bank oraz Bank of Chna zostały zaklasyfkowane do I grupy w 2006 roku oraz do klasy II w 2007 roku. Podczas gdy Agrcultural Bank of Chna został rozpoznany ako obekt z III grupy w 2006 roku z IV grupy w 2007 roku.

6 286 Dorota Wtkowska W obu latach w grupe IV - namne efektywnych banków znalazły sę: Xan Cty Commercal Bank, Chna Boha Bank, Quanzhou Cty Commercal Bank, Deyang Cty Commercal Bank, Heng Yang Cty Commercal Bank oraz Shangrao Cty Commercal Bank. Przy czym edyne dwa perwsze posadały w analzowanym okrese zagranczne udzały, odpowedno 2,90% oraz 19,99%. Tabela 2a. Numery grup do akch zakwalfkowano poszczególne bank L.p. Nazwa banku SMR (a) SMR (b) BZW Industral and Commercal Bank of Chna I II I II I II 2 Chna Constructon Bank I II I II II II 3 Agrcultural Bank of Chna III IV I II IV IV 4 Bank of Chna I II I II I II 5 Chna Development Bank I I I I I I 6 Bank of Communcatons II II II II II II 7 Chna Merchants Bank II I II II II II 8 Agrcultural Development Bank of Chna I I II II II II 9 Chna CITIC Bank III III III III III III 10 Chna Mnsheng Bankng II III III III II III 11 Shangha Pudong Develompent Bank II II III III II II 12 Industral Bank I II III II I II 13 Hua Xa Bank III II IV III III II 14 Bank of Beng II III III III II III 15 Shenzhen Development Bank II I II III II II 16 Bank of Shangha II II III III II II 17 Beng Rural Commercal Bank III IV III IV IV IV 18 Shenzhen Png An Bank III I III III IV I 19 Hushang Bank I II I III I II 20 Bank of Tann III III III III III III 21 Bank of Dalan II II III III II II 22 Bank of Nanng II III III III II III 23 Bank of Nngbo II III III III II II 24 Bank of Hangzhou II II III III II II 25 Bank of Dongguan II I II III II I 26 Baoshang Bank II II III III II II 27 Bank of Chongqng III II III III II II 28 Xan Cty Commercal Bank IV IV III III IV IV 29 Jnan Cty Commercal Bank III III III III III III 30 Fuzhou Cty Commercal Bank II II III III II II 31 Chna Boha Bank IV IV I I IV IV 32 Bank of Qngdao III III III III IV III 33 Commercal Bank of Zhengzhou II III III III III III 34 Bank of Wenzhou II II III III II II 35 Bank of Lanzhou III IV III III IV IV 36 Jangyn Rural Commercal Bank II II III III II I Źródło: opracowane własne

7 Zastosowane syntetycznych mernków 287 Tabela 2b. Numery grup do akch zakwalfkowano poszczególne bank L.p. Nazwa banku SMR (a) SMR (b) BZW Bank of Nanchang III IV III III III IV 38 Nngbo Ynzhou Rural Cooperatve Bank III II III III III II 39 Ynchuan Cty Commercal Bank II III I III II III 40 Shaong Cty Commercal Bank II III III III II III 41 Commercal Bank of Luoyang III III III III III III 42 Wuang Rural Commercal Bank II II III III II II 43 Zbo Cty Commercal Bank III III III III III III 44 Tazhou Commercal Bank II II III III I I 45 Jnhua Cty Commercal Bank III II III III III III 46 Lny Cty Commercal Bank III IV III III III IV 47 Frst Sno Bank III III II I III II 48 Lashang Bank II II II II II I 49 Dongyng Cty Commercal Bank II II III III II II 50 Zheang Talong Commercal Bank II II III III II II 51 Jang Cty Commercal Bank III II III III III II 52 Zhanang Commercal Bank I II II II I I 53 Zheang Chouzhou Commercal Bank II II III II II II 54 Nanchong Cty Commercal Bank III II III II II II 55 Panzhhua Cty Commercal Bank I I II II I I 56 Nannng Cty Commercal Bank III III III III III IV 57 Zheang Mnte Commercal Bank III III III III II III 58 Xnang Cty Commercal Bank III II III II III I 59 Quanzhou Cty Commercal Bank IV IV III III IV IV 60 Deyang Cty Commercal Bank IV IV III III IV IV 61 Jaozuo Cty Commercal Bank III III III III III III 62 Juang Cty Commercal Bank II II II II II II 63 Huzhou Cty Commercal Bank II II III III II II 64 Manyang Cty Commercal Bank III III III III III III 65 Cangzhou Cty Commercal Bank III II III III III II 66 Guln Cty Commercal Bank III III III III IV III 67 Ganzhou Cty Commercal Bank III II III II III II 68 Heng Yang Cty Commercal Bank IV IV III III IV IV 69 Chengde Cty Commercal Bank II I II II II I 70 Shangrao Cty Commercal Bank IV IV IV IV IV IV 71 Huangsh Cty Commercal Bank III II III II III II 72 Xaogan Cty Commercal Bank IV III III II IV III Źródło: opracowane własne Wartośc mernka SMR(b) zostały wyznaczone dla zróżncowanych wag, preferuących cechy charakteryzuące sę nawększą zmennoścą. Przyęto rów-

