SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ AGROTECHNICZNYCH I OGÓLNOKSZTAŁCCYCH W SWAROYNIE, UL. SZKOLNA 2, 83-115 SWAROYN OPRACOWANIE PEDAGOG SZKOLNY MGR DUCHNICZ TOMASZ
Podstawy prawne dla działa profilaktycznych w szkole. - Ustawa o systemie owiaty; - Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii, - Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego, - Ustawa o wychowaniu w trzewoci i przeciwdziałaniu alkoholizmowi; - Rozporzdzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 roku zmieniajce rozporzdzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół Dz. U. nr 10, poz 96. i z dnia 26 lutego 2002 roku - 2 -
Wstp W zwizku ze zwikszajcymi si nieustannie potrzebami przeciwdziałania zjawiskom zagraajcym zdrowiu i co gorsza, bezpieczestwu młodziey istnieje konieczno podejmowanie kompleksowych działa profilaktycznych na terenie szkoły. Niniejszy dokument stanowi całociowy (ogólnoszkolny) program profilaktyczny Zespołu Szkół Agrotechnicznych i Ogólnokształccych w Swaroynie zawierajcy zarówno czynniki ryzyka wpływajce na powstawanie zachowa destrukcyjnych jak równie czynniki chronice i został zatwierdzony na Radzie Pedagogicznej w dniu roku. Głównymi załoeniami tego programu jest kreowania zdrowego i bezpiecznego stylu ycia, szeroko pojta profilaktyka uzalenie, zapobieganie zachowaniom agresywnym u uczniów naszej szkoły oraz bardzo szeroko rozumiana edukacja młodziey, niezbdna do wykształcenia właciwych postaw i zachowa. Program ten swym zakresem treci obejmuje wszystkie klasy na wszystkich poziomach edukacji, funkcjonujce w ramach Zespołu Szkół Agrotechnicznych i Ogólnokształccych w Swaroynie. Przekazywane treci oraz sposób ich realizacji bd dostosowywane do potrzeb danej klasy z uwzgldnieniem wieku uczniów. Realizatorami programu s wszyscy nauczyciele, pedagog szkolny, pielgniarka rodowiskowa, zapraszani profilaktycy, którzy zajcia profilaktyczne bd realizowali z zachowaniem piciu strategii przypisanych programom profilaktycznym. Strategia pierwsza informacyjna, strategia druga edukacyjna, strategia trzecia to strategia alternatyw, strategia pita interwencyjna, strategia pita zmniejszania szkód. - 3 -
1. Identyfikacja problemu. Diagnozy dokonano zarówno w oparciu o obserwacj rodowiska szkolnego jak równie na podstawie wyników bada prowadzonych przez pedagoga szkolnego wraz z ich szczegółow analiz. Zauwaa si, i wystpuj nastpujce problemy: brak motywacji do nauki niskie potrzeby edukacyjne niska kultura jzyka w szkole dyscyplina w szkole - problem wagarów palenie papierosów i spoywanie alkoholu zaywanie narkotyków i innych rodków psychoaktywnych oraz łatwa ich dostpno na rynku ubóstwo materialne rodzin brak podrczników brak rodków finansowych na wycieczki, wyjazdy do kina, do teatru brak rodków na dojazdy do szkoły brak samodyscypliny u uczniów agresja i przemoc wród uczniów w minimalnym stopniu w szkole, natomiast w znaczcym poza ni 2. Psychologiczna i psychospołeczna diagnoza rodowiska szkolnego uczniów. Diagnozowanie rodowiska uczniów przez pedagoga szkolnego i wychowawców poszczególnych klas poprzez: ankiety dla uczniów ankiety i wywiady z uczniami, nauczycielami i rodzicami systematyczna obserwacja zachowa uczniów systematyczna analiza absencji uczniów w szkole systematyczna analiza uwag o poszczególnych uczniach, które to uwagi nauczyciele wpisuj do dzienników klasowych i ich wspólne omawianie na radach pedagogicznych systematyczna analiza frekwencji rodziców na zebraniach i konsultacjach organizowanych przez szkoł wspólna analiza dokumentacji prowadzonej przez wychowawców klas i pedagoga szkolnego (np. kontakty uczniów z policja, sdem). Analiza wyników prowadzonej diagnozy. Opracowanie form działalnoci profilaktycznej (z uwzgldnieniem współpracy ze strukturami samorzdowymi) dla całej szkoły. - 4 -
