Strategie inwestowania w opcje Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego
Agenda: Opcje giełdowe Zabezpieczenie portfela Spekulacja Strategie opcyjne 2
Opcje giełdowe 3
Co to jest opcja? OPCJA JAK POLISA Zabezpieczenie portfela inwestycyjnego - Nabywamy opcje aby zabezpieczyć portfel przed nagłymi zmianami kursów (akcji, indeksów, walut) pozbywamy się nieporządanego ryzyka. - Podobnie jak z polisą ubezpieczeniową wybieramy poziom zabezbieczenia i termin, w którym chcemy być chronieni. - Za opcję (polisę) płacimy premię (cena opcji), czyli analogiczną składkę ubezpieczeniową. - Im większe zabezpieczenie czy dłuższy termin, tym większa premia. - Wystawiając opcje (sprzedając) zachowujemy się jak firma ubezpieczeniowa bierzemy na siebie ryzyko nabywcy. 4
KONTRAKT OPCYJNY (1) Język opcji Opcja kupna (Call) - Prawo do nabycia aktywu* po ustalonej cenie w określonym terminie Opcja sprzedaży (Put) - Prawo do sprzedaży aktywu* po ustalonej cenie w określonym terminie *Na GPW opcje rozliczane są pieniężnie, bez fizycznej dostawy instrumentu bazowego 5
KONTRAKT OPCYJNY (2) Język opcji NABYWCA opcji - Nabywa PRAWO do żądania od WYSTAWCY kupna lub sprzedaży aktywu w terminie wykonania - Przy rozliczeniu pieniężnym (GPW) nabywa prawo do zażądania od WYSTAWCY zapłaty kwoty rozliczenia, - Płaci WYSTAWCY premię opcyjną, - Pozbywa się niepożądanego ryzyka finansowego. WYSTAWCA opcji - ZOBOWIĄZUJE się dostawy do lub odkupienia od NABYWCY aktywu w terminie wykonania - GPW: zobowiązanie się do zapłaty dla NABYWCY w terminie wykonania opcji kwoty rozliczenia, - Otrzymuje premię opcyjną, - Przejmuje ryzyko NABYWCY. 6
Podstawowe strategie inwestycyjne CHARAKTERYSTYKA ZYSKU/RYZYKA (2) INSTRUMENT BAZOWY (UNDERLYING) ZYSK (+) (y) Pozycja długa z 99,00 pkt. + 1 + 1-1 99,00 + 1 (x) STRATA (-) Pozycja krótka z 99,00 pkt. 7
Podstawowe strategie inwestycyjne CHARAKTERYSTYKA ZYSKU/RYZYKA (3) Oś (x) kurs instrumentu bazowego Oś (y) zysk/strata pozycji Potencjalny zysk/strata każdej pozycji jest nieograniczony* Korelacja pomiędzy ruchem instrumentu bazowego a zyskiem/stratą = 1 do 1 *wartość instrumentu bazowego nie może zejść poniżej zera, więc teoretycznie potencjalny zysk/strata jest ograniczony po stronie spadku. 8
Podstawowe strategie inwestycyjne CHARAKTERYSTYKA ZYSKU/RYZYKA (4) OPCJA KUPNA (CALL) ZYSK (+) kurs wykonania Długa opcja kupna - Kurs wykonania = 100 pkt. - Premia = 2,60 pkt. 100 strata maksymalna - 2,60 pkt. (102,60) STRATA (-) punkt opłacalności 9
Podstawowe strategie inwestycyjne CHARAKTERYSTYKA ZYSKU/RYZYKA (5) Niesymetryczny profil wypłaty Instrument bazowy < 100 pkt. opcja jest OTM i nie zostaje wykonana. Strata = zapłacona premia = 2,60 pkt. Instrument bazowy > 100 pkt. opcja jest ITM i zostaje wykonana. Zysk = Kurs rozliczeniowy kurs wykonania zapłacona premia Instrument bazowy = 102,60 pkt. (punkt opłacalności) 10
Podstawowe strategie inwestycyjne CHARAKTERYSTYKA ZYSKU/RYZYKA (10) OPCJA SPRZEDAŻY (PUT) ZYSK (+) Długa opcja sprzedaży: - Kurs wykonania = 100 pkt. - Premia = 3,00 pkt. kurs wykonania 100 strata maksymalna - 3,00 pkt. (97,00) STRATA (-) punkt opłacalności 11
