SYLABUS na rok 2013/2014 (1) Nazwa przedmiotu Ginekologia i opieka ginekologiczna (2) Nazwa jednostki prowadzącej Instytut Położnictwa i Ratownictwa Medycznego przedmiot Katedra: Położnictwa (3) Kod przedmiotu - (4) Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Położnictwo Studia I stopnia Stacjonarne/ niestacjonarne (5) Rodzaj przedmiotu Nauki w zakresie opieki specjalistycznej (6) Rok i semestr studiów III rok, V i VI sem. (7) Imię i nazwisko koordynatora Dr n. med. Roman Kluza przedmiotu (8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu Dr n. med. Roman Kluza, Dr n. med. Edyta Barnaś, mgr Jolanta Wała, mgr Renata Raś, mgr Joanna Trawińska, mgr Natalia Głogowska, mgr Władysława Sowa (9) Cele zajęć z przedmiotu Celem zajęć jest: 1. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - Budowy i funkcji narządów płciowych męskich - Biologicznego rytmu płodności - Zaburzeń rytmu płodności - Roli i zadań położnej w opiece nad kobietą zdrowa i chorą ginekologicznie, 2. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - Rozpoznawania zaburzeń rytmu płodności, - Wykonywania zadań pielęgnacyjnych i zadań wzmacniających zdrowie reprodukcyjne. 3. Kształtowanie postawy studenta do: - Pogłębiania wiedzy z zakresu zdrowia życia płciowego i rozrodu. - (10) Wymagania wstępne Student posiada wiedzę z zakresu biologii, anatomii i fizjologii oraz patologii chorób. (11) Efekty kształcenia Wiedza student: D_W33 przedstawia zmiany zachodzące w organizmie kobiety w poszczególnych okresach jej życia; D_W34 omawia nieprawidłowości w budowie narządów kobiecych; D_W35 przedstawia prawidłowy przebieg cyklu miesięcznego i jego zaburzenia oraz przygotowanie kobiety do samoopieki w tym zakresie; D_W36 przedstawia granice norm i patologii seksualnych, modele seksulności oraz charakteryzuje aktywność seksualną w różnych okresach życia człowieka; D_W37 charakteryzuje zaburzenia i patologie, w tym przemoc seksualną; D_W38 przedstawia metody diagnozowania i leczenia niepłodności;
D_W39 omawia postępowanie diagnostyczne, lecznicze i pielęgnacyjne u kobiet ze stanami zapalnymi narządów rodnych, z chorobami przenoszonymi drogą płciową, zaburzeniami statyki narządu rodnego i wysiłkowym nieotrzymaniem moczu; D_W40 omawia rolę położnej w przygotowaniu pacjentki do operacji ginekologicznej; D_W41 przedstawia sposoby monitorowania stanu pooperacyjnego u pacjentki po operacji ginekologicznej (kontrola parametrów życiowych, profilaktyka przeciwzakrzepowa, gimnastyka ruchowa, gimnastyka oddechowa, profilaktyka przeciwbólowa); D_W42 omawia zmiany zachodzące w okresie menopauzy, ich wpływ na stan zdrowia kobiety i możliwości zapobiegania (osteoporoza, choroby układu krążenia, zaburzenia metaboliczne, zaburzenia psychiczne); D_W43 określa udział położnej w diagnozowaniu pacjentek ze schorzeniami ginekologicznymi (ocena ekosystemu pochwy, cytodiagnostyka, kolposkopia, badania patomorfologiczne, diagnostyka endokrynologiczna); D_W44 omawia diagnostykę i metody leczenia zmian w piersiach: mammografia, sonomammografia, biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC), rezonans magnetyczny; D_W45 przedstawia epidemiologię i patogenezę chorób nowotworowych narządów płciowych żeńskich i sutka; D_W46 omawia udział położnej w profilaktyce chorób nowotworowych; D_W47 zna zasady postępowania z chorą przed i po zabiegach ginekologicznych oraz w trakcie radioterapii; D_W48 omawia opieką nad chorą w terminalnej fazie choroby nowotworowej; Umiejętności student: D_U36 sprawuje opieką ginekologiczną nad kobietą w różnych okresach jej życia i stanie zdrowia od poczęcia do senium; D_U37 uczestniczy w diagnostyce i leczeniu chorób i wad narządów płciowych kobiecych oraz planuje opiekę ginekologiczną; D_U38 rozpoznaje choroby sutka i edukuje pacjentkę w zakresie samobadania i samoobserwacji; D_U39 rozpoznaje wczesne objawy nowotworowe i stany przedrakowe; D_U40 rozpoznaje zaburzenia statyki narządu rodnego, uczestniczy w leczeniu i profilaktyce nietrzymania moczu; D_U41 rozpoznaje zaburzenia i patologie seksualne; D_U42 przygotowuje kobietę do zabiegów operacyjnych ginekologicznych, przeprowadzanych z zastosowaniem różnych technik;
