Lubusfcie Program Rozwoju Lubushiej Turystyhi do 2O2O lohu. Cz. I audytowo-analkyczna

Transkrypt

1 Lubusfce Program Rozwoju Lubushej Turystyh do 2O2O lohu. Cz. audytowo-analkyczna Przygranczne polozene lubuskego ma stotny wplyw na charakter przyjazdowego ruchu r-- turystycznego - welu turystow to odwedzaja^cy jednodnow, ktorych motywem wzyty jest tranzyt lub skorzystane z zakupow ustug. W badanach prowadzonych przez nstytut Turystyk od 2006 do 200 roku jako g-rowny motyw przyjazdu do wojewodztwa, ; lubuskego czterokrotne wskazywany by! tranzyt. Jedyne w 2007 roku domnujqcym celem byty odwedzny u krewnych lub znajomych. H lustracja 3 Rozmeszczene terytoralne zagrancznego ruchu turystycznego wedtug gtownych celow pobytu w 200 roku 60 LJ ^M nteresy } turystyka, wypoczynek : zakupy tranzyt odwedzny u krewnych, znajomych meszane H Zrodfo: badana nstytutu Turystyk. n Tranzytowy charakter ruchu turystycznego w regone jest podyktowany takze przebegaj^cym przez wojewodztwo stotnym szlakam komunkacyjnym, o znaczenu krajowym europejskm. Przektada se. to na relatywne dobra^ dost^pnosc. komunkacyjna^, co jest jednym z trzech podstawowych warunkow zastnena ruchu turystycznego na szeroka^ skal^. Perwszym warunkem jest posadane walorow turystycznych, a drugm odpowedne ch przystosowane do potrzeb turystow. W zakrese, tego podrozdzatu przeanalzowana zostane wlasne dost^pnosc komunkacyjna wojewodztwa lubuskego, rozpatrywana przez pryzmat trzech, najpopularnejszych w turystyce, form transportu: samochodowej, kolejowej oraz lotnczej.,, Dost^pnosc samochodowa Dost^pnosc komunkacyjna^ w zakrese transportu samochodowego nalezy okreslc jako n bardzo dobra^, zarowno dla turystow z Polsk, jak rownez z Europy Zachodnej. Wplyw ma na to przede wszystkm przebeg przez regon trzech tras europejskch: E30, E65 E36. ' : Maja_ one, lub docelowo mec bqda^, standard autostrad lub drog ekspresowych umozlwaja^ komfortowe warunk podrozy dla turystow z roznych kerunkow. Ponadto przez regon przebega szereg nnych drog krajowych o stotnym znaczenu '! komunkacyjnym. Zestawene najwaznejszych ca_gow transportu samochodowego przedstawa ponzsza tabela. n n

2 Lubushe Wartezachodu Program Rozwoju Lubuskej Turystyh do 2O2O rofeu. Cz. audytowo-anallyczna Tabela 8 Najwaznejsze europejske krajowe trasy samochodowe na obszarze wojewodztwa lubuskego Nr trasy Ops, stan budowy Przebeg w lubuskm Mejsca emsj ruchu E3Q, A2 Trasa E30 begne z Cork w rland do Omska w Rosj. W Polsce jej przebeg przewdzany jest w ca^gu autostrady A2, ktora na terene wojewodztwa lubuskego jest ukohczona przejezdna, a w jej przebegu znajduje se, 5 we_z+6w. Planowane bylo rownez wybudowane we.zfow w -Lagowe Mysze.cne, jednakze w najblzszych latach nwestycje te najprawdopodobnej ne zostana_ zrealzowane. Rownoleznkowo, od grancy z Nemcam w Swecku do grancy z woj. welkopolskm. We.zty autostrady A2 w lubuskm: Swecko - Rzepn - Torzym - Jordanowo - Trzcel - Polska Centralna oraz Wschodna - Europa Zachodna (zwlaszcza Nemcy, aglomeracja Berlrska) - Europa Wschodna (rn.n. Rosja, Batorus, Ukrana Ltwa) E65, S3 Droga ekspresowa S3 na terene Polsk begne od Swnoujsca Szczecna do grancy z Czecham w okolcach Lubawk. Przez wojewodztwo lubuske wedze odcnek o dfugosc ponad 70 km, w znacznej cze_sc o standardze drog ekspresowej. W potowe 204 roku do uzytku ma zostac oddany odcnek S3 z M^dzyrzecza do Gorzowa Welkopolskego, a do konca 206 roku planowane jest wybudowane drugch jezdn na odcnku Sulechow - Nowa Sol oraz na obwodncach Me^dzyrzecza Gorzowa Welkopolskego. Poludnkowo, od grancy z wojewodztwem zachodnopomorskm do grancy z dolnoslqskm. Waznejsze mejscowosc na trase: Gorzow Wlkp. Skwerzyna - Me.dzyrzecz - Swebodzn - Sulechow - Zelona Gora - Nowa Sol - Nowe Masteczko - Wojewodztwo Zachodnopomorske oraz Dolnosla_ske - Europa Centralna Potudnowa (np. Czechy, SJowacja We_gry, ale rownez Grecja lub Chorwacja) - Skandynawa (zwlaszcza Szwecja) E36, 8 (A8) Droga ta^czy Berln z autostrada^ A4 w Polsce (we,zel Krzyzowa), a w^c z europejska. trasa, E40, begna^ca, dalej na wschod w kerunku Wroctawa, Gornego Sla^ska, Krakowa oraz na Ukrane.. Na 50 km odcnku na terene woj. lubuskego standard autostrady spetna jedyne potnocna ntka, pojudnowa oznakowana jest jako droga krajowa nr 8. Jej przebudowa do standardu autostrady planowana jest na perspektywe, fnansowa_ w wojewodztwe lubuskm; Olszyna - Zary - Krolow - towa - Nemcy (aglomeracja Berlna) - Poludnowa Polska: Dolny Corny Sla_sk, Opolszczyzna, Malopolska, Podkarpace - Czechy, Slowacja, Ukrana Zrodto: opracowane w+asne na podstawe GDDKA.

3 Lubuske Program Rozwoju LubusNej Turystyh do 2O20 roku. Cz. audytowo-analtyczna Poza wskazanym w tabel trasam o znaczenu europejskm, przez wojewodztwo lubuske M przebega szereg drog krajowych, ktorych znaczene jest rownez stotne dla tranzytu ; oraz dostqpnosc produktow turystycznych regonu. Sa_to w szczegolnosc drog krajowe: 2 - begne rownoleznkowo od grancy z Nemcam w tqkncy, przez Trzebel, ^ Krolow, Zary, Zagar Szprotawe, na wschod, az do grancy z Ukranq. L? w Dorohusku wedze od grancy z Nemcam w Kostrzyne nad Odra^ przez SJohsk, j Krzeszyce, Gorzow Welkopolsk, Strzelce Krajenske Dobegnew w kerunku potnocno-wschodnm do grancy z Rosja^w Grzechotkach. _ 24 - begne od Rudncy do Pnew ta_czy aglomeracje_ gorzowska. poznahska^. :J 27 - prowadz od grancy z Nemcam w Przewoze, przez Zary Nowogrod Bobrzahsk do Zelonej Gory droga wodajza od grancy z Nemcam w Stubcach w okolce Krosna Odrzahskego. 3 - wedze przez Slubce Kostrzyn nad Odr3.w kerunku Szczecna droga qczqca aglomeracje poznahska, (Ste_szew) zelonogorsk^., begne «do grancy z Nemcam w Gubnku. : \ 62 H! stanow cze_sto wyberana^ alternatywe. dla platnej autostrady. j" Dostepnosc komunkacyjna. wojewodztwa lubuskego dla srodkow transportu ) samochodowego mozna ocenc jako bardzo wysoka,. Kluczowa^ role, w tym zakrese odgrywa begna^ca rownoleznkowo autostrada A2, a takze krzyzuja^ca s^ z na, droga ekspresowa S3, ta_cza_ca Gorzow Welkopolsk z Zelona^ Gora^. Za sprawa_ autostrady, dotarce do we_zte Jordanowo (skrzyzowane z droga^ S3) zajme Poznanakom jedyne jj godzne^ Berthczykom dwe, a meszkahcom stolcy Polsk 3,5 godzny. Dze_k stosunkowo krotkemu czasow dojazdu te trzy welke aglomeracje, potozone wzdtuz m europejskej trasy E30, stanowc moga^ bardzo stotne rynk docelowe oferty turystycznej ; j regonu. Droga S3 z kole, jest nezbe_dnym ognwem spajaja^cym regon, zapewnaja_cym sprawne podrozowane pom^dzy dwoma najwe_kszym osrodkam mejskm oraz «umozlwaja_cym turysce podrozuja.cemu autostrada^ na szybke dotarce do mejsca \] docelowego na potnocy lub potudnu wojewodztwa. Wybudowane brakuja^cych odcnkow tej drog ekspresowej jest najwe_ksz$. nwestycja^ w regone, o wartosc se_gaj$cej «mlarda ztotych. Jej catkowte ukohczene planowane jest do kohca 206 roku (cz^sc juz [ w 204 roku), co usprawn, juz tak dobre pola^czene, z wojewodztwem zachodnopomorskm dolnosla_skrn. Oprocz dwoch glownych arter, regon dysponuje takze relatywne bogata^ seca. drog krajowych nzszej klasy, ktore zapewnajq. dogodne pota^czena m^dzy mastam potozonym w lubuskm oraz dobry dojazd do welu produktow turystycznych. Duza cze,sc P z tych drog odgrywa rownez kluczowq, role, w rozwoju partnerstwa transgrancznego!l z Nemcam cz^sto stanow trase. dojazdu odwedzaja.cych jednodnowych, ktorzy do Polsk przyjezdzaja, dokonac zakupow lub skorzystac z ustug. Mozna zakjadac, z dla p obywatel lubuskego oraz meszkaja^cych blsko grancy Nemcow, drog tej klasy be_da_ a stanowty gtowne szlak dojazdu do atrakcj turystycznych regonu. W wojewodztwe lubuskm znajduje s^ tez 9 mostow grancznych, zlokalzowanych w ca_gu szlakow

