Ocea postawy ciała dzieci a podstawie przebadaej grupy ucziów z klas I II. Wstęp Postawa ciała jest w życiu człowieka bardzo waża. W postawie ciała przejawia się także asze samopoczucie, jedak zalezieie pewych ieprawidłowości prowadzi do wielu schorzeń lub trwałych zaburzeń zdrowia, dlatego waża jest ich korekta oraz dbaie o swoje ciało. Prawidłowa postawa ciała zabezpiecza orgaizm przed ujemymi wpływami środowiska, co pozostaje w ścisłym związku z utrzymaiem zdrowia człowieka. Postawa ciała czyli jego układ uwidacziający się w swobodej pozycji stojącej, kształtuje się pod wpływem wielu czyików wewątrz i zewątrz pochodych. Różorodość wpływów sprawia, że postawa staje się cechą idywidualą poszczególego człowieka. Występowaie błędów i wad postawy ciała staje się problemem społeczym. Jest to spowodowae małą ilością ćwiczeń fizyczych, iedostatkiem sal gimastyczych w szkołach oraz częściej preferowaym przez dzieci i młodzież siedzącym trybem życia (telewizor, komputer, książki) przy prawidłowej postawy ciała (11). Nieprawidłowa postawa jest ie tylko makametem estetyczym, ale także wpływać może a gorsze fukcjoowaie orgaizmu, ograiczeie możliwości ruchowych i zmiejszeie sprawości fizyczej a awet a samopoczucie psychicze. Stwarza także zagrożeie powstawaia w przyszłości zmia przeciążeiowych układu ruchu. Postawa ciała zmieia się w czasie całego życia człowieka. Nie ma, więc dla iej jedego wzorca, tz. postawy idealej, a podobieństwo, którego pragęlibyśmy ukształtować siebie i swoje dzieci. Wyika to z faktu, że postawa jest wypadkową wielu różych i zmieych czyików, takich jak: okres rozwoju, róże typy budowy czy sta zdrowia. Dlatego od ajmłodszych lat"ależy zapobiegcć ieprawidłowością, które powodują predyspozycje do trwałych zaburzeń. Bardzo istotym zapewieie dzieciom odpowiedich waruków rozwoju, a także dokoywaie okresowej ocey postawy ciała, zwłaszcza w okresie krytyczej posturogeezy. jest
W dzisiejszych czasach, co trzecie dziecko wymaga pod względem prawidłowej statyki ciała zwiększoej opieki i działań profilaktyczo - lecziczych, z których podstawowym jest gimastyka kompesacyjo - korekcyja Celem badań jest: 1) ocea postawy ciała dzieci z klasy I II Szkoły Podstawowej w Nądi filia Nowa Wieś Zbąska 2) ocea wytrzymałości mięśi posturalych oraz przykurczów w stawach rzutujących a prawidłową postawę ciała 3) aaliza wad postawy w badaej grupie dzieci Badaiom poddao 30 dzieci z klasy I i II, w tym 12 dziewczyek i 18 chłopców. Badaia przeprowadzoo w 2006 roku w Szkole Podstawowej w Nądi filia Nowa Wieś Wyikk badań. Tabela 3. Występowaie mdchyleń od orm{ w postawie ciała dzieci z I i II klasy (oględziy z przodu) głowa wysuięta do przodu barki wysuięte do przodu Odchyleia od ormy. klatka piersiowa płaska obojczyki iesymetry cze brzuch wypukły miedica asymetrycza Ilość Ilość ilość Ilość ilość ilość Klasa I 14 0 3 1 1 5 3 Klasa II 16 1 2 1 0 3 1