D_U43 przygotowuje pacjentkę po zabiegu operacyjnym do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych oraz współpracuje z rodziną chorej; Kompetencje społeczne student: D_K1 szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece oraz okazuje zrozumienie dla różnic światopoglądowych I kulturowych; D_K2 systematycznie aktualizuje wiedzę zawodową i kształtuje swoje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu; D_K3 przestrzega wartości i powinności moralnych w opiece nad ciężarną, rodząca, położnicą i jej dzieckiem oraz kobietą zagrożoną chorobą i chorą ginekologicznie; D_K4 wykazuje odpowiedzialność za pacjenta i wykonywanie zadań zawodowych; D_K5 przestrzega praw pacjenta; D_K6 rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe; D_K7 zachowuje tajemnicę zawodową; D_K8 współdziała w zespole interdyscyplinarnym w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki zawodowej; D_K9 przejawia empatię w relacji z podopieczną i jej rodziną oraz współpracownikami. (12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin Wykłady 75, III rok, V i VI sem. Samokształcenie 30, III rok, V i VI sem. Zajęcia praktyczne - 120; III rok, V i VI sem. Praktyka zawodowa 200 III rok, V i VI sem. (13) Treści programowe Treści merytoryczne wykładów: Czas 1. Ginekologia wieku rozwojowego. 3 2. Nieprawidłowości budowy i wady rozwojowe narządów płciowych, ciała 4 obce w narządzie rodnym, stany zapalne zewnętrznych narządów płciowych. 3. Okres dojrzałości płciowej fizjologia i patologia cyklu miesiączkowego. 4 Przygotowanie kobiet do samoobserwacji i samoopieki. 4. Udział położnej w przygotowaniu rodziny do pełnienia funkcji 3 prokreacyjnej. 5. Mechanizmy regulujące funkcje seksualne. Granice norm i patologii 4 seksualnych. Modele seksualności człowieka. Aktywność seksualna w różnych okresach życia. 6. Zaburzenia i patologie seksualne. Przemoc seksualna. 3 7. Niepłodność kobieca postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne, 4 techniki wspomaganego rozrodu. 8. Niepłodność męska. Wybrane elementy andrologii. 3 9. Współudział położnej w diagnozowaniu i leczeniu niepłodności 3 małżeńskiej.
10. Specyfika pielęgnowania w schorzeniach ginekologicznych. Profilaktyka, 4 leczenie, pielęgnowanie, prewencja stany zapalne narządów płciowych, choroby przenoszone drogą płciową. Endometrioza. 11. Klimakterium i senium. Rola i zadania położnej w opiece nad kobietą w 3 różnych okresach życia. 12. Zaburzenia statyki narządu rodnego. Wysiłkowe nietrzymanie moczu. 4 Rola i zadania położnej w przygotowaniu psychofizycznym pacjentki do badań oraz zabiegów diagnostycznych i operacyjnych. 13. Rola i zadania położnej w pielęgnacji po operacjach ginekologicznych. 4 Metody operacyjne w ginekologii. Standardy postępowania w ginekologii. 14. Badanie kliniczne w ginekologii. Metody pobierania i sposoby 4 postępowania z materiałem do badań. Interpretacja wyników. 15. Badanie ekosystemu pochwy. Cytodiagnostyka, kolposkopia, badanie 4 patomorfologiczne. Diagnostyka endokrynologiczna. Badania biochemiczne. Badania serologiczne. 16. Laparoskopia, histeroskopia, histerosalpingografia. Densytometria. 4 Samobadanie piersi, mammografia, sonomammografia. 