SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ W TARNÓWCE SZKOŁA PODSTAWOWA IM. TEODOZJI KAZIMIERCZYK GIMNAZJUM IM. JANA PAWŁA II ROK SZKOLNY 2012-2015
2 Podstawa prawna : 1. Ustawa o Systemie Oświaty z dnia 7 września 1991 r. (tekst jednolity Dz. U. z 1996 nr 67, poz. 3292 z późniejszymi zmianami) 2. Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. nr 51, poz. 458 z późniejszymi zmianami) 3. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych (z późniejszymi zmianami) 4. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. nr 26, poz. 226) 5. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tj. Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109). 6. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U.Nr 111, poz. 535). 7. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 z późn. zm.). 8. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomani (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 198). 9. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. nr 10, poz. 55). Podstawą do opracowania Programu Profilaktyki na rok 2012/2015 były: 1) wnioski z ewaluacji działań profilaktycznych z roku szkolnego 2011/2012, 2) priorytety Planu Nadzoru Pedagogicznego Wielkopolskiego Kuratora Oświaty na rok szkolny 2012/2013,
3 3) spostrzeżenia wynikające z codziennej obserwacji pracy szkoły, potrzeb uczniów, rodziców i nauczycieli. DIAGNOZA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO 1. Narzędzia diagnozy: 1) analiza wyników ankiet dotyczących problematyki uzależnień (narkomania, alkoholizm, nikotynizm) 2) obserwacja uczniów na zajęciach dydaktycznych, pozalekcyjnych, wycieczkach, uroczystościach szkolnych, w bibliotece szkolnej, na korytarzach w czasie przerw, na boisku i hali sportowej, w drodze do i ze szkoły 3) analiza osiągnięć szkolnych uczniów- zapisy w dziennikach lekcyjnych, protokolarzach z konferencji klasyfikacyjnych i plenarnych 4) analiza wybranych dokumentów szkolnych- protokołów zespołów przedmiotowych, zapisów w dziennikach lekcyjnych, zeszytach wychowawczych 2. Zdiagnozowane problemy występujące w szkole: 1) duża ilość ocen niedostatecznych, nagannych i nieodpowiednich zachowań 2) opuszczanie zajęć lekcyjnych, spóźnienia, wagary 3) przypadki przemocy, zwłaszcza psychicznej występujące wśród uczniów (wyśmiewanie, odtrącanie, wykluczenie z grupy). 4)zagrożenia uzależnieniami: a)wzrastająca dostępność do substancji psychoaktywnych b)palenie papierosów c)picie alkoholu 3. Przyczyny występujących problemów 1) Związane z samym uczniem a) brak osiągnięć szkolnych skutkujący absencją na zajęciach b) kryzysy rozwojowe mogące mieć wpływ na realizację obowiązku szkolnego c) brak umiejętności rozwiązywania problemów życiowych, który może prowadzić do agresji 2) Związane z rodziną ucznia a) niezaspokojenie podstawowych potrzeb psychicznych przez rodzicówmiłości, bezpieczeństwa, akceptacji powoduje zwiększoną podatność dziecka na różne zagrożenia
4 b) niski poziom wykształcenia i statusu materialnego rodziców może być przyczyną niepodejmowania przez uczniów działań dydaktycznych i społecznych c) zbyt wysokie wymagania wobec dziecka mogą być przyczyną nieobecności na zajęciach d) patologie społeczne w rodzinach, negatywne wzorce postępowania 3) Związane ze szkołą a) stres wywołany pisaniem sprawdzianów, klasówek, kartkówek, odpowiedziami ustnymi b) rozkład zajęć nie w pełni odpowiadający zasadom higieny pracy umysłowej ucznia Założenia Programu Profilaktyki. Profilaktyka uznawana jest za ogół działań zapobiegających niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi. Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących. Szczególnego znaczenia nabiera wśród młodych ludzi, u których kształtuje się między innymi hierarchia wartości, doskonalą się relacje z innymi ludźmi, wzmacnia się poczucie pewności siebie oraz kształcą się skomplikowane procesy myślowe. Niniejszy Program Profilaktyki to ogół działań mających na celu wspomaganie wychowawczej roli rodziny, ochronę uczniów przed zakłóceniami w rozwoju oraz podejmowanie działań interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI: Celem Programu Profilaktyki jest przygotowywanie młodego człowieka do dokonywania wyborów takich, aby nie szkodziły ani jemu samemu ani innym. Jest to pomoc w pracy nad samorozwojem i kształtowaniem systemu wartości. 1. Cele główne: 1) angażowanie wszystkich przedstawicieli społeczności szkolnej, instytucji w budowaniu przyjaznego, wspierającego i bezpiecznego środowiska w szkole,
