R Z E C Z P O S P O L IT A P O L SK A (12) O P IS PATENTOWY (19) PL (11) 166656 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 290496 (2) Data zgłoszenia: 31.05.1991 (51) IntCl6: C07D 403/04 (54) Sposób wytwarzania 4-amlno-2-(4-n-propylo-1-plperazynylo)-5-(2,3,5-trichlorofenylo) pirymidyny (30) Pierwszeństwo: 01.06.1990,G B,9012316.7 (73) Uprawniony z patentu: The Wellcome Foundation Limited, Londyn, GB (43) Zgłoszenie ogłoszono: 30.12.1991 BUP 26/91 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.06.1995 W UP 06/95 (72) Twórcy wynalazku: Michel J. Leach, Beckenham, GB Malcolm S. Nobbs, Beckenham, GB Ramachandran Iyer, Beckenham, GB Clive L Yeates, Beckenham, GB Philip A. Skone, Beckenham, GB (74) Pełnomocnik: PHZ POLSERVICE PL 166656 B1 (57) 1. Sposób wytwarzania4-amino-2-(4-n-propylo-1-piperazynylo)-5-(2,3,5-trichlorofenylo)pirymid yny o wzorze 1 lub jej soli addycyjnej z kwasem, znamienny tym, że związek o wzorze 2 lub jego sól, poddaje się reakcji ze związkiem o wzorze 3, w którym L oznacza grupę odszczepialną wybraną z grupy alkoksylowej, alkilotio, atomu chlorowca, grupy anilino, morfolino, C 1-4alkiloamino i benzyloamino, a Y oznacza grupę cyjanową, albo ze związkiem o wzorze 4, w którym Y oznacza grupę cyjanową, albo ze związkiem o wzorze 5, w którym Y oznacza grupę cyjanową a oba Rio i Ri 1 oznaczają grupy alkilowe albo razem tworzą grupę o wzorze -[C(R)2]n-, w którym R oznacza atom wodoru lub grupę alkilową a n oznacza liczbę całkowitą od 2 do 4 i otrzymaną w ten sposób 4-amino-2-(4-n-propylo-1-piperazynylo)-5-(2,3,5-trichlor ofenylo)pirymidynę wyodrębnia się jako wolną zasadę lub jako addycyjną sól z kwasem. Wzór 1
Sposób wytwarzania 4-amino-2-(4-n-propylo-1-piperazynylo)- -5-(2,3,5-trichlorofenylo)pirymidyny Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób wytwarzania 4-amino-2-(4-n-propylo-1-piperazynylo)-5-(2,3,5-trichlorofenylo)pirymidyny o wzorze 1 lub jej soli addycyjnej z kwasem, znamienny tym, że związek o wzorze 2 lub jego sól, poddaje się reakcji ze związkiem o wzorze 3, w którym L oznacza grupę odszczepialną wybraną z grupy alkoksylowej, alkilotio, atomu chlorowca, grupy anilino, morfolino, C1-4alkiloamino i benzyloamino, a Y oznacza grupę cyjanową, albo ze związkiem o wzorze 4, w którym Y oznacza grupę cyjanową, albo ze związkiem o wzorze 5, w którym Y oznacza grupę cyjanową a oba R 10 i R11 oznaczają grupy alkilowe albo razem tworzą grupę o wzorze -[C(R)2]n-, w którym R oznacza atom wodoru lub grupę alkilową a n oznacza liczbę całkowitą od 2 do 4 i otrzymaną w ten sposób 4-amino-2-(4-n-propylo-1-piperazynylo)-5-(2,3,5- trichlorofenylo)pirymidynę wyodrębnia się jako wolną zasadę lub jako addycyjną sól z kwasem. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że stosuje się związek o wzorze 3, w którym L oznacza grupę (C1-4alkoksylową) a Y ma znaczenie podane w zastrz. 1. 3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że jodowodorek N-propylopiperazynoformamidyny poddaje się reakcji z 2-(2,3,5-trichlorofenylo)-3-metoksyakrylonitrylem. 4. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że 4-amino-2-(4-n-propylo-1 -piperazynylo)- 5-(2,3,5-trichlorofenylo)pirymidynę poddaje się reakcji z chlorowodorem, bromowodorem, kwasem siarkowym, cytrynowym, winowym, fosforowym, mlekowym, pirogronowym, octowym, bursztynowym, fumarowym, maleinowym, oksalooctowym, metanosulfonowym, etanosulfonowym, p-toluenosulfonowym, benzenosulfonowym lub izetionowym. * * * Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania 4-amino-2-(4-n-propylo-1-piperazynylo)-5-(2,3,5-trichlorofenylo)pirymidyny lub jej soli addycyjnej z kwasem mającej zastosowanie jako składnik czynny środków farmaceutycznych użytecznych w leczeniu zaburzeń i chorób centralnego układu nerwowego (CNS). Glutaminian jest pobudzającym aminokwasem, który działa jako mediator nerwowy. Jednak, jeżeli jego stężenie pozakomórkowe jest odpowiednio wysokie, glutaminian działa jako silna neurotoksyna, zdolna do zabijania neuronów w centralnym układzie nerwowym [Rothman and Olney (1986) Prog. Brain. Res., 63,69]. Neurotoksyczne działanie glutaminianu uczestniczy w wielu zaburzeniach i stanach chorobowych centralnego układu nerwowego, w tym uszkodzeniu niedokrwiennym mózgu i przewlekłych zaburzeniach neurodegeneratywnych, takich jak choroba Alzheimera, zaburzenia układu ruchowego i pląsawica Huntingtona [Meldrum Clinical Science (1985), 68, 113-122]. Ponadto glutaminian przejawia swe działanie w innych zaburzeniach neurologicznych takich jak padaczka, depresja maniakalna, depresja, schizofrenia, neurologiczny zespół wysokiego ciśnienia, przewlekły ból, ból nerwu trójdzielnego i migrena. Z europejskiego zgłoszenia patentowego nr 89312723.3 (EP-A-0372934) znana jest ogólna klasa związków, podstawionych fenylopirymidyn, mająca zastosowanie do wytwarzania medykamentu do leczenia i profilaktyki zaburzeń lub chorób centralnego układu nerwowego (CNS) u ssaków. Sposób według wynalazku wytwarzania związku o wzorze 1 polega na tym, że związek o wzorze 2 lub jego sól, poddaje się reakcji ze związkiem o wzorze 3, w którym L oznacza grupę odszczepialną wybraną z grupy alkoksylowej, alkilotio, atomu chlorowca, grupy anilino, morfolino, C 1-4alkiloamino i benzyloamino, a Y oznacza grupę cyjanową, albo ze związkiem o wzorze 4, w którym Y oznacza grupę cyjanową, albo ze związkiem o wzorze 5, w którym Y
166 656 3 oznacza grupę cyjanową a oba R10 i R11 oznaczają grupy alkilowe albo razem tworzą grupę o wzorze -[C(R)2]n-, w którym R oznacza atom wodoru lub grupę alkilową a n oznacza liczbę całkowitą od 2 do 4 i otrzymaną w ten sposób 4-amino-2-(4-n-propylo-1-piperazynylo)-5-(2,3,5- trichlorofenylo)pirymidynę wyodrębnia się jako wolną zasadę lub jako addycyjną sól z kwasem. Korzystnie we wzorze 3 L oznacza grupę C 1-4alkoksylową. Korzystne jest również aby jodowodorek N-propylopiperazynoformamidyny poddać reakcji z 2-(2,3,5-trichlorofenylo)-3-metoksynitrylem. Sposobem według wynalazku wytwarza się związek o wzorze 1 oraz jego sole addycyjne z kwasami. Odpowiednie kwasowe sole addycyjne obejmują te, które są tworzone zarówno z kwasami organicznymi jak i nieorganicznymi. Takie kwasowe sole addycyjne będą zwykle dopuszczalne farmaceutycznie, chociaż sole z kwasami niedopuszczalnymi farmaceutycznie mogą być użyteczne przy wytwarzaniu i oczyszczaniu omawianego związku. Tak więc korzystne sole obejmują te, które są tworzone z kwasem chlorowodorowym, bromowodorowym, siarkowym, cytrynowym, winowym, fosforowym, mlekowym, pirogronowym, octowym, bursztynowym, fumarowym, maleinowym, oksalooctowym, metanosulfonowym, etanosulfonowym, p-toluenosulfonowym, benzenosulfonowym i izetionowym. Sole związków wytwarzanych sposobem według wynalazku otrzymuje się w wyniku reakcji odpowiedniego związku w postaci wolnej zasady z odpowiednim kwasem. Przykładami odpowiednich grup odszczepialnych są grupa alkoksylowa, np. grupa C1-4alkoksylowa, alkilotiolowa, np. C 1-4alkilotio, atom chlorowca, grupa anilinowa, morfolinowa, C1-4dialkiloaminowa lub