Inżyniria i Ochrona Środowiska 2013, t. 16, nr 3, s. 293-301 Andrzj ŚWIĄTKOWSKI*, Krzysztof KUŚMIEREK** Wojskowa Akadmia Tchniczna, Instytut Chmii ul. gn. S. Kaliskigo 2, 00-908 Warszawa *-mail: a.swiatkowski@wp.pl; **-mail: kkusmirk@wat.du.pl Porównani węgla aktywngo i nanorurk węglowych jako adsorbntów do usuwania 2,4-dichlorofnolu z wody Clm przntowanj pracy było porównani węgla aktywngo i nanorurk węglowych jako adsorbntów do usuwania 2,4-dichlorofnolu z wody. Do badań wybrano węgil aktywny L2S Cca o powirzchni właściwj 945 m 2 /g oraz wilościnn nanorurki węglow o nimodyfikowanj powirzchni (S BET = 181 m 2 /g). Zbadano zarówno kintykę adsorpcji, jak i adsorpcję w stani równowagi. 2,4-dichlorofnol adsorbował się szybcij na nanorurkach niż na węglu aktywnym, jdnak z o wil mnijszą skutcznością. Po osiągnięciu równowagi (po 2 godzinach) na nanorurkach zaadsorbowało się 19% chlorofnolu, natomiast na węglu aktywnym (po 5 godzinach) prawi 91%. Kintyka przbigała zgodni z modlm psudo II rzędu, współczynniki korlacji R 2 wynosiły powyżj 0,99. Izotrmy adsorpcji 2,4-dichlorofnolu w warunkach statycznych zostały opisan modlm Langmuira. Zastosowano pięć różnych form prostoliniowych równania Langmuira. Uzyskan wysoki wartości współczynników korlacji świadczą o dobrym dopasowaniu modlu tortyczngo do izotrm doświadczalnych. Wartości stałych m są wilokrotni wyższ dla węgla aktywngo niż nanorurk węglowych, co dowodzi, ż 2,4-dichlorofnol adsorbuj się o wil lpij na węglu aktywnym niż na wilościnnych nanorurkach węglowych. Słowa kluczow: 2,4-dichlorofnol, adsorpcja, węgil aktywny, nanorurki węglow Wstęp Związki chloroorganiczn już od szrgu lat stanowią poważn źródło zaniczyszcznia środowiska naturalngo. Szczgólni nibzpiczn są szroko stosowan w rolnictwi chlorowan hrbicydy - pochodn kwasu fnoksyoctowgo (kwas 2,4-dichlorofnoksyoctowy, kwas 2-mtylo-4-chlorofnoksyoctowy) oraz chlorofnol. T ostatni stanowią grupę dziwiętnastu kongnrów różniących się między sobą położnim oraz liczbą atomów chloru w cząstczc. Chlorofnol powstają w wyniku antropognicznj działalności człowika, główni przy oczyszczaniu ścików i dzynfkcji wody chlorm oraz w przmyśl jako odpady procsów tchnologicznych wykorzystujących fnol i chlor, np. podczas produkcji tworzyw sztucznych, barwników czy tż środków ochrony roślin [1]. Wraz z ścikami przmysłowymi mogą dostawać się do glby oraz przd wszystkim do wód podzimnych i powirzchniowych. Obcność chlorofnoli oraz produktów pośrdnich ich rozkładu stwirdzono m.in. w wodzi pitnj przznaczonj dla
