Pielęgniarstwo neurologiczne Wydział Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil Jednostka organizacyjna prowadząca przedmiot MODUŁ Przedmiot wyodrębniony w module Kod przedmiotu Koordynator modułu Nauczyciel akademicki odpowiedzialny za przedmiot Wydział Opieki Zdrowotnej Pielęgniarstwo Studia drugiego stopnia Praktyczny Katedra Pielęgniarstwa Pielęgniarstwo specjalistyczne Pielęgniarstwo neurologiczne P/M05/03 dr n. med. Anna Gawęda mgr Joanna Piwowarczyk Zajęcia zorganizowane określone planem studiów Opieka pielęgniarska nad chorym neurologicznie Wymiar zajęć Studia stacjonarne / studia niestacjonarne Forma zajęć Ogółem Wykłady Seminaria Ćwiczenia 48 18 18 12 Bilans nakładu pracy studenta Studia stacjonarne / studia niestacjonarne Zajęcia praktyczne Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i studenta Praca własna studenta Forma zajęć Wymiar Wymiar Forma pracy zajęć pracy Zajęcia zorganizowane wynikające z planu studiów 48 Bieżące przygotowanie do zajęć 30 Konsultacje 1 Przygotowanie planu opieki pielęgniarskiej dla określonych 5 przypadków Zaliczenie przedmiotu 1 Przygotowanie do zaliczenia przedmiotu 15 Razem 50 Razem 50 Punkty ECTS Studia stacjonarne Studia niestacjonarne w tym z tytułu: w tym z tytułu: RAZEM zajęć wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i studenta pracy własnej studenta RAZEM zajęć wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i studenta pracy własnej studenta
4 2 2 4 2 2 Status przedmiotu Obszar nauki Zajęcia obowiązkowe Zajęcia fakultatywne Nauki społeczne Nauki w zakresie opieki specjalistycznej X Cykl realizacji przedmiotu Semestr pierwszy Semestr trzeci Wymagania wstępne i / lub treści kształcenia wprowadzające X Semestr drugi Semestr czwarty Kształcenie w zakresie pielęgniarstwa neurologicznego wymaga posiadania przez studenta wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych nabytych na studiach pierwszego stopnia, a w szczególności określonych efektami kształcenia programu studiów w zakresie: pielęgniarstwa neurologicznego; oraz patologii; psychologii. Powyższe kształcenie nie wymaga treści wprowadzających. Założenia i cele przedmiotu Założeniem i celem przedmiotu jest: pogłębienie i poszerzenie wiedzy i umiejętności z zakresu opieki nad pacjentami z wybranymi przewlekłymi schorzeniami neurologicznymi, ze szczególnym uwzględnieniem chorób otępiennych i stwardnienia rozsianego wymagających specjalistycznego leczenia i specjalistycznej opieki pielęgniarskiej oraz wiedzy dotyczącej wpływu tych schorzeń na funkcjonowanie psychofizyczne człowieka; nabycie umiejętności dostosowania opieki pielęgniarskiej do indywidualnych potrzeb chorego przewlekle i przygotowania chorego do samoopieki; nabycie umiejętności doboru rodzaju wsparcia chorego i jego rodziny w zależności do oczekiwań; pogłębienie świadomości dążenia do profesjonalizmu; doskonalenie kształtowania postawy odpowiedzialności zawodowej i etycznej za powierzonego opiece chorego. Wykłady: Wykłady problemowe i prelekcje wsparte prezentacją multimedialną z wykorzystaniem metod aktywizujących i połączone z dyskusją kierowaną. Stosowane metody dydaktyczne kształcenia Seminaria Tematyczne zajęcia warsztatowe połączone z indywidualnym lub grupowym opracowywaniem przy możliwości korzystania z literatury planów opieki pielęgniarskiej dla przypadków zdefiniowanych przez nauczyciela akademickiego prowadzącego zajęcia. Tematyczne zajęcia warsztatowe połączone z prezentacją opracowanych w ramach pracy własnej indywidualnie lub grupowo