17. Epidemiologia i etiopatogeneza chorób nowotworowych narządów 4 płciowych żeńskich i sutka. Nowotwory łagodne narządów płciowych oraz sutka. Udział położnej w profilaktyce, diagnostyce i terapii nowotworów narządów płciowych żeńskich i sutka. 18. Chemioterapia nowotworów. Opieka nad kobietą z nowotworem 4 narządów płciowych specyfika pielęgnowania przed i po terapii. 19. Radioterapia rodzaje, wskazania i opieka nad chorym leczonym 3 radioterapią. Mastektomia pielęgnowanie przed i po operacji. 20. Grupy wsparcia. 3 21. Opieka nad chorą w terminalnej fazie choroby nowotworowej. Udział 3 położnej w terapii bólu Razem 75 Treści merytoryczne zajęć praktycznych: Czas 1. Prowadzenie wywiadu ginekologicznego i ocena stanu zdrowia kobiety. 8 Przygotowanie kobiety do badania ginekologicznego. 2. Podawanie leków stosowanych w ginekologii: podawanie leków 8 dopochwowych, udział położnej w terapii hormonalnej. 3. Przygotowanie kobiety do operacji ginekologicznej drogą brzuszną. 8 4. Przygotowanie kobiety do operacji drogą krocza. 8 5. Przygotowanie kobiety do laparoskopii. 8 6. Przygotowanie kobiety i asystowanie do zabiegów ginekologicznych 8 łyżeczkowanie jamy macicy, biopsji gruczołu piersiowego. 7. Przygotowanie kobiety i asystowanie do zabiegów diagnostycznych: 8 pobieranie wymazu cytologicznego, kolposkopii. 8. Udział położnej w przygotowaniu materiału do badań: laboratoryjnych, 8 rozmazu cytologicznego i materiału do badania histopatologicznego. 9. Całościowa i zindywidualizowana opieka pacjentką po operacji 8 ginekologicznej. Profilaktyka powikłań pooperacyjnych. 10. Przygotowanie dziecka do badania ginekologicznego. 8
11. Całościowa i zindywidualizowana opieka nad pacjentką z zaburzeniami 8 cyklu miesiączkowego. 12. Całościowa i zindywidualizowana opieka nad kobietą z problemami 8 okresu klimakterium i senium. 13. Udział położnej w profilaktyce, leczeniu, niepłodności partnerskiej. 8 Całościowa i zindywidualizowana opieka nad pacjentką z chorobą przenoszoną drogą płciową i stanem zapalnym narządów płciowych. Profilaktyka. 14. Całościowa i zindywidualizowana opieka nad kobietą z endometriozą. 8 Całościowa i zindywidualizowana opieka nad kobietą z zaburzeniami statyki narządu rodnego i wysiłkowym nietrzymaniem moczu. 15. Poradnictwo w zakresie zdrowia życia płciowego: edukacja pacjentki w 8 zakresie samobadania piersi, profilaktyki nowotworów kobiecych, profilaktyki chorób przenoszonych drogą płciowa, w zakresie higieny intymnej, zdrowego stylu życia w okresie dojrzałości i w okresie klimakterium. Razem 120 Treści merytoryczne praktyk zawodowych: Czas 1. Prowadzenie wywiadu ginekologicznego i ocena stanu zdrowia kobiety. 13 Przygotowanie kobiety do badania ginekologicznego. 2. Podawanie leków stosowanych w ginekologii: podawanie leków 13 dopochwowych, udział położnej w terapii hormonalnej. 3. Przygotowanie kobiety do operacji ginekologicznej drogą brzuszną. 13 4. Przygotowanie kobiety do operacji drogą krocza. 13 5. Przygotowanie kobiety do laparoskopii. 13 6. Przygotowanie kobiety i asystowanie do zabiegów ginekologicznych 13 łyżeczkowanie jamy macicy, biopsji gruczołu piersiowego. 7. Przygotowanie kobiety i asystowanie do zabiegów diagnostycznych: 13 pobieranie wymazu cytologicznego, kolposkopii. 8. Udział położnej w przygotowaniu materiału do badań: labolatoryjnych, 13 rozmazu cytologicznego i materiału do badania histopatologicznego. 9. Całościowa i zindywidualizowana opieka pacjentką po operacji 13 ginekologicznej. Profilaktyka powikłań pooperacyjnych. 10. Przygotowanie dziecka do badania ginekologicznego. 13 11. Całościowa i zindywidualizowana opieka nad pacjentką z zaburzeniami 13 cyklu miesiączkowego. 12. Całościowa i zindywidualizowana opieka nad kobietą z problemami 12 okresu klimakterium i senium. 