Zespół złoony z wychowawców opracowuje programy działa profilaktycznych i interwencyjnych dla danej klasy. 3. Podejmowane działania interwencyjne i profilaktyczne powinny obejmowa Szczegółow analiz poprawnoci (trafnoci) i sposobów realizacji zada szkoły wynikajcych z przepisów prawnych, statutu szkoły i programu wychowawczego szkoły, celem dokonania ewentualnych korekt majcych na celu intensyfikacj i stałe podnoszenie skutecznoci podejmowanych działa profilaktycznych Działalno szkoły we współpracy ze strukturami samorzdowymi współpraca z Gminnym Orodkiem Pomocy Społecznej współpraca z Miejskim Orodkiem Pomocy Społecznej współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie współpraca z Policj, Stra Miejsk, Kuratorem Sdowym cykliczne podnoszenie kwalifikacji grona pedagogicznego, a przede wszystkim pedagoga szkolnego i wychowawców klas w zakresie nastpujcej tematyki: - szkolne programy profilaktyki - w poszukiwaniu skutecznej profilaktyki - szkoła uczniowi przyjazna - uzalenienia i skuteczne przeciwdziałanie im - agresja w szkole - co zrobi aby ucze nas słuchał - tworzenie programów autorskich, itp. minimalizacja absencji uczniów w szkole zintegrowanie rodowiska nauczycieli systematyczne wzbogacanie zasobów gabinetu pedagoga szkolnego i biblioteki szkolnej w fachowe materiały i publikacje dotyczce profilaktyki. Poszerzenie pól aktywnoci przedstawicieli samorzdu uczniowskiego do konkretnych działa (uczniowie powinni mie prawo zgłaszania własnych pomysłów i inicjatyw, a take poczucia odpowiedzialnoci za to, co dzieje si w ich rodowisku). - 5 -
Organizowanie systematycznych i profilaktycznych zaj edukacyjnych w ramach godzin z wychowawc, zastpstw lub spotka dodatkowych. Stała współpraca z rodzicami w celu wymiany pogldów, uwraliwienia, uczulania na problemy a take angaowanie ich w realizacj zada szkoły wynikajcych z planu profilaktyki. Organizowanie w szkole imprez tematycznych ( happeningi, konkursy, przedstawienia). Realizowanie programów profilaktycznych przez wychowawców, pedagoga i specjalistów z zewntrz systematyczne omawianie na radach pedagogicznych efektów realizacji programów profilaktycznych opracowanych dla szkoły i poszczególnych klas Starania w celu zapewnienia uczniom alternatywnych moliwoci spdzania wolnego czasu (rónorodna atrakcyjna oferta zaj pozalekcyjnych, aktywne formy spdzania wolnego czasu np. zajcia rekreacyjno-sportowe, basen). Promocja zdrowego stylu ycia (kształtowanie umiejtnoci samodzielnego dokonywania właciwych wyborów zachowa chronicych zdrowie własne i innych ludzi). Tworzenie we współpracy z rodzicami i uczniami ciekawych i atrakcyjnych zaj dajcych szans na sukces kademu uczniowi. Współudział szkoły w organizowaniu spotka i imprez profilaktycznych na terenie gminy, powiatu. Ewaluacja programów wychowawczych i profilaktycznych. 4. Przewidywane rezultaty podejmowanych przez szkoł działa profilaktycznych. W szkole zmniejszy si liczba uczniów bez podrczników (efekt działalnoci giełdy), na stanie biblioteki znajd si komplety podrczników, które mog wypoycza uczniowie z biednych rodzin, uczniowie otrzymuj dofinansowania do wycieczek, wyjazdów, itp. Wykorzystywanie w pracy, samokształceniu nauczycieli i uczniów znajdujcych si w bibliotece materiałów i publikacji dotyczcych - 6 -
