KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Podstawy mikrobiologii z immunologią Basics of microbiology and immunology Kod Punktacja ECTS* 4 Koordynator dr Tomasz Bator Zespół dydaktyczny dr hab. Magdalena Greczek- Stachura dr Tomasz Bator Opis kursu (cele kształcenia) Poznanie morfologii i budowy komórek prokariotycznych oraz fizjologii różnych grup mikroorganizmów. Zapoznanie ze sposobami wykorzystania drobnoustrojów w przemyśle spożywczym oraz w różnych procesach biotechnologicznych. Poznanie podstawowych wiadomości z zakresu mikrobiologii lekarskiej i immunologii. Zrozumienie ekologicznego i ewolucyjnego znaczenie mikroorganizmów. Nabycie umiejętności pracy z materiałem mikrobiologicznym przy zachowaniu warunków bezpieczeństwa. Umiejętność sterylizacji sprzętu laboratoryjnego i podłoży mikrobiologicznych. Umiejętność wykonywania i barwienia różnymi metodami preparatów mikroskopowych z materiału bakteryjnego. Technika obserwacji preparatów z wykorzystaniem imersji. Wykonywanie preparatów umożliwiających obserwację żywych mikroorganizmów. Umiejętność stosowania różnych metod analizy mikrobiologicznej. Określanie wrażliwości bakterii na środki dezynfekcyjne oraz na antybiotyki. Kurs jest prowadzony w języku polskim. Warunki wstępne Wiedza Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu botaniki, zoologii, biologii człowieka, chemii oraz ekologii. Umiejętności Wykonywanie prostych czynności laboratoryjnych na podstawie podanych instrukcji. Zachowanie zasad bezpieczeństwa przy pracy z otwartym ogniem. Kursy Botanika, Zoologia, Biologia człowieka, Ekologia, Chemia nieorganiczna i analityczna. 1
Efekty kształcenia Wiedza Efekt kształcenia dla kursu W01. Zna morfologię, budowę i fizjologię komórek prokariotycznych. W02. Rozumie rolę różnych grup mikroorganizmów w krążeniu materii. W03. Wie jakie zastosowanie znajdują drobnoustroje w przemyśle spożywczym. W04. Zna różne metody analizy mikrobiologicznej. W05. Posiada podstawowe wiadomości z zakresu mikrobiologii lekarskiej. W06. Rozumie mechanizmy odporności w chorobach zakaźnych. W07. Rozumie rolę i znaczenie naturalnej mikroflory organizmu ludzkiego. W08. Zna różne grupy antybiotyków i orientuje się w mechanizmie ich działania. W09. Rozumie ekologiczne i ewolucyjne znaczenie mikroorganizmów. Odniesienie do efektów kierunkowych K_W01, K_W09 K_W01, K_W09 K_W01, K_W02, K_W04, K_W09, K_W13 K_W06, K_W09 K_W01, K_W02, K_W03, K_W05, K_W09, K_W13 K_W02, K_W03, K_W09, K_W13 K_W02, K_W03, K_W04, K_W09, K_W13 K_W01, K_W02, K_W03, K_W05, K_W09, K_W13 K_W01, K_W02, K_W09 Umiejętności Efekt kształcenia dla kursu U01. Wykonuje doświadczenia laboratoryjne z materiałem mikrobiologicznym z zachowaniem należytych zasad bezpieczeństwa. U02. Stosuje prawidłowo różne techniki sterylizacji sprzętu oraz podłoży mikrobiologicznych. U03. Wykonuje preparaty mikroskopowe z materiału bakteryjnego z wykorzystaniem różnych metod barwienia oraz preparaty przyżyciowe. U04. Korzysta z techniki imersji przy obserwacji mikroskopowej preparatów. U05. Stosuje różne metody analizy mikrobiologicznej. U06. Ocenia jakość mikrobiologiczną wybranych produktów spożywczych. U07. Określa wrażliwość bakterii na działanie różnych środków dezynfekcyjnych. U08. Sporządza antybiogramy określając wrażliwość różnych szczepów bakterii na wybrane antybiotyki. Odniesienie do efektów kierunkowych, K_U15, K_U15 K_U04,, K_U15 2
