PRZEWODNIK PO OPCJACH

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "PRZEWODNIK PO OPCJACH"

Transkrypt

1 PRZEWODNIK PO OPCJACH 1

2 Spis treści Część A Część B Część C Opcje podstawy 03 Rodzaje opcji: scenariusze zysków i strat 04 Nabycie opcji kupna 04 Wystawienie opcji kupna 05 Nabycie opcji sprzedaży 05 Wystawienie opcji sprzedaży 06 Premia: jak wycenić opcję 07 Pieniężność 08 Pomiar ryzyka: wskaźniki greckie dla każdego 09 Strategie opcyjnie: jak używać opcji 10 Strategia Stelaża 10 Bear Call Spread 10 Bull Put Spread 11 Handel opcjami bez trudności 12 Interfejs platformy 12 Tryb dla początkujących 13 Tryb podstawowy 14 Nabycie opcji kupna (krok po kroku) 14 Nabycie opcji sprzedaży 16 Tryb zaawansowany 17 Wystawianie opcji 17 Tworzenie strategii 18 Dziennik strategii 19 2

3 Część A Część A Opcje - podstawy Witaj w ekscytującym świecie handlu opcjami easy-forex. Ten przewodnik wprowadzi cię do handlu opcjami i pokaże, dlaczego ten wielowymiarowy produkt cieszy się taką popularnością wśród traderów. Pod koniec lektury będziesz mieć wiedzę potrzebną do rozpoczęcia handlu na naszej elastrycznej platformie opcyjnej, zasilanej przez optionsreasy. Opcje można wykorzystywać do spekulowania na różnorodnych charakterystykach rynku, np. przyszłych kursach wymiany czy zmiennościach cen. Możesz kupować opcje z założeniem, że cena instrumentu bazowego spadnie lub wzrośnie; możesz sprzedaż strategię opcyjną, oczekując zysku ze wzrostu zmienności na rynku. Opcje walutowe, zwane też foreksowymi, są jednym z najlepszych dostępnych traderom sposobów zabezpieczenia się przed niekorzystnymi zmianami kursów walut. Traderzy zabezpieczają ryzyko straty lub otwarte pozycje, handlując opcjami. Opcja daje Ci prawo, ale nie obowiązek zakupu lub sprzedaży instrumentu bazowego w określonym czasie po określonej cenie w przyszłości. Uzgodniona cena nazywa się ceną wykonania, a instrumentem bazowym w naszym przypadku jest waluta. Oczywiście do zakupu opcji potrzebny jest ktoś, kto chce ją sprzedać po cenie, którą akceptuje kupujący. Kupującego nazywa się nabywcą, a sprzedającego wystawcą. Sprzedając Ci opcję, wystawca będzie żądał premii; jest to cena opcji i tym właśnie będziesz handlować na naszej platformie. Czytaj dalej, aby zobaczyć, jakie rodzaje opcji istnieją i jak możesz zyskać lub zabezpieczyć swoje pozycje przy pomocy opcji. 3

4 Część A Rodzaje opcji: Scenariusze zysków i strat Istnieją cztery działania w obrocie opcjami przyjrzyjmy się im po kolei: Nabycie opcji kupna (Buy Call) Nabycie opcji kupna daje nabywcy prawo, ale nie obowiązek, ZAKUPU pary walutowej w ustalonym dniu i cenie w przyszłości. Aby to zrobić, nabywca musi z góry zapłacić prem ię wystawcy i będzie zyskiwać wraz z tym, jak będzie rosnąć cena instrumentu bazowego. Spójrzmy na przykład poniżej: Nabywca kupuje opcję kupna euro za dolary amerykańskie z terminem trzy miesiące i po cenie wykonania 1,3900, z premią 10 dolarów. Dopóki para EURUSD w momencie wygaśnięcia pozostaje poniżej poziomu 1,3910, nabywca nie ma interesu w realizacji opcji. Z drugiej strony, jeżeli do czasu wygaśnięcia opcji cena wzrośnie, nabywca wychodzi na pozycję zyskowną, gdyż zamyka pozycję przy wyższej wartości premii. Powyższy wykres pokazuje zysk i stratę przy wygaśnięciu dla różnych cen spot. W tym przypadku jeżeli opcja wygaśnie z ceną 1,3940, gracz osiągnie zysk 30 dolarów. Zwróć uwagę, że chociaż zysk nabywcy jest nieograniczony, ryzykuje on jedynie 10 dolarów zapłaconej premii. To niewielkie ryzyko z nieograniczonym potencjałem zysku jest jedną z kluczowych zalet opcji jako instrumentu inwestycyjnego. Początkujący inwestorzy na opcjach często zadają pytanie: Jaka jest różnica pomiędzy premią opcyjną i zabezpieczeniami stop-loss stosowanymi na rynku spotowym? Kiedy rynek spot uruchamia Twój stop-loss, zamkniesz pozycję ze stratą, podczas gdy w opcjach masz wymiar czasowy. Zaczynasz płacąc premię i masz tyle czasu, ile określisz w swojej pozycji, by osiągnąć zysk, niezależnie od tego, jak bardzo kurs rynku spot idzie przeciwko tobie. Unikalną korzyścią oferowaną przez naszą platformę opcyjną jest to, że nie musisz czekać do wygaśnięcia opcji możesz zamknąć swoją pozycję w dowolnej chwili przed wygaśnięciem i zrealizować zyski. Pamiętaj handlując opcjami, handlujesz premią opcyjną i jej zmiennością. 4

5 Część A Wystawienie opcji kupna (Sell Call) Sprzedawca jest wystawcą opcji kupna i będzie zobowiązany do honorowania postanowień kontraktu opcyjnego. Otrzymuje z góry premię. Spójrzmy na poniższy przykład: Sprzedawca wystawia opcję zakupu euro za dolary amerykańskie z terminem wygaśnięcia 3 miesięcy z premią 20 dolarów i ceną wykonania 1,39. Dopóki kurs wymiany EURUSD w momencie wygaśnięcia jest poniżej 1,3920, sprzedający zachowa premię. Jeżeli jednak cena wzrośnie ponad poziom 1,3920, sprzedawca zacznie ponosić straty, jako że cena spot jest wyższa niż cena wykonania, a sprzedawca opcji będzie musiał honorować postanowienia kontraktu opcyjnego. Zysk sprzedawcy jest ograniczony do uzyskanej premii w wysokości 20 dolarów, ale ryzyko straty jest nieograniczone wraz z pogłębianiem się trendu rynkowego niepomyślnego dla sprzedawcy. Nabycie opcji sprzedaży (Buy Put) Nabycie opcji sprzedaży polega na zapłaceniu premii w zamian za prawo do sprzedaży. Nabywca opcji sprzedaży ma nieograniczony potencjał zysku wraz z tym, jak cena spot przekroczy w dół próg rentowności (breakeven point). 5