profilaktyki. Tworzony jest bank publikacji i scenariuszy wypracowanych przez nauczycieli naszej szkoły. Nauczyciele wszystkich przedmiotów posiadaj wiedz z zakresu profilaktyki oraz umiejtnoci postpowania (oraz współdziałania z innymi czynnikami, instytucjami) w konkretnych przypadkach i stosuj rónorodne formy pomocy. Nastpuje poprawa w zakresie relacji ucze - nauczyciel - rodzic. Zmniejszy si wskanik uczniów opuszczajcych zajcia edukacyjne. Coraz wicej uczniów radzi sobie ze stresem oraz innymi trudnymi sytuacjami. Uczniowie i ich rodzice korzystaj ze wsparcia instytucji profesjonalnych ( GOPS, MOPS, PPP, Centrum Pomocy Rodzinie, Centrum Profilaktyki i Rozwizywania Problemów Alkoholowych oraz Komendy Policji i Stray Miejskiej). Uczniowie chtnie i aktywnie uczestnicz w promocji zdrowego stylu ycia (promowanie abstynencji tytoniowej, alkoholowej i narkotykowej; zanika moda na palenie, picie). W szkole prowadzone s wartociowe programy profilaktyczne dla uczniów. W szkole realizowany jest kalendarz imprez profilaktycznych i prozdrowotnych. Nastpiła poprawa wyników w nauce (coraz wicej uczniów bierze udział w rónych konkursach, zawodach). Stopniowo poprawia si aktywno i samorzdno uczniów. Uczniowie czuj si współgospodarzami szkoły. Uczniowie wspólnie z nauczycielami organizuj wycieczki, dyskoteki, biwaki, wyjazdy do teatru. Coraz wicej uczniów uprawia róne dyscypliny sportowe. Id za tym sukcesy w zawodach midzyszkolnych. Uczniowie posiadaj odpowiedni poziom wiedzy o szkodliwoci rodków uzaleniajcych. Wszyscy w szkole przestrzegaj kultury słowa. - 7 -
Rodzice chtnie uczestnicz w oferowanych im programach, warsztatach. Stosuj zasady profilaktyki domowej. Coraz wicej rodziców jest przekonanych, e profilaktyka i współdziałanie rodziców, uczniów i szkoły jest drog do zapobiegania patologiom w rodzinie. Dziki atmosferze wytworzonej w szkole uczniowie klas pierwszych szybko adaptuj si w nowym rodowisku. Wychowawcy i pedagog szkolny, prowadz monitoring dotyczcy działa w wyodrbnionych obszarach zagroe. - 8 -
5. Rozkład treci i podejmowanych czynnoci wobec zaobserwowanych w rodowisku uczniów obszarów zagroe. BRAK MOTYWACJI DO NAUKI NISKIE POTRZEBY EDUKACYJNE NISKA KULTURA JZYKA W SZKOLE DYSCYPLINA W SZKOLE - PROBLEM WAGARÓW L.P. PODEJMOWANE DZIAŁANIA 1 Zapoznanie uczniów z ustalon wczeniej ujednolicon procedur poprawiania ocen niedostatecznych i włczenie jej do Wewntrzszkolnego Systemu Oceniania 2 Uwiadomienie uczniom rónicy pomidzy gimnazjum a szkoł redni 3 Wyrabianie nawyku systematycznoci 4 Konsultacje dla rodziców i uczniów (we współpracy z Poradni Psychologiczno Pedagogiczn), oraz terapia indywidualna 5 Pedagogizacja rodziców (we współpracy z PPP) 6 Konsultacje indywidualne dla uczniów i rodziców 7 o Stosowanie aktywnych metod nauczania z wykorzystywaniem multimedialnych rodków dydaktycznych o Stosowanie technologii informacyjnej na zajciach szkolnych o Organizacja lekcji OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJ o Dyrekcja szkoły nauczyciele pierwszych nauczyciele we współpracy z Pedagogiem Szkolnym o Nauczyciele poszczególnych przedmiotów o Pedagog szkolny o Nauczyciele, o Wychowawcy o Nauczyciele poszczególnych przedmiotów PRZYBLI ONY TERMIN REALIZACJI Pocztek pierwszego roku nauki Pocztek pierwszego roku nauki - 9 -
koleeskich z ukierunkowaniem na prac i zaangaowanie uczniów na lekcjach 8 o Realizacja cyklu lekcji wychowawczych dotyczcych w/w problemu: - przeprowadzenie wywiadu (ankiety) z klas na temat: Co mnie motywuje do nauki?" - moje mocne strony - kim bd w przyszłoci - nauka a moje miejsce w przyszłym wiecie ludzi dorosłych - funkcjonowanie w grupie - tworzymy nasz klas - zapoznawanie uczniów z technikami pracy umysłowej, zachcanie do racjonalnego organizowania nauki własnej, przygotowania do samokształcenia. 9 Systematyczna kontrola frekwencji na wszystkich zajciach. Szybkie reagowanie wychowawcy na nieobecnoci ucznia w szkole i oceny niedostateczne. Ustalenie z rodzicami zasad usprawiedliwiania nieobecnoci. 10 Mobilizacja zespołów klasowych celem pomocy słabszym w nauce koleankom i kolegom 11 Zapoznanie uczniów z regulaminem ocen z zachowania ze szczególnym podkreleniem wpływu wulgarnego zachowania we współpracy z Pedagogiem Szkolnym we współpracy z Pedagogiem Szkolnym o Samorzd Szkolny o Samorzdy klasowe o Samorzd Szkolny Pocztek roku szkolnego Pocztek kadego roku szkolnego - 10 -