4 Lubushe W»n«lachodu Program Rozwoju Lubushej Turystyfc do 2O2O rohu. Cz. audytowo-analtyczna komunkacj samochodowej, co moze mec stotne znaczene dla rozwoju turystyk, zwtaszcza tej przygrancznej. 63 Dost^pnosc holejowa Po^czena kolejowe sa, obok transportu samochodowego jedn$_ z najczqscej wyberanych przez turystow form komunkacj. Koleje sa. zwtaszcza popularne wsrod ludz mtodych - nastolatkow, studentow, a takze grup szkolnych kolonjnych. W wojewodztwe lubuskm ta zaeznosc jest szczegolne obserwowana podczas festwalu muzycznego Woodstock, na ktory dzesajk tyse.cy mtodych ludz przybywa z catej Polsk specjalne przygotowanym poca^gam. Jest to we_c nejako potwerdzene dobrego skomunkowana z reszta. kraju za pomoca^sec kolejowej. Wojewodztwo lubuske lezy na trase jednej z najwaznejszych lnl kolejowych w Polsce, oznaczonej numerem 3, ktora prowadz z Warszawy do Kunowc przy grancy z Nemcam. Trasa ta jest cz^sca^ me_dzynarodowej ln kolejowej woda^cej z Berlna do Moskwy. Druga^ stotna^ trasa_ jest lna kolejowa nr 273 (europejska C-E 59), zwana popularne,,nadodrzanka/', ktora begne ze Szczecna, przez Kostrzyn nad Odra^, Zelona. Gore, Nowa. Sol do Wroctewa. Oprocz dwoch wskazanych powyzej, do tras o stotnym znaczenu dla rozwoju turystyk zalczyc nalezy przede wszystkm lne 203 oraz 358, kolejno Gorzow Welkopolsk Zelona^Gor^ z Poznanem oraz Warszawa.. Jednakze wyst^powane dobrze rozbudowanej nfrastruktury kolejowej ne wystarczy do okreslena dost^pnosc turystycznej. W tym celu warto przeanalzowac stneja^ce w oferce przewoznkow pota,czena, ktore umozlwaja, odwedzaja_cym dotarce w mejsce recepcj turystycznej. Wybrane pota^czena kolejowe mejscowosc wojewodztwa lubuskego prezentuje ponzsza tabela. Tabela 9 Wybrane pota.czena kolejowe stolc wojewodztwa lubuskego Poznar GJowny Zelona Gora h 42 mn Gorzow Welkopolsk 2 h 0 mn Wroclaw 3 h mn Zrodto: opracowane wfasne na podstawe 5 h 2 mn ( przesadka) Na podstawe analzy dostepnych pot^czeh kolejowych stwerdzc mozna, z Zelona Gora jest bardzo dobrze skomunkowana za pomoca^ kole z duzym aglomeracjam sa^sednch regonow. Posada takze bezposredne pota.czene ze stolcq. Polsk oraz dogodne pola^czene z Berlnem, z jedna. przesadka^ w Kostrzyne nad Odra_. Podobne ksztattuje s^ sytuacja z pota.czenam kolejowym Gorzowa Welkopolskego, ktory ne lezy tak jak Zelona Gora na szlaku o znaczenu me_dzynarodowym. z masta mozna dotrzec bez Warszawa Berln Szczecn 3 h 59 mn 3 h 2 mn ( przesadka) 4 h 27 mn 5 h 44 mn 2 h 2 mn ( przesadka) 3 h ( przesadka)

5 Lubusbe H Program Rozwoju Lubushej Turystyh do 2O2O tohu. Cz. audylowo-analtyczna ^ /, 64 f przesadek do Poznana Warszawy, a z przesadkam w relatywne krotkm czase dojedzemy rownez do Berlna, Szczecna Wroctawa, Warty odnotowana jest fakt, z jesena. 203 roku wznowono bezposredne pota,czena na trase Zelona Gora - Gorzow Welkopolsk. Nowoczesne szynobusy kursuja^ me.dzy dwoma stolcam regonu 4 razy dzenne. Czas podrozy wynos newele ponad 2 godzny, co jest porownywalne z czasem przejazdu przy wykorzystanu komunkacj samochodowej. Wojewodztwo lubuske posada takze bardzo rozbudowana. sec bezposrednch pota.czen z ~J mnejszym mejscowoscam. PrzykJadowe poa_czena bez przesadek z dwoch gtownych mast regonu:! j Zelona Gora - Gorzow Welkopolsk, Kostrzyn nad Odra., Nowa Sol, Rzepn, SJubce, Zba^szynek, Zagan, Zary; Gorzow Welkopolsk - Kostrzyn nad Odra^, Me_dzyrzecz, Skwerzyna, Strzelce ; * Krajerske Wsch. (Zwerzyn), Zba^szynek, Zelona Gora. W zakrese komunkacj kolejowej warto zwrocc uwag$ na zrealzowane planowane ; j nwestycje, ktore wptywaja. korzystne na popraw^ warunkow podrozowana w regone. W ostatnch latach w lubuskm na modernzacjq sec kolejowej wydano prawe ^ 30 mln zt. Zmodernzowana zostata lna nr 203 z Gorzowa Welkopolskego do ; Kostrzyna nad Odra^ trasa Zba^szynek-Czerwehsk oraz ta^cznca w Czerwehsku. Dze_k tym dwom ostatnm nwestycjom czas podrozy z Zelonej Gory do Poznana Warszawy m ulegl znacznemu skrocenu. Przebudowe ulegla rownez lna nr 367 z Gorzowa ] Welkopolskego do Zb^szynka, co umozlwo znaczne przyspeszene ruchu na tej trase. Zakup czterech nowych szynobusow pozwoltf na uruchomene bezposrednch pota^czeh ^ m^dzy Zelona^ Gora^ a Gorzowem Welkopolskm. Wartosc tej nwestycj przekroczyta :! 47 nnln zt. Sukcesywne modernzowana jest rownez lna,,nadodrzank" z Gtogowa, przez Zelona^ GorQ do Kostrzyna nad Odra_. :«W perspektywe fnansowej planowane sa. kolejne nwestycje w nfrastrukturq kolejowa^, ktore pozwola, usprawnc komunkacje w wojewodztwe lubuskm. Rozbudowe modernzacj podlegac ma w szczegolnosc nfrastruktura na lnach: nr 273 (,,Nadodrzanka") na odcnku Gtogow - Zelona Gora - Kostrzyn nad Odraj nr 203 na odcnku Krzyz - Gorzow Welkopolsk - Kostrzyn nad Odra_; nr 275 na odcnku Mtkowce - Zagan oraz ln 4 na odcnku Zagan - Zary - Forst. M ; a M J M m ^ Dost^pnosc lotncza - Wojewodztwo jest korzystne potozone dla turystow podrozuja.cych na wqksze odleglosc z wykorzystanem oferty ln lotnczych. Lubuske posada dobre poja_czena kolejowe samochodowe z sqsednm regonam, ktore dysponuja. bardzo rozbudowana. satka. ^ pola_czer lotnczych. Loty obslugwane w najblzszym porce lotnczym w Poznanu, lecz takze te w Berlne, Szczecne Wroctawu, daja^ odwedzaja^cym mozlwosc dotarca do regonu z welu zakajkow Europy swata. Na lotnskach we wspomnanych trzech polskch mastach obsluzono w 202 roku prawe 4 mln pasazerow. Z kole berlnske lotnska Tegel Schoenefeld w tym samym czase przyjejy lub odprawty ponad 25 mln podroznych. Z nowopowstaj^cego lotnska Berln Brandenburg, ktore przejrne ruch lotnczy z dwoch starszych portow, do grancy wojewodztwa lubuskego mozna dotrzec t