6 Część A Na przykład, nabywca kupuje opcję sprzedaży, która daje mu prawo do sprzedaży euro (EUR) za dolary amerykańskie (USD) w przyszłości z ceną wykonania 1,3890. Zauważ, że jeśli kurs wymiany jest wyższy niż 1,3880, będzie wolał sprzedać towar na rynku zamiast skorzystać z opcji. W tym przypadku traci jedynie 10 dolarów, które wpłacił jako premię. Jeżeli jednak cena spadnie poniżej 1,388, właściciel opcji może kupić np. po 1,386 i sprzedać po 1,389, osiągając zysk 20 dolarów, uwzględniając zapłaconą na początku premię 10 dolarów. Z platformą opcyjną easy-forex nie musisz kupować na rynku spot. Zamiast tego, wynik netto transakcji wpływa bezpośrednio na Twoje konto w momencie wygaśnięcia. Wystawienie opcji sprzedaży (Sell Put) Sprzedawca staje się wystawcą opcji sprzedaży i będzie zobowiązany honorować postanowienia kontraktu opcyjnego. Sprzedawca musi otrzymać premię z góry. Spójrzmy na poniższy przykład: Wystawca sprzedaje opcję sprzedaży euro za dolary amerykańskie w ciągu trzech miesięcy za premię 20 dolarów i z ceną wykonania 1,389. Dopóki kurs wymiany EURUSD w momencie wygaśnięcia jest wyższy niż 1,3870, sprzedawca będzie mieć zysk w postaci uzyskanej premii. Z drugiej strony, jeżeli cena spadnie poniżej poziomu 1,3870, sprzedawca poniesie stratę, jako że cena spot jest niższa niż cena wykonania, a wystawca opcji jest zobowiązany do jej sprzedaży. Zysk sprzedawcy jest ograniczony do wysokości premii (20 dolarów), natomiast potencjał straty jest nieograniczony wraz z tym, jak kurs rynkowy spada poniżej progu rentowności. 6

7 Część A Premia: Jak wycenić opcję Premia opcji jest określona przez wiele czynników: obecny kurs wymiany bazowej pary walutowej, stopy procentowe tych walut, zmienność kursu, cenę wykonania oraz czas pozostały do wygaśnięcia. Zmiana tych parametrów zmieni wysokość premii opcyjnej. Przyjrzyjmy się teraz kilku definicjom wymienionych wyżej czynników: Data wygaśnięcia: jest to data określona na wstępie przez inwestora, kiedy wygasa kontrakt opcyjny. Handlując opcjami na easy-forex możesz otwierać i zamykać pozycje w dowolnym czasie przed datą wygaśnięcia opcji. Dłuższy czas do wygaśnięcia oznacza, że pozostaje więcej czasu na zmiany kursu wymiany i tym samym większą szansę na uzyskanie zysku z opcji. Stąd też dłuższy czas do wygaśnięcia oznacza wyższą premię. Cena wykonania: Jest to cena ustalona przez inwestora, po której para zostanie zakupiona (w opcji kupna) lub sprzedana (w opcji sprzedaży). Zmienność: Zrozumienie tego czynnika jest niezwykle ważne przy handlu opcjami nie jest jednocześnie zbyt trudne. Powiedzmy, że parą EURUSD handluje się po kursie 1,3550, a najwyższe i najniższe notowania poprzedniego dnia były 1,3540 i 1,3560. Teraz załóżmy, że dzisiaj nadal handluje się po 1,3550, natomiast kurs wahał się aż do poziomu górnego 1,3570 i dolnego 1,3530. Zakres, w którym zmienia się kurs tej pary zwiększył się od wczoraj i tym samym jego zmienność wzrosła w porównaniu do dnia wczorajszego. Im większe fluktuacje kursu, tym większa jest jego zmienność. Im wyższa zmienność, tym wyższa będzie premia opcyjna. To wynika z faktu, że bazowa para walutowa może z dużym prawdopodobieństwem znacząco zmienić kurs w którymkolwiek kierunku. Zmienność jest mierzona w odchyleniach standardowych, odzwierciedlonych grecką literą sigma (σ). Spójrzmy na dwa wykresy poniżej, żeby lepiej zrozumieć ideę zmienności. Mniej zmienny Bardziej zmienny 7

8 Część A Wartość czasowa i wartość wewnętrzna Wartość wewnętrzna: Bardzo ważnym jest zrozumienie, że premia opcyjna ma wartość wewnętrzną i czasową. W momencie wygaśnięcia wartość wewnętrzna to po prostu różnica pomiędzy ceną wykonania (określoną wstępnie wartością) a ceną spot (obecnym kursem). Wartość czasowa: Jest to różnica pomiędzy premią opcyjną i wartością wewnętrzną opcji. Nawet jeżeli opcja ma dodatnią wartość wewnętrzną, jeżeli do wygaśnięcia pozostał jeszcze długi okres, wartość wewnętrzna może być przyćmiona przez wartość czasową. Jeżeli inwestor otworzy kontrakt opcyjny z długim horyzontem czasowym, premia będzie wyższa, gdyż większa będzie szansa na wygaśnięcie opcji w pieniądzu (tzn. z zyskiem dla nabywcy). Wraz z upływem czasu pozostałego do wygaśnięcia, wartość czasowa powoli się zmniejsza. Pieniężność In-the-Money: kiedy kontrakt opcyjny ma wartość wewnętrzną. Opcja kupna jest in-the-money, kiedy cena wykonania jest poniżej obecnej ceny spot bazowej pary walutowej. Opcja sprzedaży jest in-the-money, kiedy cena wykonania jest powyżej obecnej ceny spot bazowej pary walutowej. At-the-Money: kiedy kontrakt opcyjny nie ma wartości wewnętrznej. Opcje kupna i sprzedaży są at-the-money, kiedy cena wykonania jest równa obecnej cenie rynkowej. Out-of-the-Money: kiedy kontrakt opcyjny nie ma wartości wewnętrznej. - Opcja kupna jest in-the-money, kiedy cena wykonania jest powyżej obecnej ceny spot bazowej pary walutowej. - Opcja sprzedaży jest in-the-money, kiedy cena wykonania jest poniżej obecnej ceny spot bazowej pary walutowej. 8

9 Część B Część B Pomiar ryzyka: Wskaźniki greckie dla każdego Wskaźniki greckie są zasadniczo przeznaczone dla zaawansowanych inwestorów. Przedstawiają one w formie ilościowej wrażliwości premii opcyjnej. Są one stosowane do przewidywania ryzyka związanego z kontraktami opcyjnymi w czasie. Kombinacja wskaźników greckich może pomóc przewidzieć wynik uzyskany na opcji. Delta, lub współczynnik zabezpieczenia [Δ = ] : służy do pomiaru zmiany premii (P) opcji względem zmiany ceny (S) bazowej pary walutowej. Deltę można wyrazić procentowo lub w wartościach pieniężnych i można ją postrzegać jako prawdopodobieństwo wygaśnięcia opcji in-the-money. Delta wynosząca 50% oznacza, że opcja jest at-the-money (ATM). Opcja z większym prawdopodobieństwem wygaśnie in-the-money, jeżeli Delta jest wyższa niż 50%, oraz z mniejszym, jeżeli Delta jest niższa niż 50%. Delta jest dodatnia przy nabytej opcji kupna (long call) i wystawionej opcji sprzedaży (short put), natomiast jest ujemna przy wystawionej opcji kupna (short call) i nabytej opcji sprzedaży (long put). Gamma [Γ = = ] : mierzy zmianę współczynnika Delta (Δ) względem zmiany cen (S) bazowej pary walutowej. Pytanie brzmi: o ile zmieni się Delta w wyniku zmiany ceny spot? Zasadniczo wszystkie nabyte opcje mają wartość dodatnią Gamma, podczas gdy wystawione opcje mają wartość ujemną. Vega [V = ] : mierzy wpływ zmiany poziomu zmienności (σ) na premię (P) danej pary walut. Jego wartość wyraża się w wartości pieniężnej, jaką opcja zyska lub straci, gdy zmienność wzrośnie lub spadnie o 1%. Vega jest szczególnie ważna na rynkach niestabilnych, pozwalając monitorować premię opcyjną. Theta [Θ = - ] : mierzy wrażliwość premii (P) opcyjnej na upływ czasu (τ) (time decay). Spadek wartości w czasie przyspiesza wraz ze zbliżaniem się do daty wygaśnięcia. Theta jest ujemna przy nabytej opcji kupna i sprzedaży, natomiast dodatnia przy wystawionej opcji kupna i sprzedaży. Rho [P = ] : mierzy wrażliwość premii (P) opcyjnej na zmiany stóp procentowych (r). 9