benzyloaminowa. Korzystnie, reakcję związków o wzorze 2 i 3 prowadzi się w rozpuszczalniku niewodnym, na przykład alkanolu, takim jak etanol, w temperaturach podwyższonych (np. od 80 do 110 C). Związek o wzorze 2 używa się zwykle w postaci soli, takiej jak sól jodowodorowa, a w tym przypadku reakcję prowadzi się korzystnie w obecności zasady, takiej jak alkoholan, na przykład etanolan sodu, korzystnie w warunkach wrzenia pod chłodnicą zwrotną. Jeżeli związek o wzorze 2 stosuje się w postaci wolnej zasady, to dodawanie dalszej zasady może być zbędne. Zgodnie z drugim procesem, reakcję korzystnie prowadzi się w niewodnym rozpuszczalniku, np. alkanolu, takim jak etanol, i w temperaturze podwyższonej, korzystnie w warunkach wrzenia pod chłodnicą zwrotną. Zgodnie z trzecim procesem, reakcję prowadzi się w niewodnym rozpuszczalniku, np. etanolu, w warunkach wrzenia pod chłodnicą zwrotną. Związek o wzorze 2 stosuje się zwykle w postaci soli, takiej jak sól jodowodorowa, przy czym w tym przypadku reakcję prowadzi się korzystnie w obecności zasady, takiej jak alkoholan, na przykład etanolan sodu. Jeżeli związki o wzorze 2 stosuje się w postaci wolnej zasady, to dodawanie dalszej zasady może być zbędne. Związki o wzorze 2 wytwarza się znanymi metodami (patrz na przykład J. Amer. Chem. Soc., 1951,73,3763-3770), na przykład przez reakcję związku o wzorze 4 z diazometanem lub z ortoestrami alkilowymi (J. Amer. Chem. Soc., 1952,74, 1310-1313) albo przez kondensację z aminą. Związki o wzorze 4 wytwarza się znanymi metodami (J. Amer. Chem. Soc., 1951, 73, 3763-3770). Związek o wzorze 2 wytwarza się znanymi metodami, na przykład przez reakcję związku o wzorze H2N-C( NH)R1, w którym R 1oznacza grupę alkilotio, z odpowiednią aminą, prowadzoną korzystnie w temperaturze pokojowej, w odpowiednim rozpuszczalniku, takim jak woda. Związek wytwarzany sposobem według wynalazku stosuje się do leczenia i profilaktyki u ssaków zaburzeń neurodegeneratywnych i innych neurologicznych zaburzeń centralnego układu nerwowego, których etiologia obejmuje uwalnianie glutaminianowego mediatora nerwowego. Wytworzony związek jest silnym inhibitorem pozakomórkowego uwalniania glutaminianu i ma działanie łagodzące wobec enzymu reduktazy dihydrofolianowej. Zaburzenia te mogą być albo ostre albo przewlekłe. Ostre schorzenia obejmują uszkodzenia niedokrwienne mózgu, które może wyniknąć z różnych powodów, takich jak porażenie, zatrzymanie serca, przepływ omijający serce, niedotlenienie noworodkowe i hipoglikemia, jak również uszkodzenia fizyczne lub urazy rdzenia kręgowego lub mózgu. Choroby przewlekłe obejmują chorobę Alzheimera, pląsawicę Huntingtona, zanik móżdżkowo mostkowy i zaburzenia układu ruchowego. Innymi schorzeniami neurologicznymi, które mogą być leczone
4 166 656 związkiem wytwarzanym sposobem według wynalazku są depresja, depresja maniakalna, schizofrenia, przewlekły ból, padaczka, nerwoból nerwu trójdzielnego i migrena. Sposób leczenia tych schorzeń u ssaków, w tym u ludzi, polega na podawaniu nietoksycznej, skutecznej ilości omawianego związku. Chociaż związek wytworzony sposobem według wynalazku może być w celach leczniczych i profilaktycznych stosowany jako surowa substancja chemiczna, to korzystne jest podawanie go w postaci preparatów farmaceutycznych. Preparaty takie zawierają związek czynny lub jego dopuszczalną farmakologicznie sól i jeden lub kilka dopuszczalnych farmakologicznie nośników dla omawianej substancji czynnej i ewentualnie inne składniki terapeutyczne. Nośnik lub nośniki muszą