294 A. Świątkowski, K. Kuśmirk Łodzi, Poznania i Warszawy [2]. Nawt śladowa zawartość chlorofnoli w wodzi z względu na ich intnsywny, niprzyjmny zapach powoduj pogorszni jj walorów spożywczych i moż stanowić poważn zagrożni dla zdrowia człowika. Większość chlorofnoli jst bowim wysoc toksyczna, a niktór z nich są podjrzwan o działani rakotwórcz [1]. Z tgo tż powodu od wilu lat prowadzon są intnsywn badania dotycząc zagadniń związanych z dgradacją i usuwanim chlorofnoli z wody. Obszrn piśminnictwo na tn tmat pokazuj, ż oprócz tzw. mtod pogłębiongo utlniania (Advancd Oxidation Procsss) [3] i dgradacji mikrobiologicznj [4] jdną z najskutcznijszych mtod usuwania chlorofnoli z wody jst ich adsorpcja na różnych adsorbntach. Największą popularnością, z względu na ich wysoką skutczność, ciszą się niwątpliwi adsorbnty węglow, główni węgl aktywn [5-13]. W ostatnich latach obiktm intnsywnych badań stały się równiż nanorurki węglow [14-18]. Clm przprowadzonych ksprymntów było zbadani adsorpcji chlorofnoli, na przykładzi 2,4-dichlorofnolu (2,4-DCP), na węglu aktywnym i wilościnnych nanorurkach węglowych (MWCNT). W pracy porównano obydwa adsorbnty pod względm ich szybkości i skutczności działania. Zbadano kintykę adsorpcji oraz adsorpcję w warunkach równowagowych. 1. Matriały i mtodyka badań Wszystki używan w pracy odczynniki i roztwory charaktryzowały się wysoką czystością. Jako porównywan adsorbnty wykorzystano pylisty węgil aktywny L2S Cca i wilościnn nanorurki węglow o nimodyfikowanj powirzchni (Chngdu Organic Chmical Co. Ltd, Chiny). Charaktrystykę struktury porowatj adsorbntów przprowadzono na podstawi niskotmpraturowych izotrm adsorpcji azotu (rys. 1) wykonanych na aparaci ASAP 2010 (Micromritics, Norcross, USA). Powirzchnia właściwa węgla aktywngo S BET wynosiła 945 m 2 /g, objętość mikroporów V mi = 0,25 cm 3 /g oraz objętość mzoporów V m = 0,20 cm 3 /g. Powirzchnia właściwa nanorurk węglowych wynosiła 181 m 2 /g. Procntową zawartość tlnu związango z powirzchnią adsorbntu wyznaczono za pomocą rntgnowskigo spktromtru dysprsji nrgii (EDS) zintgrowango z lktronowym mikroskopm skaningowym Quanta 3D FEG Dual Bam (DB FEI Company, Hillsboro, USA). Zawartość tlnu wynosiła odpowidnio 3,1 i 2,1% wag. dla węgla aktywngo i wilościnnych nanorurk węglowych. Zarówno węgil aktywny, jak i nanorurki przd użycim zostały wysuszon do stałj masy w tmpraturz 130 C. Eksprymnty adsorpcyjn były prowadzon w kolbach stożkowych. Do każdj kolby wprowadzano po 0,04 dm 3 roztworów 2,4-dichlorofnolu o okrślonym stężniu oraz odpowidnią odważkę węgla aktywngo lub nanorurk, a następni całość miszano na wytrząsarc laboratoryjnj. Kintykę adsorpcji zbadano dla stężnia początkowgo chlorofnolu 1,0 mmol/dm 3 i masy adsorbntu równj 0,05 g. Próbki roztworów analizowano po