10 Część B Strategie opcyjnie: jak używać opcji Platforma opcyjna easy-forex daje Ci możliwość wykorzystania różnych strategii zabezpieczania swojej pozycji rynkowej. Przyjrzyj się kilku popularnym strategiom opcyjnym: Strategia Stelażu (Straddle): Ta strategia wymaga, by wzrosła zmienność opcji, aby zamknąć transakcję z zyskiem. Long Straddle można uzyskać poprzez nabycie opcji kupna i sprzedaży at-the-money, powiedzmy w cenie wykonania 1,3900. Przy tej strategii można zrealizować zysk, jeżeli kurs zmieni się w którymkolwiek kierunku. Maksymalna potencjalna strata to wysokość zapłaconych premii, natomiast maksymalny zysk do zrealizowania jest nieograniczony. Niższy próg rentowności to cena wykonania minus zapłacona premia, zaś wyższy próg rentowności to cena wykonania plus zapłacona premia. Ta strategia działa dobrze, jeżeli spodziewasz się zmiany kursu walutowego, ale nie jesteś pewien kierunku. Może dobrze współgrać w przypadku ogłoszeń istotnych wiadomości w niepewnych czasach, kiedy rynkowi trudno jest określić wartości takich wskaźników jak stopa bezrobocia czy poziomy cen, a pozytywne lub negatywne wyniki mogą pociągnąć kurs bazowej pary walutowej w którąkolwiek stronę. Bear Call Spread: Ta strategia jest odpowiedzią na przewidywanie spadku ceny w krótkim terminie. Strategia Bear Call Spread może zostać zbudowana poprzez nabycie opcji kupna out-of-the-money i wystawienie opcji sprzedaży in-the-money. Maksymalny zysk z tej strategii jest ograniczony do zapłaconej premii, podczas gdy maksymalna potencjalna strata jest ograniczona do ceny wykonania nabytej opcji sprzedaży minus cena wykonania wystawionej opcji sprzedaży, plus uzyskana premia. 10

11 Część B Strategię Bear Call spread mogą wykorzystać inwestorzy chcący uzyskać premię przy stabilnym kursie lub przewidzianej przez nich zmianie, przy jednoczesnym ograniczeniu potencjalnych strat. Nie jest to jednak optymalna strategia, jeżeli oczekujesz, że zmiana kursu na Twoją korzyść będzie znacząca, gdyż w ten sposób tracisz okazję na potencjalne zyski. Bull Put Spread: Ta strategia jest odpowiedzią na oczekiwanie, że kurs wzrośnie w krótkim okresie. Strategię Bull Put Spread można zbudować nabywając opcję sprzedaży out-of-themoney i wystawiając opcję sprzedaży in-the-money. Bull Put Spread stanowi lustrzane odbicie Bear Call Spread. Jest ona stosowana przez inwestorów chcących uzyskać premię przy jednoczesnej kontroli ryzyka straty. Mamy nadzieję, że masz teraz dobre pojęcie o tym, jak strategie opcyjnie mogą pomóc inwestorowi w zabezpieczaniu i spekulacji na rynku, zależnie od jego poglądów i oczekiwań. Czytaj dalej, by zobaczyć, jak używać platformy opcyjnej easy-forex i zastosować świeżo zdobytą wiedzę w praktyce. 11

12 Część C Część C Handel opcjami bez trudności Po zalogowaniu się na internetową platformę tradingową, kliknij po prostu na zakładkę Opcje, która przeniesie cię na platformę handlu opcjami. Interfejs platformy Opcje easy-forex mają trzy tryby odpowiednie do poziomu doświadczenia gracza Nowy, Podstawowy i Zaawansowany. Tryb Nowy pozwala ci nabyć opcję kupna lub sprzedaży z wcześniej zdefiniowaną ceną wykonania, kwotą transakcji i datą wygaśnięcia. W trybie Podstawowym możesz stworzyć własne transakcje i samodzielnie ustawiać cenę wykonania, kwotę transakcji i datę wygaśnięcia. Tryb Zaawansowany pozwala na nabycie oraz wystawienie opcji kupna i sprzedaży oraz na tworzenie strategii. Na wszystkich poziomach możesz włączyć przycisk Educate znajdujący się w górnym lewym rogu platformy, aby dowiedzieć się więcej o transakcjach opcyjnych i o samej platformie. Możesz wyłączyć go w dowolnym momencie. 12

13 Część C Tryb dla początkujących Jeżeli opcje są dla ciebie nowością, kiedy pierwszy raz logujesz się na platformę opcyjną, zobaczysz ten ekran, który pozwoli ci dokonać zdefiniowanych transakcji nabycia opcji kupna i sprzedaży. Aby nabyć opcję kupna, wystarczy kliknąć na Trade now; to samo dotyczy nabycia opcji sprzedaży. Wyświetlona zostanie cena premii dla zmiennych określonych powyżej. Aby zamknąć pozycję, wystarczy kliknąć na wybraną transakcję, a następnie kliknięciem zamknąć wybrane pozycje. Gdy będziesz się już czuć pewnie zawierając transakcje z określonymi przez nas parametrami, możesz przejść do trybu podstawowego, by ustawiać swoje własne zmienne. W tym celu wystarczy kliknąć na create my own trade: 13

14 Część C Tryb podstawowy W trybie podstawowym możesz ustawiać własne parametry transakcji. Obok pary walutowej zobaczysz cenę bazową spot dla łatwego porównania. Nabycie opcji kupna (krok po kroku) Wpierw wybierz parę walutową, dla której chcesz zawrzeć transakcję opcyjną. Wybierzmy EURUSD. Następnie wybierz typ opcji, którymi chcesz handlować. Pamiętaj Call daje Ci prawo do zakupu, podczas gdy Put daje ci prawo do sprzedaży pary bazowej. Wybierzmy Call! Teraz czas ustawić cenę wykonania. Możesz wpisywać bezpośrednio cenę lub procent, dodając na początku znak plus (+) lub minus (-). Na przykład, +2% da Ci cenę wykonania +2% powyżej obecnej ceny spot. Wybierz datę wygaśnięcia. To ustawi czas do wygaśnięcia Twojej opcji. Pamiętaj dłuższy czas do wygaśnięcia to wyższa premia. Wreszcie ustaw ilość, czyli wielkość zlecenia. 14

