SPRAWOZDANIE Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ W ROKU SZKOLNYM 2011/ 2012 OBSZAR II WYMAGANIE 2.3. Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany. DATA SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA: 19 czerwca 2012 r. NAZWISKA AUTORÓW: Izabela Kloskowska Marzena Neubauer RAPORT PRZEZNACZONY JEST DLA: 1. Dyrektora szkoły 2. Rady Pedagogicznej 3. Rady Rodziców 4. Opublikowany na stronie internetowej szkoły www.soswkartuzy.cba.pl I. OPIS PRZEDMIOTU ORAZ SPOSOBÓW PRZEPROWADZENIA EWALUACJI Do ewaluacji wewnętrznej w bieżącym roku szkolnym wybrano wymaganie 2.3. Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany. Analiza, a następnie wdrażanie efektów badania w tym obszarze ma znaczny wpływ na podniesienie poziomu pracy szkoły. Poprzez analizę następujących dokumentów: arkusz organizacji pracy szkoły, dzienniki lekcyjne (plan zajęć), dzienniki zajęć dydaktyczno- wyrównawczych i dodatkowych, sprawozdanie z analizy uczestnictwa dzieci w zajęciach wyrównawczych i dodatkowych,
sprawozdanie z realizacji projektów edukacyjnych, kronika szkolna, strona internetowa szkoły, wyniki ankiety skierowanej do uczniów, rozmowy z nauczycielami i rodzicami, a także wniosków wynikających z obserwacji pracy szkoły, członkowie zespołu uzyskali pełną informację zwrotną, która pozwala na wskazanie obszarów wymagających dalszego doskonalenia oraz tych, które funkcjonują właściwie. II. PREZENTACJA WYNIKÓW PRZEPROWADZONYCH DZIAŁAŃ. Wyniki ewaluacji wewnętrznej, w zakresie wymagania 2.3. Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany, przedstawiamy w formie odpowiedzi na pytania kluczowe. Ad. 1. W szkole procesy edukacyjne są planowane, według nauczycieli, w następujący sposób: coroczna ewaluacja arkusza organizacji szkoły i planów pracy Ośrodka oraz w miarę potrzeb ewaluacja Statutu, przygotowywanie planów dydaktycznych przez nauczycieli, przygotowywanie planów pracy zespołów samokształceniowych, analiza semestralnych i rocznych wyników nauczania i wychowania, analiza próbnych i zewnętrznych sprawdzianów i egzaminów, organizowanie konkursów, wycieczek i imprez szkolnych, przygotowywanie uczniów do konkursów pozaszkolnych, organizowanie projektów edukacyjnych organizowanie lekcji otwartych, dokonywanie ewentualnych zmian w WSO i PSO, prowadzenie zajęć pozalekcyjnych, współpraca z innymi szkołami, np. SP z Grzybna przy organizacji Międzyszkolnych Igrzysk Sportowych. Planowanie wymienionych wyżej działań, uwzględniających potrzeby i możliwości naszych uczniów ma na celu: poznanie potencjału naszych uczniów, wychwycenie braków w wiadomościach i umiejętnościach i ich uzupełnienie, a także sformułowanie wniosków do dalszej pracy Ośrodka. 2
Ad. 2. W szkole procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się, zgodnie z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej, na co wskazują następujące działania: Analiza planów lekcji, dokonana przez członków zespołu oraz rozmowy z dyrekcją i nauczycielami, pozwalają stwierdzić, iż liczba godzin zajęć dla klas jest rozłożona równomiernie na poszczególne dni tygodnia zgodnie z zasadami higieny pracy i zasadami BHP. Uczniowie zajęcia zaczynają codziennie o 8:00, a kończą o 15:00. Pomiędzy zajęciami są trzy 5 minutowe przerwy, trzy 10 minutowe, a od godziny 12:15 do 12:30 jest długa przerwa. Uczniowie natomiast, na podstawie wyników przeprowadzonej ankiety, uważają, iż plan lekcji nie jest odpowiednio ułożony: 62% - gimnazjum oraz 43% - szkoła zawodowa,; w rozmowach gimnazjaliści doprecyzowali, iż nie odpowiada im duża liczba lekcji, wynosząca często 8 godz. dziennie, natomiast kolejność zajęć była właściwa. Zaś uczniowie ZSZ stwierdzili, iż nie odpowiada im późniejsza godzina rozpoczęcia lekcji, natomiast