Opracowanie Jolanta Malanowska Powiatowy Ośrodek Edukacji w Środzie Śląskiej BEZPIECZNA I PRZYJAZNA SZKOŁA
JAKOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ NAUCZANIA Sposób i rodzaj podejmowanych w szkole działań wychowawczych. Klimat społeczny szkoły : - relacje interpersonalne - współdziałanie wszystkich członków wspólnoty szkolnej - sposób komunikowania się
ZAPAMIĘTAJ NAJWAŻNIEJSZYM ZADANIEM W PROCESIE PRZECIWDZIAŁANIA AGRESJI I PRZEMOCY W SZKOLE JEST PRZEBUDOWA RELACJI INTERPERSONALNYCH I TWORZENIE PRZYJAŹNIE WSPIERAJĄCEGO KLIMATU SPOŁECZNEGO PLACÓWKI
SZKOŁA WSPIERAJĄCA I WYMAGAJĄCA Co ją tworzy? Doskonalenie umiejętności wychowawczych nauczycieli i rodziców Kształtowanie umiejętności społecznych i emocjonalnych uczniów Wzmocnienie funkcji wychowawczej szkoły Budowanie pozytywnego klimatu społecznego
SZKOŁA WSPIERAJĄCA I WYMAGAJĄCA
PRZYJAZNA I WYMAGAJACA Zmiana relacji pomiędzy uczniem a nauczycielem Współpraca i budowanie przyjaznego i wspierającego środowiska w szkole Elementy karania,dyscyplinowania i restrykcji będą miały zastosowanie dopiero po wyczerpaniu dostępnych, korygujących oddziaływań wychowawczych
3 FILARY SZACUNEK, DIALOG, ZAUFANIE. TYLKO W ATMOSFERZE ZAUFANIA, ZROZUMIENIA I WSPARCIA ZE STRONY DOROSŁYCH DZIECI I MŁODZIEŻ MOGĄ ROZWIJAĆ CAŁY SWÓJ POTENCJAŁ KLIMAT PANUJĄCY W SZKOLE MA ISTOTNY WPŁYW NA POSTAWY I ZACHOWANIA UCZNIÓW
RELACJE MIĘDZY NAMI Najwięcej sukcesów dydaktycznych i najmniej problemów wychowawczych mają szkoły, które postawiły na budowanie przyjaznych i wspierających relacji społecznych, w których uczniowie czują,że nauczyciele są dla nich BLISKIMI OSOBAMI I TRAKTUJĄ ICH Z SZACUNKIEM
RELACJE MIĘDZY NAMI RELACJE NAUCZYCIEL UCZEŃ STANOWIĄ KLUCZOWY ELEMENT KLIMATU KLASY I SZKOŁY PRIORYTETEM JEST ROZWIJANIE KOMPETENCJI WYCHOWAWCZYCH I PROFILAKTYCZNYCH NAUCZYCIELI.
ZADANIA SZKOŁY DOROŚLI MAJĄ POMÓC UCZNIOM ABY STALI SIĘ ODPOWIEDZIALNYMI LUDŹMI, OTWARTYMI NA INNYCH, POTRAFIĄCYMI WSPÓŁDZIAŁAĆ I POROZUMIEWYWAĆ SIĘ BEZ PRZEMOCY Z INNYMI, KONSTRUKTYWNIE ROZWIĄZYWAĆ KONFLIKTY I BUDOWAĆ W TEN SPOSÓB POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI
ZADANIA SZKOŁY Osiągnięcie rzeczywistej poprawy stanu bezpieczeństwa uczniów w polskich szkołach. Ograniczenie występujących zjawisk patologicznych ( agresji i przemocy) poprzez poprawę klimatu psychospołecznego szkoły i realizację programu wychowawczego.
CZYNNIKI CHRONIĄCE - NA CO MAMY WPŁYW? Zachowanie młodego człowieka zależy od jego indywidualnych cech oraz od czynników występujących w środowisku. Czynniki chroniące : - silna więź emocjonalna z rodziną - zainteresowanie nauką szkolną - poszanowanie prawa, norm, wartości i autorytetów społecznych, przynależność do pozytywnej grupy.
CZYNNIKI RYZYKA JAK MOŻNA JE MINIMALIZOWAĆ W ŚRODOWISKU SZKOLNYM? Sytuacje sprzyjające powstawaniu zachowań ryzykownych to : - wysoki poziom lęku i niepokoju - niska samoocena - niedojrzałość emocjonalna i społeczna - słaba kontrola wewnętrzna - brak zainteresowania nauka szkolną, zaburzenia więzi z rodziną, nieprawidłowa struktura rodziny
ZAŁOŻENIA PROGRAMU Działania wychowawcze powinny mieć pierwszeństwo przed restrykcjami Program wychowawczy musi być współtworzony i realizowany przez wszystkie podmioty zaangażowane w życie szkoły Podejmowane działania wychowawcze powinny obejmować promocję zdrowia, profilaktykę, interwencje kryzysowe, terapię, korektę zachowań, redukcję agresji i przemocy.