13. Udział położnej w profilaktyce, leczeniu, niepłodności partnerskiej. 15 Całościowa i zindywidualizowana opieka nad pacjentką z chorobą przenoszoną drogą płciową i stanem zapalnym narządów płciowych. Profilaktyka. 14. Całościowa i zindywidualizowana opieka nad kobietą z endometriozą. 15 Całościowa i zindywidualizowana opieka nad kobietą z zaburzeniami statyki narządu rodnego i wysiłkowym nietrzymaniem moczu. 15. Poradnictwo w zakresie zdrowia życia płciowego: edukacja pacjentki w 15 zakresie samobadania piersi, profilaktyki nowotworów kobiecych, profilaktyki chorób przenoszonych drogą płciowa, w zakresie higieny intymnej, zdrowego stylu życia w okresie dojrzałości i w okresie
klimakterium. Razem 200 (14) Metody dydaktyczne 1.Wykład konwersatoryjny z prezentacją multimedialną 2. Zajęcia praktyczne/ Praktyki zawodowe: praca indywidualna, współpraca z zespołem terapeutycznym, dyskusja dydaktyczna, próba pracy. 3. Samokształcenie: praca indywidualna, praca w grupach, prezentacja multimedialna (15) Sposób(y) i forma(y) zaliczenia 1. Wykład: student generuje/ rozpoznaje odpowiedź: test jedno-, wielokrotnego wyboru, test uzupełniania odpowiedzi 2. Zajęcia praktyczne/ Praktyki zawodowe: studenci oceniani na podstawie uczestnictwa i aktywności na zajęciach, realizacji opieki nad pacjentem oraz współpracy z zespołem terapeutycznym oddziału. Dodatkowe kryterium oceny stanowią terminowość wykonywania zadań oraz dostosowanie się do wymagań (procedur) dotyczących sposobu ich wykonania. 3. Samokształcenie: zaliczenie na podstawie pracy semestralnej Numer efektu kształcenia Forma zajęć dydaktycznych - odniesienie do treści kształcenia D_W33 W 1,2,3 ZP 11,12 D_W34 W 2 ZP 15 D_W35 W 3 ZP11 PZ11 D_W36 W 5,6 ZP 10,15 PZ 10,15 D_W37 W 5,6 ZP 15 D_W38 W 7-9 ZP 13 PZ 13 D_W39 W 10-12 ZP 8, 14-15 PZ 8, 14-15 D_W40 W 12-13 ZP 3-5, 9 PZ 3-5, 9 D_W41 W 13 ZP 9 PZ 9 D_W42 W 11 ZP 12, 15 PZ 12, 15 Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia Metody i narzędzia dydaktyczne
D_W43 W 14, 15 PZ 7, 8 ZP 7,8 D_W44 W 16-19 ZP 6, 15 PZ 6, 15 D_W45 W 17 Wykład D_W46 W 17 ZP 15 D_W47 W 13, 19-21 ZP 3-7, 9 PZ 3-7, 9 D_W48 W 21 D_U36 W 1-21 D_U37 W 2, 12 ZP 14 PZ 14 D_U38 W 16 ZP 15 D_U39 W 2, 16-17 ZP 6, 15 PZ 6, 15 D_U40 W 12 ZP 14 PZ 14 D_U41 W 5, 6 ZP 15 D_U42 W 16 ZP 3-7 PZ 3-7 D_U43 W 13 ZP 9 PZ 9 D_K01 D_K02 W 1-21 D_K03 D_K04 D_K05 D_K06 D_K07
D_K08 D_K09 (16) Metody i kryteria oceny Wykłady, zajęcia praktyczne/praktyki zawodowe: 1. pełne uczestnictwo i aktywność 2. zaliczenia pisemne cząstkowe (kolokwia odbywa się po zakończeniu danego działu tematycznego) Zakres ocen: 2,0 5,0 1. zaliczenie testowe oraz pytania otwarte: A: Pytania z zakresu wiadomości do zapamiętania; B: Pytania z zakresu wiadomości do rozumienia; C: Rozwiązywanie zadania pisemnego typowego; D: Rozwiązywanie zadania pisemnego nietypowego; - za niewystarczające rozwiązanie zadań tylko z obszaru A i B = ocena 2,0 - za rozwiązanie zadań tylko z obszaru A i B możliwość uzyskania max. oceny 3,0 - za rozwiązanie zadań z obszaru A + B + C możliwość uzyskania max. oceny 4,0 - za rozwiązanie zadań z obszaru A + B + C + D możliwość uzyskania oceny 5,0 Ocena wiedzy: Kolokwium pisemne i/lub ustne 5.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 90%-100% 4.5 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 80%-89% 4.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 70%-79% 3.5 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 60%-69% 3.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 50%-59% 2.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia poniżej 50% Ocena umiejętności 5.0 student aktywnie uczestniczy w zajęciach, jest dobrze przygotowany, potrafi umiejętnie wykorzystać wiedzę z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej 4.5 student aktywnie uczestniczy w zajęciach, z niewielką pomocą prowadzącego, w dobrym stopniu potrafi operować wiedzą z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej 4.0 student aktywnie uczestniczy w zajęciach, z większą
