DIAGNOZOWANIE WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI DZIECI

Transkrypt

1 DIAGNOZOWANIE WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI DZIECI Poznawanie dziecka jego potrzeb, możliwości, zainteresowań, jest istotnym kierunkiem w pracy nauczyciela, warunkuje właściwe podejście do planowania i prowadzenia pracy pedagogicznej. Wymaga wypracowania pewnych koncepcji w zakresie zdobywania i gromadzenia informacji o rozwoju dziecka. Aby uzyskać pozytywne rezultaty w pracy pedagogicznej z dziećmi w wieku przedszkolnym oraz właściwe przygotować je do kolejnego szczebla edukacyjnego, niezbędne jest systematyczne poznawanie każdego dziecka. Prawidłowo przeprowadzona, na etapie edukacji przedszkolnej, obserwacja i diagnoza, to niewątpliwie proces, który wymaga od nauczyciela szerokich umiejętności i kompetencji, ale jednocześnie wzbogaca wiedzę o dziecku oraz umożliwia prognozowanie postępu i dostosowanie optymalnych działań wychowawczych do aktualnych potrzeb rozwojowych. W ciągu całej swojej pracy zawodowej systematycznie prowadziłam obserwacje dzieci, diagnozując ich umiejętności, zainteresowania i uzdolnienia oraz deficyty. Wczesna identyfikacja trudności edukacyjnych pomaga zapewnić dzieciom pomyślny start w szkole. Pracowałam z dziećmi 4-letnimi. Diagnoza tych maluchów pozwoliła mi na określenie mocnych i słabych stron rozwoju psychospołecznego dzieci. Pomogła mi wyjaśnić przyczyny ewentualnych braków, a także wspierała mnie w wyborze dalszej ścieżki pracy z dzieckiem. Pierwszą obserwację prowadziłam na przełomie września i października, czyli po okresie adaptacyjnym w przedszkolu. Drugą diagnozę, weryfikującą podjęte działania pedagogiczne, przeprowadziłam pod koniec maja. Rodzice byli informowani na bieżąco o poczynaniach swoich pociech, razem rozwiązywaliśmy problemy. Do przeprowadzenia diagnozy wykorzystałam arkusze obserwacji Bożeny Janiszewskiej. Dzięki temu mogłam rozpoznać możliwości i właściwości dzieci 4- letnich, określić ich poziom rozwoju w poszczególnych obszarach. W badaniu uczestniczyło 23 dzieci. Tabele zawierają uzyskane przez dzieci punkty z danego obszaru łącznie.

2 Zestawienie wyników diagnozy przedszkolnej 4- latków - I półrocze Obszary - ilość punktacji Lp Sprawność ruchowa Czynności samoobsługowe Manipulacja i sprawność rysowania Spostrzeganie wzrokowe Spostrzeganie słuchowe Mowa Myślenie Matematyka Emocje i funkcjonowanie w grupie Ogólna punktacja

3 Plan pracy korekcyjno - kompensacyjnej Cel : wspomaganie wszechstronnego rozwoju dzieci, wyrównywanie szans edukacyjnych. Ćwiczenia rozwijające sprawność ruchową: prowadzenie zabaw i ćwiczeń służących rozwijaniu koordynacji ruchowej: - bieganie i chodzenie z omijaniem przeszkód, - przechodzenie nad przeszkodami,; stwarzanie okazji do swobodnych improwizacji ruchowych przy muzyce; organizowanie zabaw naśladowczych: - przedstawianie sposobu poruszania się zwierząt, - przedstawianie ruchem różnych czynności; organizowanie zabaw w ogrodzie przedszkolnym z wykorzystaniem przyborów: skakanki, obręcze, piłki; prowadzenie ćwiczeń rozwijających duże partie mięśniowe. Rozwijanie czynności samoobsługowych: doskonalenie umiejętności samodzielnego ubierania się poprzez: - ćwiczenia w zakładaniu odzieży prowadzone w sali, - ćwiczenia w ubieraniu przed wyjściem na spacery, do ogrodu, - zachęcanie rodziców do współpracy w tym zakresie, - motywowanie dzieci do samodzielności w tej dziedzinie poprzez stworzenie