6 Lubustee rtate za chad L Program Rozwoju Lubushej Turystyh do 2O2O rohu. Cz. audytowo-analtyczna samochodem w okoto godzne^ Regon jest wqc polozony centralne wzgle_dem czterech duzych lotnsk, z ktorych turysc chca^cy odwedzc wojewodztwo szybko dojada. autostrada^, droga^ ekspresowajub koleja,. Wojewodztwo lubuske dysponuje rownez wlasnym portenn lotnczym zlokalzowanym w Babmosce, ok. 40 km od Zelonej Gory. Jest to jedno z 3 lotnsk pasazerskch w kraju, jednoczesne najmnejsze pod wzgl^dem lczby obs-hjzonych podroznych9. Tabela 0 Lczba obstuzonych pasazerow oraz wykonanych operacj w porce lotnczym Zelona Gora-Babmost Obstuzene pasazerowe Wykonane operacje 2O Zrodlo: Urza_d lotnctwa cywlnego Zauwazalny w ostatnch latach wzrost lczby obsluzonych pasazerow jest efektem uruchomena regularnych pot^czeh do Warszawy (a w sezone letnm rownez do Gdanska), obstugwanych przez lne lotncze SprntAr. Atrakcyjne ceny bletow oferowane przez przewoznka sa. mozlwe dze_k dofnansowanu ze strony Urze,du Marszalkowskego oraz masta Zelona Gora20. Jest to jeden z elementow realzowanej Strateg Rozwoju Portu Lotnczego Zelona Gora/Babmost, ktora zawada w 206 roku odprawene tys. pasazerow. Aby osa.gne.ce tego celu bylo mozlwe realzowany jest szereg nwestycj, ktore zapewnc maja, bezpeczehstwo oraz zw^kszyc przepustowosc lotnska. Na 203 rok wojewodztwo przewdzato realzacje. projektow o wartosc ponad 2 mln zl, ktore zaktadaja. m^dzy nnym: Budowe. strazncy Lotnskowej Strazy Pozarnej, Rozbudowe, termnala pasazerskego, Rozbudowe, pfyty postojowej samolotow przed termnalem, Remont naprawe, drog kolowana oraz oswetlena projektorowego, Budowe, drog patrolowej. Bardzo waznym krokem w kerunku rozwoju lotnska jest powstajacy system LS (nstrument landng system}, ktory umozlwa la^dowane samolotu w warunkach ogranczonej wdocznosc. nwestycja o wartosc okolo 4 mln zj jest realzowana przez Polska^ Agencj^ Zeglug Powetrznej. Wyposazene portu w nezb^dne narz^dza pracy, w pofa_czenu z dogodna. lokalzacja. (autostrada A2, droga ekspresowa S3) oraz parametram techncznym umozlwaja^cym przyjmowane najw^kszych samolotow W 202 roku mnejsz^ lczby obstuzonych pasazerow odnotowato lotnsko w Lublne, jednakze spowodowane bylo to jego uruchomenem w ostatnm kwartale roku. W perwszym kwartale 203 roku port w Lublne obsfuzyl juz 32 tys. podroznych - prawe dwunastokrotne w^cej nz totnsko lubuske. 20 W 202 roku kwota dofnansowana wynoste 6,7 mln zt.

7 Lubushe Program Rozwoju Lubuskej Turystyhj do 2O2O rohu. Cz. audytowo-analtyczna swata, moze bye w przyszlosc waznym elementem rozwoju gospodarczego regonu. «Zanteresowane ze strony komercyjnych przewoznkow, ktorzy zaoferuja, atrakcyjne ; ' kerunk pola^czen be,dze oznaczato rownez znaczqco wyzsza^ dostepnosc regonu za pomoca, komunkacj lotnczej. ««Wnosfc refeomendacje Dostepnosc komunkacyjna Lubuskego, a szczegolne ta samochodowa kolejowa warunkuje wystepowane naturalnych rynkow odborcow oferty turystycznej regonu. Nalezy przyja^c, ze wlasne czas komfort dotarca ndywdulanym transportem * samochodowym kolejowym jest warunkem konecznym (ale ne wystarczaja^cym), zeby ' aglomeracje Berlrska, Warszawska Poznahska stajy se, kluczowym rynkam docelowym, z ktorych pochodzc b^dze gros turystow w regone. Podobne sprawa s ^J ma z odborcam z oscennych regonow Zachodnopomorskego Dolnosla_skego. Aby tak.' ' s^ stalo nalezy zaplanowac kampane promocyjne dedykowane pod wskazane rynk emsyjne. Zaktada se^ ze kampane promocyjne ukazuja^ce atrakcyjnosc Lubuskego " w pola^czenu z ponformowanem o jego wyja^tkowo dogodnej dostepnosc ' komunkacyjnej b^da^ nezbejdnym katalzatorem zman w postrzeganu wzerunku turystycznego regonu. W kolejnym kroku przetozy se. to bezposredno na cze_stotlwosc? podejmowanych podrozy turystycznych do Lubuskego z danych regonow. ' Bardzo dobrze rozwne,ta sec drogowa w wojewodztwe lubuskm pownna zostac w wykorzystana w celu oznakowana dojazdu do mejsc atrakcyjnych turystyczne. rt Rekomenduje se, stworzene kompleksowego systemu oznakowana turystycznego zgodnego z uwarunkowanam kodeksu drogowego. Dzatane take jest nezwykle stotne takze z powodu tranzytowego charakteru ruchu turystycznego w regone. Zapewn to ; rj mozlwosc zapoznana sq z atrakcjam wojewodztwa, wszystkm uzytkownkom drog krajowych mqdzynarodowych przejezdzaja^cych przez regon. Welu z nch moze dze_k systemow znakow skorzystac z oferty turystycznej w trakce przejazdu tranzytowego lub, zaplanowac podroz turystyczna, do Lubuskego Analza nfrastrufclury turystycznej Roznorake atrakcje czy tez walory turystyczne 54 warunkem konecznym do wystapena jakegokolwek ruchu turystycznego na danym obszarze. Ne sa, jednak warunkem ^ jedynym, gdyz turysce odwedzaja^cemu dany regon nalezy zapewnc mozlwosc zaspokojena podstawowych potrzeb w zakrese wyzywena przede wszystkm noclegu (w mysl defncj, z turysta^jest osoba spe_dzajaj:a w odwedzanym mejscu przynajmnej,g_ jedna, noc). Brak dostepnosc uslug z tego zakresu oznaczac b^dze nemoznosc j skorzystana z oferty turystycznej. Odpowadaja^ wqc one za doste_pnosc produktow turystycznych regonu. Obekty noclegowe, a takze gastronomczne tworza. zatem ^ podstawowe skladowe zagospodarowana turystycznego zostana^ przeanalzowane J w ponzszym podrozdzale. Do dodatkowych elernentow nfrastruktury stuza^cej turystom zalczyc mozna rownez take sktadnk jak m.n.: oznakowane turystyczne na szlakach, nfrastruktury sportowa^ rekreacyjna. specjalstyczna. - weze wdokowe, waty przystankowe, pomosty przystane na rzekach, tp. Wystepowane najwaznejszych z tych elementow zostato W opsane w ramach nnych podrozdzatow, m^dzy nnym przy analze poszczegolnych fl! J

