SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sokołowie Podlaskim w roku szkolnym 2013-2014 Człowiek nie jest tylko sprawcą swoich czynów, ale przez te czyny jest zarazem w jakiś sposób twórcą siebie samego. Wolności nie można tylko posiadać, nie można jej zużywać. Trzeba ją stale zdobywać i tworzyć przez prawdę. Jan Paweł II
SPIS TREŚCI: 1. Podstawa prawna. 2. Cele wynikające z realizacji programu. 3. Obszary działań. 4. Profilaktyczne działania szkoły mające na celu eliminację wyodrębnionych problemów. 5. Literatura.
1.PODSTAWA PRAWNA Rozporządzenie MEN z dnia 30.04.2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno icznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Rozporządzenie MEN z dnia 17.11.2010r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno icznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Konstytucja RP z dn. 2 kwietnia 1997r. art.72. Konwencja o Prawach Dziecka z dn. 20 listopada 1989r. ratyfikowana przez Polskę 30 kwietnia 1991r. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dn. 26 października 1982r. Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24.04.2003r. Europejska Deklaracja w Sprawie Alkoholu. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2011-2015. Polska Deklaracja w sprawie Młodzieży i Alkoholu z dn. 18 lutego 2006. Europejska Deklaracja w sprawie Młodzieży i Alkoholu z dn. 21 lutego 2001. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwem używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dn. 9 listopada 1995r. (Dz.U. 1996 r.nr 10, poz. 55). Ustawa z dnia 8 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawę o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. 2010 nr 81 poz. 529) Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego(dz.u. 1994r. Nr 111, poz.535). Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z 1982(Dz.U. 2002 r. Nr 147 poz. 1231). Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dn. 24 kwietnia 1997r. ( Dz.U. 1997 r. Nr 75 poz. 468). Ustawa o Systemie Oświaty z dn. 7 września 1991r. (Dz. U.1996r. Nr 67, poz.329). Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dn. 26 października 1982r. ( z późniejszymi zmianami, art. 4). Rozporządzenie MENiS w sprawach zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-icznej w publicznych przedszkolach, szkołach, i placówkach z dn. 7 stycznia 2003r. ( 2 pkt. 6,7).
Rozporządzenie MENiS z dn. 31 stycznia 2003r. w sprawie szczególnych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem ( 10 pkt. 1). Europejski Plan Działań dotyczących alkoholu, opracowany przez Światową Organizację Polska Deklaracja w sprawie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie z grudnia 1995. 2.CELE WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI PROGRAMU Cel ogólny programu: Doskonalenie umiejętności życiowych uczniów (komunikacja, umiejętności interpersonalne, radzenie sobie z emocjami i ze stresem, rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji, krytyczne oraz twórcze myślenie, samoświadomość i empatia) jako czynników chroniących przed zagrożeniami oraz wspierających proces uczenia się. Cele szczegółowe: -poprawa komunikacji w relacjach uczeń-uczeń, nauczyciel-uczeń, nauczycielrodzic, -rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi, -rozwijanie umiejętności dostrzegania swoich mocnych i słabych stron, -pomoc w diagnozowaniu kompetencji i predyspozycji zawodowych, -kształtowanie postawy prozdrowotnej, -poznanie sposobów rozwiązywania konfliktów bez agresji i przemocy, -kształtowanie odpowiedzialności za własne czyny i zachowanie w stosunku do innych ludzi, -zachęcanie do działań wolontariackich i charytatywnych oraz do uczenia się i udziału w różnych formach rozwijających zainteresowania.
3.OBSZARY DZIAŁAŃ Program zawiera działania w postaci zadań skierowanych do uczniów klas pierwszych, drugich i trzecich oraz nauczycieli, rodziców a także współpracę ze środowiskiem lokalnym. 1.Zdrowie i profilaktyka uzależnień. 2.Zagrożenia zdrowia psychicznego. 3.Profilaktyka niedostosowania społecznego. 4.Alternatywne sposoby spędzania wolnego czasu. 5.Pomoc w diagnozowaniu kompetencji i podejmowaniu decyzji dotyczących ścieżki kształcenia i kariery zawodowej.
