Kontrakty terminowe w teorii i praktyce. Marcin Kwaśniewski Dział Rynku Terminowego

Transkrypt

1 Kontrakty terminowe w teorii i praktyce Marcin Kwaśniewski Dział Rynku Terminowego

2 Czym jest kontrakt terminowy? Kontrakt to umowa między 2 stronami Nabywca/sprzedawca zobowiązuje się do kupna/sprzedaży w określonym momencie w przyszłości danego instrumentu bazowego po z góry określonej cenie

3 Kontrakt naśladuje cenę instrumentu bazowego Przykład: indeks WIG20 vs kontrakt futures na WIG20

4 Instrumenty bazowe Indeks WIG20 Indeks mwig40

5

6 USD/PLN EUR/PLN CHF/PLN

7 Stopy 1,3 i 6M WIBOR Obligacje skarbowe

8 Jak działa kontrakt na indeks WIG20? Jedni z Państwa uważają, że indeks WIG20 pójdzie w górę. (BYKI) Inni twierdzą, że WIG20 będzie spadał. (NIEDŹWIEDZIE) Jeśli indeks będzie rósł to Byki za każdy punkt indeksu w górę otrzymają od Niedźwiedzi 20 zł.

9 Jak działa kontrakt na indeks WIG20? Przykład: zł zysku dla Byków = ( ) x 20 zł + 50 pkt Koniec dnia: pkt Początek dnia: pkt Zysk jednego inwestora jest stratą drugiego.

10 Pozycja długa i krótka Kupujący zajmuje POZYCJĘ DŁUGĄ licząc na wzrosty. Aby zamknąć pozycję długą należy SPRZEDAĆ taką samą liczbę kontraktów. Sprzedający zajmuje POZYCJĘ KRÓTKĄ licząc na spadki (wystawia kontrakt). Aby zamknąć pozycję należy KUPIĆ taką samą liczbę kontraktów.

11 Nazwa kontraktów F XYZ k rr 20 Futures Nazwa instrumentu bazowego: W20, KGH, USD Miesiąc wygaśnięcia: Miesiąc styczeń Kod (k) Luty G marzec H kwiecień J maj K czerwiec M lipiec N sierpień Q wrzesień U październik V listopad X grudzień Z F rok wykonania mnożnik 20 złotych

12 Miesiące wygaśnięcia Dla kontraktów na indeks WIG20 mamy w obrocie 4 serie (terminy) kontraktów z cyklu kwartalnego: MARZEC H CZERWIEC M WRZESIEŃ U GRUDZIEŃ Z UWAGA: Kontrakty terminowe można kupić/sprzedać w każdej chwili. Nie trzeba czekać do dnia wygaśnięcia.

13 Miesiące wygaśnięcia Najbliższym (na dzień 24 marca 2015 roku) miesiącem wygaśnięcia kontraktów jest czerwiec (M). Oznacza to, że największy obrót będzie generowany na kontrakcie FW20M1520. Ten kontrakt wygaśnie w trzeci piątek czerwca 2015 roku. Po wygaśnięciu tego kontraktu najbardziej popularnym stanie się kontrakt wygasający we wrześniu 2015 roku (FW20U1520).

14 Notowania kontraktów Indeksowe Akcyjne Walutowe Notowanie W punktach indeksowych W zł za akcję W zł za 100 jednostek waluty

15 Notowania kontraktów PRZED OTWARCIEM NOTOWANIA CIĄGŁE 8:45 8:30 SKŁADANIE ZLECEŃ KONTRAKTY NA WALUTY 10:30 WYGASANIE 8:45 17:05 17:05 KONTRAKTY NA INDEKSY

16 Depozyty zabezpieczające

17 Mnożnik, kurs kontraktu i jego wartość Mnożnik to jednostka pieniężna przez którą pomnożona zostaje wartość jednego punktu indeksu; służy do wyznaczenia wartości kontraktu. Wartość kontraktu to mnożnik * kurs kontraktu Kontrakt Mnożnik Wartość kontraktu Indeks WIG20 20 zł zł Indeks mwig40 10 zł zł Akcje 100 lub 1000 akcji np zł dla PKO Waluty 1000 jednostek waluty np zł dla EUR