8 ^ LubushJQ Program Rozwoju LubusNej Turystyrt do 2O2O raku. Cz. audylowo-analtyczna produktow turystycznych lub przy opse wykorzystana turystycznego parkow narodowych krajobrazowych. Baza noclegowa Wystepowane obektow wchodza^cych w sklad bazy noclegowej stanow nezbe_dny czynnk umozlwaja,cy rozwoj turystyk na danym obszarze. Jednoczesne, zaktadaja^c z w gospodarce wolnorynkowej podaz odpowada stneja^cemu popytow, stopeh rozwoju oferty obektow zakwaterowana jest odzwercedlenem stnejqcego ruchu turystycznego. Dlatego tez w nnejszym podrozdzale oprocz lczb dotycza^cych obektow oraz mejsc noclegowych wskazane zostanq. dane mowa,ce o szerokosc strumena turystow odwedzaja^cych regon. 67 Tabela Obekty noclegowe w wojewodztwe lubuskm w latach 2OO6-202 obekty ogotem obekty catoroczne udzat obektow caorocznych % % mejsca noclegowe ogotem mejsca noclegowe catoroczne udzat mejsc 48% 49% noclegowych catorocznych stopen wykorzystana mejsc noclegowych lczba ludnosc 29,3% ,4% mejsca noclegowe,94 2,25 ogotem na OO ludnosc Zrodto; Bank Danych Lokalnych GUS % % 27,9% , % % 25,9% , % % 27,4% 02325,98 2O % % 28% 02358, % % 26,5% Na podstawe danych gromadzonych przez Gtowny Urza_d Statystyczny przedstawonych w tabel powyzej dowadujemy se_, z na konec 202 roku w wojewodztwe lubuskm dzatato 307 obektow swadcza_cych ustug noclegowe, z czego 200 to obekty catoroczne (65%). Lczba ta na przestrzen ostatnch klku lat utrzymuje se. na wzgle_dne tym samym pozome oscyluje wokot 300. tqczne w regone doste_pne jest 20,5 tys. mejsc noclegowych, z czego 53% to mejsca doste.pne przez caty rok. Wykorzystane tych mejsc, czyl tzw. obtozene, wynos wedtug ofcjalnych statystyk 26,5%. Na 00 meszkahcow regonu przypadaja, 2 mejsca noclegowe (ta^czne caloroczne sezonowe). ndeks ten znany jako wskaznk Baretje'a Deferta jest jednym z dwoch gtownych wskaznkow, okreslaja^cych stopeh rozwoju funkcj turystycznej na badanym obszarze. W ponzszej tabel zostato przedstawone porownane tej wartosc dla wojewodztwa lubuskego z nnym regonam. 2,00

9 Lubushe Program Rozwoju Lubusboj Turystyb do 2O2O rohu. Cz. audytowo-analeyczna Tabela 2 Wskaznk funkcj turystycznej Baretje'a Deferta - lczba mejsc noclegowych ogotem przypadaja_ca na 00 meszkancow regonu Wojewodztwo Zachodnopomorske Pomorske Warmnsko-Mazurske Matopolske Lubuske Dolnosla_ske Welkopolske Kujawsko-Pomorske Podkarpacke Sw^tokrzyske Podlaske Lubelske Sla.ske Mazowecke Lodzke Opolske Polska 2OO6 6,43 3,8 2,68,92,94,56,08,23 0,96 0,6 0,98 0,88 0,75 0,7 0,62 0,72,5 2O07 6,44 3,89 2,68,96 2,25,63,08,9 0,98 0,77 0,95 0,88 0,72 0,69 0,63 0,76, ZrodJo: Opracowane wlasne landbrand na podstawe danych GUS. Bora^c pod uwage, lczbe, mejsc noclegowych ogotem (catorocznych sezonowych) w przelczenu na losc meszkancow, mozna uznac, z pozycja wojewodztwa lubuskego jest bardzo wysoka. Plasuje se_ ono na patym mejscu, uste.puja_c jedyne tak dojrzatym turystyczne regonom jak Malopolska, Warma Mazury Pomorze. Jest to takze we.cej nz sredna krajowa (,6}. Warto jednak przyjrzec se, drugemu z najczqscej stosowanych wskaznkow obrazuja_cych stopen rozwoju bazy noclegowej - wskaznkow nasycena Charvata, ktory mow o lczbe mejsc noclegowych przypadaja_cych na km2 powerzchn badanego obszaru. Tabela 3 Wskaznk nasycena baza, turystyczna. Charvata - lczba mejsc noclegowych ogotem przypadaja.ca na km2 powerzchn 6,37 3,84 2,7 2,09 2,44,69,2,20,02 0,75 0,92 0,87 0,76 0,78 0,64 0,73,57 Wojewodztwo Zachodnopomorske 4,75 4,76 Matopolske 4,3 4,22 Pomorske 4,58 4,69 S la.sk e 2,85 2,70 Dolnosla.ske 2,26 2,36 Warmnsko-Mazurske,58,58 Lubuske,40,62 Welkopolske,23,23 Kujawsko-Pomorske,42,37 Podkarpacke,3,6 Mazowecke,04,0 todzkje 0,87 0,88 Swe,tokrzyske 0,67 0,84 Opolske 0,80 0,84 Lubelske 0,76 0,76 Podlaske 0,58 0,56 Polska,84,86 Zrodto: Opracowane wfasne landbrand na podstawe danych GUS, 20O8 4,7 4,53 4,66 2,88 2,43,60,76,27,38,20,4 0,89 0,8 0,8 0,75 0,55, ,47 3,65 2,69 2,09 2,3,78,3,26,06 0,86 0,96 0,88 0,85 0,78 0,7 0,76, ,78 4,53 4,45 3,8 2,56,59,67,29,45,25,5 0,99 0,93 0,83 0,75 0,57, ,29 3,58 2,64 2, 2,0,70,26,20,07 0,97 0,96 0,94 0,88 0,83 0,79 0,75,60 20O 4,65 4,6 4,38 3,32 2,46,56,45,44,38,27,2_2,0,05 0,83 0,8 0,57,95 68

10 Lubusfce Program Rozwoju Lubushfej Tuystyh do 2O20 rahu. Cz. audytowo-analtyczna _. ov W porownanu z poprzednm zestawenem pozycja wojewodztwa lubuskego zmenja se_ z pajej na sodma^. Regon usta_ptf mejsca wojewodztwe sla^skemu dolnosla_skemu. Zauwazyc mozna, z we wskazanych latach wskaznk Charvata dla wojewodztwa lubuskego by! bardzo zblzony do wartosc osa_ganych przez warmhsko-mazurske oraz welkopolske. Sredna wartosc dla kraju jest tym razem wyzsza nz dla regonu wynos,95 mejsca noclegowego na klometr kwadratowy powerzchn. Baza gastronomczna Obekty gastronomczne rownez stanowa^ stotny element nfrastruktury turystycznej, jednak ch rola ne jest tak kluczowa jak w przypadku obektow noclegowych. Turysta odwedzaja^cy regon chetne skorzysta z ofert restauracj o dobrym standardze, jednakze ch wystepowane ne b^dze warunkowac w znacza^cym stopnu obecnosc ruchu turystycznego, a raczej stanowc b^dze wartosc dodana, do turystycznego pobytu w regone. Wyjajkem w tym zakrese moga^ bye znane restauracje o rozpoznawalnej marce, ktore mogq. stanowc eel przyjazdu turysty regonalnego czy krajowego. W zakrese tego rozdzahj analza jakoscowa ne zostala jednak przeprowadzona. Tabela 4 Lczba obektow gastronomcznych w wojewodztwe lubuskm (203) Rodzaje obektow Zaklady zywena zborowego otwartego w tym: zaktady matej gastronom Zaklady zywena zborowego zamkne.tego w tym: stotowk w domach wczasowych stole wk na kolonach/potkolonach/obozach/zmowskach Zrodto: Wojewodzka Stacja Santarno-epdemologczna w Gorzowe Welkopolskm. Hose zaktadow Dane gromadzone przez Wojewodzka, Stacje. Santarno-Epdemologczna^ wskazuja^, z w wojewodztwe lubuskm w potowe 203 roku dzalalo prawe 2700 zakfadow zywena zborowego, z czego 2625 mato charakter otwarty (np. restauracje, bary tp.), a 59 zamkne.ty (stotowk). Jest to znacza^cy wzrost w porownanu z rokem 2005, kedy to powstawala Lubuska Stratega Rozwoju Turystyk. Na jej tamach wskazano, z owczesna lczba obektow gastronomcznych wynosla 590 (wzrost o prawe 70%). Zaobserwowac we.c mozemy bardzo korzystne dla turystyk zjawsko rozwoju bazy gastronomcznej, ktore wskazuje na rosna^ca. modq na jedzene poza domem. Wnosh rehomendacje Baza noclegowa oraz baza gastronomczna naleza^ do dobrze rozwnqtych sktadnkow atrakcyjnosc turystycznej wojewodztwa lubuskego. loscowe zestawene bazy noclegowej, w szczegolnosc w przelczenu na lczbe^ meszkancow regonu do losc mejsc noclegowych w wojewodztwe, pozwala na okreslene rozwoju bazy noclegowej, jako bardzej nz zadawalaja^cego. Ne jest prawdopodobny, an wskazany dalszy dynamczny rozwoj tego aspektu rynku turystycznego. Jest jednak koneczne podje.ce zdecydowanych krokow zw^kszaja^cych wykorzystane obektow noclegowych. Z analzowanych danych wynka bowem, ze stopen oblozena mejsc noclegowych spadl na przestrzen ostatnch 7 lat o 3 pkt. procentowe z 29,3% w 2006 roku do 26,5% w 202 roku.