PROMOCJA ZDROWIA PSYCHICZNEGO Zdrowie psychiczne człowieka zależy przede wszystkim od czynników genetycznych i środowiska. Uważa się powszechnie, że najważniejsze dla przyszłego życia emocjonalnego są doświadczenia z najwcześniejszego dzieciństwa. Istnieją nawet skrajne przekonania, że w późniejszym okresie życia niewiele można zmienić lub skorygować
Można jednak przyjąć tezę, że niezależnie od tego jakie są źródła problemów zdrowia psychicznego, istnieje wiele możliwości udzielenia osobie z tymi problemami wsparcia w radzeniu sobie z destrukcyjnymi przekonaniami, zachowaniami i negatywnymi uczuciami. Mimo trudnego dzieciństwa, doświadczeń, można takim ludziom pomóc zrozumieć uczucia, zmienić normy, dokonać postępu we własnym rozwoju.
ZDROWIE PSYCHICZNE JEST RÓWNOWAGĄ MIĘDZY EMOCJAMI, PRZEKONANIAMI I UMIEJĘTNOŚCIAMI. Sprzyja rozwojowi sfery uczuć intelektu. Zdolność do analizy problemów i znajdowanie racjonalnych rozwiązań ułatwia pozytywne myślenie o tych problemach oraz zmienia sposób myślenia o sobie i swoich możliwościach z negatywnego na pozytywny.
KSZTAŁTOWANIE PODSTAWOWYCH UMIEJĘTNOŚCI ŻYCIOWYCH Umiejętności (zdolności) umożliwiające człowiekowi pozytywne zachowania przystosowawcze, dzięki którym może on skutecznie sobie radzić z zadaniami (wymaganiami) i wyzwaniami codziennego życia.
Termin ten odnosi się do umiejętności (kompetencji) psychospołecznych. Dla dobrego funkcjonowania w życiu człowiek powinien posiadać wiele różnorodnych umiejętności. Ich rodzaj i hierarchia zależą od wielu czynników demograficzno społecznych i kulturowych. Z punktu widzenia szkoły realizacji profilaktyki uniwersalnej i zachowań problemowych dzieci wyróżniono dwie grupy umiejętności:
PODZIAŁ UMIEJĘTNOŚCI ŻYCIOWYCH 1. Umiejętności podstawowe dla codziennego życia ( umożliwiające dobre samopoczucie, relacje z innymi i zachowania sprzyjające zdrowemu stylowi życia) wśród których wyróżniamy pięć grup: Umiejętności interpersonalne. Umiejętności dla budowania samoświadomości, Umiejętności dla budowania własnego systemu wartości, Umiejętności podejmowania decyzji, Umiejętności radzenia sobie i kierowania stresem.
2. Umiejętności specyficzne (dotyczące radzenia sobie z zagrożeniami). Należą do nich: Asertywne zachowania wobec używania środków psychoaktywnych, Radzenie sobie z presją grupy, Uczestniczenia w aktach przemocy, wandalizmu, Zachowania ryzykowne dla zdrowia swojego i innych ludzi
PODZIAŁ UMIEJĘTNOŚCI ŻYCIOWYCH 1. Umiejętności interpersonalne Empatia, aktywne słuchanie, komunikacja, asertywność, odmawianie, negocjowanie, rozwiązywanie konfliktów, współdziałanie, praca w zespołach, współpraca ze środowiskiem. 2. Umiejętności dla budowania samoświadomości Samoocena, identyfikacja własnych mocnych i słabych stron, pozytywne myślenie, budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby i własnego ciała. 3. Umiejętności dla budowania własnego systemu wartości Zrozumienie różnych norm społecznych, przekonań, kultur, różnic związanych z płcią; tolerancja; identyfikacja czynników, które wpływają na system wartości, postawy, tworzenie własnej hierarchii wartości, postaw i zachowań; przeciwdziałanie dyskryminacji i negatywnym stereotypom; działanie na rzecz prawa, odpowiedzialności i sprawiedliwości społecznej. 4. Umiejętności podejmowania decyzji Krytyczne i twórcze myślenie, rozwiązywanie problemów, identyfikacja ryzyka dla siebie i innych, poszukiwanie alternatyw, uzyskiwanie informacji i ocena ich wartości, przewidywanie konsekwencji własnych działań i zachowań, stawianie sobie celów. 5. Umiejętności radzenia sobie i kierowania stresem Samokontrola, radzenie sobie z presją, gospodarowanie czasem, radzenie sobie z lękiem, trudnymi sytuacjami, poszukiwanie pomocy.