Porównani węgla aktywngo i nanorurk węglowych jako adsorbntów do usuwania 2,4-dichlorofnolu 295 15 i 30 minutach oraz koljno po 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 i 8 godzinach. Ilość 2,4-dichlorofnolu zaadsorbowaną w danym czasi ( t ) wyliczono z zalżności: C C V m 0 t t= (1) gdzi: C 0 - stężni początkow, mmol/dm 3 ; C t - stężni po czasi t, mmol/dm 3 ; V - objętość roztworu, dm 3 ; m - masa adsorbntu, g. adsorpcja, cm 3 /g STP 500 400 300 200 L2S Cca 100 adsorpcja dsorpcja 0 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 p/p 0 adsorpcja, cm 3 /g STP 500 400 300 200 100 MWCNT adsorpcja dsorpcja 0 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 Rys. 1. Izotrmy adsorpcji-dsorpcji azotu na węglu aktywnym L2S Cca i wilościnnych nanorurkach węglowych w tmpraturz 77,4 K Fig. 1. Nitrogn adsorption-dsorption isothrms on L2S Cca activatd carbon and multi- -walld carbon nanotubs at 77.4 K Izotrmy adsorpcji 2,4-dichlorofnolu w warunkach równowagowych wykonano dla szściu różnych stężń początkowych: 0,1; 0,5; 1,0; 1,5; 2,0 i 2,5 mmol/dm 3. W przypadku nanorurk kolby zawirając po 0,05 g adsorbntu były wytrząsan przz 3 godziny. Kolby zawirając 0,03 g węgla aktywngo wytrząsano przz 6 godzin. Po tym czasi (po 3 lub 6 godzinach) roztwory filtrowano i analizowano ilościowo. Na podstawi wartości stężnia początkowgo (C 0 ) i wyznaczonych stężń równowagowych (C ) adsorbatu w roztworz wyznaczano wilkość adsorpcji: p/p 0
296 A. Świątkowski, K. Kuśmirk C C V m 0 = (2) gdzi: - ilość 2,4-DCP zaadsorbowana na powirzchni adsorbntu w stani równowagi, mmol/g. Oznacznia ilościow 2,4-dichlorofnolu w roztworach były prowadzon przy użyciu chromatografu ciczowgo Shimadzu LC-20 (Kioto, Japonia) z dtktorm UV-Vis. Zastosowano lucję izokratyczną - faza ruchoma składała się z actonitrylu (40%) i wody zakwaszonj do ph 3,0 kwasm octowym (60%). Prędkość przpływu fazy ruchomj wynosiła 0,15 cm 3 /min, analityczna długość fali λ = 284 nm, kolumna chromatograficzna Phnomnx Luna C 18 (150 2,0 mm, 5 µm). 2. Wyniki i dyskusja Na podstawi uzyskanych wyników oraz obliczonych z wzoru (1) wartości t sporządzono wykrsy t = f(t), obrazując kintykę adsorpcji 2,4-dichlorofnolu na węglu aktywnym i wilościnnych nanorurkach węglowych (rys. 2). Równowaga kintyczna w przypadku węgla ustaliła się po około 5 6 godzinach, po tym czasi zaadsorbowało się około 91% 2,4-dichlorofnolu. W przypadku nanorurk procs przbigał o wil szybcij. Równowaga ustaliła się po 2 godzinach, zaadsorbowało się jdnak zaldwi 19% początkowj ilości adsorbntu. 0,8 0,7 0,6 L2S Cca MWCNT t, mmol/g 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 czas, h Rys. 2. Kintyka adsorpcji 2,4-dichlorofnolu na węglu aktywnym L2S Cca i wilościnnych nanorurkach węglowych Fig. 2. Adsorption kintics of 2,4-dichlorophnol on L2S Cca activatd carbon and multi- -walld carbon nanotubs Do opisu kintyki oraz wyznacznia stałych szybkości procsu zastosowano równania kintyczn psudo I i II rzędu. Równani kintyczn psudo I rzędu jst wyrażon wzorm [19]:
Porównani węgla aktywngo i nanorurk węglowych jako adsorbntów do usuwania 2,4-dichlorofnolu 297 k1 log ( t) = log t (3) 2,303 w którym k 1 jst stałą szybkości adsorpcji (1/h) obliczoną z zalżności log( t ) = f(t). Równani kintyczn psudo II rzędu ma postać [20]: t 1 1 = + t (4) k 2 t 2 Stała kintyczna k 2 (g/mmol h) została obliczona z zalżności t/ t = f(t). Wartości stałych szybkości dla równań psudo I i II rzędu oraz współczynniki korlacji R 2 zostały przdstawion w tabli 1. Tabla 1. Stał szybkości równań psudo I i II rzędu opisując adsorpcję 2,4-dichlorofnolu na węglu aktywnym L2S Cca i wilościnnych nanorurkach węglowych Tabl 1. Psudo first- and psudo scond-ordr rat constants for adsorption of 2,4-dichlorophnol on L2S Cca activatd carbon and multi-walld carbon nanotubs Adsorbnt Równani psudo I rzędu Równani psudo II rzędu k 1, 1/h R 2 k 2, g/mmol h R 2 L2S Cca 0,7697 0,9335 0,0644 0,9943 MWCNT 1,4203 0,9589 0,3271 0,9988 Przyjmując za podstawow krytrium wartość współczynnika korlacji, można stwirdzić, ż kintyka adsorpcji 2,4-dichlorofnolu zarówno na węglu aktywnym, jak i nanorurkach węglowych jst opisana lpij modlm psudo II rzędu (R 2 > 0,99) niż I rzędu (R 2 > 0,93). Obliczon wartości stałych szybkości potwirdzają, ż procs przbiga o wil szybcij na nanorurkach niż na węglu aktywnym. Izotrmy adsorpcji 2,4-dichlorofnolu w warunkach równowagowych na węglu aktywnym i nanorurkach węglowych zostały przdstawion na rysunku 3. Do ich matmatyczngo opisu wykorzystano równani Langmuira [21]: bc m = (5) 1 + bc w którym b oznacza wartość stałą, natomiast m maksymalną adsorpcję na powirzchni adsorbntu, mmol/g. Do wyznacznia tych paramtrów zastosowano pięć różnych, stosowanych i opisanych w litraturz [8], form prostoliniowych równania Langmuira (tab. 2). Wyliczon wartości b i m oraz współczynniki korlacji R 2 dla wszystkich wariantów równania izotrmy Langmuira zostały przdstawion w tabli 3.
298 A. Świątkowski, K. Kuśmirk 3,0 2,5 L2S Cca, mmol/g 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 0,5 0,4 0 0,2 0,4 0,6 0,8 MWCNT C, mmol/dm 3, mmol/g 0,3 0,2 0,1 0,0 0 0,5 1 1,5 2 2,5 C, mmol/dm 3 Rys. 3. Izotrmy adsorpcji 2,4-dichlorofnolu na węglu aktywnym L2S Cca i wilościnnych nanorurkach węglowych Fig. 3. Adsorption isothrms of 2,4-dichlorophnol onto L2S Cca activatd carbon and multi- -walld carbon nanotubs Tabla 2. Prostoliniow formy równania izotrmy Langmuira oraz zalżności stosowan do wykrślania krzywych [8] Tabl 2. Linar forms of Langmuir isothrm uation and th rlationship usd to plot th curvs [8] Langmuir 1 Langmuir 2 Langmuir 3 Langmuir 4 Langmuir 5 Izotrma Postać prostoliniowa Zalżność 1 1 1 1 = + b C m m m m 1 C 1 1 C = C + vs b 1 = + m b C b C = + b m 1 1 = bm b C vs vs C 1 1 C C C vs 1 C vs