11 Lubushe Program Rozwoju Lubuslej Turystyh do 2O2O rohu. Cz. audytowo-analtyczna Wnosk z poprzednego podrozdzatu dotycz^cego dost^pnosc komunkacyjnej regonu wskazuja^ ze ten aspekt atrakcyjnosc turystycznej ulegt znacza_cej poprawe. Bardzo stotnym rekomendowanym do podje.ca 53. dzatana o charakterze nformacyjnopromocyjnym, ktore zbuduja^ mode, na turystyczne wykorzystane wojewodztwa lubuskego. Warto, aby w prowadzonych dzatanach uwzgl^dnc takze aspekt poprawy doste_pnosc do nformacj o baze noclegowej oraz roznorodnych mozlwoscach wykorzystana jej w kompozycj ofert pobytowych na terene regonu. Dzatanam, ktore pownny zostac zrealzowane w perspektywe fnansowana sa_ zatem: kampana promuja_ca walory turystyczne regonu, budowa zntegrowanego portalu promocyjno-nformacyjnego, ktory be.dze prowadz-l- turyste. od pozomu nformacj ogolnej do nformacj szczegolowej umozlwaja_cej zakup konkretnej ustug turystycznej. Warto takze wesprzec procesy ntegracj branzy, w tym przedse_borstw hotelowych ukerunkowanych na tworzene stowarzyszeh organzacj turystycznych secuja_cych wspolprac^ budzety marketngowe poszczegolnych frm. Bardzo dynamczny rozwoj bazy gastronomcznej w latach stwarza realne podstawy do zbudowana produktu turystycznego opartego o kulnara. Nemal 70% wzrost lczby zakladow gastronomcznych dagnozuje ponadprzecetne zanteresowane przedse_borcow w regone ta^ forma, dzatalnosc. Nalezy z uwaga. przeprowadzc analz^ kalendarza wydarzeh kulnarnych w regone w oparcu o wyroznkowa. oferte, kulnarna. podja_c probq zntegrowana oferty gastronomcznej regonu w markowy produkt turystyczny o charakterze wzerunkowym. Zasadne be.dze takze uje^ce produktu turystyk kulnarnej jako wzbogacena stneja_cej juz w regone oferty turystycznej opartej o wno, jego hodowle, proces wnfkacj (enoturystyka) Segmentacja rynfeu turystycznego W ramach tego podrozdzatu przedstawono opsy woda^cych grup odborcow oferty turystycznej wojewodztwa lubuskego. Zdecydowana we,kszosc turystow odwedzaja.cych regon be.dze nalezata do jednej z 6 grup turystow: kulturowych, przyrodnczych, aktywnych, transgrancznych, tranzytowych oraz wypoczynkowych. Przed zapoznanem se. z charakterystyka, poszczegolnych segmentow rynku turystycznego warto jednak wskazac na welkosc tego rynku porownac go z nnym regonam Polsk Ruch turystyczny w wojewodztwe lubusfcm W ramach tego podrozdzalu przedstawono najstotnejsze dane pozwalaja.ce okreslc rozmary ruchu turystycznego w wojewodztwe lubuskm. Przygotowane mapk prezentuja^ce losc turystow krajowych zagrancznych, sluza, obrazowemu porownanu regonu z nnym wojewodztwam, ktore stanowa. obszary konkurencyjne.

12 Lubusbe Program Rozwoju Lubushe] Turystyh do 202O rohu. Cz. audytowo-analtyczna lustracja 4 Lczba turystow z Polsk korzystaja_cych z obektow noclegowych w podzale na wojewodztwa w 202 roku (w mln) do 0,5 odo,5 do,0 od,0 do,5 od,5 do 2,0 od2, Zrodfo: opracowane wtasne na podstawe Banku Danych Lokalnych GUS. Wojewodztwo lubuske w 202 roku odwedzto 0,47 mln turystow krajowych, ktorzy skorzystal z oferty obektow noclegowych, co jest to 3. wynkem w skal kraju. Najwe_cej turystow-rezydentow wybera jako mejsce podrozy wojewodztwa malopolske (2,4) oraz mazowecke (2,3). lustracja 5 Lczba turystow zagrancznych korzystaja_cych z obektow noclegowych w podzale na wojewodztwa w 202 roku (w mln} do 0,2 odo,2 do 0,4 odo,4 do 0,6 odo,6 do 0,8 odo,8 Zrodto: opracowane wtesne na podstawe Banku Danych Lokalnych GUS. Znacza^co lepsza^ pozycj^ w porownanu z nnym regonam, wojewodztwo lubuske zajmuje w zakrese ruchu turystycznego nerezydentow. Osma lokata wartosc 0,8 mln jest potwerdzenem duzego znaczena turystyk transgrancznej na zem lubuskej. Podobne jak w przypadku poprzednego zestawena najwyzsze lokaty zajmujq.

13 Lubushe Wat f?achodu Program Rozwoju Lubusrjej Turystyrj do 2O2O rofcu. Cz, audytowo-analcyczna wojewodztwa mazowecke (/08) matopolske (,07). W ponzszej tabel zaprezentowano dane statystyczne obrazuja.ee zmany lczby turystow w wojewodztwe lubuskm na przestrzen ostatnch lat. Tabela 5 Zmany lczby turystow w wojewodztwe lubuskm w latach korzystaja_cy rezydenc (Polacy) udzelone nocleg rezydentom (Polakom) sredna dtugosc pobytu rezydenta turysc zagranczn ko rzy staj a_cy udzelone nocleg turystom zagrancznym sredna dtugosc pobytu turysty zagrancznego korzystaja_cy ta_czne udzelone nocleg ta_czne sredna dugosc pobytu Eczba ludnosc , , , udzelone nocleg na 260,65 OOO ludnosc korzystaja_cy z 563,62 noclegow na OOO ludnosc Zrodto: Bank Danych Lokalnych GUS , , , ,68 644, , , , ,6 697, , , , ,69 604, , , , ,44 6, , , , ,62 654, , , , ,78 63,02 Sredna dugosc pobytu turystow w wojewodztwe lubuskm wynos 2,03 doby, przy czym zauwazalna jest bardzo stotna roznca m^dzy obywatelam Polsk oraz obcokrajowcam. C perws w regone pozostaja^ przez okoto 2,26 dna, z kole nerezydenc jedyne przez,44 dna, co jest odzwercedlenem tranzytowej rol regonu. W przelczenu na 000 meszkarcow wojewodztwa lubuskego, z oferty obektow zakwaterowana zborowego w 202 roku skorzystato 63 osob Segmentacja rynhtu odborcow 72 W zakrese nnejszego podrozdzatu wskazano na 5 glownych segmentow odborcow, w sktad ktorych wchodz zdecydowana we_kszosc turystow przyjezdzaja_cych do wojewodztwa lubuskego, Kazda z poszczegolnych grup zostala scharakteryzowana - opsano motywacje przyczyny przyjazdu, okreslono proft demografczny reprezentantow danego segmentu, a takze wskazano wybrane atrakcje turystyczne, ktore obrazuja^ jakego typu oferta bejdze stanowla przedmot szczegolnego zanteresowana ze strony danej grupy.