planów opieki pielęgniarskiej dla określonych przypadków, porównaniem ich z określonymi dla przypadku standardami oraz formułowaniem ich ocen. Ćwiczenia Zajęcia praktyczne w Pracowni Umiejętności Pielęgniarskich z wykorzystaniem fantomów i sprzętu medycznego wsparte tematyczną prelekcją, połączone z pokazem umiejętności i ich treningiem. Zajęcia praktyczne prowadzone są w grupach tworzonych z uwzględnieniem ewentualnego doświadczenia zawodowego w dziedzinie pielęgniarstwa określonego programem kształcenia. Po zaliczeniu przedmiotu student: w zakresie wiedzy dotyczącej opieki pielęgniarskiej nad chorym neurologicznie: B.W19. zna epidemiologię, etiopatogenezę, obraz kliniczny i nowoczesne metody leczenia stwardnienia rozsianego; B.W39. wyjaśnia etnogenezę, objawy kliniczne, przebieg, rokowanie w chorobach układu nerwowego przebiegających z otępieniem i różnicuje przebieg chorób objawiających się otępieniem; B.W40. dobiera zasady planowania opieki nad chorymi z zespołem otępiennym i opisuje wpływ chorób otępiennych na życie chorego i jego rodziny, problemy zawodowe, problemy bytowe i ekonomiczne; B.W41. potrafi przedstawić i opisać zasady postępowania rehabilitacyjnego i wyjaśniać skuteczność rehabilitacji w zespołach otępiennych; Zakładane efekty kształcenia - Szczegółowe kierunkowe efekty kształcenia w zakresie umiejętności dotyczących opieki pielęgniarskiej nad chorym neurologicznie: B.U2. przygotowuje chorego do badań specjalistycznych, rozpoznaje powikłania i zapewnia opiekę po ich wykonaniu; B.U14. współuczestniczy w procesie leczenia, pielęgnowania i rehabilitacji osób ze stwardnieniem rozsianym; B.U34. umie rozpoznać proces otępienny i udzielić wsparcia leczniczo - pielęgnacyjno - terapeutycznego; B.U35. potrafi zorganizować, przygotować i zademonstrować metody postępowania usprawniającego wykorzystywane w rehabilitacji pacjentów z chorobą otępienną. w zakresie kompetencji społecznych: B.K1. ponosi odpowiedzialność za udział w podejmowaniu decyzji zawodowych; B.K2. krytycznie ocenia własne i cudze działania, przy zachowaniu szacunku dla różnic światopoglądowych i kulturowych; B.K3. rozwiązuje dylematy etyczne w organizacji pracy własnej i zespołu; B.K5. ponosi odpowiedzialność za bezpieczeństwo własne i osób znajdujących się pod jego opieką; B.K6. przestrzega zasad etyki zawodowej w relacji z pacjentem i zespołem terapeutycznym oraz w pracy badawczej; B.K7. dba o wizerunek własnego zawodu. Metody i kryteria weryfikacji i oceny uzyskania przez studentów założonych efektów kształcenia W zakresie wiedzy: Bieżąca ocena narastania wiedzy na podstawie wypowiedzi w dyskusjach kierowanych na poszczególnych formach zajęć (wykłady, seminaria, ćwiczenia), potwierdzająca przyswojenie i rozumienie tematyki zajęć wsparte własną pracą z literaturą. W zakresie umiejętności:
Bieżąca ocena opanowania umiejętności na podstawie przygotowywanych w ramach zajęć seminaryjnych i pracy własnej prac kontrolnych (projektów), wypowiedzi na temat prac, umiejętności formułowania samooceny pracy własnej lub innych uczestników zajęć. Obserwacja i ocena umiejętności wykonywania określonych procedur prezentowanych w ramach treningu na zajęciach praktycznych w Pracowni Umiejętności Pielęgniarskich. W zakresie kompetencji społecznych: Bieżąca ocena postawy studentów dotyczącej: obowiązków (obecność na zajęciach, punktualność, terminowość przygotowania zleconych zadań); umiejętności współdziałania w zespole; kreatywności wyrażanej w opracowywanych pracach oraz w dyskusji; umiejętności formułowania własnej samooceny i obiektywizmu w formułowaniu ocen innych uczestników zajęć. Ostateczna ocena nabycia wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych na podstawie wyniku zaliczenia przedmiotu w formie egzaminu. Zasady dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu, a także forma zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres przedmiotu Dopuszczenie do zaliczenia przedmiotu wymaga uzyskania przez studenta pozytywnej oceny wszystkich form zajęć, a w szczególności: wykładów na podstawie obecności i aktywności na zajęciach; seminariów na podstawie obecności i wypełnienia zadań zleconych w ramach pracy własnej; ćwiczeń na podstawie obecności i postawy wobec treningu umiejętności. Nieobecność na zajęciach wymaga indywidualnego zaliczenia treści zajęć. Forma: Egzamin. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu Zaliczenie przedmiotu przeprowadzone zostanie w formie ustnej - standaryzowanego zintegrowanego egzaminu indywidualnego opartego o 2 pytania pozwalające na sprawdzenie wiedzy, poziomu zrozumienia, umiejętności analizy, syntezy i rozwiązania problemu z zakresu zagadnień klinicznych i standardów opieki pielęgniarskiej w schorzeniach będących przedmiotem programu kształcenia. Przykłady pytań udostępnia nauczyciel akademicki odpowiedzialny za przedmiot. Student ma prawo do przygotowania się do odpowiedzi i korzystania z własnych materiałów. Egzaminator może biorąc pod uwagę wyróżniającą się ocenę dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu podnieść ocenę końcową o 1 stopień. Treści kształcenia Forma Wymiar zajęć Liczba godzin Zakres treści programowych
studia stacjonarne studia niestacjonarne Wykłady 18 18 15 15 Zespół psychoorganiczny typu otępiennego problemem społecznym Epidemiologia chorób przebiegających z otępieniem. Kryteria rozpoznawcze i różnicowanie z zespołem otępiennym z użyciem skal CDR (ang. Clinical Deterioration Rating) i skali GDS (andg. Globar Dementi Scale). Najczęstsze procesy chorobowe przebiegające z otępieniem. Otępienie w przebiegu choroby Alzheimera: etiologia, epidemiologia, symptomatologia, zagadnienia diagnostyczne, przebieg. Inne choroby zwyrodnieniowe o.u.n. z osiowym objawem otępienia. Objawy otępienne w chorobach układu pozapiramidowego: chorobie Parkinsona, pląsawicy, dystoniach. Diagnostyka tych chorób, różnicowanie, leczenie. Otępienie naczyniopochodne (vascular dementia VD). Zespoły otępienie w następstwie urazów czaszkowo-mózgowym. Wpływ środków uzależniających na układ nerwowy, w tym leków nerkotycznych opioidowych i leków psychostymulujących, oraz innych substancji uzależniających. Objawy i zespoły psychopatologiczne związane ze spożywaniem alkoholowy zespół abstynencyjny, encefalopatie alkoholowe, otępienie alkoholowe, płodowy zespół alkoholowy. Diagnoza pielęgniarska i plan opieki nad pacjentem: - z chorobą Alzheimera; - z chorobą Parkinsona i innymi chorobami objawiającymi się otępieniem i Hylo- lub hiperkinezą; - z otępieniem naczyniopochodnym VD; - z urazem czaszkowo-mózgowym; - uzależnionym. 