Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Tarle Tarło wrzesień 2016
I. PODSTAWY PRAWNE 1) Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. 2) Ustawa o systemie oświaty, z dn. 7.09.1991 r. wraz z późniejszymi zmianami. 3) Konwencja o Prawach Dziecka. 4) Statut Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Tarle. 5 ) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 6) Rozporządzenie MEN z dnia 21 maja 2001 w sprawach ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. 7) Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. 8) Koncepcja Pracy Szkoły. 9) Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. 10) Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2016/2017. Motto: Szanuj, drogie dziecię moje, w małym ziarnku przyszłe plony, w małej kropli przyszłe zdroje, w szelągu miliony, 2
w każdej myśli zaród czynu, życie w chwilce, co ucieka, a sam w sobie szanuj, synu, przyszłego człowieka. II. MISJA SZKOŁY 1. Szkoła w zakresie wychowania zmierza do stworzenia środowiska sprzyjającego wszechstronnemu rozwojowi osobowości dziecka jako ucznia i obywatela państwa polskiego. 2. Celem głównym wychowania i nauczania w naszej szkole jest rozwijanie różnych sfer osobowości w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, estetycznym, moralnym i duchowym. 3. Wychowanie ma pomóc uczniowi w odkrywaniu siebie, sensu swojego życia, świata wartości i poszanowania godności drugiego człowieka. 4. Ważnym zadaniem szkoły jest przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym. Nauczyciele powinni stwarzać uczniom warunki do nabywania umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł z zastosowaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych na zajęciach z różnych przedmiotów. 5. Poprzez różnorodne formy oddziaływania na uczniów szkoła wspierana przez rodziców priorytetowo traktuje:. kształcenie umiejętności funkcjonowania w rodzinie, środowisku i społeczeństwie,. promocję zdrowia i odnowę środowiska naturalnego,. zapobieganie narkomanii,. wzmocnienie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży,. rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz upowszechnianie czytelnictwa. 3
. edukację matematyczną i przyrodniczą.. rozwijanie u uczniów poczucia odpowiedzialności, miłości do ojczyzny, poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur europejskich i świata,. rozwijanie u uczniów dociekliwości poznawczej ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie,. rozwijanie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji oraz wykorzystywania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. 6. Misja szkoły realizowana jest na wszystkich zajęciach edukacyjnych, wychowawczych. III. ZAŁOŻENIA PODSTAWOWE Program wychowawczy szkoły jest dokumentem tworzonym przez całą społeczność szkolną: nauczycieli, rodziców i uczniów. Jest dostosowany do potrzeb szkoły i środowiska, wynika ze Statutu Szkoły. W kręgu oddziaływań wychowawczych znajduje się uczeń, a nadrzędnym celem tych oddziaływań jest wspieranie rozwoju osobowości. Za wszechstronny rozwój młodego człowieka odpowiedzialni są rodzice, szkoła i On sam. Porozumienie wszystkich stron zaangażowanych w ten proces jest niezbędną podstawą do realizacji programu wychowawczego szkoły. Działania wychowawcze podejmowane w szkole są planowane i modyfikowane zgodnie ze zmieniającymi się potrzebami uczniów. Zmiany są analizowane, a konstruktywne wnioski z tych analiz uwzględniane w kolejnych latach. Program wychowawczy szkoły został opracowany przez zespól nauczycieli po wcześniejszym rozpoznaniu potrzeb uczniów i oczekiwań rodziców, oparty na wizji i misji szkoły. IV. NACZELNY CEL WYCHOWANIA Wychowanie ucznia jest najbardziej istotnym elementem wszelkich działań nauczycieli, rodziców i pracowników szkoły, którzy w sposób świadomy, 4