być "dopuszczalne" w tym sensie, żeby były kompatybilne z innymi składnikami preparatu i nie wpływały szkodliwie na biorcę leku. Preparatami są środki doustne, pozajelitowe (w tym podskórne, śródskórne, domięśniowe i dożylne), doodbytnicze i zewnętrzne (obejmujące środki na skórę), dopoliczkowe i podjęzykowe, chociaż większość odpowiednich dróg podawania zależy na przykład od stanu i rodzaju choroby występującego u biorcy. Preparaty przygotowuje się dogodnie w jednostkowych formach dawkowania, a przyrządza się je dowolną znaną w farmacji metodą. Wszystkie te metody obejmują doprowadzenie do połączenia związku wytworzonego sposobem według wynalazku lub jego dopuszczalnej farmakologicznie soli, czyli składnika aktywnego, z nośnikiem, który stanowi jeden lub kilka składników dodatkowych. Na ogół preparaty wytwarza się przez równomierne i dokładne mieszanie składnika czynnego z ciekłymi nośnikami lub z dokładnie rozdrobnionymi nośnikami stałymi, albo z jednym i drugim, a następnie w razie potrzeby, nadaje się preparatowi odpowiedni kształt. Preparaty doustne mogą być drobnymi jednostkami dawkowania, takimi jak kapsułki, opłatki lub tabletki zawierające określoną uprzednio ilość składnika czynnego, jak proszki lub granulki, jak roztwory lub zawiesiny w cieczy wodnej albo w cieczy niewodnej, albo jako ciekłe emulsje typu olej w wodzie lub woda w oleju. Składnik czynny może być również podawany jako bolus, powidełko lub pasta. Tabletki mogą być prasowane lub wytłaczane, dowolnie z jednym lub z kilkoma składnikami pomocniczymi. Tabletki prasowane wytwarza się w odpowiedniej maszynie, w której składnik czynny w postaci swobodnie płynącej, takiej jak proszek lub granulki, ewentualnie zawieszony ze spoiwem, smarem, obojętnym rozcieńczalnikiem, środkiem poślizgowym, powierzchniowo czynnym lub dyspergującym. Tabletki wytłaczane mogą być wytwarzane przez wytłaczanie w odpowiedniej maszynie mieszaniny sproszkowanego związku zwilżalnego, obojętnym, ciekłym rozcieńczalnikiem. Tabletki mogą być ewentualnie powlekane lub nacinane i mogą być formułowane w taki sposób, żeby zapewnić powolne lub regulowane uwalnianie substancji czynnej. Preparaty do podawania pozajelitowego obejmują wodne i niewodne, jałowe roztwory iniekcyjne, które mogą zawierać przeciwutleniacze, bufory, bakteriostatyki i substancje rozpuszczone, które czynią preparat izotonicznym z krwią przewidywanego biorcy, wodne i niewodne, jałowe zawiesiny, które mogą zawierać środki suspendujące i zagęstniki. Preparaty te mogą być wytwarzane w pojemnikach jedno- lub wielodawkowych, na przykład w zamkniętych ampułkach lub fiolkach, i mogą być przechowywane w stanie wysuszenia przez zamrożenie/liofilizacja, wymagającym jedynie dodania jałowego nośnika ciekłego, na przykład wody do wstrzykiwania, tuż przed użyciem. Przygotowywane na poczekaniu roztwory i zawiesiny do wstrzykiwania można otrzymywać z jałowych proszków, granulek i tabletek opisanego uprzednio typu. Preparaty doodbytnicze wytwarza się w postaci czopków ze zwykłymi nośnikami, takimi jak masło kakaowe lub glikol polietylenowy. Preparaty do podawania zewnętrznego w ustach, np. dopoliczkowe lub podjęzykowe, mogą to być kołaczyki zawierające składnik czynny w podłożu aromatyzowanym, takim jak cukroza i akacja lub tragakanta, i pastylki zawierające składnik czynny w takim podłożu, jak żelatyna i gliceryna lub cukroza i akacja. Korzystnymi jednostkami dawkowania są te, które zawierają skuteczną dawkę składnika czynnego podaną niżej lub jej odpowiednią część.