4.PROFILAKTYCZNE DZIAŁANIA SZKOŁY KLASY I Integracja ze środowiskiem szkolnym; Poznanie zasad obowiązujących w szkole kształtowanie właściwej hierarchii wartości; Obszary działań Sposób realizacji Realizatorzy Termin Uwagi 1.Integracja ze środowiskiem szkolnym - Biwak integracyjny - wycieczki, imprezy klasowe i szkolne; - Poznanie zespołu klasowego i diagnoza ewentualnych problemów,,, nauczyciele, wrzesień - Zapoznanie z zasadami obowiązującymi w placówce (strój galowy, zachowanie na uroczystościach szkolnych, relacje interpersonalne, kultura słowa), nauczyciele, wszyscy pracownicy szkoły Wrzesień i cały rok 2.Profilaktyka zdrowotna oraz podejmowanie działań zapobiegającym nałogom. -Realizacja programów prozdrowotnych -Światowy Dzień Walki Z AIDS, -Światowy Dzień Bez Papierosa, -Narodowy Dzień Życia, - Wybierz życie pierwszy krok, profilaktyka raka szyjki macicy -Zaangażowanie w organizację Szkolnych Dni Profilaktyki -Lekcje wychowawcze i przedmiotowe na temat skutków używania alkoholu oraz innych środków psychoaktywnych, w związku z tym zwrócenie uwagi na godne reprezentowanie szkoły w środowisku lokalnym; dbałość o własny wizerunek., pielęgniarka szkolna, nauczyciel WDŻR nauczyciel WDŻR, pielęgniarka, wszyscy nauczyciele
3.Zagrożenia zdrowia psychicznego. 4.Udzielanie pomocy i wsparcia uczniom, rodzicom w rozwiązywaniu problemów. -Profilaktyka chorób: bulimia, anoreksja, depresja. -Sposoby walki ze stresem. -Przekazywanie informacji na lekcjach wychowawczych i zebraniach z rodzicami o formach pomocy. - Praca indywidualna z uczniem wymagającym wsparcia. nauczyciele,, dyrekcja Na bieżąco a. budowanie wzajemnych relacji uczeń nauczyciel, uczeń uczeń, nauczyciel rodzic opartych na zaufaniu i szacunku b. współpraca z instytucjami i osobami wspierającymi działania profilaktyczne 5.Alternatywne sposoby spędzania wolnego czasu a. uwrażliwienie młodzieży na niesienie pomocy potrzebującym -Lekcje wychowawcze dotyczące radzenia sobie z przemocą i agresją; - Zajęcia z komunikacji interpersonalnej oraz w zakresie doradztwa zawodowego - samopoznanie -Sanepid, - Publiczna Poradnia PP - ORPA, - Komenda Powiatowa Policji - MCPU oraz inne -organizowanie akcji charytatywnych na terenie szkoły, miasta, - udział w wydarzeniach organizowanych przez Miasto: Ogólnopolskiej Nocy Profilaktyki, Szkolnych Dniach Profilaktyki, Profilaktycznej Grze Miejskiej, spektaklach grupy PAT oraz innych przedsięwzięciach współorganizowanych przez szkołę; - propagowanie idei wolontariatu (SKC), - propagowanie idei honorowego krwiodawstwa, Nauczyciele,, szkolny Opiekunowie Samorządu Szkolnego i SKC Opiekunowie Samorządu Szkolnego i SKC, Wszyscy nauczyciele Na bieżąco b. motywowanie uczniów do osiągania sukcesów Zachęcanie uczniów do udziału w zawodach sportowych, zajęciach pozalekcyjnych oferowanych przez szkołę