pomocą prowadzącego, jest poprawiany, w dobrym stopniu potrafi operować wiedzą z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej 3.5 student uczestniczy w zajęciach, jego zakres przygotowania nie pozwala na poprawne operowanie wiedzą z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej 3.0 student uczestniczy w zajęciach, wykształcił umiejętności z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej na poziomie dostatecznym 2.0 student biernie uczestniczy w zajęciach, wypowiedzi są niepoprawne merytorycznie, nie potrafi wykorzystać wiedzy z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej Ocena kompetencji społecznych - przedłużona obserwacja przez opiekuna zawodowego, opiekuna dydaktycznego (nauczyciela akademickiego), personel oddziału - ocena innych studentek z grupy - samoocena. Kryteria stanowią punkt odniesienia względem których opracowywane są normy opanowania czynności: organizacja pracy, jakość wykonywanych zabiegów, profesjonalna/etyczna praktyka, estetyka, komunikowanie, rozwój osobowy. Warunki zaliczenia: - obowiązkowa obecność na wszystkich zajęciach (dopuszczalna 1 nieobecność z następujących powodów: zawarcie związku małżeńskiego, pogrzeb w najbliższej rodzinie, honorowe krwiodawstwo) - kultura osobista, staranne umundurowanie - punktualność - zaliczenie umiejętności wg Dzienniczka Kształcenia Praktycznego obowiązującego na Kierunku Położnictwo - prowadzenie indywidualnej dokumentacji proces pielęgnowania pacjenta - zaliczenie tematów seminariów - przestrzeganie regulaminu zajęć praktycznych/praktyk zawodowych. W przypadku nieobecności usprawiedliwionej zajęcia praktyczne/praktyki zawodowe muszą być zrealizowane w innym terminie ustalonym z koordynatorem przedmiotu lub zajęć praktycznych. Egzamin końcowy odbywa się w obecności osoby prowadzącej przedmiot. Egzamin składa się z 20 pytań testowo-opisowych z obszarów A, B, C i D obejmujących całość materiału. Kryteria oceniania jak w przypadku zaliczeń cząstkowych.
Egzamin poprawkowy ma analogiczną formę do egzaminu w pierwszym terminie. (17) Całkowity nakład pracy Aktywność studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS wykład samokształcenie zajęcia praktyczne praktyki zawodowe przygotowanie do egzaminu udział w egzaminie SUMA GODZIN LICZBA PUNKTÓW ECTS (18) Język wykładowy polski (19) Praktyki zawodowe w ramach 200 godzin przedmiotu (20) Literatura Literatura podstawowa: Liczba godzin/nakład pracy studenta 75 godz. 30 godz. 120 godz. 200 godz. 10 godz. 2 godz. 437 godz. 15 1. Bręborowicz G.H. (red): Położnictwo i ginekologia. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2011. 2. Łepecka-Klusek C.: Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie i ginekologii. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2003. 3. Martius G., Breckwoldt M. Pfleiderer A. Gionekologia i położnictwo. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2003. Literatura uzupełniająca: 1. Caus I (red.): Podstawy Pielęgniarstwa w ginekologii i położnictwie. ŚAM, Katowice 2007. 2. Chazan B., Leibschang J.: Postępowanie w nagłych stanach w położnictwie i ginekologii. PZWL Warszawa, 2002. 3. Jeż W. Położnictwo i ginekologia. Repetytorium. Śląska Akademia Medyczna. Katowice 2002. 4. Słomko Z. Drews K. Niemiec T.(red) :Profilaktyka w położnictwie, ginekologii i neonatologii. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Poznań, 2005. Podpis koordynatora przedmiotu Podpis kierownika jednostki