8 288 Dorota Wtkowska neż lorazowe przekształcene destymulant na stymulanty oraz neco nny sposób normowana ndykatora. Zmany te w stotny sposób wpłynęły na klasyfkacę obektów. Na podstawe taksonomczne mary rozwou SMR(b), dwa bank Chna Development Bank Chna Boha Bank zostały zalczone w obu analzowanych latach do I nalepsze grupy. Z kole w IV nagorsze grupe, w roku , znalazł sę tylko Shangrao Cty Commercal Bank. Spośród trzech wymenonych banków tylko w Chna Boha Bank zanwestowal zagranczn nwestorzy, wykupuąc 19,99% udzałów. Nawyższą wartość agregatowego mernka odnotował Chna Boha Bank w obu analzowanych okresach. Natomast wszystke cztery nawększe bank komercyne zostały ednakowo sklasyfkowane w I grupe w 2006 oraz w II grupe w 2007 roku. Wnoskuąc na podstawe wartośc mernka względnego pozomu rozwou BZW, do I nalepsze grupy w obu analzowanych latach zakwalfkowano: Chna Development Bank, Tazhou Commercal Bank, Zhanang Commercal Bank oraz Panzhhua Cty Commercal Bank. Żaden z wymenonych banków ne posadał kaptału zagrancznego w badanym okrese. Nawyższą wartość wskaźnka osągnął zarówno w 2006, ak w 2007 roku Chna Develpomnet Bank. Aż dzewęć banków zostało zakwalfkowanych w obu analzowanych latach do IV- nagorsze grupy. Są to mędzy nnym: Agrcultural Bank of Chna, Shenzhen Png An Bank Bank of Lanzhou. Jedynym bankam, z te grupy, które posadaą zagrancznych nwestorów są: Xan Cty Commercal Bank oraz Chna Boha Bank. Wśród czterech nawększych na rynku banków tylko Industral and Commercal Bank of Chna oraz Bank of Chna zostały sklasyfkowane, na podstawe wyznaczonego wskaźnka, w I grupe. W obu przypadkach dotyczy to edyne roku Z kole Chna Constructon Bank w obu analzowanych latach został sklasyfkowany w II grupe, zaś Agrcultural Bank of Chna w grupe nagorsze - IV. PODSUMOWANIE Reasumuąc wynk zawarte w tab. 2 należy zauważyć, że 11 banków zostało zaklasyfkowanych przez wszystke mernk do tych samych klas w obu latach analzy: klasa I: Chna Development Bank ; klasa II: Bank of Communcatons, Juang Cty Commercal Bank; klasa III: Chna CITIC Bank, Bank of Tann, Jnan Cty Commercal Bank, Commercal Bank of Luoyang, Zbo Cty Commercal Bank, Jaozuo Cty Commercal Bank, Manyang Cty Commercal Bank; klasa IV Shangrao Cty Commercal Bank;