kolejność zajęć również uznali za właściwą; Na podstawie rozmów, większość nauczycieli uważa, iż szkoła zapewnia możliwość korzystania z potrzebnych podczas zajęć pomocy dydaktycznych. Niedogodnością jest to, iż należy je każdorazowo wypożyczać z biblioteki bądź gromadzić w pokoju nauczycielskim, bowiem pomieszczenia, w których prowadzone są zajęcia są zbyt małe, by przekształcić je w gabinety przedmiotowe. Ponadto na podstawie obserwacji szkoły i zajęć można stwierdzić, że nie zawsze wielkość sal lekcyjnych jest odpowiednia do liczebności klas, co utrudnia organizację procesów edukacyjnych w sposób sprzyjający uczeniu się. Natomiast dyrekcja szkoły, w wywiadzie z członkami zespołu d.s. ewaluacji stwierdziła, iż Ośrodek posiada dwie sale audiowizualne, dwie pracownie komputerowe, bibliotekę, a ponadto co roku dokonuje się zakupu wskazanych przez nauczycieli niezbędnych środków i pomocy dydaktycznych. Niestety wielkość sal lekcyjnych i związane z tym trudności w realizacji podstawy programowej przez nauczycieli są również bolączką dyrekcji. Obserwacja zajęć otwartych, przeprowadzonych w b.r. szkolnym przez: pp. I. Drozdowską, I. Littwin, M. Neubauer i M. Pawłowskiego, dla członków zespołów samokształceniowych oraz rozmowy z nauczycielami wskazują na to, iż nauczyciele na swoich zajęciach stosują aktywizujące metody i techniki nauczania, które przyczyniają się do doskonalenia procesu uczenia się. Są to przede wszystkim: gry dydaktyczne, metoda praktycznego działania, projektu, burze mózgów, dramy, prezentacje, praca w małych grupach, indywidualizacja pracy z uczniem. Zdaniem badanych nauczycieli na wybór stosowanej metody pracy 3
z uczniami wpływają przede wszystkim możliwości uczniów, cele zajęć, liczebność klasy oraz dostęp do pomocy dydaktycznych. Jednak uczniowie: w gimnazjum zaledwie 26% przy 28% niezdecydowanych zaś w zawodówce wyraźnie więcej, bo 51% przy 11% niezdecydowanych uważają, iż nauczyciele prowadzą lekcje w sposób ciekawy, wykorzystując różne formy organizacyjne lekcji i pomoce. Po rozmowach z gimnazjalistami członkowie zespołu ustalili, iż ciekawość zajęć uczniowie uzależniają wyłącznie od częstości korzystania z komputera czy tablicy interaktywnej pomijając prawie zupełnie inne metody aktywizujące. Zajęcia dydaktyczno- wyrównawcze i dodatkowe nauczyciele prowadzą, za zgodą dyrekcji, w czasie innych lekcji, zwłaszcza zajęć wychowania fizycznego oraz na siódmej i ósmej godzinie lekcyjnej. Umożliwia to wybór zajęć zgodnie ze stwierdzonymi potrzebami i zainteresowaniami uczniów, jednak znaczną przeszkodą jest sprawa dojazdu dzieci na zajęcia. Większość uczniów mieszka na wsiach, gdzie autobusy kursują rzadko, reszta zaś korzysta z busów szkolnych, które odjeżdżają często przed 15. Według ankietowanych uczniów, prawie połowa, bo 49% zarówno gimnazjum jak i szkoły zawodowej uważa, iż zajęcia te są ciekawe i rozwijają ich umiejętności, częściej chcieliby jednak korzystać na nich z komputerów. Zdecydowana większość uczniów Ośrodka dzięki zajęciom dydaktyczno wyrównawczym osiągnęło zadowalające wyniki nauczania i otrzymało promocję do następnej klasy. Niestety troje uczniów nie uzyskało promocji do następnej klasy, choć poczyniło postępy na miarę swoich możliwości. Ad. 3. Nauczyciele i uczniowie pracują wspólnie nad doskonaleniem procesów edukacyjnych. Współpraca ta przejawia się w tym, iż nauczyciele: Informują, na każdej lekcji, jakie wiadomości i umiejętności uczniowie poznają. Potwierdzają to wyniki ankiety, przeprowadzonej wśród uczniów, gdzie podobnego zdania jest 58% uczniów gimnazjum oraz 64% ZSZ. Uzasadniają również potrzebę opanowania nowych wiadomości i umiejętności, co potwierdza 70% uczniów gimnazjum oraz 72% uczniów szkoły zawodowej. Sprawdzają i oceniają zadane prace domowe, pomagają poprawić ewentualne błędy (86% - gimnazjum i 87% - zawodówka). Oceniają pracę lub aktywność uczniów na lekcjach, wystawiają stopnie, przekazując przy tym informację zwrotną. Uzasadniają ocenę, ukazują popełnione błędy, podają poprawne odpowiedzi i wskazują mocne strony ucznia, pozwalające mu poprawę zadania (91%- gimnazjum i 87%- zawodówka). 4