15 Część C W oparciu o te parametry zostanie obliczona i wyświetlona premia. Kiedy ustawisz wszystkie parametry, kliknij na scenarios, żeby zobaczyć graficzne podsumowanie swojej charakterystyki zysku i straty przy różnych cenach wykonania w momencie wygaśnięcia. Gdy podejmiesz decyzje dotyczące parametrów Twojej pozycji, kliknij trade now. Gratulacje, dokonałeś swojej pierwszej transakcji opcyjnej! 15

16 Część C Nabycie opcji sprzedaży Podobnie jak w przypadku opcji kupna, aby nabyć opcję sprzedaży musisz wybrać Put z rozwijanej listy type. Pamiętaj, żeby zmienić pozostałe parametry tak, by odpowiadały Twoim poglądom na to, w którą stronę zmieni się rynek. Zauważ, że wykres charakterystyki wyniku dla opcji Put jest zwierciadlanym odbiciem scenariusza Call. Zyskujesz wraz ze spadkiem ceny. Zauważ, że wykres charakterystyki zysku i straty dla opcji Put jest zwierciadlanym odbiciem scenariusza opcji Call. Zyskujesz wraz ze spadkiem ceny. 16

17 Część C Tryb zaawansowany Kiedy będziesz czuć się pewnie z kupnem opcji, możesz zechcieć zacząć je wystawiać. Aby to zrobić, najpierw kliknij na go advanced to pozwoli Ci na sprzedaż opcji i korzystanie ze strategii. Wystawianie opcji (pokrytych) Jak opisywaliśmy wcześniej, nabycie opcji daje ci nieskończony potencjał zysku, ale jednocześnie ogranicza Twoje ryzyko straty. Wystawienie opcji odwrotnie ma nieskończony potencjał straty, a w związku z tym platforma opcyjna działa w taki sposób, że pozwala na wystawienie opcji jedynie wtedy, gdy towarzyszy jej nabycie opcji. 17

18 Część C Tworzenie strategii Tworzenie strategii opcyjnej jest proste; musisz tylko dodać kolejną pozycję klikając na +add line. Dla każdej pozycji musisz ustawić swoje parametry, rodzaj (call/put), kierunek (buy/sell), cenę wykonania, datę wygaśnięcia i ilość. Pamiętaj, nie możesz wystawić opcji nie nabywając innej. Jeżeli sądzisz, że Twoja strategia jest prawdziwym hitem, możesz ją opublikować w dzienniku strategii i podzielić się ze swoimi przyjaciółmi na różnych portalach społecznościowych. To proste po prostu nadaj jej nazwę i dodaj krótki opis. 18

19 Część C Dziennik strategii Aby przeglądać swoje strategie oraz strategie opublikowane przez innych, możesz odwiedzić strategies marketplace. Możesz tu znaleźć strategie skategoryzowane według popularności i ocenić je poprzez dodanie gwiazdki do tych, które ci się podobają! Jeżeli jesteś przekonany, że strategia Ci odpowiada, możesz ją wykorzystać do handlu wedle własnej woli. 19

20 Część C Ostrzeżenie o ryzyku: Forex, opcje, towary oraz kontrakty na różnicę (transakcje OTC) są produktami wykorzystującymi dźwignię finansową i niosą ze sobą znaczące ryzyko utraty nawet całego zainwestowanego kapitału; mogą nie być odpowiednie dla każdego. Upewnij się, że dobrze rozumiesz ryzyka związane z tą działalnością i nie inwestujesz pieniędzy, na których utratę Cię nie stać. Powyższe informacje nie mogą pod żadnym warunkiem być uznane za rekomendację do zawarcia jakiejkolwiek transakcji. Nasza grupa firm poprzez swoje spółki zależne posiada licencję Cypryjskiej Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (CySEC numer licencji 079/07), (która na mocy dyrektywy MiFID jest ważna w całej Unii Europejskiej) oraz ASIC w Australii (licencja AFS nr ). 20

Sprzedający => Wystawca opcji Kupujący => Nabywca opcji

Sprzedający => Wystawca opcji Kupujący => Nabywca opcji Opcja walutowa jest to umowa, która daje kupującemu prawo (nie obowiązek) do kupna lub sprzedaży instrumentu finansowego po z góry ustalonej cenie przed lub w określonym terminie w przyszłości. Kupujący

Bardziej szczegółowo

OPCJE FOREX NA PLATFORMIE DEALBOOK 360

OPCJE FOREX NA PLATFORMIE DEALBOOK 360 OPCJE FOREX NA PLATFORMIE DEALBOOK 360 Inwestuj na rynku i zabezpieczaj swoje pozycje z wykorzystaniem opcji walutowych, najnowszego produktu oferowanego przez GFT. Jeśli inwestowałeś wcześniej na rynku

Bardziej szczegółowo

OPCJE WANILIOWE Często zadawane pytania

OPCJE WANILIOWE Często zadawane pytania OPCJE WANILIOWE Często zadawane pytania ZWROT NIEOGRANICZONY POTENCJAŁ KOSZT INWESTYCJA WSTĘPNA Wymiana EUR/USD KONTROLUJ SWOJE RYZYKO DZIĘKI OPCJOM Blue Capital Markets Limited 2013. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Bardziej szczegółowo

Inwestor musi wybrać następujące parametry: instrument bazowy, rodzaj opcji (kupna lub sprzedaży, kurs wykonania i termin wygaśnięcia.

Inwestor musi wybrać następujące parametry: instrument bazowy, rodzaj opcji (kupna lub sprzedaży, kurs wykonania i termin wygaśnięcia. Opcje na GPW (II) Wbrew ogólnej opinii, inwestowanie w opcje nie musi być trudne. Na rynku tym można tworzyć strategie dla doświadczonych inwestorów, ale również dla początkujących. Najprostszym sposobem

Bardziej szczegółowo

OPCJE WARSZTATY INWESTYCYJNE TMS BROKERS

OPCJE WARSZTATY INWESTYCYJNE TMS BROKERS OPCJE WARSZTATY INWESTYCYJNE TMS BROKERS Możliwości inwestycyjne akcje, kontrakty, opcje Akcje zysk: tylko wzrosty lub tylko spadki (krótka sprzedaż), brak dźwigni finansowej strata: w zależności od spadku

Bardziej szczegółowo

R NKI K I F I F N N NSOW OPCJE

R NKI K I F I F N N NSOW OPCJE RYNKI FINANSOWE OPCJE Wymagania dotyczące opcji Standard opcji Interpretacja nazw Sposoby ustalania ostatecznej ceny rozliczeniowej dla opcji na GPW OPCJE - definicja Kontrakt finansowy, w którym kupujący

Bardziej szczegółowo

HANDEL OPCJAMI W PLATFORMIE DEALBOOK 360

HANDEL OPCJAMI W PLATFORMIE DEALBOOK 360 Otwórz konto opcyjne w GFT lub dodaj możliwość inwestowania w opcje do istniejącego konta forex lub CFD, dzięki czemu będziesz mógł monitorować rynek 24 godziny na dobę, 5 dni w tygodniu. Nowy panel opcyjny