Porównani węgla aktywngo i nanorurk węglowych jako adsorbntów do usuwania 2,4-dichlorofnolu 299 Tabla 3. Paramtry równań Langmuira oraz współczynniki korlacji R 2 opisując adsorpcję 2,4-dichlorofnolu na węglu aktywnym L2S Cca i nanorurkach węglowych MWCNT Tabl 3. Langmuir isothrm uation paramtrs and corrlation cofficints R 2 for adsorption of 2,4-dichlorophnol onto L2S Cca activatd carbon and multi-walld carbon nanotubs Izotrma L2S Cca MWCNT m b R 2 m b R 2 Langmuir 1 3,2415 7,3804 0,9992 0,2162 31,0001 0,9944 Langmuir 2 2,7948 9,3177 0,9944 0,2140 30,1069 0,9928 Langmuir 3 2,7281 10,1210 0,8959 0,2162 31,3479 0,9623 Langmuir 4 2,8666 9,0667 0,8958 0,2092 30,1860 0,9623 Langmuir 5 3,2550 7,3457 0,9992 0,2160 30,7730 0,9944 Uzyskan wyniki pokazują, ż adsorpcja 2,4-dichlorofnolu jst dobrz opisana równanim Langmuira i to zarówno na węglu aktywnym, jak i nanorurkach węglowych. Do opisu izotrm doświadczalnych najlpij nadają się równania Langmuira 1 oraz 5, dla których uzyskano najwyższ wartości współczynników korlacji, odpowidnio 0,9992 i 0,9944 dla L2S Cca i MWCNT. Niwil gorsz rzultaty uzyskano dla równania Langmuira 2, dla obydwu przypadków wartości R 2 były wyższ niż 0,99. Do opisu doświadczalnych izotrm adsorpcji 2,4-dichlorofnolu na badanych adsorbntach zdcydowani ni nadają się warianty 3 i 4 równania Langmuira. Współczynniki korlacji zaobsrwowan dla nanorurk były na poziomi 0,96, natomiast dla węgla aktywngo wynosiły zaldwi 0,89. Wyznaczon matmatyczni wartości stałych b są około trzykrotni wyższ w przypadku nanorurk niż węgla aktywngo. Zdcydowani większ różnic zaobsrwowano dla paramtru m, który wyraża maksymalną adsorpcję na powirzchni adsorbntu. Wartości m uzyskan dla węgla aktywngo są kilkanaści razy większ niż t obsrwowan dla nanorurk węglowych. Potwirdza to wnioski, nasuwając się po obsrwacji przdstawionych na rysunku 3 izotrm doświadczalnych, ż 2,4-dichlorofnol adsorbuj się o wil lpij na węglu aktywnym niż na wilościnnych nanorurkach węglowych. Zastosowany węgil aktywny L2S Cca ma o wil większą powirzchnię właściwą niż nanorurki (945 m 2 /g vs. 181 m 2 /g), jdnak około pięciokrotni mnijsza powirzchnia właściwa MWCNT ni tłumaczy tak znaczngo pogorsznia adsorpcji na nanorurkach w porównaniu do węgla aktywngo. Połączni adsorpcji z powirzchnią BET obydwu adsorbntów ni wydaj się do końca prawidłow, równiż z powodu ich odminngo zachowania wobc azotu. Izotrmy adsorpcji-dsorpcji azotu na węglu aktywnym L2S Cca i wilościnnych nanorurkach węglowych w tmpraturz 77,4 K mają zupłni odminny przbig (rys. 1). Podsumowani W pracy dokonano porównania węgla aktywngo i nanorurk węglowych jako adsorbntów do usuwania 2,4-dichlorofnolu z wody. Uzyskan rzultaty pokaza-