166 656 5 Winno być zrozumiałe, że poza omówionymi wyżej składnikami, preparaty mogą zawierać inne substancje, zależne od rodzaju preparatu, na przykład kompozycje doustne mogą zawierać substancje aromatyzujące. Tabletki lub inne preparaty będące drobnymi jednostkami dawkowania zawierają taką ilość związku wytworzonego sposobem według wynalazku, która jest skuteczna w takiej dawce lub w jej wielokrotności, jak na przykład jednostka zawierająca 5 mg do 500 mg, zwykle około 10 mg do 250 mg. Związek wytworzony sposobem według wynalazku stosuje się korzystnie do leczenia zaburzeń lub chorób CNS przez podawanie doustne lub wstrzykiwanie (dociemieniowo lub podskórnie). Dokładna ilość związku podawanego pacjentowi będzie przepisywana przez odpowiedzialnego lekarza. Jednak dawka ta będzie zależna od wielu czynników, takich jak wiek i płeć pacjenta, konkretna dolegliwość, którą się leczy, i stopień jej nasilenia. Tak więc na przykład, jeżeli leczy się pacjenta z padaczką, to zakres dawkowania będzie prawdopodobnie znacznie niższy niż ta dawka, którą podaje się pacjentowi po udarze w celu złagodzenia niedokrwiennych uszkodzeń mózgu. Również droga dawkowania przypuszczalnie zmienia się w zależności od stanu chorobowego i stopnia jej nasilenia. Związek może być podawany doustnie lub przez wstrzykiwanie w dawce od 0,1 do 30 mg/kg dziennie. Zakres dawkowania dla osób dorosłych jest zwykle od 8 do 2400 mg/dzień, a korzystnie 35 do 1050 mg/dzień. Aktywność farmakologiczna Inhibitowanie uwalniania glutaminianu i inhibitowanie DHFR wątroby szczura Związek wytworzony sposobem według wynalazku badano pod kątem jego wpływu na wywołane neratryną uwalnianie glutaminianu z płatków mózgu szczura według protokołu opisanego w Epilepsia 27/5/:490-497,1986. Protokół badania inhibitowania aktywności DHFR był modyfikacją wersji podanej w Biochemical Pharmacology, tom 20, str. 261-574, 1971. Wyniki zestawione w tabeli, w której IC50 oznacza stężenie związku powodujące 50% inhibitowanie (a) wywołane neratryną uwalnianie glutaminianu i (b) aktywność enzymatyczną DHFR. Tabela IC50 (μm) uwalnianie glutaminianu (granice P95) IC50 (μm) DHFR wątroby szczura (granice P95) 2,17(1,5-2,9) >100 Przykłady preparatów farmaceutycznych. Kapsułki. Kapsułki I. Kapsułki wytwarza się przez zmieszanie składników i wypełnienie tą mieszanką dwuczęściowych, twardych kapsułek żelatynowych. mg/kapsułke (a) Składnik czynny 250 (b) Laktoza (Farmakopea Brytyjska) 143 (c) Glikolan skrobi sodowej 25 (d) Stearynian sodu 2 420 Kapsułki II. mg/kapsułke (a) Składnik czynny 250 (b) Makrożel 4000 (Farmakopea Brytyjska) 350 600 Kapsułki można wytwarzać przez stopienie makrożelu 4000BP, dyspergowanie składnika czynnego w stopie i napełnianie dwuczęściowych, twardych kapsułek żelatynowych tym stopem.
