Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski

Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2011/2012 Tryb studiów Studia niestacjonarne Kod 4.7/1/102 Nazwa Autorzy ścieżki CZŁOWIEK W ZDROWIU I W CHOROBIE dr hab. prof. UWr Grażyna Dolińska-Zygmunt - kierownik dr Ryszard Poprawa, dr Krystyna Szmajke, dr Bianka Lewandowska, dr Alina Żurek Rok IV Semestr 7 Liczba godzin 135 Forma zajęć Tematyka zajęć i prowadzący Wykłady, konwersatoria Wprowadzenie do psychologii zdrowia (15 godz.) - wykład dr hab. prof. UWr Grażyna Dolińska-Zygmunt Wypalenie zawodowe mechanizmy i sposoby radzenia sobie (45 godz.) konwersatorium dr Agnieszka Widera-Wysoczańska Psychoonkologia (15 godz.) konwersatorium dr Alina Żurek Stres i radzenie sobie (30 godz.) konwersatorium dr Ryszard Poprawa Związki psychiki i ciała w kontekście zdrowia i choroby (30 godz.) konwersatorium dr Marta Kochan-Wójcik dr Ryszard Poprawa Wymagania wstępne Ukończony III rok Założenia i cele zapoznanie studentów z wiedzą teoretyczną, która określa kierunki badań empirycznych, działania praktyczne psychologów wobec ludzi zdrowych i chorych. Formy Wykład wprowadzający kończy się zaliczeniem bez oceny; pozostałe zajęcia kończą się zaliczeniem na ocenę na podstawie warunków opisanych w syllabusach. Jeżeli na blok przedmiotów składa się kilka zajęć w indeksie obok nazwy student wpisuje wszystkie 1

osoby prowadzące zajęcia. Oceną końcową jest średnia z uzyskanych przez studenta ocen cząstkowych, którą wpisuje wyznaczony prowadzący. Niezaliczenie jednych zajęć z bloku oznacza niezaliczenie całego bloku. Brak oceny z jednego (lub bloku przedmiotów) oznacza niedopuszczenie do egzaminu końcowego (16 punktów ECTS student uzyskuje po zaliczeniu wszystkich przedmiotów na ścieżce); Warunki Ścieżka edukacyjna kończy się egzaminem, który obejmuje materiał ze wszystkich przedmiotów (5 punktów ECTS student uzyskuje po pozytywnie zdanym egzaminie końcowym). obecność obowiązkowa; zwolnienie lekarskie w przypadku nieobecności; zaliczenie nieobecności przed kolejnymi zajęciami w godzinach konsultacji prowadzącego aktywność znajomość literatury przygotowywanie zadań domowych pozytywne zaliczenie prac cząstkowych obejmujących wiadomości z poszczególnych tematów pozytywne zaliczenie testu pisemnego obejmującego wiadomości z treści programowych całej ścieżki ECTS 16 punktów (oceny) + 5 punktów (egzamin) 2

Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2011/2012 Tryb studiów Studia niestacjonarne Kod 102 Nazwa Autor programu Rok WPROWADZENIE DO PSYCHOLOGII ZDROWIA dr hab. prof. UWr Grażyna Dolińska-Zygmunt IV Semestr 7 Liczba godzin 15 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Wykład dr hab. prof. UWr Grażyna Dolińska-Zygmunt Ukończony III rok Założenia i cele zapoznanie się z podstawowymi zagadnieniami w dziedzinie psychologii zdrowia, analiza psychologicznych korelatów zdrowia i choroby. Formy Zaliczenie Warunki obecność pozytywna ocena z testu ECTS 5 (student uzyskuje 5 punktów ECTS po pozytywnie zdanym egzaminie końcowym) Treści programowe: 1. Odmienne spojrzenia na wzajemne relacje fizycznego, psychicznego i duchowego wymiaru osoby w wybranych kontekstach kulturowych i teoretycznych. 2. Medycyna i paramedycyna wobec powiązań między życiem psychicznym jednostki i stanem jej organizmu. 3. Rozumienie choroby somatycznej na gruncie wybranych form psychoterapeutycznej pracy z ciałem: bioenergetyka, psychoterapia Gestalt, psychologia zorientowana na proces. 4. Myślenie potoczne o związkach psychiki i ciała. 5. Psychika a odporność. Uzdrawiające i destruktywne emocje. Psychoneuroimmunologia. 6. Zdrowie somatyczne a psychopatologia i patologia relacji międzyludzkich. Zaburzenia psychiczne w chorobach somatycznych. 7. Problemy somatopsychologiczne a stadia życia ludzkiego. 3

Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2011/2012 Tryb studiów Studia niestacjonarne Kod 102 Nazwa Autor programu Rok WYPALENIE ZAWODOWE, MECHANIZMY I SPOSOBY RADZENIA SOBIE dr Krystyna Szmajke IV Semestr 7 Liczba godzin 45 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Konwersatorium z elementami praktyki dr Krystyna Szmajke Brak Założenia i cele opanowanie wiedzy dotyczącej mechanizmów wypalenia zawodowego, zapoznanie się z metodą łagodzącą skutki zmęczenia współczucie, uaktualnienie wiedzy z zakresu prowadzenia badań naukowych, analizowania danych i interpretowania wyników. Formy Praca pisemna z przeprowadzonych samodzielnie badań z zakresu wypalenia zawodowego Warunki obecność, aktywność, pozytywna ocena z pracy pisemnej. ECTS 5 Treści programowe: 1. Modele wypalenia zawodowego. 2. Mechanizmy wypalenia zawodowego w kontekście społecznej psychologii poznawczej, teoria równości a wypalenie zawodowe. 3. Generowanie pomysłów badawczych w zakresie wypalenia zawodowego. 4. Realizacja badań w wybranych modelach teoretycznych wypalenia zawodowego. 4

Literatura obowiązkowa Literatura uzupełniająca Dobrzańska Socha K. (1997). Wspieranie wspierających, w: D. Kubacka Jasiecka, H. Lipowska Teutsch H. (red.). Oblicza kryzysu psychologicznego i pracy interwencyjnej. Biblioteka Towarzystwa Interwencji Kryzysowej Nr 1. Kraków : Wydawnictwo ALL. Fengler J. (2000). Pomaganie męczy, wypalenie w pracy zawodowej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne ( R. 2; 5; 8; 10; 14; 18; 19; 19; 20 ) Sęk H. (2000). Uwarunkowania i mechanizmy wypalenia zawodowego w modelu społecznej psychologii poznawczej, w: H. Sęk (red.), Wypalenie zawodowe. Przyczyny, mechanizmy, zapobiegania. Warszawa: PWN. Sęk H. (2001). Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar. 5

Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2011/2012 Tryb studiów Studia niestacjonarne Kod 102 Nazwa PSYCHOONKOLOGIA Autor programu Rok dr Alina Żurek IV Semestr 7 Liczba godzin 15 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Konwersatorium z elementami praktyki dr Alina Żurek Ukończony III rok Założenia i cele Formy Zapoznanie się z problematyką psychoonkologiczną, rolą psychologa w pracy z pacjentem onkologicznym i jego rodziną Ocena Warunki ECTS 2 Obecność, Wywiązywanie się z zadań zleconych przez prowadzącego na kolejne zajęcia ustne zaliczenie obowiązującej i uzupełniającej literatury, pozytywna ocena z pisemnego kolokwium. Treści programowe: 1. Zarys problematyki psychoonkologicznej. 2. Psychologia zdrowia w psychoonkologii. 3. Uwarunkowania zachorowania na raka. 4. Psychospołeczne następstwa choroby nowotworowej. 5. Zachowania i przeżycia chorego wobec własnej choroby. 6. Psychologiczne fazy przyswajania niekorzystnych wiadomości. 7. Problem lęku w przebiegu chorób nowotworowych. 8. Problem bólu w przebiegu chorób nowotworowych. 9. Psycholog wobec problemów egzystencjalnych i cierpienia chorego (pytania o sens: choroby, cierpienia). 10. Psychologiczna problematyka relacji lekarz pacjent onkologiczny. 11. Przekazywanie informacji o chorobie nowotworowej choremu i jego rodzinie. 12. Pomoc psychologiczna pacjentowi umierającemu. 13. Pomoc psychologiczna rodzinie osoby umierającej. 14. Pomoc psychologa w przeżywaniu żałoby. 6

