Gotowość dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna).

Transkrypt

1 GOTOWOŚĆ DZIECI 5-6 LETNICH DO PODJĘCIA NAUKI W SZKOLE Opracowała mgr Sylwia Wojnarowska Gotowość dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna). Zgodnie z rozporządzeniem MEN w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego wszystkie dzieci w grupach pięciolatków oraz do 2014 r. dzieci sześcioletnie powinny być objęte obserwacją pedagogiczną, która ma na celu poznanie możliwości oraz potrzeb rozwojowych dzieci oraz ustalenie jaki jest ich poziom dojrzałości do nauki szkolnej. Rozpoznanie gotowości dziecka do pełnienia obowiązków szkolnych (diagnoza przedszkolna) skupiona jest wokół sfery intelektualnej, fizyczno-ruchowej oraz społeczno-emocjonalnej dziecka. Dodać należy również samodzielność, w tym umiejętność wykonywania czynności samoobsługowych. W zakresie gotowości intelektualnej istotna jest aktywność poznawcza dziecka, przejawiająca się chęcią poznawania i zdobywania nowych doświadczeń. Dziecko potrafi słuchać poleceń nauczyciela, odpowiednio na nie reagować, rzeczowo odpowiadać na pytania. Dziecko ma dobrze rozwinięte procesy poznawcze dzięki którym zdobywa i przechowuje informacje o świecie (mowa, myślenie, spostrzeganie, pamięć, wyobraźnia, uwaga). Przedszkolak liczy i oblicza, posługuje się liczebnikami porządkowymi, ustala liczebność zbiorów, zna następstwa czasowe. Porządkuje, klasyfikuje i przewiduje. Gotowość intelektualna dziecka obejmuje również gotowość pisania, czytania. W zakresie właściwości fizyczno-ruchowej dziecko przejawia sprawność ruchową i manualną co ściśle związane jest z koordynacją wzrokowo-ruchową. Ruchy dziecka są precyzyjne, zmniejsza się napięcie ruchowe. Dobrze rozwinięte są ruchy postawnolokomocyjne (utrzymanie równowagi, dotrzymanie kroku innym). Przedszkolak sprawnie rysuje, maluje, wycina. Określa położenie przedmiotów, rozróżnia stronę lewą i prawą, wypowiada się w różnych technikach plastycznych. 1

2 W zakresie gotowości emocjonalno-społecznej, dziecko potrafi panować nad swoimi emocjami, jest samodzielne, odpowiedzialne za swoje czyny. Potrafi współdziałać z innymi, przestrzegać reguł, norm i zasad społeczności dziecięcej. Stosuje zwroty grzecznościowe, umie oceniać innych a co również istotne dokonywać samooceny. Zna swoje imię i nazwisko, zna swoją rodzinę miejsce zamieszkania, miejscowość i kraj, rozpoznaje symbole narodowe, wie jak zachować się na uroczystościach, wypowiada się przez muzykę. W zakresie samodzielności, w tym umiejętności wykonywania czynności samoobsługowych przyszły uczeń wie, jak samodzielnie zadbać o rośliny i zwierzęta, wie jak troszczyć się o środowisko, swoje zdrowie i bezpieczeństwo, rozpoznaje zjawiska atmosferyczne oraz zdaje sobie sprawę jak dostosować się do różnych warunków atmosferycznych. Charakterystyka poszczególnych umiejętności w świetle zachowań pożądanych i niepożądanych. Poniższa charakterystyka została opracowana w oparciu o materiały WSiP. 1. Umiejętności ruchowe. - Szybko reaguje na sygnały umowne. Ustawia się w rozsypce, kole, rzędzie, parami. - Sprawnie chodzi i biega, zachowując równowagę ciała. - Prawidłowa współpraca ruchów nóg i rąk. - Ma trudność ze złapaniem piłki. Cofa się przed piłką. - Rzuca w innym kierunku. Nie dorzuca do celu. Wykonuje ruch całym ciałem przy rzucaniu. - Skacze niezgrabnie, podpiera się, traci równowagę, przewraca się. 2. Umiejętności graficzne, rozumienie poleceń i podporządkowanie się instrukcji. - Chętnie od razu podejmuje zadania. 2