4 w sali planszy To potrafię ; toaleta -opanowanie czynności fizjologicznych: - wdrażanie do kontroli własnych potrzeb fizjologicznych, - wyrabianie nawyku mycia rąk po wyjściu z toalety, - ćwiczenia w odkręcaniu i zakręcaniu wody, - wdrażanie do dbania o estetykę własnego wyglądu; spożywanie posiłków: - nauka posługiwania się łyżką, widelcem, - wdrażanie do zachowania zasad bezpieczeństwa podczas posiłków. Ćwiczenia usprawniające sprawność manualną : malowanie farbami dużych kształtów, płaszczyzn; kolorowanie obrazków; wypełnienie kolorem całej powierzchni od lewej krawędzi do prawej oraz z góry do dołu; modelowanie w plastelinie, glinie, masie solnej itp.( wałeczki,placuszki,kule itp.); stukanie czubkami palców ( gra na fortepianie, rytmy, idzie mrówka, deszcz itp. ); nawlekanie korali, guzików; wydzieranki ( gazety, lignina, karton itp. ); ilustrowanie (ruchem, patykiem itp. ) na papierze linii pionowych, poziomych n.p. płotka, drabinki, deszczu itp. ; przetwarzanie obrazu ruchowego na obraz graficzny i odwrotnie;

5 temperowanie kredek; zabawy ilustracyjne ruchami ręki i palców n.p. Idzie kominiarz po drabinie,; kreślenie linii zgodnie z kierunkiem pisania ( l proste poziom, pion łamane, owalne, krzywe itp. ). Ćwiczenia rozwijające spostrzeganie wzrokowe: różnicowanie, porównywanie, wyodrębnianie różnic i podobieństw; dostrzeganie istotnych cech, szczegółów; wyszukiwanie kształtów podobnych figur geometrycznych; segregowanie według różnych zasad doboru; tworzenie składanek według wzoru, loteryjek, domin; dobieranie do pary figury konturowej i pełnej; obwodzenie konturów figur kredką, pogrubianie, kalkowanie; zamalowywanie wnętrza konturu; obrysowywanie szablonów; odczytywanie figur ze złożonych układów; nakładanie figur na siebie; uzupełnianie figur brakującymi elementami; tworzenie kompozycji w formie wzorków, szlaczków. Ćwiczenia rozwijające spostrzeganie słuchowe: wysłuchiwanie i różnicowanie dźwięków dochodzących z najbliższego otoczenia i ich lokalizacja (szmery, szelesty, stuknięcia, odgłosy kroków, pojazdów itp.);

6 różnicowanie i rozpoznawanie głosów przyrody (zwierząt, ptaków, szum deszczu itp. nagrania magnetofonowe i płyty); rozpoznawanie odgłosów wydawanych przez upadające lub uderzające o siebie przedmioty (gumka, klucz, klocek, szklanka, łyżeczka itp.) oraz przesypywanych substancji (piasek, kasza, groch itp.); rozpoznawanie i różnicowanie dźwięków wydawanych przez instrumenty perkusyjne oraz lokalizacja tych dźwięków (skąd dźwięk dochodzi); różnicowanie wysokości, natężenia i barwy dźwięków (różne instrumenty muzyczne dostępne w szkole). Ćwiczenia rozwijające sprawność językową i komunikacyjną: swobodne wypowiedzi na różne tematy; luźne rozmowy; dzielenie się wrażeniami z przeżytych sytuacji; nazywanie przedmiotów, cech, czynności, kolorów, części ciała u siebie i u osoby naprzeciw; opowiadanie treści obrazków, historyjek obrazkowych; układanie zdań z podanymi wyrazami, kończenie zdań; prezentowanie piosenek, wierszy, bajek, żartów, zabawa w konferansjera; rozwiązywanie oraz układanie zagadek; wymienianie największej liczby wyrazów: nazw zwierząt, mebli, wyrazów.