Literatura obowiązkowa Literatura uzupełniająca Heszen I., Sęk H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa: PWN, rozd. 18. Sęk H. (red. 2008). Psychologia kliniczna. Warszawa: PWN, rozd. 11. Makowska H. (2001). Informowanie pacjenta przez lekarza. Czy ludzie chorzy chcą wiedzieć wszystko o tym, co im zagraża? W: red. G. Dolińska- Zygmunt, Podstawy psychologii zdrowia. Wrocław: Wyd. UWr. Kubler Ross E. (1979). Rozmowy o śmierci i umieraniu. Warszawa: Inst. Wyd. PAX. De Walden-Gałuszka K. (1992). Wybrane zagadnienia psychoonkologii i psychotanatologii. Gdańsk: Wyd. UG. Dolińska-Zygmunt G. (2001). Psychologiczne aspekty chorób nowotworowych. W: red. G. Dolińska-Zygmunt, Podstawy psychologii zdrowia. Wrocław: Wyd. UWr, s. 209-225. Turuk-Nowakowska T. (1990). Postępowanie psychologa w chorobach nowotworowych. W: red. I. Heszen-Niejodek, Rola psychologa w diagnostyce i leczeniu chorób somatycznych. Warszawa: PZWL. Lis-Turlejska M. (1989). Problematyka przeżywania żałoby w psychologii klinicznej. Przegląd Psychologiczny, 3. Kosiak W. (1981). Nastawienia wobec informacji o własnej chorobie jako forma redukowania lęku. Zeszyty Naukowe UJ, 1 nn. Widera-Wysoczańska A. (2001). Psychologiczne aspekty rozmowy lekarza z pacjentem umierającym i jego rodziną. W: red. G. Dolińska-Zygmunt, Podstawy psychologii zdrowia. Wrocław: Wyd. UWr, s. 315-330. Kopoczyńska-Tyszko A. (1984). Reakcje emocjonalne osób z chorobą nowotworową w porównaniu z reakcjami innych chorych somatycznie. Zeszyty Naukowe UJ, 1. Świrydowicz, T. (1999). Psychologiczne aspekty przekazywania pacjentowi niepomyślnych informacji. Medycyna Wieku Rozwojowego, t. III, 2, s. 31-41. Świrydowicz T. (2002). Działalność psychologa w opiece paliatywnej. W: Cierpiałkowska L., Sek H. (red.) (2001). Psychologia kliniczna i psychologia zdrowia. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora. Salmon P. (2002). Psychologia w medycynie. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. De Walden-Gałuszka K. (1996). U kresu. Gdańsk: Wydawnictwo: MaKmed. Ogryzko-Wiewiórkowska M. (1999). Rodzina i śmierć. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu M. Curie-Skłodowskiej. Gałuszka M. (red). Umierać bez lęku. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Gałuszka M., Szewczyk K. (red.) (2002). Narodziny i śmierć. Warszawa, Łódź: Wydawnictwo Naukowe PWN. Gordon T. (1999). Pacjent jako partner. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX. Wandrasz M.(1998). Religijność a postawa wobec choroby. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL. Wirsching M.(1994). Wokół raka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Lambley P. (1995). Psychologia raka. Warszawa: KiW. Kubacka-Jasiecka D., Łosiak W. (red. 1999). Zmagając się z chorobą nowotworową. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pietrzyk A. (2007).Ta choroba w rodzinie. Psycholog o raku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza IMPULS. Psychologia i medycyna - wspólne obszary zainteresowań. Warszawa: Vizja Press &IT. Sędek G. (1991). Jak ludzie radzą sobie z sytuacjami, na które nie ma rady? W: red. M. Kofta, T. Szutrowa, Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa: PWN. Zagajewska D. (1984). Przegląd publikacji na temat psychologicznych aspektów choroby nowotworowej. Zeszyty Naukowe UJ, 1. Zakrzewska T. (1989). Psychospołeczne czynniki zachorowania na raka przegląd badań. Przegląd Psychologiczny,4. 7

Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2011/2012 Tryb studiów Studia niestacjonarne Kod 102 Nazwa STRES I RADZENIE SOBIE Autor programu Rok dr Ryszard Poprawa IV Semestr 7 Liczba godzin 30 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Konwersatorium dr Ryszard Poprawa Ukończony III rok Założenia i cele Formy Ocena Zapoznanie z koncepcjami teoretycznymi stresu i radzenia sobie z nim. Analiza przyczyn, przebiegu, skutków stresu oraz procesu radzenia sobie z nim. Zaburzenia związane ze stresem. Rozpoznanie zasobów radzenia sobie ze stresem i mechanizmów ich działania. Warunki obecność i ocena aktywności pozytywna ocena z kolokwiów dotyczących znajomość literatury obowiązkowej opracowanie mini prezentacji lub warsztatu ECTS 4 Treści programowe: 1. Koncepcje teoretyczne stresu: stres jako reakcja i stan (fizjologiczne i psychologiczne koncepcje stresu); stres jako sytuacja trudna, wydarzenie życiowe; stres jako transakcja i kognitywno-emocjonalny proces; stres a zachowanie zasobów. 2. Stres subiektywny czy obiektywny? Rola procesów oceny poznawczej i emocji w stresie. 3. Przebieg reakcji stresowej. Proces stresu i radzenie sobie. Strategie radzenia sobie ze stresem a mechanizmy obronne. 8

4. Style radzenia sobie. 5. Skutki stresu i koszty radzenia sobie: Krytyczne wydarzenia życiowe. Zespół zaburzeń po stresie urazowym (PTSD). Zespół ostrego stresu. Wyuczona bezradność. Wypalenie zawodowe. 6. Cele i efektywność radzenia sobie ze stresem. Uwarunkowania dobrostanu i szczęścia. 7. Odporność na stres i zasoby radzenia sobie ze stresem (potencjały zdrowia i szczęścia): wsparcie społeczne, poczucie kontroli, poczucie samoskuteczności, optymizm, poczucie humoru, rola temperamentu w stresie, asertywność, umiejętności samokontroli i siła woli, umiejętność emocjonalnej ekspresji i otwartość, twardość, poczucie koherencji, zjawisko przepływu, proaktywność w radzeniu sobie ze stresem, i in. 8. Podatność na stres i udział procesów stresu i radzenia sobie w kształtowaniu zdrowia i rozwoju człowieka (m.in. wzór zachowania A, C i D - negatywna emocjonalność, temperamentalne czynniki ryzyka, stres a zachowania nałogowe). 9. Metody pomiaru stresu, radzenia sobie oraz zasobów. 10. Metody zwalczania stresu (treningi asertywności, relaksacji, autogenny, desensytyzacji, restrukturyzacja poznawcza terapia racjonalno-emotywna, medytacja). Literatura obowiązkowa Literatura uzupełniająca Carson,R.C., Butcher,J.N., Mineka,S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk: GWP (t. 1, roz.4: Stres i zaburzenia przystosowania, s.195-250). Heszen, I., Sęk, H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (roz.9: Zdrowie i choroba w paradygmacie stresu psychologicznego, s.141-159; roz.10: Psychologiczno-społeczny kontekst zdrowia i choroby, s.160-176) Heszen, I., Sęk, H. (2008). Zdrowie i stres. [W:] J.Strelau, D.Doliński (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t.2 (roz.19.3: Stres psychologiczny i jego przezwyciężanie, roz.19.4: Stres a zdrowie, s.701-734). Gdańsk: GWP. Hobfoll, S.E. (2006). Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (roz.3: Teoria zachowania zasobów. Reguły i implikacje, s.67-103). Grzegołowska-Klarkowska, H. (2001). Samoobrona przez samooszukiwanie się (s.176-198). [w:] M.Kofta, T.Szustrowa [red.], Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN. Łosiak, W. (2007). Natura stresu. Spojrzenie z perspektywy ewolucyjnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. (roz. 1: Natura stresu, s.11-40; Zakończenie, s.163-166) Ogińska-Bulik, N., Juczyński, Z. (2008). Osobowość, stres a zdrowie. Warszawa: Difin. (roz.2: Stres i radzenie sobie a zdrowie, s.45-93; roz.3: Właściwości osobowości sprzyjające chorobie, s.94-133; roz.4:właściwości osobowości sprzyjające zdrowiu, s.134-172) Poprawa, R. (2001). Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem. [W:] G.Dolińska-Zygmunt. Podstawy psychologii zdrowia (s.103-141). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. Sędek, G. (2001) Jak ludzie radzą sobie z sytuacjami, na które nie ma rady? [w:] M.Kofta, T.Szustrowa (red.), Złudzenia, które pozwalają żyć (s.226-248). Warszawa: Wyd.Nauk. PWN. Antonovsky A. (1997). Poczucie koherencji jako determinanta zdrowia (s.206-231). [w:] I.Heszen-Niejodek, H.Sęk [red.], Psychologia zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Bishop, G.D. (2000). Psychologia zdrowia. Wrocław: Wydawnictwo ASTRUM. (roz.6. Stres i choroby, s.175-211; roz.7. Jak sobie radzić ze stresem, s.212-248). Everly, G.S., Rosenfeld, R. (1992). Stres. Przyczyny, terapia i autoterapia. Warszawa: PWN. Franken, R.E. (2005). Psychologia motywacji. Gdańsk: GWP (roz.9: Emocje i stres a zdrowie, s.311-352; roz.10: Emocje niespójne z celem 9