14 Lubusfce Program Rozwoju Lubusbcj Turystyh do 2O2O rohu. Cz. audytowo-analtyczna 73 Turysta kulturowy Motywacje przyczyny przyjazdu Jest zanteresowany poznanem dzedzctwa hstorycznego, kultury, tradycj oraz zabytkow odwedzanego regonu. W tym celu odwedz masta oraz mnejsze mejscowosc moga.ce poszczycc s wartoscowym waloram kulturowym. W odwedzanym mejscu poszukuje autentycznosc. Che.tne wezme udzal w wydarzenu kulturalnym, lokalnym swe.ce czy festyne. Oprocz walorow edukacyjnych, waznym elementem podrozy be.dg_ dla nego regonalne kulnara, np. mody czy wno. Cze.sto b^dze podrozowat w parze lub newelkej grupe. Regon najczqscej odwedz samochodem, rzadzej koleja, lub rowerem. Profl demografczny Meszkanec masta Dobrze wyksztalcony, znajqcy je.zyk obce Pozom dochodow: powyzej srednej Wek: 25+ Wybrane atrakcje turystyczne Muzeum Wna, MRU, Sw^to Czekolady, Solann Flm Festwal Turysta przyrodnczy Motywacje przyczyny przyjazdu Motywem jego przyjazdu do Lubuskego be_dze ch^c poznana unkalnych walorow przyrodnczych, najcz^scej skuponych w ramach parkow narodowych krajobrazowych. Cz^scej to osoba ne najmjodsza, ktora docena csze^ wypoczynek w odosobnenu. Wsrod podejmowanych przez nego aktywnosc be_d3_ np, brdwatchng lub geoturystyka. Cze_sto b^dze dysponowal bardzo dobrym sprz^tem fotografcznym ch^tne skorzysta z nfrastruktury wdokowej - wez, pomostow, czatown tp. Zagospodarowane turystyczne skjadaja^ce sq z elementow edukacyjnych takch jak scezk dydaktyczne czy tablce nformacyjne, b^dze dla nego dodatkowym walorem odwedzanego mejsca. Po szlakach turystycznych b^dze rowerem, czasem tez kajakem. porusza^ s? peszo lub Profl demografczny W duzej merze pochodzqcy z Lubuskego oraz sa,sednch regonow Wyksztalcene sredne wyzsze Pozom dochodow: powyzej srednej Wek: 35+ Wybrane atrakcje turystyczne Park Muzakowsk, Park Narodowy,,Ujsce Warty", RP Ptasa, Muzeum Bocana w Klopoce, Drawehsk Park Narodowy

15 Lubushe Wane 7Hchotu Program Rozwoju LubusNej Turystyh do 2O2O rohu. Cz. \a 74 Turysta aktywny Motywacje przyczyny przyjazdu Profl demografczny Wybrane atrakcje turystyczne Turysta aktywny przyjedze do lubuskego przede wszystkm, by skorzystac z walorow wodnych - lcznych rzek jezor, na ktorych mozlwe jest uprawane zeglarstwa, kajakarstwa czy tez nurkowana. Zanteresowanem z jego strony spotkaja, s^ tez wyznaczone oznakowane szlak pesze, rowerowe, konne oraz te do nordc walkng. Rosnqca, nszq. w ramach grupy turystow aktywnych 33. wodnacy, ktorzy podrozuja, po rzekach newelkm jednostkam motorowym tzw. hausbotam. W sqsednch Nemczech pywane na tego typu barkach turystycznych jest popularna, forma, spe.dzana wolnego czasu m.n. wsrod zamoznejszych, starszych ludz oraz rodzn z dzecm. Atutem dla tego segmentu turystow jest dobra nfrastruktura dedykowana danej forme turystyk np. przystane rzeczne, stance kajakowe czy stojak na rowery. W duzej merze meszkanec mast Wyksztatcene sredne wyzsze Pozom dochodow: sredn powyzej srednej Wek: 8-60 Rzek Obra, Odra Warta, szlak rowerowe w Parku Krajobrazowym,,tuk Muzakowa", baza nurkowa w tagowe Turysta trartsgranczny Motywacje przyczyny przyjazdu Profl demografczny W we_kszosc be.dze to turysta nemeck, meszkaj^cy w pase przygrancznym - do okofo 50 km od grancy. Zanteresowany be.dze przede wszystkm zakupam usjugam np. kosmetycznym, stomatologcznym lub mechankc). samochodowa,. Skusza, go ceny nzsze nz w Nemczech. B^da^c w Polsce ch^tne odwedz atrakcyjne mejsce lub wezme udzaf w cekawym wydarzenu np. koncerce. Mmo z turysc z tego segmentu odborcow czqsto przyjadq. na jeden dzeh, bez korzystana z noclegow, ch pobyt w regone moze bye bardzo dochodowy dla lokalnej spotecznosc. Obywatel Nemec Meszkanec pasa przygrancznego obszar do 2 godzn samochodem - do 50 km od grancy, Pozom dochodow: wysok Wybrane atrakcje turystyczne Salony kosmetyczne, gabnety stomatologczne oraz sklepy w mejscowoscach zlokalzowanych przy grancy z Nemcam np. w Kostrzyne nad Odra^ Stubcach lub Gubne, ale takze we_ksze masta.

16 Lubushe Program Rozwoju Lubushej Turystyh do 2O2O rohu. Cz. \a 75 Turysta tranzytowy Motywacje przyjazdu przyczyny be,dze to odwedzaja^cy jednodnowy lub turysta decyduj^cy sq na jeden nocleg w drodze na zachod lub wschod Europy. W tej grupe znajda, s zarowno meszkarcy polskch regonow polozonych na wschod od Lubuskego wzdtuz Autostrady A 2 jak meszkarcy Rosj, Batorus oraz krajow zachodnej Europy. Odborcy z tego segmentu ch^tne odwedza. najwaznejsze atrakcje turystyczne regonu tak zwane,,must see". Moga^ on takze powrocc do Lubuskego jesl uzyskaja. nformacj^ o nnych, znacza^cych atrakcjach z wojewodztwa. Profl demografczny Turysc Polsk Europy zameszkuja,cy tereny wzdtuz autostrady A 2 Pozom dochodow: sredn wysok Wybrane atrakcje Najlepej wypromowane najslnej dzalaja^ce na turystyczne wyobrazne atrakcje w regone: Fgura Jezusa Krola Wszechswata w Swebodzne, Park Muzakowsk, Lagow, Park Narodowy,,Ujsce Warty", Runy Twerdzy Kostrzyn. Turysta wypoczynkowy Motywacje przyczyny przyjazdu Profl demografczny Wybrane atrakcje turystyczne W przecwehstwe do turystow z segmentu kulturowego, przyrodnczego aktywnego, motywacjq. dla tej grupy ne sa. atrakcje wpsuja.ce s^ w zasad 3E, a mejsca typowego wypoczynku letnego (3S). Nad lcznym jezoram w regone b^da. poszukwac ka^pelsk, paszczystych paz oraz mejsc rekreacj, ne wymagaja,cych speq'alstycznego przygotowana np. wypozyczaln rowerow wodnych. Turysc c be_da, w znacznej merze pochodzc z regonu lub regonow sa_sednch, a ch aktywnosc be.dze podlegac duzej sezonowosc uzaleznenu od pogody. W we.kszosc meszkancy regonu Wyksztatcene: peten przekroj spoteczny Wek: peten przekroj spoteczny z przewaga, ludz modych Pozom dochodow: sredn ponzej srednej Plaze ka.pelska nad jezoram np. J. Lgnsko, Lubkowske, Gryzynske, -Lagowske, Dtuge, Slawske.