integralny mają wpływ na kształtowanie osobowości, postaw i sytemu wartości wszystkich uczniów szkoły. V. CELE WYCHOWAWCZE SZKOŁY I. Rozwój intelektualny Rozwijanie predyspozycji i zdolności poznawczych dziecka; Kształcenie umiejętności kreatywnego i twórczego myślenia oraz samodzielnego poszukiwania wiedzy; Kształtowanie u dziecka pozytywnego stosunku do nauki; Rozwijanie ciekawości w poznawaniu otaczającego świata i w dążeniu do prawdy; Rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. Kształtowanie i doskonalenie technik uczenia się i przyswajania wiedzy; Kształcenie umiejętności komunikowania się; Kształcenie umiejętności spostrzegania i kojarzenia poprzez umiejętną obserwację, ćwiczenie pamięci i uwagi; Poznawanie dorobku kultury narodowej, ze szczególnym uwzględnieniem kultury własnego regionu; Kształtowanie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji; Przygotowanie do życia w społeczeństwie informacyjnym; Przygotowanie do korzystania z medialnych środków przekazu; Poznawanie i rozwijanie osobistych zainteresowań i zdolności uczniów; Wychowanie do aktywnego udziału w życiu zawodowym. Edukacja matematyczna i przyrodnicza. II. Rozwój emocjonalny Poznanie własnej sfery uczuciowej; Umiejętność okazywania uczuć i opanowywania negatywnych emocji; 5
Kształtowanie dobrej postawy wobec siebie i innych (asertywność, akceptacja, tolerancja, poczucie własnej wartości); Umiejętność rozpoznawania swoich mocnych i słabych stron. III. Rozwój społeczny Kształtowanie postawy obywatelskiej, postawy poszanowania tradycji i kultury własnego narodu i innych; Kształcenie umiejętności pielęgnowania i kultywowania więzi rodzinnych; Kształtowanie umiejętności obiektywnej oceny własnych i cudzych zachowań oraz zdolności; Kształtowanie wrażliwości uczuciowej; Kształtowanie nawyków takich jak: pracowitość, odpowiedzialność, prawdomówność, rzetelność, wytrwałość; Kształcenie nawyku stosowania zwrotów grzecznościowych w codziennych kontaktach międzyludzkich; Kształtowanie poczucia obowiązku i dyscypliny; Budowanie świadomości poszanowania godności człowieka; Kształtowanie umiejętności współpracy i współżycia w grupie; Przygotowanie do życia w zgodzie z samym sobą, ludźmi i przyrodą; Rozwijanie umiejętności rozwiązywania konfliktów; Kształtowanie umiejętności dbania o bezpieczeństwo swoje i innych; Kształtowanie postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie; Wzmacnianie więzi z rówieśnikami, ze szkołą i społecznością lokalną; Rozwijanie samorządności uczniowskiej; Wdrażanie rodziców do aktywnego udziału w życiu klasy i szkoły. IV. Rozwój zdrowotny Kształtowanie sprawności fizycznej; 6
Wdrażanie do umiejętnego organizowania czasu wolnego i różnych form aktywnego wypoczynku; Kształtowanie nawyku dbałości o zdrowie własne i innych; Zapoznanie uczniów z zasadami bezpieczeństwa na terenie szkoły i poza nią; Kształtowanie umiejętności tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu; Kształtowanie postaw proekologicznych; Propagowanie zdrowego stylu życia, w tym zdrowego odżywiania; Uświadomienie zagrożeń związanych z nałogami i uzależnieniami; Przeciwdziałanie używaniu środków niosących ryzyko negatywnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego. V. Rozwój moralny, duchowy i estetyczny Zdolność wartościowania; Umiejętność oceny własnych zachowań; Kształtowanie postaw altruistycznych; Kształtowanie właściwych postaw moralnych.; Poznanie dorobku kultury; Postawa twórcza; Ugruntowanie postaw wynikających z zasad wiary; Wspieranie rozwoju moralnego; Kształtowanie właściwej hierarchii wartości w oparciu o uniwersalne zasady etyki; Wdrażanie do dbałości o wygląd własny i estetykę otoczenia; Uwrażliwienie na piękno sztuki i przyrody; Troska o czystość języka polskiego i kulturę słowa. Metody i formy pracy wychowawczej praca w grupach, praca w zespołach, 7