KLASY II Promowanie wartości moralnych i edukacyjnych. Obszary działań Sposób realizacji Realizatorzy Termin Uwagi 1.Integracja ze środowiskiem szkolnym Kontynuacja działań integrujących zespół klasowy, diagnoza oraz działania na rzecz poprawy relacji i ewentualnych problemów, pozostali nauczyciele Na bieżąco 2.Profilaktyka zdrowotna oraz podejmowanie działań zapobiegającym nałogom. Utrwalanie i konsekwentne egzekwowanie zasad dobrego wychowania obowiązujących w placówce (strój galowy, zachowanie na uroczystościach szkolnych, relacje interpersonalne, kultura słowa) -Realizacja programów Prozdrowotnych, relaksacja i metody radzenia sobie ze stresem; -Profilaktyka chorób nowotworowych: -Światowy Dzień Walki Z AIDS, -Światowy Dzień Bez Papierosa,, nauczyciele, wszyscy pracownicy szkoły pielęgniarka szkolna Nauczyciele -Narodowy Dzień Życia, - Realizacja Ogólnopolskiego Programu edukacyjnego Ars, czyli jak dbać o miłość -Lekcje wychowawcze i przedmiotowe na temat szkodliwości używania alkoholu oraz innych środków psychoaktywnych. - Zaangażowanie w organizację Szkolnych Dni Profilaktyki nauczyciele, - nauczyciel WDŻR, pielęgniarka, wszyscy Drugi semestr
3.Zagrożenia zdrowia psychicznego. 4.Udzielanie pomocy i wsparcia uczniom, rodzicom w rozwiązywaniu problemów. -Profilaktyka chorób: bulimia, anoreksja, depresja. -Sposoby walki ze stresem. -Przekazywanie informacji na lekcjach wychowawczych i zebraniach z rodzicami o formach pomocy. -Praca indywidualna z uczniem wymagającym wsparcia. nauczyciele,, dyrekcja a. budowanie wzajemnych relacji uczeń nauczyciel, uczeń uczeń, nauczyciel rodzic opartych na zaufaniu i szacunku - lekcje wychowawcze o tematyce dotyczącej rozwiązywania konfliktów i mediacji, asertywności, komunikacji interpersonalnej -rozwiązywanie konfliktów między uczniami przez mediacje i inne formy wsparcia, dyrekcja, wszyscy nauczyciele Na bieżąco b. współpraca z instytucjami i osobami wspierającymi działania profilaktyczne 5.Alternatywne sposoby spędzania wolnego czasu -Sanepid, - Publiczna Poradnia PP - ORPA, - Komenda Powiatowa Policji, - MCPU -organizowanie akcji charytatywnych na terenie szkoły, miasta, - udział w wydarzeniach organizowanych przez Miasto: Ogólnopolskiej Nocy Profilaktyki, Szkolnych Dniach Profilaktyki, Profilaktycznej Grze Miejskiej, spektaklach grupy PAT oraz innych przedsięwzięciach współorganizowanych przez szkołę; dyrekcja Opiekunowie Samorządu Szkolnego i SKC a. uwrażliwienie młodzieży na niesienie pomocy potrzebującym - propagowanie idei wolontariatu (SKC), - propagowanie idei honorowego krwiodawstwa, Wszyscy nauczyciele
b. motywowanie uczniów do osiągania sukcesów 6.Działania w zakresie doradztwa zawodowego Zachęcanie uczniów do udziału w olimpiadach, konkursach, zawodach, zajęciach pozalekcyjnych oferowanych przez szkołę -pomoc w diagnozowaniu umiejętności i kompetencji zawodowych (testy predyspozycji, umiejętności, preferencji zawodowych); -pomoc w zdobywaniu informacji o kierunkach dalszego kształcenia.