17 Lubusfce Wnosfe refcomendacje Program Rozwoju Lubusbej Turysyh do 2O2O rofcu. Cz. audytowo-anallyczna Pommo wzrostu lczby turystow odwedzajajych lubuske w analzowanym okrese 0 okoto 5% (z w roku 2006 do w roku 202), mozna zauwazyc skrocene dtugosc trwana pobytu turystycznego w regone z 2,2 do okoto 2 dn w uje,cu srednm. W efekce losc udzelonych noclegow w roku pozostata na nemal nezmenonym pozome wynosta okoto,3 mln. W celu poprawy tego wymaru, ktory przeklada se^ wprost na efekt ekonomczny funkcjonowana gospodark turystycznej w regone nalezy podja,c zaplanowane dzatana zach^cajqce turystow do dtuzszych pobytow w regone. Rekomenduje se. podj^ce klku nezbe.dnych krokow, ktore moga, znacza^co wptynqc na wzrost tej lczby: przygotowane atrakcyjnych rynkowo ofert produktow turystycznych zgodnych z preferencjam potencjalnych turystow, wsparce przedse.borstw turystycznych, a w szczegolnosc bur turystyk przyjazdowej w procese kreacj komercjalzacj ofert, promocja oferty turystycznej regonu na rynkach docelowych, profesjonalna welopozomowa nformacja turystyczna swadczona goscom przebywaja^cym w regone, stworzene mozlwosc zakupu noclegow paketow turystycznych onlne na portalu turystycznym gromadza_cym catosc nformacj o atrakcyjnosc turystycznej regonu. Konecznym jest opracowane profesjonalnego planu dedykowanemu problematyce rozwoju produktow turystycznych w regone. Opsane powyzej segmenty odborcow pownny bye jednq. z podstaw opsu wa_zank markowych produktow turystycznych regonu. Szczegolna^ uwagq nalezy poswqcc takze kwest badah ruchu turystycznego w regone, dopero badana jakoscowe tego zjawska umozlwa^ przygotowane profesjonalnej segmentacj w oparcu o rzeczywsce obserwowany strumer turystow, a ne wyla^czne na wskazanach eksperckch. Przy kompozycj produktow turystycznych regonu warto wyodre.bnc te produkty, ktore maja. szanse, wypozycjonowac regon w swadomosc odborcow w kraju zagranca^. Pownny bye to produkty unkatowe na skale ogolnopolska^ w ramach ktorych mozlwe jest osa.gnqce pozycj ldera lub jednego z lderow w kraju. Warto pametac, ze coraz cze.scej zankac b^da. podzaty m^dzy turystam naleza_cym do poszczegolnych segmentow odborcow. Obecne o wyborze destynacj turystycznej decyduje jednoczesne klka powodow. Dlatego tez turysta jednego dna moze odwedzc atrakcje zwa^zane z poznawanem przyrody w regone, w kolejnych dnach jego uwagq przyca^gna. oferty z zakresu turystyk kulturowej. W przypadku komponowana docelowych ofert produktowych nalezy zatem da^zyc to tworzena welowajkowych ofert ta.cza.cych roznorodne formy tematy poznana, ktore okreslc mozna wspolnym manem turystyk 3E. Zaktada sq, ze turysta kulturowy moze bye zanteresowany tak rozlegtym tematam jak wno kuchna, mltara fortyfkacje, a podczas jednego wyjazdu turystycznego b^dze pragnat rownez odwedzc najwaznejsze atrakcje turystyk przyrodnczej czy nteresuja^cy go festwal. Rekomenduje s^ zatem kerowane tych samych komunkatow dotycza^cych ofert produktowych do roznych grup turystow, a to on sam wybora^ unkalnq. kompozycjq spetnaja_ca_ ch ndywdualne potrzeby. Z tego powodu warto postuzyc se. rangowanem atrakcyjnosc poszczegolnych ofert produktowych, wyberaja^c produkty turystyczne, ktore majq. szans^ bye woda.ce w skal kraju od tego czynnka uzaleznc cz^stotlwosc ch wystepowana w komunkatach marketngowych opsuja.cych atrakcyjnosc turystyczna. regonu. Regon posada unkatowq. w skal kraju rentq przygrancznego potozena, ktora moze zaowocowac znacznym odsetkem turystow z Nemec. W nedalekej przysztosc Nemcy moga, na nowo odkryc turystyczne lubuske. Warto zadbac o zbudowane wzerunku 76

18 Lubusfce Program Rozwoju Lubushej Turystyh do 202O rorju. Cz. audytowo-analtyczna regonu atrakcyjnego dla poszukuja_cych aktywnego wypoczynku lub poprawy zdrowa. W tym celu potrzebne jest przewartoscowane postrzegana regonu przez sa_sadow zza Odry z tanej destynacj zakupowo-ustugowej na regon o budza^cej emocje oferce turystycznej. Rekomenduje se. realzacj^ specjalnego programu budowy oferty turystycznej jej komunkacj skerowanej na turystow nemeckch Charafeterystyfca gfownych form turystyk z wyszczegolnenem rejonow os rod how turystycznych Turystyka jest nezwykle zlozona^ gate_za_ gospodark, gdyz obejmuje ogo* czynnosc zwa^zanych z nezarobkowym mgracjam, jake maja, mejsce pom^dzy regonam krajam. Turystyk^ grupowac mozna na wele kategor, w zaleznosc od przyj^tego kryterum podzalu. Zdecydowane najcze_scej przyjmowanym kryterum jest eel, jak przysweca osobom uczestncza_cym w ruchu turystycznym. W lteraturze przedmotu przyjeto s^ dzelc turystyk^ na nast^pujgce woda^ce rodzaje, ktore sq_ odzwercedlenem gtownego motywu keruja_cego turystam:. Turystyka poznawcza.. V. Turystyka kwalfkowana Turystyka zdrowotna Turystyka bznesowa V. Turystyka relgjna V. V. V. Turystyka wypoczynkowa Turystyka przygranczna tranzytowa Turystyka sentymentalna W ramach poszczegolnych rodzajow turystyk wskazanych powyzej, wymenc mozna wele roznych form (podrodzajow) aktywnosc turystycznej, ktore znacza^co s^ od sebe rozna_ sa_ podejmowane przez nne grupy odborcow. Ponzej opsano formy turystyk, charakterystyczne dla wojewodztwa lubuskego, wraz ze wskazantem mejsc obszarow, gdze formy te be.da_ najcze_scej realzowane przez osoby odwedzaja^ce regon.. Turystyka poznawcza (krajoznawcza) - glownym celem podrozy w ramach turystyk poznawczej jest odwedzene okreslonego obektu, mejsca, mejscowosc czy regonu. Domnuje w nej motyw poznawczy, ktory po^czony jest z celam edukacyjnym rekreacyjnym. W ramach turystyk poznawczej wskazac mozna wele roznych form, takch jak np. turystyka przyrodncza, kulturowa, kulnarna, eventowa, flmowa lub mltarna.. Turystyka przyrodncza - jej celem jest poznane bogactwa roznorodnosc srodowska przyrodnczego. Najcz^scej dotyczy ona mejsc wyste,powana przyrody nenaruszonej przez cztoweka, dlatego jej uprawane pokrywa s^ z lokalzacjq. obszarow cennych przyrodnczo, takch jak park narodowe krajobrazowe. Do turystyk przyrodnczej zalczyc mozna: brdwatchng 77