6 166 656 Kaspułki III (kapsułka o kontrolowanym uwalnianiu). mg/kapsułke (a) Składnik czynny 250 (b) Mikrokrystaliczna celuloza 125 (c) Laktoza (Farmakopea Brytyjska) 125 (d) Etyloceluloza 13 513 Kapsułki do kontrolowanego uwalniania wytwarza się przez wytłaczanie zmieszanych składników (a) do (c) za pomocą ekstrudera, następnie nadanie im kulistości i suszenie, Osuszone pigułki powleka się etylocelulozą (d) jako powłoką zapewniającą kontrolowane uwalnianie i umieszcza się w dwuczęściowych, twardych kapsułkach żelatynowych. Syrop. Składnik czynny 0,2500g Roztwór sorbitolu 1,5000g Gliceryna 1,0000g Benzoesan sodu 0,0050g Środek zapachowy 0,0125g Oczyszczona woda do objętości 5,0 ml. Benzoesan sodu rozpuszczono w części oczyszczonej wody i dodano roztwór sorbitolu. Dodano i rozpuszczono składnik czynny. Otrzymany roztwór zmieszano z gliceryną, a następnie dopełniono oczyszczoną wodą do wymaganej objętości. Czopki. mg/czopek Składnik czynny (63 μl)* 250 Twardy tłuszcz (Farmakopea Brytyjska) (Witepsol H 15 Dynamit Nobel) 1770 2020 *Składnik czynny stosowano jako proszek, w którym co najmniej 90% cząstek miało średnicę 63 μl lub mniejszą 1/5 Część Witepsolu H15 stopiono w panwi z płaszczem parowym w temperaturze maksymalnej 45 C. Składnik czynny przesiano przez sito 200 μm i dodano podczas mieszania do stopionego podłoża, stosując nasadkę Silbersona z głowicą odcinającą, do czasu uzyskania gładkiej dyspersji. Utrzymując mieszaninę w temperaturze 45 C do zawiesiny dodano pozostały Witepsol H15 i całość mieszano dla zapewnienia jednorodności mieszaniny. Całą zawiesinę przepuszczono następnie przez sito ze stali nierdzewnej 250 μm i przy ciągłym mieszaniu, pozostawiono do ostygnięcia do temperatury 40 C. W temperaturze 38-40 C 2,02g porcje mieszaniny umieszczono w plastikowych formach i czopkom pozwolono ostygnąć do temperatury pokojowej. Następujący przykład ilustruje sposób według wynalazku, a jego pierwsza część dotyczy wytwarzania półproduktów. W przykładzie stosowano oczywiste skróty, takie jak NaOEt - etanolan sodu i Et2 0 - etyloketon. P r z y k ł a d. A. (i) Alkohol 2,3,5-trichlobenzylowy. Do roztworu 2,3,5-trichlorobenzaldehydu (Aldrich, 50g) w etanolu (1,01) dodano w temperaturze pokojowej NaBH4 (7,0g) i otrzymaną mieszaninę przez 3,5 godziny mieszano. Mieszaninę reakcyjną zamrożono wodą i rozpuszczalnik odparowano w próżni przed podzieleniem pozostałości pomiędzy CHCb i nasycony roztwór NaHCO3. Fazę organiczną przemyto solanką, osuszono nad MgSO4, odsączono i rozpuszczalnik odparowano w próżni, otrzymując białe ciało stałe, 43,00g, temperatura topnienia 90-93 C.
166 656 7 (ii) Bromek 2,3,5-trichlorobenzylu. Do roztworu alkoholu w benzenie (400 ml) w atmosferze azotu dodano PBr3 (126,58g) i całość mieszano 3,5 godziny w temperaturze 55-60 C. Po ochłodzeniu, mieszankę wylano na pokruszony lód (21), warstwę benzenową oddzielono. Fazę wodną przemyto benzenem (x 3) i połączone wyciągi benzenowe przemyto nasyconym roztworem NaHCCh i wodą, osuszono nad MgSO4, przesączono i rozpuszczalnik odparowano, otrzymując brązowawą ciecz, która zestalała się podczas stania, 37,53g, temperatura topnienia 40-42 C. (iii) 2,3,5-Trichlorofenyloacetonitryl. Bromek zawieszono w DMF (130 ml) woda (86,67 ml) w temperaturze 0 C i porcjami dodano KCN (12,99g). Po 3 godzinnym mieszaniu w temperaturze 30-35 C, zawiesinę rozcieńczono wodą i ekstrahowano Et20. Połączone wyciągi eterowe