Bardziej szczegółowo

OPCJE WALUTOWE. kurs realizacji > kurs terminowy OTM ATM kurs realizacji = kurs terminowy ITM ITM kurs realizacji < kurs terminowy ATM OTM

OPCJE WALUTOWE. kurs realizacji > kurs terminowy OTM ATM kurs realizacji = kurs terminowy ITM ITM kurs realizacji < kurs terminowy ATM OTM OPCJE WALUTOWE Opcja walutowa jako instrument finansowy zdobył ogromną popularność dzięki wielu możliwości jego wykorzystania. Minimalizacja ryzyka walutowego gdziekolwiek pojawiają się waluty to niewątpliwie

Bardziej szczegółowo

Opcje - wprowadzenie. Mała powtórka: instrumenty liniowe. Anna Chmielewska, SGH,

Opcje - wprowadzenie. Mała powtórka: instrumenty liniowe. Anna Chmielewska, SGH, Opcje - wprowadzenie Mała powtórka: instrumenty liniowe Punkt odniesienia dla rozliczania transakcji terminowej forward: ustalony wcześniej kurs terminowy. W dniu rozliczenia transakcji terminowej forward:

Bardziej szczegółowo

Strategie: sposób na opcje

Strategie: sposób na opcje X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A. Strategie: sposób na opcje z wykorzystaniem systemu Option Trader Tomasz Uściński X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A. www.xtb.pl 1 Definicja opcji Opcja: Kontrakt finansowy,

Bardziej szczegółowo

Warszawska Giełda Towarowa S.A.

Warszawska Giełda Towarowa S.A. OPCJE Opcja jest prawem do kupna lub sprzedaży określonego towaru po określonej cenie oraz w z góry określonym terminie. Stanowią formę zabezpieczenia ekonomicznego dotyczącego ryzyka niekorzystnej zmiany

Bardziej szczegółowo

Opcje na GPW (I) Możemy wyróżnić dwa rodzaje opcji: opcje kupna (ang. call options), opcje sprzedaży (ang. put options).

Opcje na GPW (I) Możemy wyróżnić dwa rodzaje opcji: opcje kupna (ang. call options), opcje sprzedaży (ang. put options). Opcje na GPW (I) Opcje (ang. options) to podobnie jak kontrakty terminowe bardzo popularny instrument notowany na rynkach giełdowych. Ich konstrukcja jest nieco bardziej złożona od kontraktów. Opcje można

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1 Ćwiczenia ZPI 1 Kupno opcji Profil wypłaty dla nabywcy opcji kupna. Z/S Premia (P) np. 100 Kurs wykonania opcji (X) np. 2500 Punkt opłacalności X + P 2500+100=2600 WIG20 2 Kupno opcji Profil wypłaty dla

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym. Opcje Strategie opcyjne

Ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym. Opcje Strategie opcyjne Ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym Opcje Strategie opcyjne 1 Współczynniki greckie Współczynniki greckie określają o ile zmieni się kurs opcji w wyniku zmiany wartości poszczególnych

Bardziej szczegółowo

Zajmujemy pozycję na grupie instrumentów walutowych (Forex)

Zajmujemy pozycję na grupie instrumentów walutowych (Forex) Zajmujemy pozycję na grupie instrumentów walutowych (Forex) Istotą inwestowania za pomocą kontraktów różnic kursowych (KRK, CFD) jest zarabianie na różnicy pomiędzy kursem z momentu rozpoczęcia transakcji,

Bardziej szczegółowo

WHS przewodnik do handlu opcjami walutowymi

WHS przewodnik do handlu opcjami walutowymi Jak zacząć inwestowanie w opcje walutowe? WHS przewodnik do handlu opcjami walutowymi Przewiduj trend na rynku walutowym lub zabezpiecz swoje pozycję opcjami walutowymi. Udoskonal własny styl handlowania

Bardziej szczegółowo

OPANUJ RYNEK w 8 minut!

OPANUJ RYNEK w 8 minut! OPANUJ RYNEK w 8 minut! OPANUJ RYNEK w 8 minut! Witaj w anyoption, wiodącej na świecie opcjach binarnych! platformie do transakcji na Dajemy Ci możliwość osiągnięcia wysokich zysków w krótkim i średnim

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1 Ćwiczenia ZPI 1 Kupno opcji Profil wypłaty dla nabywcy opcji kupna. Z/S Kurs wykonania Opcji (X) Premia (P) Punkt opłacalności X + P WIG20 2 Kupno opcji Profil wypłaty dla nabywcy opcji sprzedaży. Z/S

Bardziej szczegółowo

istota transakcji opcyjnych, rodzaje opcji, czynniki wpływające na wartość opcji (premii). Mała powtórka: instrumenty liniowe

istota transakcji opcyjnych, rodzaje opcji, czynniki wpływające na wartość opcji (premii). Mała powtórka: instrumenty liniowe Opcje istota transakcji opcyjnych, rodzaje opcji, czynniki wpływające na wartość opcji (premii). Mała powtórka: instrumenty liniowe Punkt odniesienia dla rozliczania transakcji terminowej forward: ustalony

Bardziej szczegółowo

Opcje. Dr hab Renata Karkowska; Wydział Zarządzania UW

Opcje. Dr hab Renata Karkowska; Wydział Zarządzania UW Opcje 1 Opcje Narysuj: Profil wypłaty dla nabywcy opcji kupna. Profil wypłaty dla nabywcy opcji sprzedaży. Profil wypłaty dla wystawcy opcji kupna. Profil wypłaty dla wystawcy opcji sprzedaży. 2 Przykład

Bardziej szczegółowo

Opcje. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Opcje. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1 Opcje Ćwiczenia ZPI 1 Kupno opcji Profil wypłaty dla nabywcy opcji kupna. Z/S Premia (P) np. 100 Kurs wykonania opcji (X) np. 2500 Punkt opłacalności X + P 2500+100=2600 WIG20 2 Kupno opcji Profil wypłaty

Bardziej szczegółowo

OPCJE WANILIOWE STRATEGIE

OPCJE WANILIOWE STRATEGIE OPCJE WNILIOWE STRTEGIE ZWROT NIEOGRNICZONY POTENCJŁ KOSZT INWESTYCJ WSTĘPN Wymiana EUR/USD KONTROLUJ SWOJE RYZYKO DZIĘKI OPCJOM lue Capital Markets Limited 2013. Wszelkie prawa zastrzeżone. Spis treści

Bardziej szczegółowo

Opcja jest to prawo przysługujące nabywcy opcji wobec jej wystawcy do:

Opcja jest to prawo przysługujące nabywcy opcji wobec jej wystawcy do: Jesteś tu: Bossa.pl Opcje na WIG20 - wprowadzenie Opcja jest to prawo przysługujące nabywcy opcji wobec jej wystawcy do: żądania w ustalonym terminie dostawy instrumentu bazowego po określonej cenie wykonania

Bardziej szczegółowo

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. SPRZEDAŻ OPCJI SPRZEDAŻY (Short Put)

