Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające/wymagania wstępne: Nazwa modułu / przedmiotu (przedmiot lub grupa przedmiotów) Osoby prowadzące: Forma studiów liczba godzin/liczba punktów ECTS Pielęgniarstwo Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku drugiego stopnia praktyczny Wydział Ogólnomedyczny Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki Pielęgnowanie w przypadkach klinicznych trudnych etycznie Kod przedmiotu* P-2-K-EZP studia stacjonarne w/sem. Dr hab. Jolanta Lewko ECTS: studia niestacjonarne w/sem. 3 liczba punktów ECTS Zajęcia zorganizowane: - 10h/20 h 1,5 Praca własna studenta: 40 h 1,5 Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach udział w seminariach konsultacje 2 x 5 h 0,5 4x 5 h 1 1 x 2 h - Bilans nakładu pracy studenta RAZEM: 42 h 1,5 Samodzielna praca studenta: do ćwiczeń 10 h do kolokwiów 10 h 1,5 do egzaminu 20 h RAZEM: 40 h 1,5
Cele modułu: Wiedza - student posiada rozszerzoną wiedzę w zakresie: Praw człowieka i praw pacjenta Istoty norm prawnych w pracy pielęgniarki Dylematów moralnych w pielęgniarstwie Znaczenie i celowość istnienia kodeksu etyki Umiejętności - student jest przygotowany do: Ponoszenia odpowiedzialności za podejmowane działania pielęgnacyjne w różnych obszarach pielęgniarstwa. Rozpoznawania i rozwiązywania sytuacji konfliktowych będącymi dylematami moralnymi Stosowania się do aspektów prawnych i deontologicznych standardów profesjonalnej pomocy pielęgniarskiej Kształtowania etycznych relacji pomiędzy pielęgniarką a podopiecznym Kompetencje społeczne - kształtowanie postawy studenta do: Przekonania o konieczności przestrzegania odpowiedzialność zawodowej Efekty kształcenia: Przedmiotowy efekt EKP_W01. EKP_U01. kształcenia Efekty kształcenia Wiedza różnicuje zakres obowiązków, odpowiedzialności i uprawnień zawodowych w zależności od zakresu kompetencji; Umiejętności analizuje relację pielęgniarka (psychoterapeuta) pacjent; Kompetencje społeczne EKP_K01. ponosi odpowiedzialność za udział w podejmowaniu decyzji zawodowych; EKP_K02. rozwiązuje dylematy etyczne w organizacji pracy własnej i zespołu; EKP_K03. przestrzega zasad etyki zawodowej w relacji z pacjentem i zespołem terapeutycznym oraz w pracy badawczej; Forma zajęć/metody dydaktyczne: Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia A.W17. A.U24. B.K1. B.K3. B.K6 Wykłady - metody podające: wykład informacyjny, pogadanka, opis, objaśnienie lub wyjaśnienie; Seminaria - metody aktywizujące: metoda problemowa. Metody weryfikacji efektu kształcenia: Nr efektu Metody weryfikacji efektu kształcenia
A.W17. A.U24. B.K1. B.K3. B.K6 kształcenia formujące podsumowujące Treści programowe: Wykłady 10 godz. Obserwacje i ocena umiejętności praktycznych studenta Rozwiązywanie zadań problemowych Zadania wykonane indywidualnie Egzamin teoretyczny Egzamin teoretyczny 1. Kodeksy etyki pielęgniarskiej a codzienna praca pielęgniarki. Niewystarczalność kodeksów etycznych wobec różnorodności sytuacji w opiece nad pacjentem. Problem możliwych konfliktów między koncepcjami etycznymi kodeksów a osobistymi przekonaniami pielęgniarki. Klauzula sumienia a obowiązki zawodowe. Prawa człowieka. Poszanowanie godności osobistej. 2. Wykorzystanie modeli podejmowania decyzji etycznych w praktyce pielęgniarki. Doskonalenie przez pielęgniarki zdolności precyzowania konfliktów wartości. Problem opieki pielęgniarskiej nad osobami o różnych systemach wartości, wierzeniach religijnych lub obyczajach. 3. Problem niekompetentnego lub nieetycznego postępowania w opiece nad pacjentem. Ocena stopnia, w jakim mogą być naruszane standardy etyczne w postępowaniu pielęgniarki, położnej. Rodzaje przyczyn niepomyślnych skutków dla pacjenta. 4. Moralne aspekty racjonowania świadczeń zdrowotnych. Podstawowe grupy zasad racjonowania. Poziomy racjonowania. Kolejki do świadczeń zdrowotnych i ich wymiar moralny. 