Podstawowe strategie inwestycyjne CHARAKTERYSTYKA ZYSKU/RYZYKA (11) Niesymetryczny profil wypłaty Instrument bazowy > 100 pkt. opcja jest OTM i nie zostaje wykonana. Strata = zapłacona premia = 3,00 pkt. Instrument bazowy < 100 pkt. opcja jest ITM i zostaje wykonana. Zysk = kurs wykonania kurs rozliczeniowy zapłacona premia Instrument bazowy = 97,00 pkt. (punkt opłacalności) 12
Cena Opcji (Premia) Wartość instrumentu bazowego Kurs wykonania opcji Zmienność implikowana Termin wygaśnięcia Stopa wolna od ryzyka Stopa dywidendy BLACK / SCHOLES PREMIA 13
Zabezpieczenie portfela 14
Zabezpieczenie portfela Przykład: Data: 15 czerwca (poniedziałek) Wartość portfela akcji: 25.000 PLN, Portfel akcji wysoko skorelowany z portfelem indeksu WIG20 (β = 1) Prognozujemy, że w ciągu 5 dni mogą nastąpić spadki na rynku w efekcie publikacji ważnego wskaźnika ekonomicznego, Zabezpieczamy portfel akcji przed spadkiem jego wartości. Możliwe strategie zabezpieczające: Wystawienie kontraktu na WIG20 Nabycie opcji sprzedaży na WIG20 - zakładamy, że data w dniu tworzenia strategii to 15 czerwca a opcja, którą nabywamy jest opcją wygasającą 19 czerwca. 15
Zabezpieczenie portfela Transakcja zabezpieczająca: Nabywamy jedną opcję sprzedaży z kursem wykonania 2.500 oraz czerwcowym terminem wygaśnięcia, (1 opcja x 2.500 pkt. x 10 PLN = 25.000 PLN), Zakładając zmienność 14,5%, stopa dywidendy 0% i stopa wolna od ryzyka 1,95% wartość jednej opcji sprzedaży to 15,02 pkt., 15,02 pkt. x 10 PLN x 1 opcja = 150,20 PLN 150,20 PLN stanowi koszt naszego zabezpieczenia 16
Nabyta Opcja Sprzedaży ZYSK (+) Opcja sprzedaży z kursem wykonania 2.500 Portfel -150,20 zł 2.500 WIG20 STRATA (-) 17
Scenariusz 1 WIG20: 2.350 pkt. Data: 19 czerwca Zabezpieczenie portfela Portfel: 2.350 pkt. x 10 PLN = 23.500 PLN (-1.500 PLN) Opcje: Kurs rozliczeniowy: 2.500 pkt. 2.350 pkt. = 150 pkt. 1 opcja x 150 pkt. x 10 PLN = 1.500 PLN 150,20 PLN (Premia) = +1.349,80 PLN -1.500 PLN + 1.349,80 PLN = -150,20 PLN -150,20 PLN to premia, którą zapłaciliśmy za opcje 18
Scenariusz 2 WIG20: 2.600 pkt. Data: 19 czerwca Zabezpieczenie portfela Portfel: 2.600 pkt. x 10 PLN = 26.000 PLN (+1.000 PLN) Opcje: Nie wykonane, strata premii = -150,20 PLN -150,20 PLN + 1.000 PLN = +849,80 PLN Zastosowanie opcji pozwala osiągnąć zysk w przypadku wzrostu indeksu WIG20!!! 19
Spekulacja 20
Spekulacja Inwestorzy mogą przeprowadzać transakcje spekulacyjne w celu wykorzystania zmian w indeksie WIG20 na skutek wydarzeń ekonomiczno-gospodarczych, Nabywając opcje na WIG20 zarabiamy w efekcie zmiany wartości indeksu. Różne terminy wygaśnięcia pozwalają dobrać odpowiedni profil wypłaty/ryzyka, Opcje z krótszym terminem wygaśnięcia są tańsze i bardziej wrażliwe na zmiany wartości indeksu WIG20. 21