si i niskiej kultury słowa na ryzyko obnienia oceny z zachowania łcznie z moliwoci otrzymania nagany dyrektora i usunicia ze szkoły. 12 Stała kontrola zachowa pozytywnych i negatywnych uczniów na przykład, analiza wpisów w dziennikach 13 Organizowanie w ramach czasu wolnego zaj wychowawczych (integracyjne spotkania, wycieczki, dyskoteki, wyjazdy do teatru) itp. 14 Troska o kultur jzyka uczniów ze szczególnym zwróceniem uwagi na wulgaryzmy jzykowe. Reagowanie na niewłaciwe zachowanie młodziey w czasie pobytu w szkole i poza ni. 15 Uczymy si kultury słowa na wesoło" o gazetki szkolne o imprezy organizowane przez Samorzd Szkolny o podjcie czynnoci zwizanych z załoeniem szkolnego radiowzła 16 Informowanie rodziców o terminach konsultacji z nauczycielami 17 Informowanie rodziców o zachowaniach uczniów na podstawie uwag i wpisów do dzienników o Nauczyciele nauczyciela o Samorzd Szkolny - 11 -
UZALENIENIA WRÓD UCZNIÓW L.P. PODEJMOWANE DZIAŁANIA 1 Cykliczne diagnozowanie uczniów pod ktem zaywania uywek. Opracowanie stosownego raportu, wycignicie wniosków i podjcie kroków z zakresu profilaktyki lub skierowanie uczniów zaywajcych narkotyków lub innych substancji psychoaktywnych na specjalistyczn terapi 2 Imprezy promujce ycie bez nałogów: o konkurs na najciekawszy plakat mówicy o szkodliwoci nałogów np. palenia, spoywania alkoholu, zaywania narkotyków o konkurs na najciekawszy dwuwiersz, hasło, slogan, najciekawszy artykuł dziennikarski mówicy o szkodliwoci nałogów i zamieszczanie nagradzanych prac uczniów np. w gablocie szkolnej lub prasie lokalnej o szkolny happening, ulotki dla uczniów, prezentacja prac na zebraniu z rodzicami 3 Realizacja tematyki mówicej o szkodliwoci uzalenie na lekcjach wychowawczych 4 Spotkania z pielgniark szkoln oraz przedstawicielami rónych firm promujcych zdrowy styl ycia i zajmujcych si problematyk uzalenie OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJ we współpracy z Pedagogiem Szkolnym nauczyciele o Samorzd Szkolny nauczyciele PRZYBLI ONY TERMIN REALIZACJI - 12 -
5 Zebrania z rodzicami i informowanie ich o problemach uzalenie w klasach celem wspólnego poszukiwania rozwiza 6 Przedstawianie wyników bada sondaowych i obserwacji w zakresie problemów młodziey z uzalenieniami o Dyrektor Szkoły nauczyciele 7 Edukacja antynikotynowa 8 Edukacja antynarkotykowa 9 Edukacja antyalkoholowa 10 Sporzdzenie wykazu instytucji, do których mona zwróci si o pomoc w kwestii uzalenienia 11 Cykliczne podnoszenie kwalifikacji nauczycieli w zakresie profilaktyki uzalenie 12 Prowadzenie Szkolnego Koła Wolontariuszy o Dyrektor Szkoły - 13 -
UBÓSTWO L.P. PODEJMOWANE DZIAŁANIA 1 Poznanie warunków domowych ucznia na podstawie rozmów, ankiet, wizyt domowych 2 Informowanie rodziców i uczniów o moliwociach uzyskiwania pomocy finansowej z instytucji społecznych i instytucji wspierajcych szkoły 3 Dofinansowanie z funduszu RR, imprez szkolnych, klasowych oraz przyznawania zasiłków losowych 4 Pomoc uczniom i ich rodzicom w wypełnianiu wniosków i ich opiniowanie celem uzyskiwania pomocy finansowej 5 Organizacja giełd uywanych podrczników 6 Przyznawanie stypendiów w ramach przydzielonych odgórnie rodków finansowych 7 Zwalnianie z opłat na Rad Rodziców OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJ o Rada Rodziców o Dyrektor Szkoły nauczyciele o Dyrekcja szkoły o Samorzd Szkolny o Komisja powoływana przez Dyrektora Szkoły o Dyrekcja szkoły PRZYBLI ONY TERMIN REALIZACJI Pocztek kadego roku szkolnego - 14 -