3 3 Opieka pielęgniarska nad pacjentem ze stwardnieniem rozsianym Podstawowe pojęcia dotyczące SM (zdefiniowanie schorzenia, rzut choroby, remisja, przebieg utajony, rzut rzekomy, powolne pogarszanie). Etiologia, epidemiologia i obraz kliniczny schorzenia SM. Postaci stwardnienia rozsianego: - postać nawracająco ustępująca (rzutowo remisyjna RR); - postać wtórnie postępująca (SP); - pierwotnie postępująca (PP);
- postępująco nawracająca (postępująco rzutowa PR). Udział pielęgniarki w diagnostyce stwardnienia rozsianego przygotowanie do badań specjalistycznych i opieka pielęgniarska po badaniach (MRI, nakłucie lędźwiowe, potencjały wywołane, badania laboratoryjne). Farmakoterapia stwardnienia rozsianego (leczenie rzutu, leczenie immunomodulacyjne, leczenie immunosupresyjne, leczenie objawowe). Główne problemy pielęgnacyjne w przebiegu SM wynikające ze: - spastyczności; - zaburzeń pęcherzowych; - zaburzeń żołądkowo jelitowych; - zaburzeń emocjonalnych; Procedury postępowanie pielęgniarskiego w głównych objawach choroby SM. Seminaria 18 18 Opieka pielęgniarska nad chorym neurologicznie 12 12 Edukacja zdrowotna pacjenta ze stwardnieniem rozsianym: dieta chorego z SM, zaburzenia pęcherzowe, aktywność fizyczna i zawodowa, spastyczność. Formy pomocy i grupy wsparcia dla osób chorych na SM i ich opiekunów. Diagnostyka różnicowa SM: choroba Devica, choroba Schildera, stwardnienie koncentryczne Balo, choroba Marburga. 6 6 Skuteczność rehabilitacji w stwardnieniu rozsianym. Postępowanie rehabilitacyjne i metody terapii wykorzystywane w leczeniu pacjentów ze stwardnieniem rozsianym. Ćwiczenia 12 12 Opieka pielęgniarska nad chorym neurologicznie 9 9 Formy rehabilitacji pacjenta ze stwardnieniem rozsianym nauka techniku masażu leczniczego. Udział pielęgniarki w farmakoterapii stwardnienia rozsianego. 3 3 Postępowanie rehabilitacyjne i metody terapii wykorzystywane w leczeniu pacjentów ze stwardnieniem rozsianym. Rehabilitacja i rewalidacja osób z chorobą Alzheimera. Wykaz literatury obowiązującej do zaliczenia przedmiotu
Literatura podstawowa 1. Czupryna A., Wilczek-Rużyczka E.: Wybrane zagadnienia pielęgniarstwa specjalistycznego. Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2010. 2. Talarska D., Zozulińska Ziółkiewicz D.: Pielęgniarstwo internistyczne Podręcznik dla studiów medycznych. PZWL, Warszawa 2011. 3. Jurkowska G., Łagoda K.: Pielęgniarstwo internistyczne. Podręcznik dla studiów medycznych. PZWL, Warszawa 2011. 4. Kózka M.: (red. wyd. pol.) Pielęgniarstwo tom 1-2. Wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011. 5. Adamkiewicz B., Głąbiński A., Klimek A.: Neurologia dla studentów wydziału pielęgniarstwa. Wyd. Wolters Kluwer Polska Sp.z o.o., Warszawa 2010. 6. Jaracz K., Kozubski W.: Pielęgniarstwo neurologiczne. PZWL, Warszawa 2012. 7. Polman Chris H. i inni.: Stwardnienie rozsiane. PZWL, Warszawa 2011. Literatura uzupełniająca 1. Adamczyk K., Turowski K.: Procedury postępowania w neurologii i neurochirurgii. Wyd. Neurocentrum. Lublin 2007. Autor/orzy Karty / Sylabusu Prawa autorskie prof. dr hab. n. med. Andrzej Wajgt dr n. o kult. fiz. Marta Motow-Czyż mgr Joanna Piwowarczyk Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Rudzie Śląskiej