Dbają również o miłą, przyjazną atmosferę na lekcji, co potwierdza 56% uczniów zawodówki, przy 26% niezadowolonych oraz 18% niezdecydowanych; niestety w gimnazjum potwierdza to tylko 35% uczniów a tyle samo uważa, że nauczyciele nie dbają o miłą atmosferę w czasie zajęć, aż 30% badanych było niezdecydowanych; Nauczyciele - wychowawcy, w celu omówienia bieżących spraw wychowawczych i dydaktycznych, prowadzą częste (z niektórymi uczniami prawie codzienne) rozmowy osobiste bądź spotkania wspólne z psychologiem, pedagogiem szkolnym, dyrekcją czy też opiekunem praktyk oraz kuratorami sądowymi wychowanków. Często też, w różnych sytuacjach problemowych, wzywają rodziców do szkoły. Ad. 4. Nauczyciele deklarują, że wspierają i motywują uczniów do pracy nad dalszym rozwojem. Potwierdzają to następujące działania: Według ankietowanych uczniów aż 78% (równo w gimnazjum i szkole zawodowej) nauczycieli informuje uczniów o terminie sprawdzianu i badanym zakresie wiadomości oraz umiejętności, co sprzyja właściwej realizacji treści podstawy programowej. Nauczyciele, aby zmotywować uczniów, zachęcają ich do udziału w konkursach, zawodach, zajęciach pozalekcyjnych (według 86% uczniów gimnazjum oraz 70% ZSZ). Uczniowie nasi osiągają wysokie lokaty w konkursach o randze wojewódzkiej i ogólnopolskiej, co potwierdza załączona szczegółowa analiza uczestnictwa w konkursach i zajęciach dodatkowych. Nauczyciele zachęcają również uczniów do angażowania sie w wykonywanie dodatkowych zadań np. pełnienia dyżurów szkolnych, mobilizują do wysiłku, poprzez pochwały ustne, nagradzają uczniów ocenami i plusami, pomagają w razie trudności. Uważa tak ponad połowa uczniów gimnazjum 54% oraz 56% uczniów szkoły zawodowej. Jednak według aż 62% wychowanków gimnazjum oraz 70% uczniów ZSZ nauczyciele nie pytają uczniów o ich pomysły na lekcje lub inne zajęcia a kiedy wykazują takie zainteresowanie to niestety nie wypełniają oczekiwań uczniów; Wychowawcy klas, co miesiąc wspólnie z uczniami analizują ich zachowanie, na podstawie punktowego systemu oceniania, prowadzą indywidualne rozmowy z uczniami sprawiającymi trudności wychowawcze. Wychowawcy klas II i III gimnazjum, wspólnie z kierownikiem praktyk zawodowych prowadzą lekcje wychowawcze na temat wyboru przyszłego zawodu i planowania kariery. Kierownik pomaga również w załatwieniu praktyk uczniowskich w zakładach pracy. 5
Ad. 5 i 6. W szkole monitoruje się osiągnięcia wychowanków i je analizuje, w celu poprawy jakości pracy placówki: Członkowie zespołu d.s. ewaluacji dokonują: analizy śródrocznych i rocznych wyników w nauce, analizy ocen z zachowania, analizy wyników sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych (także próbnych), analizy frekwencji uczniów, analizy uczestnictwa uczniów w zajęciach dodatkowych (zajęcia dydaktycznowyrównawcze, koła zainteresowań, projekty) Osiągnięcia i sukcesy uczniów publikowane są na stronie internetowej szkoły, opisywane w kronice szkolnej oraz ogłaszane na apelach szkolnych. Zaś puchary, nagrody i dyplomy są eksponowane w specjalnych witrynach lub na ścianach korytarzy szkolnych. Wychowawcy klas prowadzą dokumentację wychowawcy klasowego. Są odpowiedzialni za aktualizację danych w IPET. swoich uczniów oraz comiesięczne wypełnianie karty zachowania ucznia. Ad. 7. Na wdrażanie wniosków z monitorowania osiągnięć wychowanków wskazują następujące działania