300 A. Świątkowski, K. Kuśmirk ły, ż obydwa adsorbnty mogą być stosowan do oczyszczania wody, jdnak z różną skutcznością. 2,4-dichlorofnol adsorbował się szybcij na nanorurkach niż na węglu aktywnym, jdnak skutczność procsu (ilość, która ulgła zaadsorbowaniu) była zdcydowani większa w przypadku węgla aktywngo. Nanorurki mogą być stosowan w sytuacjach, w których czas odgrywa kluczową rolę, gdzi koniczn jst szybki usunięci polutantów z wody. W przypadku gdy czas ni jst istotny, lpszym rozwiązanim jst zastosowani węgla aktywngo, który charaktryzuj się o wil większą skutcznością. Litratura [1] Czaplicka M., Sourcs and transformations of chlorophnols in th natural nvironmnt, Scinc of th Total Environmnt 2004, 322, 21-39. [2] Michałowicz J., Th occurrnc of chlorophnols, chlorocatchols and chlorinatd mthoxyphnols in drinking watr of th largst citis in Poland, Polish Journal of Environmntal Studis 2005, 14, 327-333. [3] Pra-Titus M., Garcia-Molina V., Banos M.A., Gimnz J., Esplugas S., Dgradation of chlorophnols by mans of advancd oxidation procsss: a gnral rviw, Applid Catalysis B: Environmntal 2004, 47, 219-256. [4] Olaniran A.O., Igbinosa E.O., Chlorophnols and othr rlatd drivativs of nvironmntal concrn: proprtis, distribution and microbial dgradation procsss, Chmosphr 2011, 83, 1297-1306. [5] Daifullah A.A.M., Girgis B.S., Rmoval of som substitutd phnols by activatd carbon obtaind from agricultural wast, Watr Rsarch 1998, 32, 1169-1177. [6] Jung M.W., Ahn K.H., L Y., Kim K.P., Rh J.S., Park J.T., Pang K.J., Adsorption charactristics of phnol and chlorophnols on granular activatd carbons (GAC), Microchmical Journal 2001, 70, 123-131. [7] Carrott P.J.M., Mourao P.A.M., Ribiro Carrott M.M.L., Goncalvs E.M., Sparating surfac and solvnt ffcts and th notion of critical adsorption nrgy in th adsorption of phnolic compounds by activatd carbons, Langmuir 2005, 21, 11863-11869. [8] Hamdaoui O., Naffrchoux E., Modling of adsorption isothrms of phnol and chlorophnols onto granular activatd carbon Part I. Two-paramtr modls and uations allowing dtrmination of thrmodynamic paramtrs, Journal of Hazardous Matrials 2007, 147, 381-394. [9] Hamd B.H., Chin L.H., Rngaraj S., Adsorption of 4-chlorophnol onto activatd carbon prpard from rattan sawdust, Dsalination 2008, 225, 185-198. [10] Tsng R.L., Wu K.T., Wu F.C., Juang R.S., Kintics studis on th adsorption of phnol, 4-chlorophnol, and 2,4-dichlorophnol from watr using activatd carbons, Journal of Environmntal Managmnt 2010, 91, 2208-2214. [11] Hossain G.S.M., McLaughlan R.G., Sorption of chlorophnols from auous solution by granular activatd carbon, filtr coal, pin and hardwood, Environmntal Tchnology 2012, 33, 1839-1846. [12] Kuśmirk K., Sankowska M., Świątkowski A., Kintic and uilibrium studis of simultanous adsorption of monochlorophnols and chlorophnoxy hrbicids on activatd carbon, Dsalination and Watr Tratmnt 2013, in prss, DOI: 10.1080/19443994.2013.780984. [13] Dąbk L., Ozimina E., Pichta-Olś A., Wykorzystani węgla aktywngo i nadtlnku wodoru w oczyszczaniu ścików przmysłowych, Inżyniria i Ochrona Środowiska 2011, 14(2), 181-189.