9 Zastosowane syntetycznych mernków 289 dwa kolene bank Industral and Commercal Bank of Chna oraz Bank of Chna w 2006 roku zostały przez wszystke metody rozpoznane ako należące do klasy I, a rok późne - do klasy II. Następne 14 banków zostało zaklasyfkowanych w dentyczny sposób przez wszystke mernk w 2006 roku oraz 12 w 2007 roku. Jednakowa (przez trzy mernk) klasyfkaca dla 2006 roku dotyczyła: klasa I: Hushang Bank; klasa II: Chna Merchants Bank, Shenzhen Development Bank, Bank of Dongguan, Lashang Bank, Chengde Cty Commercal Bank klasa III: Bank of Nanchang, Nngbo Ynzhou Rural Cooperatve Bank; Jnhua Cty Commercal Bank, Lny Cty Commercal Bank, Jang Cty Commercal Bank, Nannng Cty Commercal Bank, Cangzhou Cty Commercal Bank, Ganzhou Cty Commercal Bank; a w 2007r. były to bank: klasa II: Chna Constructon Bank, Industral Bank, Zheang Chouzhou Commercal Bank, Nanchong Cty Commercal Bank; klasa III: Chna Mnsheng Bankng, Bank of Beng, Bank of Nanng, Commercal Bank of Zhengzhou, Ynchuan Cty Commercal Bank, Shaong Cty Commercal Bank, Zheang Mnte Commercal Bank, Guln Cty Commercal Bank; klasa IV: Beng Rural Commercal Bank. Z przedstawonych wynków klasyfkac można wycągnąć wnosek (tab. 3), że stosunkowo mało banków znalazło sę w skranych klasach t. w I lub IV. Lderem efektywnośc est Chna Development Bank, a po nm Hushang Bank oraz Industral and Commercal Bank of Chna. Przy czym tylko ostatn z nch, zamuący perwszą pozycę na rynku ma zagrancznych nwestorów (zagranczne udzały szacue sę od 10 % do 24,99%). Pozostałe dwa zamuą odpowedno pozycę na rynku - ak wdać - dobrze sobe radzą bez kaptału zagrancznego. Z kole namne efektywnym bankem est, zamuący 70. pozycę na rynku, Shangrao Cty Commercal Bank. Dale wymenć można klka banków często rozpoznawanych ako należących do IV klasy (w nawasach podano pozycę na lśce wynkaącą z udzału banku w rynku), Chna Boha Bank (31), Xnang Cty Commercal Bank (58), Quanzhou Cty Commercal Bank (59), Heng Yang Cty Commercal Bank (68), Beng Rural Commercal Bank (17) oraz Xan Cty Commercal Bank (28), który ako edyny w te grupe ma nemal 3% udzały kaptału zagrancznego.

10 290 Dorota Wtkowska Tabela 3. Struktura banków wg klasyfkac przeprowadzone na podstawe poszczególnych mernków agregatowych (9) 2006 Numer klasy 2007 Numer klasy Mernk I II III IV I II III IV SMR(a) 12,50 38,89 38,89 9,72 11,11 45,83 27,78 15,28 SMR(b) 11,11 15,28 70,83 2,78 4,17 26,39 66,67 2,78 BZW 11,11 43,06 27,78 18,06 13,89 44,44 25,00 16,67 Źródło: opracowane własne Na podstawe uzyskanych wynków nezmerne trudno est obronć - często stawaną - tezę, że weśce kaptału zagrancznego, w szczególnośc do sektora bankowego, gwarantue wzrost efektywnośc. Z przeprowadzonych analz wynka, że na efektywność w wększym stopnu wpływa pozyca rynkowa banku, co oczywśce ne est bez znaczena dla potencalnych nwestorów zagrancznych. Borąc pod uwagę ocenę stablnośc rozwązań wyznaczonych w oparcu o opsane mernk syntetyczne należy zauważyć, że wszystke są skonstruowane w podobny sposób we wszystkch zastosowano taką samą metodę normalzac zmennych, aczkolwek występuą różnce dotyczące sposobu przekształceń destymulant na stymulanty oraz określana wartośc wag. Przedstawone wynk oznaczaą, że 36% wszystkch obektów zostało dentyczne rozpoznanych (przynamne w ednym roku), w tym dla połowy została zachowana pełna zgodność klasyfkac przeprowadzone w oparcu o wszystke mernk. Podczas gdy pozostałe bank zostały rozpoznane nacze przez co namne eden z mernków, a w przypadku 11 z nch ( 15,3%) brak est zgodnośc klas wyznaczonych w oparcu o dwa mernk dla obu lat ednocześne. Nawęce zgodnych wskazań dla obu lat ednocześne zaobserwowano w przypadku klasyfkac za pomocą SMR(a) oraz BZW ( 33 banków, co dae 45,8%), następne dla obu warantów syntetycznego mernka rozwou (- 10 banków, czyl 13,9%) dla pary SMR(b) BZW (5 obektów - 6,9%). Tabela 4. Zgodność klasyfkac dla par mernków (10) Lata Mernk SMR(a) SMR(b) SMR(a) SMR(b) Udzały wszystkch analzowanych banków SMR(b) BZW Udzały 30 nawększych banków SMR(b) BZW Źródło: opracowane własne