szkoły: coroczna modyfikacja planu pracy Ośrodka, doskonalenie szkolnego programu profilaktyki, ewaluacja planów pracy nauczycieli przedmiotu, dostosowanie przez nauczycieli metod pracy dydaktyczno-wychowawczej do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka, eliminowanie trudności w nauce oraz korekcja zachowań niepożądanych, informowanie rodziców o wynikach sprawdzianu i egzaminu próbnego, o postępach w zakresie nauczania i zachowania oraz o tym, w jakich dziedzinach mogą wspomóc swoje dziecko w kształtowaniu kluczowych umiejętności, prowadzenie dla dzieci odpowiednich zajęć wyrównawczych i dodatkowych, zgodnie ze stwierdzonymi potrzebami i uzdolnieniami, umożliwianie uczniom brania udziału w wielu konkursach przedmiotowych, artystycznych i sportowych. Nasi wychowankowie zajmują często wysokie pozycje także w konkursach pozaszkolnych, wojewódzkich, organizowanie wyjść, wycieczek szkolnych i festynów w celu poszerzania wiedzy uczniów z różnych dziedzin życia społecznego i kulturalnego, poznawania zasad bezpiecznego zachowania się w różnych sytuacjach, a przez to wspomagania rodziny i szkoły w procesie wychowania. 6
III. WNIOSKI I ZALECENIA DO DALSZEJ PRACY DOBRZE WYKONUJEMY: Oferta edukacyjna Ośrodka wynika z podstawy programowej oraz z potrzeb uczniów, które zostały opisane w orzeczeniach PPP oraz IPET. Oferta zajęć dodatkowych uwzględnia możliwości i potrzeby naszych wychowanków oraz warunki bazowe szkoły i stanowi wzbogacenie podstawy programowej. Zdecydowana większość nauczycieli pomaga uczniom uzyskać lepsze wyniki w nauce poprzez stosowanie metod aktywizujących, dodatkowe zajęcia, powtarzanie zagadnień problemowych oraz indywidualizację pracy z uczniem. Nauczyciele organizują konkursy szkolne oraz przygotowują uczniów do udziału w konkursach pozaszkolnych, w których wychowankowie chętnie biorą udział często zdobywając nagrody. Szczególnie dobrze wypadają umiejętności plastyczne, recytatorskie, ortograficzne i sportowe. Nauczyciele promują osiągnięcia uczniów na forum klasy, szkoły i w Internecie. Nauczyciele - wychowawcy wspierają rodziców w problemach dydaktycznych, wychowawczych i socjalnych. POPRAWY WYMAGA W konstruowanych rocznych planach dydaktycznych nie wszyscy nauczyciele umieszczają zapisy o realizacji określonych dla danego przedmiotu standardów egzaminacyjnych. Rzadko dokonuje się modyfikacji oferty edukacyjnej, co mogłoby wpłynąć na podniesienie poziomu nauczania i zapewnić uczniom osiągnięcie sukcesu. Według uczniów nie są zachowane wszystkie wskazania dotyczące warunków i sposobów realizacji podstawy programowej (metody aktywizujące, wycieczki edukacyjne, zajęcia terenowe). Mimo poprawy frekwencji we wszystkich typach szkół, w porównaniu z rokiem ubiegłym, nadal utrzymuje się, zwłaszcza w klasach zawodowych, niska frekwencja uczniów na zajęciach lekcyjnych (średnia roczna ZSZ to 76,3%) i pozalekcyjnych, Brak zainteresowania niektórych rodziców problemami swego dziecka oraz jakimkolwiek kontaktem ze szkołą. 7
ZALECENIA DO DALSZEJ PRACY Analizować i projektować roczne plany nauczania zgodnie ze standardami egzaminacyjnymi i zalecanymi sposobami realizacji podstawy programowej, w razie zaistnienia określonej potrzeby modyfikować je. Zadbać o to, by podstawa programowa była częściej realizowana zgodnie ze wskazaniami dotyczącymi warunków i sposobów jej realizacji. Dostosować ofertę i terminy zajęć dodatkowych, zwłaszcza w formie kół przedmiotowych do zainteresowań i możliwości czasowych uczniów, by zwiększyć ich dostępność. Zaznajomić uczniów z różnymi rodzajami stosowanych przez nauczycieli metod aktywizujących, by tego określenia nie kojarzyli wyłącznie z komputerem. Mobilizować rodziców do systematycznych kontaktów z wychowawcami. Opracowały: 8