5 2) dostarczenie uczniom i nauczycielom wiedzy i umiejętności do skutecznego przeciwdziałania i radzenia sobie z zagrożeniami dla zdrowia i jakości życia, 3) osłabienie czynników ryzyka, 4) zacieśnienie współpracy ze środowiskiem domowym ucznia, jak również instytucjami wspomagającymi rodzinę i promującymi zdrowy styl życia, 5) sprawne reagowanie na terenie szkoły w sytuacji pojawienia się zagrożenia. 2. Cele szczegółowe: 1) tworzenie w szkole klimatu współpracy oraz wzajemnego szacunku i dialogu, 2) szerzenie wśród młodzieży znajomości prawa i wyrabianie nawyku poszanowania go, 3) troska o realizację obowiązku szkolnego przeciwdziałanie wagarom oraz dbanie o dyscyplinę, 4) poznanie systemu rodzinnego i środowiska, w którym przebywa uczeń, 5) budowanie pozytywnych relacji nauczyciel-uczeń-rodzic sprzyjających wzajemnemu zrozumieniu i wsparciu, 6) pomoc uczniom mającym trudności w nauce praz sprawiającym problemy wychowawcze, 7) budowanie wśród uczniów motywacji do nauki, budowanie pozytywnych relacji koleżeńskich, zapobieganie agresji, mobbingowi, 8) wspieranie rozwoju uczniów poprzez rozwijanie zainteresowań, uzdolnień, talentów, 9) propagowanie zdrowego stylu życia, 10)uwrażliwienie młodzieży na zagrożenia współczesnego świata, 11)kształtowanie odpowiedzialności za własne życie i zdrowie 12)uwrażliwienie na niesienie pomocy słabszym i pokrzywdzonym, 13)współdziałanie z rodzicami w zakresie profilaktyki, 14)wczesna interwencja, udzielanie pomocy, 15)powiększanie poczucia bezpieczeństwa i kompetencji rodziców poprzez wskazanie, co robić i gdzie szukać pomocy w sytuacji problemowej, 16)wspieranie rodziny w jej prawidłowym funkcjonowaniu oraz budowanie klimatu sprzyjającego zaspokojeniu potrzeby bezpieczeństwa.
6 3. W ramach programu podjęte zostaną: 1)działania informacyjne, 2)działania edukacyjne, 3)działania integracyjne, 4)działania wdrażające określone umiejętności, 5)działania interwencyjne 4. Formy realizacji: 1) godziny do dyspozycji wychowawcy klasy 2) spotkania z rodzicami 3) zajęcia przedmiotowe (każdy nauczyciel) 4) zajęcia pozalekcyjne 5) spotkania z pedagogiem szkolnym 6) działania wychowawcze na spotkaniach z młodzieżą 7) spotkania ze specjalistami i zaproszonymi gośćmi 8) oddziaływania werbalne (rozmowy), pogadanki 9) zajęcia grupowe 10)zajęcia warsztatowe 11)filmy 12)świadectwa osób uzależnionych 13)konkursy (plastyczne, polonistyczne), projekcje filmów, pokazy, gazetki klasowe i szkolne, ankiety 14)przedstawienia profilaktyczne wystawiane przez teatry zajmujące się promocję zdrowego stylu życia i ogólnie profilaktyką 15)prowadzenie programów profilaktycznych oraz przedstawień proponowanych i zakupionych przez Urząd Gminy 16)spotkania z pedagogiem szkolnym, przedstawicielami Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, przedstawicielami Policji oraz pracownikami służby zdrowia w ramach godzin wychowawczych 17)indywidualne spotkania uczniów oraz ich rodziców z pedagogiem szkolnym 18)w ramach zebrań z rodzicami- indywidualne rozmowy oraz szkolenia rodziców prowadzone przez wychowawców, pedagoga szkolnego lub pracowników instytucji wspierających szkołę w jej oddziaływaniach wychowawczych
7 EWALUACJA Program profilaktyki poddawany jest ustawicznej ewaluacji i weryfikacji według potrzeb- ma charakter otwarty. Ewaluacja programu dokonywana będzie przez członków Zespołu Profilaktycznego Zespołu Szkół w Tarnówce na zakończenie każdego roku szkolnego poprzez: analizę trudności wychowawczych przeprowadzonych przez pedagoga i wychowawców klas, ankiety skierowane do uczniów dotyczące ich postaw i zainteresowań, rozmowy indywidualne z rodzicami i pracownikami szkoły, obserwację środowiska szkolnego.