3 - Trzyma kredkę prawidłowo. Rysuje prawą lub lewą ręką. - Rysuje samodzielnie, sprawnie, starannie, w skupieniu. - Pomaga innym. - Nie chce rysować, mówi, że nie umie. Wymaga zachęty. - Niepoprawnie trzyma kredkę. Rysuje raz prawą, raz lewą ręką. - Wzoruje się na innych. Rysuje bardzo wolno. Rysuje bardzo szybko ale niedbale. - Ciągle zajmuje się czym innym. Przerywa swoją pracę. Ciągle coś mówi. - Wyśmiewa pracę innych dzieci. Przeszkadza innym. 3. Dokonywanie analizy i syntezy wzrokowej. - Rysuje od lewej do prawej. Rysuje bez trudności. - Rysuje od prawej do lewej. Zmienia kierunki rysowania i nie zauważa błędu. 4. Dokonywanie analizy słuchowej. - Wyróżnia zdania i wyrazy w mowie potocznej. - Układa krótkie zdania. Dzieli zdania na wyrazy. Dzieli wyrazy na sylaby. - Wyodrębnia głoski o prostej budowie fonetycznej. - Ma trudności z podziałem wyrazów na sylaby. - Nie potrafi podać liczby sylab. - Nie wyodrębnia samodzielnie żadnej głoski. 5. Umiejętność tworzenia obrazka z części składowych, spostrzeganie wzrokowe i wyobraźnia. - Rozpoznaje i zapamiętuje to co jest przedstawione na obrazku. - Układa samodzielnie i dość szybko (1-2 minuty). 3

4 - Układa dopiero po dodatkowej instrukcji słownej. - Poprawia błędy po dodatkowej instrukcji. - Układa z małym błędem niepsującym całości. 6. Rozumowanie słowne w oparciu o przedstawioną historyjkę obrazkową. -Łączy przyczynę ze skutkiem, przewiduje co może się zdarzyć. - Grupuje obiekty w sensowną całość i formułuje uogólnienia. -Udziela przypadkowych, niezwiązanych z tematem odpowiedzi. -Nie podaje odpowiedzi. -Kieruje się inną zasadą niż wskazuje ilustracja. 7. Wypowiadanie się na temat. -Mówi chętnie. Opisuje całość prostymi zdaniami. - Interpretuje treść ilustracji. -Nie chce odpowiadać. Wymaga zachęty. - Wylicza wymieniając nazwy pojedynczych przedmiotów. -Mówi dziecinnie, źle wymawia niektóre głoski. - Ma ubogi zasób słów. 8. Znajomość podstawowych pojęć liczbowych. -Liczy do 10 i powyżej. -Dodaje na konkretach do 10 i więcej -Dodaje w pamięci do 10 -Odejmuje na konkretach w zakresie 10 -Odejmuje w pamięci w zakresie 10. 4

5 Zachowanie niepożądane: -Liczy poniżej 10. -Nie zna odpowiedzi. -Wykonuje tylko 1 lub 2 działania. Przygotowanie dziecka do roli ucznia w szkole wymaga rzetelnych i systematycznych oddziaływań wychowawczo-dydaktycznych. Praca nauczyciela w placówce oraz rodziców w domu może w znacznym stopniu wspomóc dziecko i uchronić je przed niepowodzeniem szkolnym w przyszłości. Literatura: Bożena Janiszewska. Pięciolatek w przedszkolu. Wychowanie przedszkolne i kształcenie zintegrowane, WSiP Karty pracy. Diagnoza gotowości dziecka do podjęcia nauki szkolnej, WSiP, Warszawa 2010 Pomagamy uczyć. Wychowanie przedszkolne. WSiP, Warszawa nr 1/2012 Źródło: Internet. Diagnoza pedagogiczna, [data dostępu: ] Załącznik do rozporządzenia MEN z dnia 23 grudnia (Dziennik Ustaw z dnia 15 stycznia Nr 4. poz. 17). Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego, [ data dostępu: ] 5