Kompetencje społeczne Efekt kształcenia dla kursu K01. Rozumie potrzebę zachowania należytych zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania prac laboratoryjnych K02. Efektywnie współpracuje w grupie podczas wykonywania powierzonych zadań. K03. Ma świadomość konieczności zachowywania zasad higieny w życiu codziennym oraz dbałości o stopień czystości środowiska naturalnego. K04. Postępuje z powierzonym sprzętem laboratoryjnym zgodnie z obowiązującymi procedurami Odniesienie do efektów kierunkowych K_K13 K_K07 K_K02, K_K03, K_K09, K_K11, K_K12 K_K08 Organizacja Forma zajęć Wykład (W) Ćwiczenia w grupach A K L S P E Liczba godzin 10 15 Opis metod prowadzenia zajęć Podczas wykładów omawiane są realizowane treści, przedstawiane są schematy, zdjęcia, rysunki oraz prezentacje multimedialne. Podczas ćwiczeń studenci zapoznają się w praktyce z technikami stosowanymi w laboratorium mikrobiologicznym. Uczą się stosowania różnych metod sterylizacji, sporządzają samodzielnie preparaty z materiału bakteryjnego, barwią je różnymi technikami, obserwują pod mikroskopem, przygotowują podłoża mikrobiologiczne, wykonują także różnorodne analizy mikrobiologiczne. 3
Formy sprawdzania efektów kształcenia E learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny Egzamin pisemny Inne W01 W02 W03 W04 W05 W06 W07 W08 W09 U01 U02 U03 U04 U05 U06 U07 U08 K01 K02 K03 K04 Kryteria oceny Warunkiem uzyskania pozytywnej oceny z kursu jest zaliczenie ćwiczeń oraz zdanie egzaminu pisemnego. Egzamin obejmuje treści realizowane na wykładach i ćwiczeniach Uwagi Podczas ćwiczeń laboratoryjnych studenci mają kontakt z żywym materiałem bakteryjnym niechorobotwórczym. Studentów obowiązuje noszenie białych fartuchów oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa przy pracy z materiałem bakteryjnym. Zasady te są omawiane przez prowadzących na pierwszych zajęciach. Treści merytoryczne (wykaz tematów) 4
Wykłady: 1. Mikrobiologia jako nauka. 2. Morfologia bakterii. Budowa komórki bakteryjnej. 3. Bakterie autotroficzne i heterotroficzne 4. Oddychanie tlenowe i beztlenowe u bakterii. 5. Wykorzystanie fermentacji w przemyśle spożywczym. 6. Znaczenie naturalnej mikroflory organizmu ludzkiego. 7. Podstawy mikrobiologii lekarskiej. Przegląd wybranych gatunków bakterii chorobotwórczych. 8. Wpływ antybiotyków na bakterie i na organizm człowieka. 9. Mechanizmy odporności w chorobach zakaźnych Stosowanie surowic i szczepionek. 10. Rola bakterii w ewolucji życia na Ziemi. Ćwiczenia: 1. Zasady pracy z materiałem mikrobiologicznym. Metody sterylizacji. 2. Wykonanie utrwalonego preparatu. 3. Barwienie proste. Technika obserwacji pod imersją. 4. Barwienie metodą Grama. 5. Barwienie przetrwalników. 6. Barwienie negatywowe. 7. Taksje u bakterii. Obserwacja ruchu bakterii w preparacie kropli wiszącej. 8. Pożywki mikrobiologiczne. Różne metody analizy mikrobiologicznej. Próba reduktazowa. 9. Analiza wody metodą płytkową Kocha. 10. Analiza mikrobiologiczna powietrza. 11. Analiza mikroflory skóry ludzkiej 12. Działanie środków dezynfekcyjnych na bakterie. 13. Wpływ temperatury na bakterie. 14. Fermentacja mlekowa. Ocena jakości mikrobiologicznej fermentowanych napojów mlecznych. 15. Ocena wrażliwości bakterii na wybrane antybiotyki. Wykaz literatury podstawowej 1. Kunicki-Goldfinger W.J.H. 2007. Życie bakterii. PWN 2. Schlegel H. G. 2005. Mikrobiologia ogólna. PWN 3. Greczek-Stachura M., Bator T. 2012. Ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej. Wydawnictwo Naukowe UP im. KEN w Krakowie. Wykaz literatury uzupełniającej 1. Zaremba M.L., Borowski J.2001. Mikrobiologia lekarska. PZWL 2. Libudzisz Z., Kowal K. 2007. Mikrobiologia techniczna. tom 1. PWN 3. Libudzisz Z., Kowal K. 2008. Mikrobiologia techniczna. tom 2. PWN 4. Żakowska Z., Stobińska H. 2000. Mikrobiologia i higiena w przemyśle spożywczym. Politechnika Łódzka 5. Singleton P. 2000. Bakterie w biologii, biotechnologii i medycynie. PWN Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta) 5
Ilość godzin w kontakcie z prowadzącymi Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi Wykład 10 Ćwiczenia 15 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym 10 Lektura w ramach przygotowania do zajęć 30 Przygotowanie do egzaminu 35 Ogółem bilans czasu pracy 100 Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 4 6