OPCJE - PODSTAWY TEORETYCZNE cz. 2 Diagram powyżej przedstawia jakie możliwe pozycje można zając na opcjach typu call (opcja kupna) i put (opcja sprzedaży). Zostały przedstawione cztery możliwe do zajęcia pozycje na rynku opcji. Na opcji typu call można zając pozycję długą (kupić opcję kupna) oraz pozycję krótką (sprzedać opcję kupna). Podobnie sytuacja wygląda na opcji typu put gdzie można zając pozycję długą (kupić opcję sprzedaży) oraz pozycję krótką (sprzedać opcję sprzedaży). Warto zwrócić uwagę że przepływy finansowe inwestora, który zajął pozycję długą na opcji kupna są lustrzanym odbiciem przepływów finansowych inwestora, który zajął pozycję krótką na opcji kupna. Podobna sytuacja wygląda w przypadku opcji sprzedaży. ZESPÓŁ REKOMENDACJI I ANALIZ GIEŁDOWYCH DEPARTAMENT KLIENTÓW DETALICZNYCH 1
Diagram powyżej przedstawia jak będą kształtować się przepływy finansowe na rachunkach inwestorów w dniu wygaśnięcia opcji w zależności od wartości instrumentu bazowego. Dla pozycji długiej zajętej na opcji kupna (long call) zależność przepływów finansowych od wartości instrumentu bazowego jest podzielona na dwa przedziały. Jeśli wartość instrumentu bazowego w dniu wygaśnięcia opcji jest mniejsza od ceny wykonania (s<x) to przepływy finansowe z inwestycji liczymy według zależności y = -c. Natomiast jeśli wartość instrumentu bazowego w dniu wygaśnięcia opcji jest większa od ceny wykonania (s>x) to zyski/straty z inwestycji liczymy według zależności y = s - x - c. Warto zwrócić uwagę że jeśli wartość instrumentu bazowego wynosi x+c (cena wykonania + cena opcji kupna) to pomijając opłaty prowizyjne zysk z pozycji długiej na opcji kupna jest równy zero. Jeśli wartość instrumentu bazowego jest mniejsza od wartości (x+c) to mamy stratę natomiast jeśli wartość instrumentu bazowego jest większa od (x+c) to mamy zysk z tej inwestycji. Wartość tę czyli wyrażenie (x+c) możemy zatem nazwać progiem rentowności dla pozycji długiej w opcji kupna. ZESPÓŁ REKOMENDACJI I ANALIZ GIEŁDOWYCH DEPARTAMENT KLIENTÓW DETALICZNYCH 2
Dla pozycji krótkiej zajętej na opcji kupna (short call) zależność przepływów finansowych od wartości instrumentu bazowego jest także podzielona na dwa przedziały. Jeśli wartość instrumentu bazowego w dniu wygaśnięcia opcji jest mniejsza od ceny wykonania (s<x) to przepływy finansowe czyli zyski z inwestycji liczymy według zależności y = c. Natomiast jeśli wartość instrumentu bazowego w dniu wygaśnięcia opcji jest większa od ceny wykonania (s>x) to zyski/straty z inwestycji liczymy według zależności y = x - s + c. Warto zwrócić uwagę że jeśli wartość instrumentu bazowego wynosi x+c (cena wykonania + cena opcji kupna) to pomijając opłaty prowizyjne zysk z pozycji krótkiej na opcji kupna jest równy zero. Jeśli wartość instrumentu bazowego jest mniejsza od wartości (x+c) to mamy zysk natomiast jeśli wartość instrumentu bazowego jest większa od (x+c) to mamy stratę z tej inwestycji. Wartość tę czyli wyrażenie (x+c) możemy zatem nazwać progiem rentowności dla pozycji krótkiej w opcji kupna. ZESPÓŁ REKOMENDACJI I ANALIZ GIEŁDOWYCH DEPARTAMENT KLIENTÓW DETALICZNYCH 3
Dla pozycji długiej zajętej na opcji sprzedaży (long put) zależność przepływów finansowych od wartości instrumentu bazowego jest podzielona na dwa przedziały. Jeśli wartość instrumentu bazowego w dniu wygaśnięcia opcji jest mniejsza od ceny wykonania (s<x) to przepływy finansowe czyli zyski lub straty z inwestycji liczymy według zależności y =x - s - p. Natomiast jeśli wartość instrumentu bazowego w dniu wygaśnięcia opcji jest większa od ceny wykonania (s>x) to straty z inwestycji liczymy według zależności y = - p. Warto zwrócić uwagę że jeśli wartość instrumentu bazowego wynosi x-p (cena wykonania - cena opcji sprzedaży) to pomijając opłaty prowizyjne zysk z pozycji długiej na opcji sprzedaży jest równy zero. Jeśli wartość instrumentu bazowego jest mniejsza od wartości (x-p) to mamy zysk natomiast jeśli wartość instrumentu bazowego jest większa od (x-p) to mamy stratę z tej inwestycji. Wartość tę czyli wyrażenie (x-p) możemy zatem nazwać progiem rentowności dla pozycji długiej w opcji sprzedaży. ZESPÓŁ REKOMENDACJI I ANALIZ GIEŁDOWYCH DEPARTAMENT KLIENTÓW DETALICZNYCH 4