11 Zastosowane syntetycznych mernków 291 W tabel 4. przedstawono procentowe udzały dentyczne rozpoznanych obektów przez dwa z trzech mernków (np. w 2006r. 83% banków zostało dentyczne zaklasyfkowanych przez SMR(a) BZW, a tylko 53% przez oba mernk rozwou SMR). Analzę przeprowadzono dla wszystkch analzowanych banków oraz dla 30 z nch maących nawększy udzał w rynku. Jak można zauważyć, mędzy ndykatoram SMR(a) BZW stnee slnesza korelaca nż mędzy dwoma mernkam rozwou SMR, a eszcze mnesza mędzy SMR(b) BZW. Wnosek ten potwerdzą równeż względne lczebnośc poszczególnych klas wyznaczonych w oparcu o trzy zastosowane mernk (tab. 3). Jak bowem łatwo zauważyć, w przypadku mernków SMR(a) BZW w 2007r. klasa II zawera nawęce obektów, a w dla SMR(b) domnuącą est klasa III. Wnosek ten ne est aż tak oczywsty dla 2006r., poneważ SMR(a) w ednakowym stopnu obdzelło klasy II III. LITERATURA Farbanks J. K. (1996) Hstora Chn. Nowe sporzene, Wydawnctwo Marabut, Gdańsk. Foo J. (2008) Foregn partcpaton n the developement of the Chnese bankng system, maszynops, Stetson Unversty. Hellwg Z.(1968) Zastosowane metody taksonomczne do typologcznego podzału kraów ze względu na pozom ch rozwou oraz zasoby strukturę kwalfkowanych kadr, Przegląd Statystyczny Nr 4. Bankng Survey Report (2008) KPMG. Lee J., Wong A., Impact of fnancal lberalsaton on stock market lqudty: Eperence of Chna, Hong Kong Monetarny Authorty Workng Paper 03/2009, Łunewska M., Tarczyńsk W. (2006) Metody welowymarowe analzy porównawcze na rynku kaptałowym, Wydawnctwo PWN, Warszawa. Manland Chna Bankng Survey (2008) KPMG, Malna A. (2004) Welowymarowa analza przestrzennego zróżncowana struktury gospodark Polsk według woewództw, Wydawnctwo Akadem Ekonomczne w Krakowe, Kraków. Mąka B. (2009) Statystyczna analza chńskego sektora bankowego, praca magsterska napsana pod kerunkem D. Wtkowske, SGGW, Warszawa. Nowak E. (1990) Metody taksonomczne w klasyfkac obektów społeczno - gospodarczych, PAN, Warszawa. Pocecha J. (1996) Metody statystyczne w badanach marketngowych, Wydawnctwo Naukowe PWN, Warszawa. Zaąc K. (1994) Zarys metod statystycznych, Państwowe Wydawnctwo Ekonomczne, Warszawa.

12 292 Dorota Wtkowska Applcaton of synthetc taonomc ndcators to mesure the effcency of Chnese banks Abstract: The am of nvestgaton s effcency evaluaton of 72 Chnese banks n years 2006 and 2007, applyng synthetc taonomc measures. To construct the ndcators we employ data descrbng the fnancal stuaton of banks. Dagnostc varables are selected due to correlaton analyss. On the bass of aggregated measures values banks are classfed to four classes contanng smlar obects. The market poston of analyzed banks and foregn nvestments are also consdered n analyss. Key words: synthetc taonomc measures, effcency, fnancal performance, bankng sector