19 Lubusbe Program Rozwoju Lubushej Turystyk do 2O2O roftu. Cz. audytowo-analtyczna (turystyk^ ptasaj, geoturystyke,, foto-safar, wyceczk scezkam przyrodnczym, wyceczk wzdtuz jezor rzek. W wojewodztwe lubuskm, ze wzgle.du na najwyzsza. w kraju lesstosc wynosza_ca_ 49% powerzchn wojewodztwa, stotna^ forma^ turystyk moze bye sylwaturystyka czyl turystyka lesna. Wa_ze se, ona ze spe_dzanem wolnego czasu na terenach lesnych, poznawanem gatunkow drzew rosln oraz zberactwem runa lesnego np. grzybow jagod. Na obszarach lesnych, w mejscach do tego przeznaczonych, moze s^ takze rozwjac turystyka towecka. Lasy wojewodztwa lubuskego obftuja. bowem w zwerzyne_ towna,. W regone m.n. ma mejsce najw^ksze w Polsce rykowsko jelen, rozgrywaja.ce s$ na tzw. La_kach DobrosuJowskch w Gmne Bytnca. Obszar Parku Krajobrazowego,,tuk Muzakowa" stanow wyja_tkowy w skal kraju walor do rozwoju geoturystyk, czyl turystyk geologcznej. Wytyczona na jego terene scezka geoturystyczna,,dawna Kopalna Babna" jest przyktadem modelowego zagospodarowana na potrzeby turystyk, terenow naturalnych trudno doste_pnych dla cztoweka. Rejony osrodk turystyczne: a) Drawensk Park Narodowy b) Park Narodowy,,Ujsce Warty" c) Barlnecko-Gorzowsk Park Krajobrazowy d) Gryzynsk Park Krajobrazowy e) Krzeshsk Park Krajobrazowy f) tagowsko-sule_crsk Park Krajobrazowy g) Park Krajobrazowy,,Luk Muzakowa" - na jego terene znajduje s^ m.n. popularna wsrod turystow scezka geoturystyczna,,dawna Kopalna Babna" h) Park Krajobrazowy Ujsce Warty ) Przeme^ck Park Krajobrazowy j) Pszczewsk Park Krajobrazowy k) Rezerwat Przyrody,,Netoperek",,Netoperek " ) Obszary lesne (sylwaturystyka, turystyka towecka) Wnosfc rekomendacje Turystyka przyrodncza, a w szczegolnosc uprawana na terenach lesnych ma szans!;] zastnec na nemal catym obszarze wojewodztwa lubuskego. Warto stworzyc projekt S wykorzystana tego zasobu w sposob planowy poprzez zespolene atrakcyjnosc przyrodnczej np. dze^k realzacj pota.czeh szlakam rowerowym, budowy jakoscowej H matej nfrastruktury turystycznej, wspolne oznakowane, promocjq krzyzowa. (wzajemnaj ; * obszarow przyrodnczo cennych, zntegrowana. nformacjq turystyczna^ w sec nternet ne tylko. Wyja^tkowym waloram przyrodnczym, ktore moga^ stanowt;; unkalne m atrakcje turystyczne regonu 53. newa^tplwe: Park Krajobrazowy Ujsce Warty, Rezerwaty -* Przyrody,,Netoperek",,Netoperek ", Park Krajobrazowy,,Luk Muzakowa", Park Narodowy,,Ujsce Warty". To wtasne w tych mejscach warto rozpocza^c plotazowe

20 Lubustee Program Rozwoju Lubtshej Turystyfe do 2O2O rohu. Cz. audytowo-analtyczna dzatana maj3.ce na celu zbudowane secowego produktu turystycznego o atrakcyjnosc przyrodnczej. opartego Turystyka kulnarna - jest coraz cze_scej realzowana, forma^ turystk w naszym kraju. Od lat bardzo popularna wsrod amerykanow. Glownym celem podrozy jest poznane kuchn narodowych lub regonalnych (cusne toursm), che.c skosztowana dan przygotowanych w rozpoznawalnych restauracjach lub przez znanych szefow kuchn, odwedzny w mejscach produkcj znanych produktow kulnarnych czy tez trunkow. Charakterystyczna. dla Lubuskego odmana. turystyk kulnarnej be_dze enoturystyka. Rejony osrodk turystyczne (lczne swe_ta kulnarne): a) Gorzow Welkopolsk - Festwa! Brzmena Podnebena b) Kargowa - Swe.to Czekolady c) Osecznca - Swe.to Karpa d) Lubnewce - Swe_to Sandacza e) Lubszyn - Lubuske Modobrane f) Przytoczna - Swejo Pomdora g) Me,dzyrzecz - Besada na Zamku w Me_dzyrzeczu h) Bogdanec - Lubuske Sw^to Chleba ) Jennec Bogdanecke SwQto Peczonego Zemnaka j) Maszewo - Sw^to Peczonego Kurczaka k) Ochla (Muzeum Etnografczne) - m.n. Swejo modu lub,,dobre, smaczne, bo lubuske" ) Wschowa - Meszczansk Jarmark Produktow Tradycyjnych Enoturystyka - naczej turystyka wnarska lub wnna. Motywem podrozy jest che_c poznana regonu wnarskego, jak rownez procesu wnfkacj lub ch^c skosztowana gatunkow wn. Wazna^ rol^ odgrywa rownez odwedzane roznorodnych wnnc spotkana z wnarzam. Rejony osrodk turystyczne: a) Wnnce znajduja.ce se. na Lubuskm Szlaku Wna Modu - najwe_ksza ch losc zlokalzowana jest w okolcach Zelonej Gory m^dzy nnym sa, to: Wnnca Cantna w Mozowe, Wnnca Knga w Starej Ws (k. Nowej Sol), Wnnca na Lesnej Polane w Proczkach, Wnnca Mtosz z tazach, Wnnca Jula z Starym Kselne oraz neco dalej na polnoc wojewodztwa np. Wnnca w Paradyzu - Gosckowe, Palac Wnnca Merze_cn. b) Zelona Gora - mejsce, gdze odbywa se_ Wnobrane, czyl doroczne sw^to lubuskego wna; znajduje s^ tu jedyne w Polsce Muzeum Wna; sto tu

21 Lubushe», Program Rozwoju Lubushoj Turystyh do 2O20 rohu. Cz. audytowo-analtyczna 29 pos^zkow,,bachusk6w"2 oraz duzy pomnk Bachusa na starym mesce. _ W mesce znajduja, se. takze Wnne Wzgorza porosne.te wnorosla.. u Wnosfc rehomendacje y Uprawa wnorosl, wnfkacja kultura zwa^zana z wnarstwem sa_ slnym wyroznkam regonu, ktore moga^ pobudzac wyobrazne, turystow stanowc motywacje. do podrozy turystycznych do regonu. W newelu mejscach w kraju mozlwe jest zaobserwowane uprawy wna, uczestnczene w zborach degustacja trunku wytworzonego z mejscowych wnorosl. Atrakcyjnosc enoturystyk jest tym we_ksza, ze zanteresowane Jj wnem wedza o wne znaczapd rozwnqly se. w ostatnch latach wsrod Polakow. Wno jest takze neodzownym elementem kultury stotu. Dlatego rekomenduje se, stworzene jednego z kluczowych produktow turystycznych regonu w oparcu o enoturystyke. kuchne_. Bardzo dobrze rozwn^ta baza gastronomczna w pota_czenu z lcznym orygnalnym wydarzenam opartym o kulnara stanowa. nezb^dny fundament do zbudowana wyroznaja,cego w skal kraju produktu turystycznego. Produkt tak ma { szans^ wpsac s^ w trend rosna^cego zanteresowana kuchna, kulnaram, jako element m umozlwaja^cy poznane nepowtarzalnej specyfk regonu. Turystka kulturowa - nezwykle szeroke pojqce, pod ktorym kryja. se. podroze kerowane motywem poznana kultury materalnej lub nemateralnej, charakterystycznej dla danego regonu lub mejsca o stotnym znaczenu dla turysty. Ta forma turystyk realzowana jest gtowne w mastach, jako najwe^kszych osrodkach kultury, a takze na kulturowych szlakach tematycznych. Obejmuje rownez uczestnctwo w wydarzenach (turystyka eventowa). Rejony osrodk turystyczne: a) Mejscowosc, w ktorych znajduja^ se, koscoy zre_bowe (potencjal utworzena atrakcyjnego szlaku turystyk kulturowej obejmuja^cego ca\y regon) b) Szlak kamennych zabytkow dawnego prawa (Szlak Krzyzy Pokutnych) - mejscowosc polozone w poludnowej cze.sc wojewodztwa c) Wtnca - Park Drogowskazow Stupow Mlowych Cywlzacj, _ d) Zagan - tematyczne szlak kulturowe: Zagahsk Szlak Ksa_z^cy, Szlak Sladam J Johannesa Keplera e) Drezdenko - Park Kultur Swata j f) Lubnewce - Park Mtosc m. doktor Mchalny Wstockej g) Mejsca potozone na Szlaku Cysterskm f h) Mejsca na szlakach kulturowych LUBTUR:.,,Rza_dzone habtem" }J Stan na lstopada 203 r.,,zamk, dwory palace',,bunkry, tamy, mosty"