KLASY III Przygotowanie do samodzielnego życia w społeczeństwie. Obszary działań Sposób realizacji Realizatorzy Termin Uwagi 1.Promowanie właściwej postawy uczniowskiej. 2.Profilaktyka zdrowotna oraz podejmowanie działań zapobiegających nałogom. Utrwalanie i konsekwentne egzekwowanie zasad dobrego wychowania obowiązujących w placówce (strój galowy, zachowanie na uroczystościach szkolnych, relacje interpersonalne, kultura słowa) -Realizacja programów Prozdrowotnych, -Profilaktyka chorób nowotworowych: -Światowy Dzień Walki Z AIDS, -Światowy Dzień Bez Papierosa, -Narodowy Dzień Życia,, Nauczyciele, Pracownicy szkoły Nauczyciele, Pielęgniarka, Na bieżąco 3.Zagrożenia zdrowia psychicznego. 4.Udzielanie pomocy i wsparcia uczniom, rodzicom w rozwiązywaniu problemów. -Profilaktyka depresji, samoocena; -Sposoby walki ze stresem, relaksacja. -Przekazywanie informacji na lekcjach wychowawczych i zebraniach z rodzicami o formach pomocy. -Praca indywidualna z uczniem wymagającym wsparcia., dyrekcja a. budowanie wzajemnych relacji uczeń nauczyciel, uczeń uczeń, nauczyciel rodzic opartych na zaufaniu i szacunku b. współpraca z instytucjami i osobami wspierającymi działania profilaktyczne - lekcje wychowawcze dotyczące rozwiązywania konfliktów i mediacji, asertywności, komunikacji interpersonalnej. -Sanepid, - Publiczna Poradnia PP - ORPA, - Komenda Powiatowa Policji, dyrekcja Na bieżąco
- MCPU, - MCIZ Siedlce 5.Działania w zakresie doradztwa zawodowego -pomoc w diagnozowaniu umiejętności i kompetencji zawodowych (testy predyspozycji i umiejętności, narzędzia doradcze); -pomoc w zdobywaniu informacji o kierunkach dalszego kształcenia., Targi edukacyjne Działania skierowane do Rodziców uczniów: - spotkanie psychoedukacyjne na temat więzi i potrzeb oraz możliwości wspierania dziecka i motywowania; - konsultacje indywidualne z wychowawcami, iem, dyrekcją; 5.LITERATURA 1. Dziewiecki M., Odpowiedzialna pomoc wychowawcza, Radom 1999. 2. Gaś Z. B., Profilaktyka uzależnień, WSiP, Warszawa 1993. 3. Gogacz M. Czlowiek i jego relacje, Wyd. ATK, Warszawa 1985. 4. Jak żyć z ludźmi? program profilaktyki dla młodzieży. 5. Koczurowska J., Standardy jakości programów profilaktycznych, w: Profilaktyka w środowisku lokalnym, red. Świątkiewicz G., Warszawa 2002. 6. Mc. Whirter J., Zagrożona młodzież, PARPA, Warszawa 2001. 7. Surzykiewicz J., Agresja i przemoc w szkole, CMPPP, Warszawa 2001. 8. Szymańska J., Profilaktyka w szkole, Remedium 2002, nr 7-8 (113-114). 9. Wojcieszek K., Czy to Twój problem?, PARPA, Warszawa 1995. 10. Wojcieszek K., Chrońmy młodość. Kampania profilaktyczna, PARPA 1996 11. Wojcieszek K., Jak uruchomić program profilaktyczny?, w: Poradnik red. Pomianowska M., Raabe, Warszawa 2002. 12. Wojcieszek K., Wygrać życie, Rubikon, Kraków 2002. 13. Programy własne i autorskie zgromadzone w gabinecie a. 14. Ogólnopolski Program Edukacyjny Ars, czyli jak dbać o miłość o charakterze profilaktycznym autorstwa K. Wojcieszka objętego honorowym patronatem Ministra Edukacji Narodowej.