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. SPRZEDAŻ OPCJI SPRZEDAŻY (Short Put) STRATEGIE NA RYNKU OPCJI SPRZEDAŻ OPCJI SPRZEDAŻY (Short Put) * * * Niniejsza broszura ma charakter jedynie edukacyjny i nie stanowi oferty kupna ani oferty sprzedaży żadnych instrumentów finansowych ani

Bardziej szczegółowo

Opcje. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Opcje. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1 Opcje Ćwiczenia ZPI 1 Kupno opcji Profil wypłaty dla nabywcy opcji kupna. Z/S Premia (P) np. 100 Kurs wykonania opcji (X) np. 2500 Punkt opłacalności X + P 2500+100=2600 WIG20 2 Kupno opcji Profil wypłaty

Bardziej szczegółowo

Opcje jako uzupełnienie portfela inwestycyjnego

Opcje jako uzupełnienie portfela inwestycyjnego Opcje jako uzupełnienie portfela inwestycyjnego forex, wszystkie towary, rynki giełda w jednym miejscu Istota opcji Łac. optio- oznacza wolna wola, wolny wybór Kontrakt finansowy, który nabywcy daje prawo

Bardziej szczegółowo

OPCJE MIESIĘCZNE NA INDEKS WIG20

OPCJE MIESIĘCZNE NA INDEKS WIG20 OPCJE MIESIĘCZNE NA INDEKS WIG20 1 TROCHĘ HISTORII 1973 Fisher Black i Myron Scholes opracowują precyzyjną metodę obliczania wartości opcji słynny MODEL BLACK/SCHOLES 2 TROCHĘ HISTORII 26 kwietnia 1973

Bardziej szczegółowo

Opcje i strategie opcyjne czyli co to jest i jak na tym zarobić?

Opcje i strategie opcyjne czyli co to jest i jak na tym zarobić? Opcje i strategie opcyjne czyli co to jest i jak na tym zarobić? forex, wszystkie towary, rynki giełda w jednym miejscu Istota opcji Łac. optio- oznacza wolna wola, wolny wybór Kontrakt finansowy, który

Bardziej szczegółowo

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. KRÓTKI STELAŻ (Short Straddle)

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. KRÓTKI STELAŻ (Short Straddle) STRATEGIE NA RYNKU OPCJI KRÓTKI STELAŻ (Short Straddle) * * * Niniejsza broszura ma charakter jedynie edukacyjny i nie stanowi oferty kupna ani oferty sprzedaży żadnych instrumentów finansowych ani usług

Bardziej szczegółowo

OPCJE W to też możesz inwestować na giełdzie

OPCJE W to też możesz inwestować na giełdzie OPCJE NA WIG 20 W to też możesz inwestować na giełdzie GIEŁDAPAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH WARSZAWIE OPCJE NA WIG 20 Opcje na WIG20 to popularny instrument, którego obrót systematycznie rośnie. Opcje dają ogromne

Bardziej szczegółowo

1) jednostka posiada wystarczające środki aby zakupić walutę w dniu podpisania kontraktu

1) jednostka posiada wystarczające środki aby zakupić walutę w dniu podpisania kontraktu Przykład 1 Przedsiębiorca będący importerem podpisał kontrakt na zakup materiałów (surowców) o wartości 1 000 000 euro z datą płatności za 3 miesiące. Bieżący kurs 3,7750. Pozostałe koszty produkcji (wynagrodzenia,

Bardziej szczegółowo

Poradnik Inwestora część 3. Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz kontraktach indeksowych

Poradnik Inwestora część 3. Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz kontraktach indeksowych Poradnik Inwestora część 3 Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz kontraktach Rodzaje zleceń 1/ Egzekucja Natychmiastowa oznacza złożenie zlecenia po cenie rynkowej, po aktualnych cenach

Bardziej szczegółowo

Opcje. istota transakcji opcyjnych, rodzaje opcji, czynniki wpływające na wartość opcji (premii).

Opcje. istota transakcji opcyjnych, rodzaje opcji, czynniki wpływające na wartość opcji (premii). Opcje istota transakcji opcyjnych, rodzaje opcji, czynniki wpływające na wartość opcji (premii). 1 Mała powtórka: instrumenty liniowe Takie, w których funkcja wypłaty jest liniowa (np. forward, futures,

Bardziej szczegółowo

Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz kontraktów CFD

Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz kontraktów CFD Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz Poradnik Inwestora Numer 3 Admiral Markets Sp. z o.o. ul. Aleje Jerozolimskie 133 lok.34 02-304 Warszawa e-mail: Info@admiralmarkets.pl Tel. +48

Bardziej szczegółowo

Strategie inwestowania w opcje. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego

Strategie inwestowania w opcje. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego Strategie inwestowania w opcje Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego Agenda: Opcje giełdowe Zabezpieczenie portfela Spekulacja Strategie opcyjne 2 Opcje giełdowe 3 Co to jest opcja? OPCJA JAK POLISA Zabezpieczenie

Bardziej szczegółowo

Forward kontrakt terminowy o charakterze rzeczywistym (z dostawą instrumentu bazowego).

Forward kontrakt terminowy o charakterze rzeczywistym (z dostawą instrumentu bazowego). Kontrakt terminowy (z ang. futures contract) to umowa pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do kupna, a druga do sprzedaży, w określonym terminie w przyszłości (w tzw. dniu wygaśnięcia)

Bardziej szczegółowo

OPCJE - PODSTAWY TEORETYCZNE cz.1

OPCJE - PODSTAWY TEORETYCZNE cz.1 OPCJE - PODSTAWY TEORETYCZNE cz.1 Opcja to prawo do kupna instrumentu bazowego po cenie, która jest z góry określona - głosi definicja opcji. Owa cena, które jest z góry określona to tzw. cena wykonania

Bardziej szczegółowo

Do końca 2003 roku Giełda wprowadziła promocyjne opłaty transakcyjne obniżone o 50% od ustalonych regulaminem.

Do końca 2003 roku Giełda wprowadziła promocyjne opłaty transakcyjne obniżone o 50% od ustalonych regulaminem. Opcje na GPW 22 września 2003 r. Giełda Papierów Wartościowych rozpoczęła obrót opcjami kupna oraz opcjami sprzedaży na indeks WIG20. Wprowadzenie tego instrumentu stanowi uzupełnienie oferty instrumentów

Bardziej szczegółowo

ANALIZA OPCJI ANALIZA OPCJI - WYCENA. Krzysztof Jajuga Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

ANALIZA OPCJI ANALIZA OPCJI - WYCENA. Krzysztof Jajuga Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Krzysztof Jajuga Katedra Inwestycji Finansowych i Zarządzania Ryzykiem Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Podstawowe pojęcia Opcja: in-the-money (ITM call: wartość instrumentu podstawowego > cena wykonania

Bardziej szczegółowo

Opcje giełdowe. Wprowadzenie teoretyczne oraz zasady obrotu

Opcje giełdowe. Wprowadzenie teoretyczne oraz zasady obrotu Opcje giełdowe Wprowadzenie teoretyczne oraz zasady obrotu NAJWAŻNIEJSZE CECHY OPCJI Instrument pochodny (kontrakt opcyjny), Asymetryczny profil wypłaty, Możliwość budowania portfeli o różnych profilach