AGRESJA I PRZEMOC W SZKOLE L.P. PODEJMOWANE DZIAŁANIA 1 Przeprowadzenie spotka, na których bd obecni - pedagog, psycholog, policjant, przedstawiciel sdu. Spotkania z młodzie, rodzicami, nauczycielami majce na celu uwiadomienie problemu i zaangaowanie we współprac w redukowaniu aktów agresji i przemocy w szkole oraz rodowisku pozaszkolnym ucznia. 2 Działania majce na celu sporzdzenie tematycznego zestawienia bibliograficznego, gromadzenie ulotek informacyjnych zawierajcych spis wybranych publikacji oraz wykaz instytucji, do których mona si zwróci, jeli spotkamy si z przemoc. 3 Stwarzanie alternatywnych form spdzania wolnego czasu przez młodzie, np. Walentynki, Dyskoteki Szkolne, wyjazdy, Dzie Wiosny, otrzsiny, wyjazdy do teatru, kina, spotkania pozalekcyjne, klasowe i szkolne (Andrzejki); inne imprezy integrujce, zajcia pozalekcyjne (basen, SKS) 4 Załoenie szkolnej skrzynki problemów. (NIEBIESKA SKRZYNKA) 5 Ustalenie procedury postpowania w razie wystpienia rónych form agresji OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJ o Pielgniarka Szkolna o Biblioteka Szkolna nauczyciele o Dyrektor Szkoły o Samorzd Szkolny o Dyrektor Szkoły PRZYBLI ONY TERMIN REALIZACJI Stanowi załcznik nr 2 niniejszego programu - 15 -
i przemocy. o informowanie dyrektora i wychowawcy o natychmiastowe wzywanie rodziców o zastosowanie uzgodnie statutowych o Współpraca z Policj i przedstawicielami Poradni Psychologiczno Pedagogicznych - 16 -
WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI L.P. PODEJMOWANE DZIAŁANIA 1 Spotkania z rodzicami powicone: - zagroeniom wród młodziey - osiganym wynikom w nauce - osiganym wynikom poza szkoł - frekwencji - zachowaniu w szkole i poza ni - procedurom poztepowania 2 Indywidualne rozmowy z rodzicami 3 Dbało o właciwe relacje z rodzicami i prawnymi opiekunami uczniów naszej szkoły OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJ o Dyrekcja szkoły nauczyciele o Dyrekcja szkoły nauczyciele o Dyrekcja szkoły PRZYBLI ONY TERMIN REALIZACJI Pocztek kadego roku szkolnego W zalenoci od potrzeb - 17 -
ANEKS NR 1 DO SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Ucze, który zauway sytuacj zwizan z nieprzestrzeganiem statutu szkoły lub wewntrzszkolnych zarzuce dyrekcji, ta znaczy był dajmy na to wiadkiem handlu narkotykami na terenie szkoły lub w jej bezporednim otoczeniu, bd te ich zaywania, sprzedawania lub spoywania alkoholu, aktów wandalizmu i przemocy, kradziey czy te innych zachowa społecznie nagannych, jest zobowizany do zawiadomienia, co najmniej dwóch osób sporód grona pedagogicznego. Wród osób zawiadomionych przez danego ucznia o zaistniałym procederze musi si znale, co najmniej jedna z niej wymienionych osób: - Pan/i dyrektor; - Zastpca dyrektora; - Pedagog Szkolny, - Wychowawca. 2. Ucze, który nie przestrzega postanowie statutu i zarzdze dyrekcji szkoły, jest arogancki wobec nauczycieli, pracowników szkoły i kolegów, wykazuje lekcewacy stosunek do nauki, nagminnie opuszcza godzinny lekcyjne bez usprawiedliwienia, ulega nałogom lub sprzyja ich rozprzestrzenianiu, znca si nad słabszymi moe by ukarany zgodnie z. rozdziału Statutu Szkoły po wczeniejszym poinformowaniu o zaistniałej sytuacji rodziców bd opiekunów prawnych ucznia. 3. Wykroczenia szczególnej rangi (przekroczenie przepisów ustawy o wychowaniu w trzewoci i ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii), moe spowodowa natychmiastowe zastosowanie kary wyszej. Dyrektor ma prawo w razie koniecznoci wezwa słuby prewencyjne: Stra Miejsk, bd Policj z jednoczesnym wczeniejszym powiadomieniem rodziców lub opiekunów prawnych ucznia. W przypadku przestpstwa ciganego z oskarenia prywatnego dyrektor ma obowizek pouczy nieletniego o przysługujcych mu w zwizku z tym uprawnieniach (złoenie aktu oskarenia w trybie prywatno skargowym). W przypadku budzcym wtpliwoci, dyrektor zasiga opinii Rady Szkoły. - 18 -