5. Odpowiedzialność prawna i odpowiedzialność zawodowa pielęgniarki. Uregulowania prawne i normy moralne. Seminaria 20 godz. 1. Specyfika opieki pielęgniarskiej w wybranych obszarach specjalizacyjnych analiza najczęściej występujących dylematów moralnych oraz przypadków szczególnych. 2. Problem przymusu szczepień profilaktycznych i badań diagnostycznych chorób zakaźnych. 3. Tajemnica zawodowa a obowiązek ostrzegania innych osób w przypadku zagrożenia epidemicznego, odpowiedzialność prawna i zawodowa. 4. Dylematy etyczne w transplantologii. Definiowanie śmierci i modele pozyskiwania narządów. 5. Problem zatajania prawdy w niepomyślnej diagnozie onkologicznej. 6. Problem odmowy udziału pielęgniarki, położnej w zabiegu sprzecznym z wyznawanymi przez nią normami etycznymi, odpowiedzialność prawna i zawodowa. 7. Autonomia i godność pacjenta a ograniczanie jego wolności. Przymus badań i hospitalizacji psychiatrycznej. 8. Problemy komunikacyjne z pacjentem psychiatrycznym. Tajemnica zawodowa a obowiązek ostrzegania osób kontaktujących się z chorym psychicznie. Odpowiedzialność zawodowa i prawna w opiece nad pacjentem z chorobą
psychiczną, prawa pacjenta. 9. Etyczne i prawne problemy pielęgniarki w opiece nad pacjentem w warunkach domowych. Wypełnianie obowiązków zawodowych a wkraczanie w życie osobiste podopiecznych. Promocja zdrowia wobec kwestii informowania lub uświadamiania pacjentów. 10. Etyczne problemy pielęgniarstwa paliatywnego. Szczególne znaczenie wartości osobowych pielęgniarki w opiece paliatywnej. Problem mylenia nadziei z szansami na wyleczenie. Trudności związane ze stosowaniem kryterium najlepiej pojętego interesu pacjenta jako moralnej sankcji przerywania procedur podtrzymujących życie. Rozmawianie z umierającymi dylematy moralne związane z prośbą pacjenta o eutanazję. 11. Problem etyczny i prawny ograniczonych zasobów i środków niezbędnych do ratowania i podtrzymywania życia. 12. Odpowiedzialność prawna i zawodowa pielęgniarki, położnej. Umocowania prawne. Wykroczenia zawodowe, postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej pielęgniarki. 13. Prawo w praktyce zawodowej, umocowania prawne zawodu pielęgniarki, położnej. Prawo w organizacji opieki zdrowotnej a prawa pacjenta i odpowiedzialność pielęgniarki, położnej. 14. Samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych. Ustawa, prawo samorządowe, prawo w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej. Zadania samorządu zawodowego w zakresie czuwania nad należytym wykonywaniem zawodu. Samodzielność zawodowa, prawa i obowiązki członka samorządu. 15. Etyka w działalności badawczej. Literatura podstawowa: 1. Brzeziński T., Etyka lekarska, PZWL, Warszawa 2002 2. Wrońska I., Mariański J.: Etyka w pracy pielęgniarskiej. Wyd. Czelej, Lublin 2002. 3. Łuków P., Granice zgody: autonomia zasad i dobro pacjenta, Scholar, Warszawa 2005. 4. Sara T. Fry, Megan-Jane Johnstone, Etyka w praktyce pielęgniarskiej Zasady podejmowania decyzji etycznych, Wyd. Makmed, Lublin 2009. 5. Rogala-Pawełczyk G., Odpowiedzialność zawodowa pielęgniarek i położnych, Wyd. Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych, Warszawa 2007 Literatura uzupełniająca: 1. Konstańczak S.: Etyka pielęgniarska. Wyd. Difin, Warszawa 2010 2. Marek Z.: Błąd medyczny. Wydawnictwo Medyczne, Kraków 2007 3. Nestorowicz M.: Prawo medyczne. Wyd. Dom Organizatora, Toruń 2013 4. Rogala-Pawelczyk G.: Pielęgniarstwo w systemie opieki zdrowotnej. Pielęgniarstwo: prawo praktyka etyka. Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, Warszawa 2013 5. Rogala-Pawelczyk G.: Odpowiedzialność zawodowa pielęgniarek i położnych. Postępowanie rzecznika odpowiedzialności zawodowej. Prewencja wykroczeń zawodowych. Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, Warszawa 2008 6. Szewczyk K.: Bioetyka medycyna na granicach życia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009 7. Świderska M.: Zgoda pacjenta na zabieg medyczny. Wyd. Dom Organizatora, Toruń
2007