Porównani węgla aktywngo i nanorurk węglowych jako adsorbntów do usuwania 2,4-dichlorofnolu 301 [14] Yang K., Wu W., Jing Q., Zhu L., Auous adsorption of anilin, phnol, and thir substituts by multi-walld carbon nanotubs, Environmntal Scinc & Tchnology 2008, 42(21), 7931-7936. [15] Yang K., Wu W., Jing Q., Jiang W., Xing B., Comptitiv adsorption of naphthaln with 2,4-dichlorophnol and 4-chloroanilin on multiwalld carbon nanotubs, Environmntal Scinc & Tchnology 2010, 44(8), 3021-3027. [16] Abdl Salam M., Mokhtar M., Basahl S.N., Al-Thabaiti S.A., Obaid A.Y., Rmoval of chlorophnol from auous solutions by multi-walld carbon nanotubs: Kintic and thrmodynamic studis, Journal of Alloys and Compounds 2010, 500, 87-92. [17] Toth V.A., Torocsik A., Tombacz E., Laszlo K., Comptitiv adsorption of phnol and 3-chlorophnol on purifid MWCNTs, Journal of Colloid and Intrfac Scinc 2012, 387, 244-249. [18] Kuśmirk K., Sankowska M., Świątkowski A., Adsorpcja dichlorofnoli z roztworów wodnych na wilościnnych nanorurkach węglowych, Przmysł Chmiczny 2013, 92(7), 1257-1260. [19] Lagrgrn S., Thori dr sognanntn Adsorption glostr Stoff, Vtnskapsakad Handling 1898, 24, 1-39. [20] Ho Y.S., McKay G., Psudo-scond-ordr modl for sorption procsss, Procss Biochmistry 1999, 34, 451-465. [21] Langmuir I., Th constitution and fundamntal proprtis of solids and liuids, Journal of th Amrican Chmical Socity 1916, 38, 2221-2295. Comparison of Activatd Carbon and Carbon Nanotubs as Adsorbnts for th Rmoval of 2,4-dichlorophnol from Watr Adsorption is on of th wll-stablishd and ffctiv tchnius for th rmoval of chlorophnols from natural nvironmnt. Th aim of th prsnt study was to compar th activatd carbon and carbon nanotubs as adsorbnts for th rmoval of 2,4-dichlorophnol from watr. As adsorbnt th activatd carbon L2S Cca (S BET = 945 m 2 /g) and unmodifid multi-walld carbon nanotubs (S BET = 181 m 2 /g) wr chosn. Both th kintic and adsorption uilibria wr invstigatd. Adsorption uantitis wr dtrmind by high- -prformanc liuid chromatography with diod-array dtctor. Th kintic xprimnts wr carrid out for initial concntration of 2,4-dichlorophnol 1.0 mmol/dm 3 and 0.05 g of adsorbnt. Th rsults showd that 2,4-dichlorophnol was adsorbd mor rapidly on carbon nanotubs than onto activatd carbon. Adsorption uilibrium was achivd aftr 2 and about 5-6 hours on carbon nanotubs and activatd carbon, rspctivly. In ordr to invstigat th kintics of adsorption of 2,4-dichlorophnol th constants wr dtrmind in trms of th psudo-first-ordr and psudo-scond-ordr uations. Th psudo-scond-ordr modl fits th xprimntal data uit wll with th corrlation cofficints gratr than 0.99. Ths rsults indicat that th adsorption systm blongs to th scond-ordr kintic modl. In adsorption isothrm studis, solutions of 2,4-dichlorophnol with diffrnt initial concntrations (0.1, 0.5, 1.0, 1.5, 2.0 and 2.5 mmol/dm 3 ) wr shakn for 3 hours (carbon nanotubs) or 6 hours (activatd carbon). Th adsorption data wr analyzd by a rgrssion analysis to fit th fiv linarizd xprssions of Langmuir isothrm modl. Th valus of th cofficint of corrlation (>0.99) obtaind from Langmuir 1, 2 and 5 xprssions indicat that thr is strong positiv vidnc that th adsorption of 2,4-dichlorophnol on activatd carbon and carbon nanotubs follows th Langmuir isothrm. Th lowr cofficint of corrlation valus for Langmuir 3 and 4 linar xprssions, suggst that it is not appropriat to us this typ of linarization. Significantly highr valus of m dtrmind from th Langmuir plots indicat that th 2,4-dichlorophnol is adsorbd bttr on activatd carbon than multi-walld carbon nanotubs. Kywords: 2,4-dichlorophnol, adsorption, activatd carbon, carbon nanotubs