NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY VAT 2014 Od 1 stycznia 2014 r. wejdą w życie rewolucyjne zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług, poniżej przedstawiamy najważniejsze uregulowania, do których należy dostosować firmowe procedury podatkowe: OBOWIĄZEK PODATKOWY Obowiązek podatkowy będzie powstawał w chwili dostawy towarów lub wykonania usługi. Jest to znacząca różnica, gdyż przestanie być zależny od momentu wystawienia faktury. Ponadto, większość obecnie obowiązujących przepisów dotyczących szczególnego momentu powstawania obowiązku podatkowego zostanie uchylona i zastąpiona nowymi regulacjami. konieczność odzwyczajenia się od utożsamiania momentu powstania obowiązku podatkowego z dniem wystawienia faktury; mogą pojawiać się wątpliwości, w jakim momencie nastąpiła realizacja świadczenia, radzimy przeanalizować umowy i precyzyjnie uregulować określenie momentu dokonania dostawy towarów/ wykonania usługi, wyłączenie możliwości opóźniania momentu powstania obowiązku podatkowego poprzez wystawianie faktur dokumentujących czynności dokonane pod koniec danego okresu rozliczeniowego w kolejnym okresie rozliczeniowym, przy długich terminach płatności może dochodzić do sytuacji, w której podatnicy z własnych środków będą musieli zapłacić podatek znacznie wcześniej niż termin otrzymania płatność od kontrahenta, obowiązek podatkowy na nowych zasadach będzie powstawał w stosunku do czynności wykonanych od dnia 1 stycznia 2014 r. W przypadku czynności wykonanych przed tym dniem obowiązek podatkowy powstawać będzie na obecnie obowiązujących zasadach. 1
REGUŁY SZCZEGÓLNE OBOWIĄZEK PODATKOWY - przykłady RODZAJ USŁUGI OBECNIE OD 1 STYCZNIA 2014 r. Usługi budowlane Usługi najmu, dzierżawy, leasingu lub inne o podobnym charakterze Udzielenie licencji, przeniesienie praw autorskich patenty niż 30. dnia od dnia wykonania usługi lub usług przyjmowanych częściowo na podstawie protokołów zdawczo-odbiorczych niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze co do zasady z chwilą wystawienia faktury; gdy podatnik nie wystawił faktury w wymaganym terminie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu na jej wystawienie (30 dni od dnia wykonania usługi) skutek: podatkowego w przypadku gdy podatnik wystawi fakturę przed upływem wymaganego terminu. z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności - skutek: podatkowego w przypadku gdy podatnik wystawi fakturę przed upływem terminu płatności. z chwilą wykonania usługi skutek: podatkowego PODSTAWA OPODATKOWANIA Podstawą opodatkowania będzie wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Podstawa opodatkowania będzie powiększana m.in. o koszty dodatkowe (np. prowizje, koszty opakowania i transport oraz koszt ubezpieczenia) pobierane przez dostawcę od nabywcy. Z kolei w przypadku dostaw nieodpłatnych podstawą opodatkowania będzie cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów. 2
ustawodawca precyzyjne uregulował, iż do podstawy opodatkowania zalicza się podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze (z wyjątkiem kwoty samego VAT) oraz koszty dodatkowe: prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia pobierane przez dokonującego dostawy/ usługodawcę od nabywcy/ usługobiorcy podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot stanowiących zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy/ usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji, wciąż sporne pozostanie określanie podstawy opodatkowania np. w przypadku refakturowania mediów/ ubezpieczenia przy najmie/ leasingu. PRAWO DO ODLICZENIA PODATKU Do końca roku 2013 podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT co do zasady w okresie rozliczeniowym, w którym otrzymał fakturę lub w jednym z dwóch kolejnych. Jest to zasada ogólna, od której istnieje szereg wyjątków, jak chociażby w przypadku faktury za media, od której podatek VAT podlega odliczeniu w terminie płatności uwzględnionym na fakturze lub w kolejnych dwóch okresach rozliczeniowych, następujących po terminie płatności. Natomiast od stycznia 2014 roku według zasady ogólnej prawo do odliczenia podatku VAT podatnik nabędzie w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy po stronie dokonującego czynności. Pozostanie zasada, że VAT można odliczać w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych, lub poprzez korektę deklaracji za okres, w którym powstało prawo do odliczenia, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało to prawo. Konsekwencje praktyczne zmian: odbiorca faktury powinien weryfikować, czy u sprzedawcy powstał już obowiązek podatkowy, nie będzie można odliczyć podatku naliczonego wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzyma fakturę. w związku z wydłużeniem terminu na wystawienie faktury (do 15. dnia miesiąca od zakończenia miesiąca, w którym dokonano dostawy towarów lub wykonano usługę), opóźniony w stosunku do obecnego stanu może być moment, w którym podatnik będzie miał prawo do odliczenia VAT naliczonego. w przypadku świadczeń, dla których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury (np. usługi budowlane), a faktura zostanie wystawiona przed 3
ZALICZKI wykonaniem usługi/ dostawą towaru, możliwe będzie odliczenie VAT przed zrealizowaniem usługi/ dostawy towarów, bez dokonania zapłaty. Obecnie prawo do odliczenia VAT naliczonego powstaje na ogólnych zasadach: w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę potwierdzającą dokonanie przedpłaty. Od 1 stycznia 2014 r. prawo do odliczenia VAT naliczonego będzie powstawać w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy i podatnik otrzymał fakturę. W przypadku usług/ dostaw, dla których świadczący nie ma obowiązku wystawiania faktur zaliczkowych (m.in. najem, dzierżawa, leasing, dystrybucja/ dostawa energii elektrycznej, dostarczanie wody), prawo do odliczenia VAT naliczonego może powstać dopiero w chwili otrzymania faktury ostatecznej. FAKTUROWANIE Zasady wystawiania faktur VAT zostały przeniesione z rozporządzeń do ustawy. Do najważniejszych zmian obowiązujących od 1 stycznia 2014 r. należą: zmiana terminu wystawienia faktury fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca od zakończenia miesiąca, w którym dokonano dostawy towarów lub wykonano usługę, a w przypadku zaliczek nie później niż 15. dnia miesiąca od zakończenia miesiąca, w którym otrzymano zaliczkę, możliwość wystawiania faktur przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi, a także przed otrzymaniem zaliczki, zadatku czy raty przy czym termin ograniczono do 30 dni przed taką dostawą/ otrzymaniem zaliczki, wyeliminowanie faktur wewnętrznych. TOWARY UŻYWANE Od 1 stycznia 2014 r. z ustawy znika definicja towaru używanego, nie będzie już możliwym skorzystanie ze zwolnienia. Natomiast wolna od podatku będzie dostawa towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej z VAT, jeżeli z tytułu ich nabycia, importu lub wytworzenia nie przysługiwało dokonującemu dostawy prawo do odliczenia VAT. Przestaje być ważne jak długo podatnik wykorzystywał towar, ważne będzie w jakim celu go wykorzystywał. 4
FAKTURY KORYGUJĄCE Od 1 stycznia 2014 roku obowiązkowym elementem faktury korygującej będzie wskazanie przyczyny korekty. Dodatkowo możliwość pomniejszenia podstawy opodatkowania u sprzedawcy nie zawsze już będzie wiązała się z koniecznością posiadania potwierdzenia od nabywcy o otrzymaniu korekty. Co do zasady, aby obniżyć podstawę opodatkowania, podatnik nadal ma obowiązek posiadać potwierdzenie otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę. Powyższego warunku nie stosuje się jednak w przypadku, gdy: podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji (np. wymiana korespondencji między kontrahentami, dokument potwierdzający przekaz środków pieniężnych) wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej. Obniżenie podstawy opodatkowania będzie możliwe nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym spełniono łącznie powyższe przesłanki. PODSUMOWANIE Od 1 stycznia 2014 r., zaczną obowiązywać zmiany, które szczególnie w pierwszych miesiącach 2014 roku mogą powodować wiele niejasności. Prosimy o kontakt, gdyby w Państwa firmie istniała konieczność dokładniejszego zbadania nowych przepisów. Dorota Łuczak doradca podatkowy grudzień 2013 r. Chudzik i Wspólnicy Kancelaria Prawna ul. Tymienieckiego 7 90-365 Łódź tel. (+48) 42 680 23 33 www.chudzik.pl e-mail: info@chudzik.pl 5