praca indywidualna, zabawy integracyjne scenki rodzajowe, rozmowa, pogadanka, dyskusja, drama, burza mózgów, projekcje filmowe, spektakle teatralne, koncerty muzyczne, scenki sytuacyjne, twórczość plastyczna, stymulacja twórczego myślenia. Sposoby realizacji programu wychowawczego Realizacja tematów w ramach godzin wychowawczych Realizacja programów prozdrowotnych, ekologicznych i autorskich. Realizacja ścieżek przedmiotowych. Udział w konkursach przedmiotowych, artystycznych, sportowych, turniejach i olimpiadach itp. Udział w konkursach czytelniczych i literackich. Tworzenie gazetek informacyjnych na korytarzach i w klasach. Prowadzenie kół zainteresowań. Prowadzenie zajęć wyrównawczych dla uczniów potrzebujących. Praca w samorządzie klasowym i szkolnym. Udział w wycieczkach, imprezach i uroczystościach klasowych i szkolnych. Wyjścia do kina, teatru, filharmonii, muzeum, galerii. Indywidualizacja pracy z uczniem o szczególnych potrzebach edukacyjnych. Rozpowszechnianie działań charytatywnych na rzecz potrzebujących. 8
Współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, Radą Rodziców. Spotkania z Policją, Strażą Miejską. Monitoring i ewaluacja Przebieg pracy wychowawczej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów, rodziców i nauczycieli służą doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. Najlepszych efektów można się spodziewać, gdy ewaluacji programu wychowawczego dokonuje się na podstawie systematycznych obserwacji procesu wychowawczego. Program wychowawczy jest na bieżąco monitorowany i weryfikowany stosownie do zachodzących zmian, jego charakter jest otwarty. Wdrożenie programu następuje w trzyletnim cyklu. Całościowa ewaluacja programu nastąpi po zakończeniu jego trwania, a wyniki ewaluacji będą uwzględnione w programie wychowawczym na kolejny etap Edukacji. Narzędzia ewaluacji: -ankieta, -obserwacja, -rozmowa, -wywiad, -analiza dokumentacji szkolnej. Załącznikami do Programu Wychowawczego Szkoły są plany wychowawcze dla poszczególnych klas, które znajdują się w teczkach wychowawców. Plany wynikają z Programu Wychowawczego Szkoły oraz Programu Profilaktyki Szkolnej. 9
VI. STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH Dyrekcja: dba o prawidłowe funkcjonowanie szkoły, o poziom pracy wychowawczej i opiekuńczej szkoły, o kształtowanie twórczej atmosfery pracy w szkole; współpracuje z Samorządem Uczniowskim; stwarza warunki do prawidłowej realizacji Konwencji Praw Dziecka oraz umożliwia uczniom podtrzymanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i religijnej; czuwa nad realizowaniem przez uczniów obowiązku szkolnego; ma obowiązek organizowania spotkań szkoleniowych dla nauczycieli, umożliwiać udział w kursach pedagogicznych; dba o zapewnienie bezpieczeństwa na terenie szkoły zarówno uczniów jak i pracownikom szkoły (dyżury nauczycielskie, dyżury pracowników szkoły, monitoring wejść i wyjść osób wchodzących i wychodzących ze szkoły, monitoring wizyjny). Nauczyciele: powinni proponować uczniom pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i w mieście; mają obowiązek reagowania na przejawy u dzieci niedostosowania społecznego; mają obowiązek współpracy z kuratorami sądowymi czuwającymi nad programem resocjalizacji uczniów trudnych (w przypadku zgłoszenia przez kuratora takiej potrzeby); wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania; udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych, w oparciu o rozpoznanie potrzeb uczniów; 10
kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu i demokracji, atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka; odpowiadają za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole i poza jej terenem, w czasie wycieczek, wyjść itp.; inspirowanie nauczycieli i uczniów do twórczych poszukiwań. Wychowawcy klas: wychowawcy i pedagog szkolny prowadzą w różnych formach szkolenia dla rodziców; dążą w swojej pracy do integracji zespołu klasowego, angażując w życie klasy wszystkich uczniów, również tych niedostosowanych społecznie; wspólnie zabiegają o różne formy pomocy wychowawczej i materialnej dla uczniów; sprawują opiekę wychowawczą nad uczniami szkoły, a w szczególności: tworzą warunki wspomagające ich rozwój i przygotowują do życia w rodzinie i w społeczeństwie; poznają warunki życia i nauki swoich wychowanków; mają obowiązek kształtować właściwe stosunki między uczniami, opierając je na tolerancji i poszanowaniu godności osoby; uczą pozytywnego myślenia i stawiania na sukces poprzez rozwijanie poczucia własnej wartości; kształtują umiejętność pracy w zespole, uczą demokratycznego podejmowania decyzji, elastyczności w zachowaniu; realizują w toku pracy wychowawczej treści i cele programowe programu wychowawczego szkoły. Rada Rodziców: reprezentuje ogół rodziców szkoły oraz podejmuje działania wspierające proces wychowawczy szkoły; 11