przemyto wodą, osuszono nad MgS0 4, przesączono i rozpuszczalnik odparowano w próżni. Chromatografia na żelu krzemionkowym eluowanym heksanem do 20% eterem - heksanem dała wytworzony produkt jako białe ciało stałe, 48,52g, temperatura topnienia 60-62 C. (iv) Sól sodowa 2-(2,3,5-trichlorofenylo)-3-ketopropionitrylu. Do roztworu NaOEt (z 0,803g sodu) w etanolu (55 ml) ochłodzonego w lodzie, w atmosferze azotu, dodano 2,3,5-trichlorofenyloacetonitryl. Dodano mrówczan etylu (5,1 ml) i całość mieszano przez noc w temperaturze pokojowej. Po mieszaniu przez dalsze 2,5 godziny w temperaturze 50 C, mieszaninę ochłodzono i przesączono. Przesącz odparowano, a pozostałość roztarto z eterem etylowym, przesączono i osuszono (6,82g). (v) 2-(2,3,5-Trichlorofenylo)-3-metoksyacetonitryl. Powyższe ciało stałe rozpuszczono w DMF (36 ml) i dodano jodek metylu (2 ml). Naczynie reakcyjne uszczelniono przed mieszaniem zawartości przez 3 godziny w temperaturze 40 C. Rozpuszczalnik następnie odparowano. Pozostałość podzielono pomiędzy wodę i octan etylu. Fazę organiczną przemyto wodą, osuszono (MgSO4) i odparowano rozpuszczalnik, otrzymując surowy produkt jako czerwonobrązowy olej, który zestalił się podczas stania (5,04g). B. Jodek metylotiouroniowy. Tiomocznik (10,8g) rozpuszczono w acetonie (250 ml) w temperaturze 50 C. Dodano jodometan (10 ml) i mieszaninę reakcyjną mieszano 4 godziny w temperaturze 50 C. Po ochłodzeniu, roztwór rozcieńczono eterem (1 litr) i sól metylojodkową odsączono, przemyto eterem i osuszono w próżni, 29,2g, temperatura 1 1 3-1 15 C. Dimesylan 4-amino-2-(4-n-propylo-1-piperazynylo)-5-(2,3,5-trichlorofenylo)pirymidyny Dwubromowodorek N-propylopiperazyny (Lancaster, 5g) w wodzie (15 ml) przepuszczono przez kolumnę z wymieniaczem jonów (IR410 postać OH ) (BDH) i eluowano wodą. Dodatni element drugorzędowej aminy odparowano, rozpuszczono w eterze etylowym, osuszono (MgSO4) i odparowano do sucha i otrzymano N-propylopiperazynę jako bezbarwny olej (0,6g). Piperazynę rozpuszczono w wodzie (10 ml) i dodano jodek metylotiouroniowy. Roztwór mieszano, przepuszczając przezeń pęcherzyki azotu, przez 96 godzin w temperaturze pokojowej. Roztwór odparowano w próżni. Pozostałość zawieszono w acetonie, odsączono i osuszono w próżni, otrzymując 0,51 g jodowodorku N-propylopiperazynoformamidyny, temperatura topnienia 174-176 C. Do roztworu NaOEt (z 0,052g sodu) w etanolu (5 ml) dodano jodowodorek N-propylopiperazynoformamidyny (0,506g). Po mieszaniu przez dalsze 10 minut dodano enoloeter (0,226g) i całość mieszano 5 godzin w temperaturze wrzenia pod chłodnicą zwrotną. Mieszaninę odparowano, rozpuszczono w chloroformie i przesączono. Przesącz ponownie odparowano, a pozostałość oczyszczono przez chromatografię na SiO2 eluowaną 5% MeOH/CHCh, otrzymując tytułowy związek jako wolną zasadę, 0,26g. Wolną zasadę (0,26g) rozpuszczono w Et20 i ochłodzono w łaźni lodowej. Dodano kwas metanosulfonowy (0,062g) i mieszaninę reakcyjną mieszano w łaźni lodowej 1 godzinę. Ciało
8 166 656 stałe odsączono i osuszono w próżni otrzymując tytułową sól jako żółte, bezpostaciowe ciało stałe, 0,21g, rozkład 83 C. NMR Rozpuszczalnik: DMSO Oznaczenie: 0,95 (t, 3H), 1,75 (m, 2H), 2,35 (s, 6H), 3,10 (d, br,.2h), 3,40 (t, br,4h), 3,60 (d, br, 2H), 4,60 (d, 2H), 7,45 (d, 1H), 7,90 (s, 1H), 7,95 (d, 1H). Wzór 2 Wzór 1 Wzór 3 Wzór 4 Wzór 5 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 1,00 zł.