18 Kurs, a wartość kontraktu Kurs kontraktu Jeśli indeks WIG20 ma wartość punktów to kurs kontraktu na ten indeks wynosi około punktów. Wartość kontraktu Wartość kontraktu = kurs kontraktu x mnożnik Przykład: pkt x 20 zł = zł

19 Depozyty zabezpieczające czym są? Służą zabezpieczeniu zobowiązań kupującego/sprzedającego Zabezpieczamy ryzyko dziennej zmiany ceny kontraktu Proces bieżących rozrachunków rynkowych równanie do rynku dokonywany jest ok. 19:45 Wielkość depozytów wyznacza izba rozliczeniowa Wielkość depozytów publikowana jest na stronie internetowej Wartość depozytu w złotych liczona jest od ostatniego kursu rozliczeniowego Inwestor wpłaca depozyt na rachunek w Domu Maklerskim

20 Depozyty zabezpieczające jak działają? Poziom depozytu wstępnego 120% (wpłacanego w Domu Maklerskim) 4,285 zł 8,64% wartości kontraktu Poziom depozytu minimalnego 100% (musimy go utrzymywać na rachunku) 3,670 zł Strefa, w której następuje wezwanie inwestora przez Dom Maklerski do uzupełnienia depozytu lub pozycja zostaje zamknięta 7,2% wartości kontraktu

21 Depozyty zabezpieczające Nazwa Kurs Mnożnik Wartość kontraktu Depozyt minimalny (100%) FW zł zł lub zł* FW zł zł FUSD 3, zł 158 zł FPKO zł 390 zł * depozyt intraday

22 Depozyty zabezpieczające Przykład: Chcemy kupić kontrakt FW20M1420 po kursie Wartość kontraktu: 2500 pkt. x 20 zł = zł Wstępny depozyt zabezpieczający = 8% Musimy mieć na rachunku prowizję maklerską zł oraz środki na Utrzymujemy pozycję do końca sesji > kurs 2.550

23 Pozycja DŁUGA Pozycja KRÓTKA Początek dnia (WIG20) Kurs kontraktu Pozycja + 1 kontrakt - 1 kontrakt Depozyt wstępny 8% Koniec dnia (WIG20) Wynik po sesji Wartość rachunku Depozyt na D+1 Zysk zł ( ) x 20 zł zł (depozyt) (zysk) zł zł = * 20 zł * 8% Kurs kontraktu zł zł = * 20 zł * 8% Strata zł ( ) x 20 zł zł (depozyt) (strata) Wyrównanie depozytu Środki do dyspozycji Pobranie 80 zł 920 zł zł zł (depozyt) Wezwanie do dopłaty zł lub zamknięcie pozycji

24 Wykorzystanie kontraktów futures

25 Wykorzystanie kontraktów futures Zabezpieczanie (hedging) ryzyka zmiany ceny instrumentu bazowego Spekulacja na wzrost/spadek instrumentu bazowego Arbitraż wykorzystanie dysproporcji cenowej kontraktu na różnych rynkach Alternatywa dla krótkiej sprzedaży (akcje, indeksy)

26 Kontrakty jako ZABEZPIECZENIE Zabezpieczenie się przed spadkiem ceny akcji: Względy podatkowe; sprzedaż akcji może wiązać się z zapłaceniem dużego podatku dochodowego Chęć zatrzymania dywidendy lub prawa poboru Uczestnictwo w WZA Niższe koszty transakcyjne kontrakty vs. akcje Tymczasowy brak środków na zakup akcji Zerwanie lokaty w banku pociąga za sobą utratę odsetek; Zakup kontraktu stanowi ułamek tej kwoty Powody sentymentalne 26