współdecyduje o formach pomocy dzieciom oraz ich wypoczynku, współuczestniczy w opracowaniu programu wychowawczego szkoły; pozyskuje i gromadzi środki finansowe w celu wspierania działalności szkoły; organizuje formy aktywności rodziców na rzecz wspomagania realizacji celów i zadań szkoły. Samorząd Uczniowski: jest animatorem, inspiratorem i organizatorem życia kulturalnego i intelektualnego na terenie szkoły i w środowisku lokalnym; reprezentuje postawy i potrzeby środowiska uczniowskiego wobec Dyrekcji i grona pedagogicznego; inicjuje działania dotyczące życia uczniów; propaguje ideę samorządności oraz wychowania w demokracji; angażuje uczniów do wykonywania niezbędnych prac na rzecz klasy i szkoły; dba o dobre imię i honor szkoły oraz wzbogaca jej tradycję; wyraża za pośrednictwem swojego opiekuna opinię dotyczącą problemów społeczności uczniowskiej. Rodzice: powinni zadbać o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez uczniów, proponować im pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i w mieście; mają prawo do poznania zadań i zamierzeń dydaktyczno-wychowawczych w danej klasie i szkole; rodzice i nauczyciele współdziałają ze sobą w sprawach wychowania i kształcenia dzieci. VII. NORMY ZACHOWANIA OBOWIĄZUJĄCE CZŁONKÓW SPOŁECZNOŚCI SZKOLNEJ 12
Uczniowie: 1. Zawsze są przygotowani do lekcji: przynoszą na zajęcia szkolne książki, zeszyty, przybory; systematycznie odrabiają prace domowe; nie spóźniają się na lekcje; w ciągu tygodnia usprawiedliwiają nieobecności. 2. Zachowują się kulturalnie i z szacunkiem: w szkole słuchają i wykonują polecenia nauczycieli i pracowników szkoły; odzywają się do innych kulturalnie i z szacunkiem; używają słów grzecznościowych: dzień dobry, do widzenia, proszę, dziękuję, przepraszam; dyskutują kulturalnie, nie przerywają wypowiedzi innych osób; pomagają pokrzywdzonym, słabszym, potrzebującym; są tolerancyjni wobec innych; uznają czyjąś inność (okulary, tusza, wzrost, choroba, niepełnosprawność; nie krzyczą i nie używają wulgaryzmów. 3. Nie stosują przemocy fizycznej, psychicznej i słownej: nie biją innych; nie namawiają do bicia; nie wyłudzają pieniędzy, nie kradną; nie wyśmiewają, nie przedrzeźniają, nie przezywają nikogo; nie wykonują samosądów; nie osądzają nikogo pochopnie i negatywnie; nie wyśmiewają uczniów uczących się dobrze i słabo; nie izolują nikogo, współpracują ze wszystkimi; nie popychają się; kulturalnie zachowują się na terenie szkoły i poza nią; 13
4. Swoim zachowaniem, zabawami nie stwarzają zagrożenia dla siebie i innych: szanują swoje i cudze zdrowie (nie palą papierosów, nie piją alkoholu, nie zażywają narkotyków). VIII. ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI Kontakt nauczyciela z rodzicami może być: a) bezpośredni. zebrania ogólne,. zebrania klasowe,. konsultacje dla rodziców,. indywidualne rozmowy z inicjatywy nauczyciela lub dyrektora,. indywidualne rozmowy z inicjatywy rodzica,. obecność rodzica na zajęciach szkolnych, imprezach, apelach, wycieczkach,. spotkanie z rodzicami w celu prezentacji osiągnięć dydaktycznowychowawczych,. wycieczki, rajdy, ogniska. b) pośredni. rozmowa telefoniczna, SMS, e-mail,. informacja przez dyrektora,. korespondencja listowa,. bieżąca informacja w zeszycie przedmiotowym,. list gratulacyjny,. nagrody, dyplomy, wyróżnienia. W kontaktach nauczycieli z rodzicami obowiązują zasady dyskrecji, właściwej komunikacji i zaufania. 14