Dla pozycji krótkiej zajętej na opcji sprzedaży (short put) zależność przepływów finansowych od wartości instrumentu bazowego jest także podzielona na dwa przedziały. Jeśli wartość instrumentu bazowego w dniu wygaśnięcia opcji jest mniejsza od ceny wykonania (s<x) to przepływy finansowe czyli zyski lub straty z inwestycji liczymy według zależności y =s - x + p. Natomiast jeśli wartość instrumentu bazowego w dniu wygaśnięcia opcji jest większa od ceny wykonania (s>x) to zyski z inwestycji liczymy według zależności y = p. Warto zwrócić uwagę że jeśli wartość instrumentu bazowego wynosi x-p (cena wykonania - cena opcji sprzedaży) to pomijając opłaty prowizyjne zysk z pozycji krótkiej na opcji sprzedaży jest równy zero. Jeśli wartość instrumentu bazowego jest mniejsza od wartości (x-p) to mamy stratę natomiast jeśli wartość instrumentu bazowego jest większa od (x-p) to mamy zysk z tej inwestycji. Wartość te czyli wyrażenie (x-p) możemy zatem nazwać progiem rentowności dla pozycji krótkiej w opcji sprzedaży. ZESPÓŁ REKOMENDACJI I ANALIZ GIEŁDOWYCH DEPARTAMENT KLIENTÓW DETALICZNYCH 5
Warto zwrócić uwagę na bardzo ważną własność opcji kupna. Dla pozycji długiej na opcji kupna w przypadku wzrostu wartości instrumentu bazowego powyżej wartości (x+c) zyski teoretycznie są nieograniczone. Z kolei straty dla tak zajętej pozycji są ograniczone do wartości c. Mamy zatem dość komfortową sytuację dla pozycji długiej w opcji kupna w której wielkość straty w przypadku niepomyślnego przebiegu wydarzeń na rynku jest z góry określona (wynosi -c) i nie może być większa, natomiast zyski są teoretycznie nieograniczone. Zupełnie odwrotnie sytuacja przedstawia się w przypadku pozycji krótkiej na opcji kupna. Jeśli wartość instrumentu bazowego jest mniejsza niż cena wykonania (s<x) to wielkość zysku jest z góry określona i wynosi c. Natomiast jeśli wartość instrumentu bazowego jest większa niż (x+c) to straty są potencjalnie nieograniczone. Mamy zatem w przypadku pozycji krótkiej na opcji kupna dość nie komfortową sytuację w której wielkość zysku jest z góry określona i nie może być większa (wynosi c) natomiast straty są teoretycznie nie ograniczone. ZESPÓŁ REKOMENDACJI I ANALIZ GIEŁDOWYCH DEPARTAMENT KLIENTÓW DETALICZNYCH 6
Warto także zwrócić uwagę na bardzo ważną własność opcji sprzedaży. Dla pozycji długiej na opcji sprzedaży w przypadku spadku wartości instrumentu bazowego poniżej wartości x-p zyski teoretycznie są nieograniczone. Z kolei straty dla tak zajętej pozycji są ograniczone do wartości p. Mamy zatem dość komfortową sytuację dla pozycji długiej w opcji sprzedaży w której wielkość straty w przypadku niepomyślnego przebiegu wydarzeń na rynku jest z góry określona (wynosi p) i nie może być większa natomiast zyski są teoretycznie nieograniczone. Zupełnie odwrotnie sytuacja przedstawia się w przypadku pozycji krótkiej na opcji sprzedaży. Jeśli wartość instrumentu bazowego jest mniejsza niż x-p (cena wykonania cena opcji) to wielkość straty jest teoretycznie nieograniczona. Natomiast jeśli wartość instrumentu bazowego jest większa niż cena wykonania (s>x) to zysk jest określony i wynosi p. Mamy zatem w przypadku pozycji krótkiej na opcji sprzedaży dość niekomfortową sytuację w której wielkość zysku jest z góry określona i nie może być większa niż p natomiast straty są teoretycznie nieograniczone. ZESPÓŁ REKOMENDACJI I ANALIZ GIEŁDOWYCH DEPARTAMENT KLIENTÓW DETALICZNYCH 7