(negatywne), s.353-392; roz.11: Emocje spójne z celem (pozytywne), s.393-428; roz.13: Potrzeba sprawowania kontroli, doskonalenia się oraz poczucia własnej wartości, s.461-489; roz.14: Samoregulacja motywacji, s.490-525). Friedman, H.S.(2003). Uzdrawiająca osobowość. Gdańsk: GWP (roz.4: Negatywne emocje a zdrowie, s.63-74; roz.5: Osobowość podatna na choroby, s.75-117; roz.6: Osobowość, która nie poddaje się chorobie: osobowość samouzdrawiająca, s.119-151; roz.8: Osiąganie homeostazy: kształtowanie osobowości samouzdrawiającej, s.181-233). Heszen-Niejodek I. (2000). Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie, [w:] J.Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3 (roz.56, s.465-492). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Kofta, M. (2001). Poczucie kontroli, złudzenia na temat siebie, a adaptacja psychologiczna. [W:] M.Kofta, T.Szustrowa (red.), Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Lis-Turlejska M. (2002). Stres traumatyczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak. Martin, P. (2000). Umysł, który szkodzi. Mózg, zachowanie, odporność i choroba. Poznań: DW REBIS (roz.5: Demon stresu; roz.6: Inni ludzie; roz.8: Z bólem serca; roz.9: Umysł raka). Makowska, H., Poprawa, R. (2001). Radzenie sobie ze stresem w procesie budowania zdrowia. [W:] G.Dolińska-Zygmunt. Podstawy psychologii zdrowia (s.71-102). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. Pennebaker, J.W. (2001). Otwórz się. Uzdrawiająca siła wyrażania emocji. Poznań: Media Rodzina. (roz.2: Powstrzymywanie się zagrożeniem dla zdrowia; roz.6: Jak szybciej radzić sobie z problemami; roz.10: Osobowość zahamowana.) Pasikowski, T. (2000). Stres i zdrowie. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora (roz.2 Kategoria zasobów w modelu salutogenetycznym, s34-57). Salovey,P., Mayer,J.D., Caruso,D. (2004). Pozytywna psychologia inteligencji emocjonalnej. [W:] J.Czapiński (red.), Psychologia pozytywna (s.380-398). Warszawa: PWN. Seligman, M.E.P. (1993). Optymizmu można się nauczyć. Poznań: Media of Poznań (cz.i: Poszukiwanie, s.13-143; roz.7: Dzieci i rodzice. Geneza optymizmu, s.179-205; roz.10: Zdrowie, s.253-279). Sęk,H. (2001). Salutogeneza i funkcjonalne właściwości poczucia koherencji. [W:] H.Sęk, T.Pasikowski (red.). Zdrowie stres zasoby. O znaczeniu poczucia koherencji dla zdrowia (s23-42). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora. Sęk, H. (2001). Stres krytycznych wydarzeń życiowych. [W:] H.Sęk, T.Pasikowski (red.), Zdrowie stres zasoby. O znaczeniu poczucia koherencji dla zdrowia (s.13-22). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora. Sęk, H., Cieślak, R. (2004) Wsparcie społeczne sposoby definiowania, rodzaje i źródła wsparcia, wybrane koncepcje teoretyczne (s.11-28). [W:] H.Sęk, R. Cieślak, (red.). Wsparcie społeczne, stres i zdrowie. Warszawa: PWN. Schwarzer, R., Taubert, S. (1999). Radzenie sobie ze stresem: Wymiary i procesy. Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna, 17, 72-92. Sheridan C.L., Radmacher S.A. (1998). Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia. Warszawa: IPZ PTP (roz.7.stres a zdrowie, s.205-239). Strelau, J. (2001). Psychologia temperamentu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (roz.7.2.temperament jako moderator zjawisk związanych ze stresem, s.390-423). Terelak J.F. (2001). Psychologia stresu. Warszawa: Branta (roz.1: Koncepcje stresu, s.17-112; roz.2.3: Psychologiczne czynniki stresu, s.185-213; 2.4: Socjologiczne czynniki stresu, s.213-227; roz.3.1: Model reakcji na stres, s.228-233; roz.3.3: Reakcje na stres chroniczny, s.278-321; roz.4: Odporność na stres i radzenie sobie ze stresem, s. 322-420). 10

Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2011/2012 Tryb studiów Studia niestacjonarne Kod 102 Nazwa Autor programu Rok ZWIĄZKI PSYCHIKI I CIAŁA W KONTEKŚCIE ZDROWIA I CHOROBY dr Bianka Lewandowska IV Semestr 7 Liczba godzin 30 Forma zajęć Prowadzący Wymagania wstępne Konwersatorium dr Bianka Lewandowska Ukończony III rok Założenia i cele Formy Ćwiczenia mają na celu: analizowanie powiązań między życiem psychicznym jednostki i stanem jej organizmu jako problemu ujmowanego z różnych perspektyw i, tym samym, ukazanie szerokich związków psychologii zdrowia z wieloma innymi nurtami i koncepcjami Ocena generowanie w trakcie dyskusji i refleksji twórczego stosunku słuchaczy do omawianych zagadnień, przygotowanie ich do podejmowania samodzielnych poszukiwań teoretycznych i empirycznych w omawianym zakresie Warunki obecność aktywność pozytywna ocena kolokwium przygotowanie ustnej prezentacji ECTS 4 Treści programowe: 1. Odmienne spojrzenia na wzajemne relacje fizycznego, psychicznego i duchowego wymiaru osoby w wybranych kontekstach kulturowych i teoretycznych. 2. Medycyna i paramedycyna wobec powiązań między życiem psychicznym jednostki i stanem jej organizmu. 3. Rozumienie choroby somatycznej na gruncie wybranych form psychoterapeutycznej pracy z ciałem: bioenergetyka, psychoterapia Gestalt, psychologia zorientowana na proces. 4. Myślenie potoczne o związkach psychiki i ciała. 11

5. Psychika a odporność. Uzdrawiające i destruktywne emocje. Psychoneuroimmunologia. 6. Zdrowie somatyczne a psychopatologia i patologia relacji międzyludzkich. Zaburzenia psychiczne w chorobach somatycznych. 7. Problemy somatopsychologiczne a stadia życia ludzkiego. 12