Bardziej szczegółowo

Strategie Opcyjne. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego GPW

Strategie Opcyjne. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego GPW Strategie Opcyjne Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego GPW Warszawa, 21 maj 2014 Budowanie Strategii Strategia Kombinacja dwóch lub większej liczby pozycji w opcjach, stosowana w zależności od przewidywanych

Bardziej szczegółowo

OPCJE FINANSOWE, W TYM OPCJE EGZOTYCZNE, ZBYWALNE STRATEGIE OPCYJNE I ICH ZASTOSOWANIA DARIA LITEWKA I ALEKSANDRA KOŁODZIEJCZYK

OPCJE FINANSOWE, W TYM OPCJE EGZOTYCZNE, ZBYWALNE STRATEGIE OPCYJNE I ICH ZASTOSOWANIA DARIA LITEWKA I ALEKSANDRA KOŁODZIEJCZYK OPCJE FINANSOWE, W TYM OPCJE EGZOTYCZNE, ZBYWALNE STRATEGIE OPCYJNE I ICH ZASTOSOWANIA DARIA LITEWKA I ALEKSANDRA KOŁODZIEJCZYK OPCJE Opcja jest umową, która daje posiadaczowi prawo do kupna lub sprzedaży

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie portfelem inwestycyjnym

Zarządzanie portfelem inwestycyjnym Zarządzanie portfelem inwestycyjnym Dr hab. Renata Karkowska Strategie opcyjne Opcje egzotyczne 2 Współczynniki greckie Współczynniki greckie określają, o ile zmieni się kurs opcji w wyniku zmiany wartości

Bardziej szczegółowo

OPCJE NA GPW. Zespół Rekomendacji i Analiz Giełdowych Departament Klientów Detalicznych Katowice, luty 2004

OPCJE NA GPW. Zespół Rekomendacji i Analiz Giełdowych Departament Klientów Detalicznych Katowice, luty 2004 OPCJE NA GPW Zespół Rekomendacji i Analiz Giełdowych Departament Klientów Detalicznych Katowice, luty 2004 CO TO JEST OPCJA, RODZAJE OPCJI Opcja - prawo do kupna, lub sprzedaży instrumentu bazowego po

Bardziej szczegółowo

OPCJE FOREX - WYLICZANIE DOSTĘPNEGO KAPITAŁU I WYMAGANEGO DEPOZYTU

OPCJE FOREX - WYLICZANIE DOSTĘPNEGO KAPITAŁU I WYMAGANEGO DEPOZYTU OPCJE FOREX - WYLICZANIE DOSTĘPNEGO KAPITAŁU I WYMAGANEGO DEPOZYTU Inwestowanie za pomocą opcji Forex wymaga wytłumaczenia sposobu wyliczania Całkowitego/Dostępnego kapitału oraz Wymaganego depozytu przez

Bardziej szczegółowo

Opcje (2) delta hedging strategie opcyjne. Co robi market-maker wystawiający opcje? Najchętniej odwraca pozycję

Opcje (2) delta hedging strategie opcyjne. Co robi market-maker wystawiający opcje? Najchętniej odwraca pozycję Opcje (2) delta hedging strategie opcyjne 1 Co robi market-maker wystawiający opcje? Najchętniej odwraca pozycję Ale jeśli nie może, to replikuje transakcję przeciwstawną SGH, Rynki Finansowe, Materiały

Bardziej szczegółowo

Strategie opcyjne Opcje egzotyczne. Dr Renata Karkowska; Wydział Zarządzania UW

Strategie opcyjne Opcje egzotyczne. Dr Renata Karkowska; Wydział Zarządzania UW Strategie opcyjne Opcje egzotyczne 1 Współczynniki greckie Współczynniki greckie określają, o ile zmieni się kurs opcji w wyniku zmiany wartości poszczególnych czynników wpływających na jego kurs. Informują

Bardziej szczegółowo

NAJWAŻNIEJSZE CECHY OPCJI

NAJWAŻNIEJSZE CECHY OPCJI ABC opcji NAJWAŻNIEJSZE CECHY OPCJI Instrument pochodny, Asymetryczny profil wypłaty, Możliwość budowania portfeli o różnych profilach wypłaty, Dla nabywcy opcji z góry znana maksymalna strata, Nabywca

Bardziej szczegółowo

Opcje na akcje. Krzysztof Mejszutowicz Dyrektor Działu Rynku Terminowego GPW

Opcje na akcje. Krzysztof Mejszutowicz Dyrektor Działu Rynku Terminowego GPW Opcje na akcje. Krzysztof Mejszutowicz Dyrektor Działu Rynku Terminowego GPW Warszawa, 14 maja 2014 Czym są opcje indeksowe (1) Kupno opcji Koszt nabycia Zysk Strata Możliwość inwestowania na wzrost lub

Bardziej szczegółowo

Opcje Giełdowe. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego GPW

Opcje Giełdowe. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego GPW Opcje Giełdowe Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego GPW Warszawa, 7 maja 2014 Czym są opcje indeksowe (1) Kupno opcji Koszt nabycia Zysk Strata Prawo, lecz nie obligacja, do kupna lub sprzedaży instrumentu

Bardziej szczegółowo

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. KUPNO OPCJI KUPNA (Long Call)

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. KUPNO OPCJI KUPNA (Long Call) STRATEGIE NA RYNKU OPCJI KUPNO OPCJI KUPNA (Long Call) * * * Niniejsza broszura ma charakter jedynie edukacyjny i nie stanowi oferty kupna ani oferty sprzedaży żadnych instrumentów finansowych ani usług

Bardziej szczegółowo

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. KUPNO OPCJI SPRZEDAŻY (Long Put)

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. KUPNO OPCJI SPRZEDAŻY (Long Put) STRATEGIE NA RYNKU OPCJI KUPNO OPCJI SPRZEDAŻY (Long Put) * * * Niniejsza broszura ma charakter jedynie edukacyjny i nie stanowi oferty kupna ani oferty sprzedaży żadnych instrumentów finansowych ani usług

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Katedra Ekonometrii i Informatyki

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Katedra Ekonometrii i Informatyki Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Katedra Ekonometrii i Informatyki http://keii.ue.wroc.pl Analiza ryzyka transakcji wykład ćwiczenia Literatura Literatura podstawowa: 1. Kaczmarek T. (2005), Ryzyko

Bardziej szczegółowo

OPCJE. Slide 1. This presentation or any of its parts cannot be used without prior written permission of Dom Inwestycyjny BRE Banku S..A.