Z daych zawartych w tabeli 1 wyika, że w obu badaych ch było 8 dzieci z wystającym brzuchem. Tabela 2. Występowaie odchyleń od ormy w postawie ciała dzieci z I i II klasy (oględziy z tyłu i boku). Grupa Odchyleia od ormy w obrębie kręgosłupa hiperkifoza hiperlordoza skolioza fukcjoala Ilość Ilość ilość Klasa I 14 1 2 0 Klasa II 16 1 2 1 Z zestawieia daych zawartych w tabeli 2, wyika, że w obu ch wystąpiła hiperlordoza (4przypadki). Tabela 3. Występowaie wad kończy dolych u badaej grupy dzieci. Badala N kolaa koślawe Rmdzaje wad kolaa szpotowe stopy płaskie stopy płasko koślawe Ilość ilość ilość ilość Klasa I 14 2 1 5 0 Klasa II 16 3 0 6 0
Aalizując dae zawarte w tabeli 3, ależy stwierdzić, że w badaych ch przeważały stopy płaskie. Tabela 4 Występowaie ograiczeń ruchomości w stawach: barkowym, biodrowym, kolaowym. mięsień piersiowy Przykurcz mięśi zgiacze stawu biodrowego mięśie kulszowo goleiowe ilość Ilość Ilość Klasa I 14 4 3 6 Klasa II 16 3 4 5 Z daych zawartych w tabeli 4 wyika, że ajwięcej przykurczy stwierdzoo badając mięśie kulszowo goleiowe. Tabela 5. Wyiki testu oceiającego wytrzymałość mięśi brzucha (ilość powtórzeń) u badaej grupy dzieci klasy I i II. ie wykoało testu. 1 3 powtórzeń 4 6 powtórzeń ilość ilość ilość ilość powyżej 6 Klasa I 14 4 6 3 1 Klasa II 16 3 6 7 2
Z aalizy vabeli 5 wyika, że 6 dzieci z klasy I wykoało 1 3 powtórzeń testu, atomiast 7 ucziów z klasy II wykoało 4 6 powtórzeń testu. Tabela 6. Wyiki testu oceiającego wytrzymałość mięśi grzbietu (w sekudach) poiżej 5 sek. 5 6 sek. powyżej 6 sek. ilość Ilość ilość Klasa I 14 3 8 3 Klasa II 16 2 9 5 Z daych zawartych w tabeli 6 wyika, że ajwięcej bo 17 dzieci wykoało zalecay test przez 5 6 sek., zaś 8 z badaych dzieci utrzymało pozycję powyżej 6 sek. Tabela 7. Wyiki testu oceiającego wytrzymałość mięśi pośladkowych, (w sekudach) w badaej grupie ucziów. poiżej 5 sek. 5 10 sek. powyżej 10 sek. ilość Ilość ilość Klasa I 14 2 4 8 Klasa II 16 1 2 13 Z wyików badań zawartych w tabeli 7 wyika, że ajwięcgj bo 21 dzieci wytrzymało zaleccy test powyżej 10 sek
Podsumowaie Decydujący wpływ a poprawą postawę ciała mają sile mięśie posturale, które tworzą tzw.gorset mięśiowy. Osłabieie siły mięśi zapewiającej prawidłowe waruki statyki odcika lędźwiowego kręgosłupa prowadzi do przeciążeia wiązadeł i torebek stawowych, do ieprawidłowego obciążeia krążków międzykręgowych, do zmiejszeia stabilizacji kręgosłupa i może być początkiem całego łańcucha zmia prowadzących do dyskopatii i choroby zwyrodieiowej. W ciągu całego życia człowiek powiie więc stosować ćwiczeie mięśi grzbietu i brzucha zapewiając stabilizację prawidłowej postawy ciała(4). Jedą z przyczy uiemożliwiających przyjęcie prawidłowej postawy jest istieie przykurczów ograiczających ruchomość w stawach. Ich rozciągiecie i przywróceie pełej ruchomości stawowej jest pierwszym etapem likwidacji dystoii mięśiowej. W przebadaej grupie dzieci ajwięcej przykurczy mięśiowych stwierdzoo badając mięśie kulszowo-goleiowe (11 dzieci). Test oceiający wytrzymałość mięśi brzucha ie wykoało 5 dzieci. W badań wytrzymałości mięśi wyika, że ajwięcej bo 17 dzieci wykoało test przez 5-6 sek. Dobrą wytrzymałość stwierdzoo badając mięśie pośladkowe (21 dzieci wykoało próbę w czasie powyżej 10 sek.). Odchyleia od prawidłowej postawy stwierdziłam u 21 dzieci (61,3 %) badaej grupy w tym 8 przypadków dzieci z wystającym brzuchem. U jedego z ucziów w klasie II stwierdzoo występowaie