ZAŁOŻENIA PROGRAMU TWORZONEGO DLA BUDOWANIA BEZPIECZNEJ SZKOŁY Program wychowawczy szkoły powinien uwzględniać aktualny stan wiedzy, diagnozę problemów i trudności występujących w szkole Tworzenie bezpiecznej i przyjaznej szkoły wymaga współuczestnictwa wszystkich i współpracy z rodzicami, organizacjami młodzieżowymi i środowiskiem lokalnym.
CELE PROGRAMU Dobry stan bezpieczeństwa w szkole poprzez poprawę relacji interpersonalnych i klimatu społecznego w szkole. Zwiększenie wpływu rodziców na życie szkoły Zwiększenie umiejętności wychowawczych nauczycieli i rodziców
CELE PROGRAMU Zwiększenie kompetencji emocjonalnych i społecznych uczniów Indywidualizacja kształcenia i zwiększenie autonomii uczniów w szkole Ograniczenie skali występowania zjawisk patologicznych ( przemoc, narkomania, alkoholizm).
CELE TE BĘDĄ REALIZOWANE PRZEZ : Diagnozowanie klimatu społecznego szkoły Stałą analizę działań wychowawczych zmierzających do poprawy wzajemnych relacji pomiędzy uczniami a nauczycielami Doskonalenie umiejętności wychowawczych nauczycieli, rodziców Poprawę skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych, specjalistyczną pomoc psychologiczno-pedagogiczną, rozwój działalności pozalekcyjnej.
DIAGNOZOWANIE KLIMATU SZKOŁY Wybór obszarów do diagnozy: 1. Różnorodność form nauczania oraz powiązanie treści dydaktycznych z życiem codziennym ucznia; 2. Stosowanie środków dyscyplinujących; 3. Organizowanie różnych form pomocy dla wyrównania szans 4. Wsparcie w uczeniu się oraz przeciwdziałanie rozczarowaniom i spadkowi motywacji do nauki; 5. Wspomaganie uczniów z problemami w środowisku rodzinnym;
6. Granice i normy obowiązujące w szkole 7. Procedury reagowania na przejawy przemocy w szkole; 8. Warunki materialno organizacyjne do prawidłowego funkcjonowania szkoły; 9. Bezpieczeństwo dzieci w drodze do i ze szkoły 10. Doskonalenie zawodowe nauczycieli; 11. Wspieranie rozwoju psychospołecznego uczniów z zakresie podejmowanych ról związanych z płcią.
ANALIZA DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH Skuteczność dotychczas stosowanych działań wychowawczych w opinii nauczycieli, uczniów i rodziców. REFLEKSJA Na ile stosowane działania wpływają na poprawę klimatu szkoły? Jakie działania Państwa zdaniem maja największą szansę trwale zmienić klimat szkoły?
DOSKONALENIE UMIEJĘTNOŚCI WYCHOWAWCZYCH Jak planować doskonalenie własne i wszystkich nauczycieli? Jak wykorzystać potencjał grona pedagogicznego? Jakie szkolenia przynoszą najlepsze korzyści? Czy wchodzić w programy wsparcia proponowane przez ośrodki doskonalenia?
KSZTAŁTOWANIE OSOBOWOSCI UCZNIA OSOBOWOŚĆ UCZNIA PROGRAM WYCHOWAWCZY dzialania wychowawcze i profilaktyczne promocja zdrowia zajęcia integracyjne i psychoedukacyjne POTENCJAŁ I ZASOBY LUDZKIE nauczyciel, rodzice,katecheci pedagodzy psycholodzy WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI organizacjami pozarządowymi środowiskiem lokalnym psychologiczno - pedagogiczne punkty
NAJWAŻNIEJSZE NAJWAŻNIEJSZYM ZADANIEM W PROCESIE PRZECIWDZIAŁANIA AGRESJI I PRZEMOCY JEST PRZEBUDOWA RELACJI INTERPERSONALNYCH I TWORZENIE PRZYJAŹNIE WSPIERAJĄCEGO KLIMATU SPOŁECZNEGO W SZKOLE.
NAJWAŻNIEJSZE Pierwszą powinnością nauczyciela i misją wychowawcy jest nauczanie w atmosferze poszanowania i godności ucznia. W szkole powinien panować duch wiary w człowieka i jego niebywałe możliwości. Wielki wychowawca wprowadza nastrój spokoju i przyjaźni pragnąc zdobyć sobie serca uczniowskie i szacunek.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ jolanta. malanowska @powiat-sredzki.pl