Rodzice maja prawo do:. występowania w każdej sprawie dotyczącej dziecka,. znajomości kryteriów ocen z każdego przedmiotu i informacji o ocenach bieżących i okresowych,. uzyskania informacji o prawach dziecka i swoich w danej sytuacji szkolnej,. uzyskania pomocy w sprawach wychowawczych,. decydowania o funkcjonowaniu szkoły poprzez działanie w Radzie Rodziców,. zapoznania z programem wychowawczym i wyrażania o nim opinii. IX. PRAWA I OBOWIĄZKI UCZNIA a) OBOWIĄZKI 1. Realizować wymagania edukacyjne. 2. Realizować obowiązek szkolny. 3. Stosować się do Statutu Szkoły, a w szczególności: przestrzegać obowiązujących w szkole przepisów; podporządkowywać się zaleceniom dyrektora, wychowawcy i innych nauczycieli; przestrzegać zasad kultury i współżycia w odniesieniu do kolegów, nauczycieli i innych pracowników szkoły; dbać o wspólne dobro, ład i porządek; dbać o honor i tradycję szkoły; naprawiać wyrządzone szkody; wystrzegać się szkodliwych nałogów. b) PRAWA Uczeń ma prawo do: 1. Znajomości swoich praw. 2. Wolności religii i swoich przekonań. 3. Wolności wypowiedzi, wyrażania poglądów i opinii. 15
4. Wolności od przemocy fizycznej i psychicznej. 5. Ochrony zdrowia i higienicznych warunków pracy. 6. Pomocy materialnej. 7. Odpoczynku, czasu wolnego i rozrywki. 8. Pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 9. Wpływania na życie szkoły poprzez swoich przedstawicieli. 10. Życzliwego, podmiotowego traktowania w procesie dydaktycznowychowawczym. 11. Rozwijania zainteresowań, zdolności i talentów. 12. Sprawiedliwej, obiektywnej i jawnej oceny oraz ustalonych sposobów kontroli postępów w nauce. 13. Pomocy w przypadku trudności w nauce. X. SYLWETKA ABSOLWENTA 1. Edukacji wczesnoszkolnej Absolwent edukacji wczesnoszkolnej na miarę swojego wieku jest: a) Otwarty i ciekawy świata przejawia własną aktywność w podejmowaniu różnych zadań, często pyta starszych starając się zaspokoić swoją ciekawość, stara się planować swoje działania. b) Odpowiedzialny poznaje prawa i obowiązki wynikające z roli ucznia w szkole i dziecka w rodzinie. Stara się zrozumieć motywy zachowań i właściwie na nie reagować. Dba o swój wygląd i higienę. c) Rozważny umie rozpoznać sytuację niewłaściwego zachowania i korygować je. Zna zasady bezpieczeństwa i stara się je stosować. d) Prawy poznaje normy zachowań obowiązujących w otoczeniu szkolnym i domowym. Jest kulturalny i uprzejmy. Stara się być szczerym i prawdomównym. Szanuje własność swoją i cudzą. Uczy się szacunku dla symboli religijnych i narodowych. 16
2. Szkoły podstawowej Poprzez realizację Programu Wychowawczego szkoła kształtuje absolwenta, który jest: a) Otwarty swobodnie współpracuje z osobami dorosłymi, przyjmuje uwagi i sugestie dotyczące popełnianych błędów. Swoje działania podejmuje w sposób planowy. Umie prezentować w sposób kulturalny własne zdanie i słuchać opinii innych. b) Ciekawy świata korzysta z różnych źródeł wiedzy i obserwuje zjawiska zachodzące w najbliższym otoczeniu. Potrafi wyciągać wnioski ze swoich obserwacji. c) Odpowiedzialny przewiduje skutki swoich działań i rozumie potrzebę ponoszenia konsekwencji. Czuje się odpowiedzialny za postępowanie własne i efekty pracy swojej grupy. d) Rozważny szanuje zasady bezpieczeństwa i higieny, potrafi stosować je w typowych sytuacjach. Z dystansem podchodzi do środków masowego przekazu i podaje je krytycznej analizie. e) Prawy respektuje normy i wartości obowiązujące w społeczności lokalnej. Rozróżnia zachowania dobre i złe. Używa języka uprzejmego, potrafi właściwie zachować się w różnych sytuacjach: szkolnych, pozaszkolnych i domowych. Oryginał programu wychowawczego został podpisany przez dyrektora szkoły, przedstawicieli rady rodziców oraz samorządu uczniowskiego. Uchwała Nr 6/2016/2017 Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Tarle z dnia 3 października 2016r. w sprawie zaopiniowania programu wychowawczego szkoły. Uchwała Nr 3/2016/2017 Rady Rodziców Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Tarle z dnia 03.10.2016r. w sprawie wyrażenia opinii na temat programu wychowawczego szkoły. 17
18