skoliozy fukcjoalej. Hiperlordoza i zwiększoy kąt przodopochyleia miedicy stwierdzoo u 4 ucziów. Wady w obrębie kończy dolych zauważoo u 6 ucziów, atomiast stopy płaskie miało 11 ucziów. Z przedstawioych badań wyika, iż ależy podjąć kroki zmierzające do stworzeia tym dzieciom możliwości w strukturze własego ciała i jego fukcji. Demel stwierdził, iż Nad zdrowiem trzeba pracować i praca ta ma charakter pedagogiczy. Chodzi bowiem o wykształceie trwałych awyków higieiczokulturowych, odpowiedich postaw wobec zdrmwia fizyczego i psychiczego, ureszcie o pewe kwatum wiedzy i umiejętości (4). Środowiskiem uczia jest szkoła i dom. Tam spędza o większość czasu, a aszym zadaiem jako auczycieli i rodziców jest kotrolowaie prawidłowego rozwoju dziecka. Waruki w jakich żyje, uczy się i wypoczywa dziecko, w zaczym stopiu wpływają a jego postawę. Wiele wad powstaje a skutek iekorzystych wpływów środowiskowych. Bez zmiay czy usuięcia czyików powodujących powstaie wady, iemożliwe jest osiągięcie korekcji postawy. Należy w okresie wzrastaia stworzyć dziecku prawidłowe waruki rozwoju psychoruchowego gwaratujące w przyszłości dobrą sylwetkę, prawidłową postawę i zadowalającą wydolość orgaizmu Nauczyciele i rodzice muszą wytworzyć awyk dbałości o postawę rozpoczyając od samych siebie a astępie zacząć oddziaływać a samych ucziów. Ucziowie atomiast powii przeieść prawidłowy wzorzec do domów rodziych. Zadaiem dyrektora szkoły, groa pedagogiczego oraz służby zdrowia jest stworzeie jak ahlepszych warukñw do pracy ucziom oraz elimiowaie istiejących wad i zaburzeń rozwojowych.
[...] człowiek jest istotą tak bardzo złożoą, tak bogatą jeśli chodzi o możliwość rozwoju, a rówocześie tak podatą a zraieie, tak bardzo kruchą, tak delikatą [...] Jea Vaier Wioski Na podstawie przeprowadzoych badań, z których wyika, iż poad połowa badaych dzieci miała wady postawy bądź odchyleia od ormy wyłaiają się astępujące wioski: uświadomieie rodzicom przyczy i skutków wad postawy oraz wskazaia i przeciwwskazaia w formie pogadaek idywidualych i zespołowych; opaowaie przez dziecko i jego środowisko opiekuńcze wiedzy i umiejętości dotyczących spraw jego zdrowia związaych z daą wadą; każda lekcja ćwiczeń ruchowych musi zawierać momety kotroli i kształtowaia postawy. Piśmieictwo 1. Kasperczyk T. Wady postawy ciała, Kraków 1994r. 2. Kołodziej J., Kołodziej K., Mamola J. Gimastyka korekcyjo kompesacyja w szkole, Rzeszów 1994r. 3. Kotecka Noceņ H., Płukarz H." Stopy płaskie w dzieci gimast{ka leczicza, Warszawa 1977r. 4. Kutzer Kozińska M. Gimastyka korekcyja dla dzieci 6 10 letich WSiP, Warszawa 1995r. 5. Kutzer Kozińska M. Korekcja wad postawy WSiP 1981r. 6. Milaowska K. Kiezyterapia PZWL, Warszawa 1980r. 7. Milaowska K., Piechocki K., Skrocki Z. Wady postawy i ich leczeie, Warszawa 1977r. 8. Milaowska K., Szmigielska W., Zajęcka H., Ogórkiewicz A. Ćwiczeia dla dzieci i młodzieży z boczym skrzywieiem kręgosłupa PZWL, Warszawa 1985r. 9. Nowoty J., Saulicz E. Niektóre zaburzeia statyki ciała i ich korekcja,
Katowice 1993r. 10. Przewęda R. Przegląd ważiejszych metod ocey postawy ciała AWF, Warszawa 1970r. 11. Zeylad Malawka Badaie postawy ciała, Gdańsk 1997r.