7 Ćwiczenia rozwijające pojęcia matematyczne: łączenie przedmiotów w grupy na podstawie cechy percepcyjnej, np.: wielkości, kształtu, barwy; klasyfikowanie przedmiotów pod względem jednej lub kilku cech wspólnych; liczenie różnego rodzaju obiektów, przedmiotów z wymienianiem kolejnych liczebników głównych; porównywanie liczebności zbiorów poprzez ustawianie elementów w pary lub ich liczenie; uzupełnianie lub dorysowywanie brakującej liczby elementów danego zbioru; rozwiązywanie prostych zadań matematycznych ( przygotowanie do dodawania i odejmowania), od manipulowania przedmiotami, przez rachowanie na palcach i innych zbiorach zastępczych, rozgrywanie gier planszowych wspierających matematyczne umiejętności dzieci. Ćwiczenia rozwijające orientację przestrzenną: ćwiczenia w odnajdywaniu takich samych obrazków, przedmiotów i różnych ich układów wśród innych; zabawy z lustrem; opis ilustracji ; odtwarzanie kompozycji w określonym układzie;

8 rozpoznawanie źródła odgłosów dochodzących z otoczenia; określenie.położenia przedmiotu w przestrzeni względem siebie i względem innych. Ćwiczenia z zakresu rozwijania mowy i myślenia: Mowa i wymowa: Zajęcia prowadzone indywidualnie lub zespołowo w zależności od stopnia nasilenia zaburzeń. praca nad bogaceniem słownika dzieci ( biernego i czynnego); praca nad korygowaniem wad wymowy ( zaburzeń artykulacyjnych); praca nad usprawnianiem motoryki narządów mowy ( język, wargi, podniebienie, żuchwa); ćwiczenia słuchowe; praca nad usprawnianiem wymowy wyćwiczonych głosek w izolacji, w sylabie, w wyrazie, w zdaniu, w mowie potocznej; ćwiczenia oddechowe; ćwiczenia logorytmiczne; inne ćwiczenia. Myślenie: praca z ilustracją czy historyjką obrazkową; praca z tekstem;

9 działania na zbiorach; indywidualne karty pracy, dla dzieci. Niwelowanie agresji u dzieci: konsekwencja ustalony system wymagań tworzenie interesujących dziecko zajęć rozwijanie zainteresowań i zdolności indywidualnych unikanie sytuacji konfliktowych próby oceny zachowania własnego niepożądanych innych niwelowanie niepożądanych zachowań Rodzaj ćwiczeń: zabawy z elementem dramy; zabawy i gry ruchowo-zręcznościowe; dyskusje, rozmowy, pogadanki; zabawy integracyjne; zabawy interakcyjne; zabawy tematyczne; praca z obrazkiem, bajką, historyjką itd.

10 Nadwrażliwość emocjonalna dzieci: zapewnienie poczucia bezpieczeństwa wzajemne zaufanie stopniowe usamodzielnianie dziecka integracja w grupie terapia bajką Zestawienie wyników diagnozy przedszkolnej 4- latków I I półrocze Obszary - ilość punktacji Lp Sprawność ruchowa Czynności samoobsługowe Manipulacja i sprawność rysowania Spostrzeganie wzrokowe Spostrzeganie słuchowe Mowa Myślenie Matematyka Emocje i funkcjonowanie w grupie Ogólna punktacja

11 Obszar Diagnoza wstępna Diagnoza końcowa Różnica (ilość punktów) (ilość punktów) Sprawność ruchowa Czynności samoobsługowe Manipulacja i sprawność rysowania Spostrzeganie wzrokowe Spostrzeganie słuchowe Mowa Myślenie Matematyka Emocje i funkcjonowanie w grupie

12 Jak widać z powyższych tabel realizowany przeze mnie plan korekcyjnokompensacyjny został dobrze dobrany, a jego systematyczna realizacja wpłynęła na wzrost umiejętności u większości dzieci. Po przeprowadzeniu dokładnej analizy mogłam wyciągnąć wnioski, które pomogły mi zmodyfikować moje metody pracy, aby wspomagać dzieci w ich wszechstronnym rozwoju wyrównując ich szanse edukacyjne.