Spekulacja Przykład przewidywany wzrost indeksu WIG20 Założenia: Data: 15 czerwca WIG20: 2.500 pkt. Czerwcowa opcja kupna (CALL) z kursem wykonania 2.500: Zmienność: 14,50% Stopa Dywidendy: 0% Stopa Wolna od Ryzyka: 1,95% Data Wygaśnięcia: 19 czerwca (5 dni) Wartość Opcji Kupna: 15,56 pkt. x 10 PLN = 155,60 PLN Płacimy tylko 155,60 PLN, aby móc wykorzystać wzrost indeksu WIG20 22
Spekulacja 19 czerwca Jeżeli WIG20 kończy sesję na poziomie 2.600 pkt.: Czerwcowa Opcja Kupna (CALL) z kursem wykonania 2.500: Kurs Rozliczeniowy: 2.600 pkt. 2.500 pkt. = 100 pkt. x 10 PLN = 1.000 PLN Zysk: 1.000 PLN 155,60 PLN = + 844,40 PLN Stopa zwrotu = + 543% 23
Spekulacja ZYSK (+) Kurs Wykonania = 2.500-15,56 pkt. WIG20 STRATA (-) 24
Spekulacja ZYSK (+) Kurs Wykonania = 2.500 (+84,44 pkt.) WIG20 Kurs rozliczeniowy = 2.600 STRATA (-) 25
Spekulacja 19 czerwca Jeżeli błędnie przewidzieliśmy ruch indeksu i WIG20 bije rekordy spadkowe: Czerwcowa Opcja Kupna (CALL) z kursem wykonania 2.500: Wartość = 0, nie ma rozliczenia Nasza strata: - 155,60 PLN Niesymetryczny profil wypłaty 26
Strategie 27
Strategia Budowanie Strategii Kombinacja dwóch lub większej liczby pozycji w opcjach, stosowana w zależności od przewidywanych zmian notowań instrumentu bazowego. Podstawowa Strategia Bull Spread (Długi Call Spread) 28
Bull Spread Długi Call Spread Właściwości: Bull Call Spread jest nastawiony na wzrost wartości instrumentu bazowego. Ograniczone ryzyko, ograniczony zysk Nabycie opcji kupna ATM na Indeks WIG20. Wystawienie opcji kupna Indeksu WIG20, z tym samym terminem wygaśnięcia, ale z wyższym kursem wykonania. Wystawiając drugą opcję obniżamy koszt naszego założenia, ale ograniczamy potencjalny zysk. Jak wybrać kursy wykonania??? 29
Analiza techniczna 30
Kurs WIG20 = 2500 Budowa Call Spread Poziom wsparcia: 2.500 Poziom oporu WIG20: 2.550 Wybieramy kursy wykonania, w rejonach uznanych przez nas za wsparcie i opór: 2.500 i 2.550 Call Spread: 2.500/2.550 31
Nabycie Call Spread (Bull Spread) (T) Dzień zawarcia transakcji na opcjach WIG20 2.500 pkt. Oczekiwania WZROST wartości indeksu WIG20 Decyzja NABYCIE OPCJI KUPNA (CALL) WYSTAWIENIE OPCJI KUPNA (CALL) Kursy wykonania (X, Y) 2.500 pkt., 2.550 pkt. Premia 44,20 pkt. 23,50 pkt. = 20,70 pkt. (207 zł) 32
PROFIL WYPŁATY: NABYTY CALL SPREAD ZYSK (+) +29,3 pkt. (+293 zł) -20,7 pkt. (-207 zł) 2.500 (X) 2.550 (Y) WIG20 STRATA (-) 2.520,70 - Punkt Opłacalności 33
Call czy Call Spread? WIG20 2.500 2.510 2.520 2.530 2.540 2.550 2.560 2.570 2.500 Call - 442 zł - 342 zł - 242 zł - 142 zł - 42 zł + 58 zł + 158 zł + 258 zł 2.500/2.550 Call Spread 800 zł - 207 zł - 107 zł - 7 zł + 93 zł + 193 zł + 293 zł + 293 zł + 293 zł 600 zł 400 zł 200 zł 0 zł 2480 2490 2500 2510 2520 2530 2540 2550 2560 2570 2580 2590 2600 2.500 Call 2.500/2.550-200 zł -400 zł -600 zł 34
Wszystkie ww. obliczenia wykonane za pomocą aplikacji dostępnej tutaj: http://pochodne.gpw.pl/?page=narzedzia ARKUSZ DO OBLICZANIA WARTOŚCI OPCJI 35
36
Dziękuję 37
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA ul. Książęca 4, 00-498 Warszawa tel. (022) 628 32 32, fax (022) 628 17 54, 537 77 90 gielda@gpw.pl 38