27 Przykład: Kontrakty jako ZABEZPIECZENIE Akcje: pozycja DŁUGA (+) Kontrakty: pozycja KRÓTKA (-) Pozycja 100 sztuk akcji KGHM - 1 kontrakt = akcji Początek dnia 126 zł 126 zł Wartość / depozyt Wartość zł zł = 100 szt. x 126 zł Depozyt zł zł = x 16% Koniec dnia 116 zł 116 zł Wynik po sesji Wartość rachunku Spadek wartości portfela o zł zł Zysk zł zł = (126 zł 116 zł) x 100 akcji Zysk zł + depozyt zł

28 Przykład: Kontrakty jako ZABEZPIECZENIE Akcje: pozycja DŁUGA (+) Kontrakty: pozycja KRÓTKA (-) Pozycja 100 sztuk akcji KGHM - 1 kontrakt = akcji Początek dnia 126 zł 126 zł Wartość / depozyt Wartość zł zł = 100 szt. x 126 zł Depozyt zł zł = x 16% Koniec dnia 116 zł 116 zł Wynik po sesji Wartość rachunku Spadek wartości portfela o zł zł Zysk zł zł = (126 zł 116 zł) x 100 akcji Zysk zł + depozyt zł

29 Kontrakty jako ZABEZPIECZENIE ZYSK Instrument bazowy Kontrakt futures STRATA Przykład: Długa pozycja w akcjach Krótka pozycja w kontraktach

30 Kontrakty jako ZABEZPIECZENIE Instrument bazowy ZYSK STRATA Kontrakt futures Przykład: Długa pozycja w akcjach Krótka pozycja w kontraktach Wynik: Zysk na akcjach Strata na kontraktach

31 Kontrakty jako ZABEZPIECZENIE ZYSK Kontrakt futures Instrument bazowy STRATA Przykład: Długa pozycja w akcjach Krótka pozycja w kontraktach Wynik: Strata na akcjach Zysk na kontraktach

32 Kontrakty jako ZABEZPIECZENIE ZYSK Instrument bazowy Kontrakt futures STRATA Zabezpieczenie kontraktami rekompensuje straty poniesione na instrumencie bazowym.

33 OFE+CZARNY CZWARTEK = OKOŁO - 10 ZŁ/SZTUKĘ

34 OFE+CZARNY CZWARTEK = OKOŁO +10 ZŁ/SZTUKĘ

35 Spekulacja Ktoś musi wygrać, ktoś musi przegrać Wall Street 35

36 Zmiany w OFE Pozycja krótka Czarny czwartek

37 Ryzyko inwestowania w kontrakty

38 Jeżeli ktoś jest czegoś pewny na giełdzie, to znaczy, że albo dopiero zaczyna, albo zaraz skończy.

39 Ryzyko rynkowe Zmiany kursu kontraktu futures wynikają ze zmian ceny instrumentu bazowego Jest potęgowane przez efekt dźwigni Może doprowadzić do poniesienia strat większych niż pierwotna inwestycja (depozyt zabezpieczający)

40 Ryzyko płynności wynika z małej aktywności na rynku braku płynności Płynność może być różna na różnych seriach kontraktów terminowych Zawarcie transakcji może być utrudnione lub pociągnie za sobą dużą zmianę kursu

41 Ryzyko specyficzne Kursy pojedynczych akcji mogą mieć większą zmienność niż indeksy giełdowe Z powodu większej zmienności, kontrakty na akcje mogą być bardziej ryzykowną inwestycją niż kontrakty na indeks Kursy kontraktów FX (do PLN) mogą być uzależnione od kursów innych par walut

42 Podsumowanie

43 Inwestycja w kontrakty to: - Liniowy profil wypłaty - Dźwignia finansowa - Dzienne rozrachunki - Niskie ryzyko kredytowe - Wysoka płynność - Zabezpieczenie portfela - Spekulacja na wzrost/spadek - Gra o sumie zerowej

44 Dziękuję za uwagę Marcin Kwaśniewski Pion Relacji z Klientami marcin.kwasniewski@gpw.pl