OPCJE. Slide 1. This presentation or any of its parts cannot be used without prior written permission of Dom Inwestycyjny BRE Banku S..A. OPCJE Slide 1 Informacje ogólne definicje opcji: kupna (call)/sprzedaŝy (put) terminologia typy opcji krzywe zysk/strata Slide 2 Czym jest opcja KUPNA (CALL)? Opcja KUPNA (CALL) jest PRAWEM - nie zobowiązaniem

Bardziej szczegółowo

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. SPREAD NIEDŹWIEDZIA (Bear put spread)

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. SPREAD NIEDŹWIEDZIA (Bear put spread) STRATEGIE NA RYNKU OPCJI SPREAD NIEDŹWIEDZIA (Bear put spread) * * * Niniejsza broszura ma charakter jedynie edukacyjny i nie stanowi oferty kupna ani oferty sprzedaży żadnych instrumentów finansowych

Bardziej szczegółowo

Opcje walutowe. Strategie inwestycyjne i zabezpieczające

Opcje walutowe. Strategie inwestycyjne i zabezpieczające Opcje walutowe Strategie inwestycyjne i zabezpieczające Praktyczne zastosowanie opcji Tomasz Uściński X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A. Uniwersytet Warszawski, 8 grudnia 2006 r. www.xtb.pl 1 Przykład

Bardziej szczegółowo

Najchętniej odwraca pozycję. Ale jeśli nie może, to replikuje transakcję przeciwstawną. strategie opcyjne

Najchętniej odwraca pozycję. Ale jeśli nie może, to replikuje transakcję przeciwstawną. strategie opcyjne Opcje (2) delta hedging strategie opcyjne 1 Co robi market-maker maker wystawiający opcje? Najchętniej odwraca pozycję Ale jeśli nie może, to replikuje transakcję przeciwstawną SGH, Rynki Finansowe, Materiały

Bardziej szczegółowo

OPCJE - PODSTAWY TEORETYCZNE cz. 2

OPCJE - PODSTAWY TEORETYCZNE cz. 2 OPCJE - PODSTAWY TEORETYCZNE cz. 2 Diagram powyżej przedstawia jakie możliwe pozycje można zając na opcjach typu call (opcja kupna) i put (opcja sprzedaży). Zostały przedstawione cztery możliwe do zajęcia

Bardziej szczegółowo

Oznaczenia dla nazw skróconych dla opcji na WIG20 są następujące:

Oznaczenia dla nazw skróconych dla opcji na WIG20 są następujące: 1. Dla której z poniższych opcji na WIG20 właściwe jest oznaczenie OW20U1310: a) Opcja sprzedaży, wygasająca we wrześniu 2010 roku z kursem wykonania 1300 pkt., b) Opcja kupna, wygasająca we wrześniu 2011

Bardziej szczegółowo

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. DŁUGI STELAŻ (Long Straddle)

STRATEGIE NA RYNKU OPCJI. DŁUGI STELAŻ (Long Straddle) STRATEGIE NA RYNKU OPCJI DŁUGI STELAŻ (Long Straddle) * * * Niniejsza broszura ma charakter jedynie edukacyjny i nie stanowi oferty kupna ani oferty sprzedaży żadnych instrumentów finansowych ani usług

Bardziej szczegółowo

TRANSAKCJE KASOWE. Sekcja I (produkty inwestycyjne)

TRANSAKCJE KASOWE. Sekcja I (produkty inwestycyjne) Kwestionariusz oceny odpowiedniości w odniesieniu do transakcji skarbowych Zgodnie z Dyrektywą MIFID, Alior Bank SA, świadcząc usługi nabywania i zbywania instrumentów finansowych na własny rachunek, jest

Bardziej szczegółowo

Opcje giełdowe i zabezpieczenie inwestycji. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego

Opcje giełdowe i zabezpieczenie inwestycji. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego Opcje giełdowe i zabezpieczenie inwestycji Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego Agenda: Analiza Portfela współczynnik Beta (β) Opcje giełdowe wprowadzenie Podstawowe strategie opcyjne Strategia Protective

Bardziej szczegółowo

Cena Bid, Ask i spread

Cena Bid, Ask i spread Jesteś tu: Bossa.pl» Oferta» Forex» Podstawowe informacje Cena Bid, Ask i spread Po uruchuchomieniu platformy możemy zaobserwować, że instrumenty finansowe są kwotowane w dwóch cenach, po cenie Bid i cenie

Bardziej szczegółowo

Kontrakty różnic kursowych (CFD)

Kontrakty różnic kursowych (CFD) Ostrzeżenie dla inwestorów 28/02/2013 Kontrakty różnic kursowych (CFD) Najważniejsze przesłania Kontrakty różnic kursowych (CFD) to złożone produkty, które nie muszą być odpowiednie dla wszystkich inwestorów.

Bardziej szczegółowo

Powtórzenie II. Swap, opcje. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Powtórzenie II. Swap, opcje. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1 Powtórzenie II Swap, opcje 1 Zadanie 1. Firma ABC posiada kredyt inwestycyjny w Banku A o zmiennym oprocentowaniu opierającym się na WIBOR 3M na kwotę 50 mln PLN. Firma zawarła z Bankiem B jednoroczny

Bardziej szczegółowo

Pips, punkt, spread, kursy bid i ask

Pips, punkt, spread, kursy bid i ask Jesteś tu: Bossafx.pl» Edukacja» Wprowadzenie» Pips, spread, lot Pips, punkt, spread, kursy bid i ask Popularny wśród traderów punkt to nic innego jak przyjęty na rynku standard minimalnego kroku ceny.

Bardziej szczegółowo

Wycena opcji. Dr inż. Bożena Mielczarek

Wycena opcji. Dr inż. Bożena Mielczarek Wycena opcji Dr inż. Bożena Mielczarek Stock Price Wahania ceny akcji Cena jednostki podlega niewielkim wahaniom dziennym (miesięcznym) wykazując jednak stały trend wznoszący. Cena może się doraźnie obniżać,

Bardziej szczegółowo

WARRANTY OPCYJNE. W to też możesz inwestować na giełdzie GIEŁDAPAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH WARSZAWIE

WARRANTY OPCYJNE. W to też możesz inwestować na giełdzie GIEŁDAPAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH WARSZAWIE WARRANTY OPCYJNE W to też możesz inwestować na giełdzie GIEŁDAPAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH WARSZAWIE WARRANTY OPCYJNE Warranty opcyjne (dalej: warranty) są papierami wartościowymi emitowanymi przez instytucje

Bardziej szczegółowo

Inżynieria Finansowa: 5. Opcje

Inżynieria Finansowa: 5. Opcje Inżynieria Finansowa: 5. Opcje Piotr Bańbuła atedra Ekonomii Ilościowej, AE Listopad 2014 r. Warszawa, Szkoła Główna Handlowa Opcje - typy Opcja jest asymetrycznym instrumentem. Opcja (standardowa, prosta,

Bardziej szczegółowo

Rynek opcji walutowych. dr Piotr Mielus

Rynek opcji walutowych. dr Piotr Mielus Rynek opcji walutowych dr Piotr Mielus Rynek walutowy a rynek opcji Geneza rynku opcji walutowych Charakterystyka rynku opcji Specyfika rynku polskiego jako rynku wschodzącego 2 Geneza rynku opcji walutowych

Bardziej szczegółowo

Teraz wiesz i inwestujesz OPCJE WPROWADZENIE DO OPCJI

Teraz wiesz i inwestujesz OPCJE WPROWADZENIE DO OPCJI OPCJE WPROWADZENIE DO OPCJI OPCJA jest instrumentem finansowym, mającym postać kontraktu, w którym kupujący opcję nabywa prawo do nabycia (opcja kupna), bądź prawo do sprzedaży (opcja sprzedaży) określonego

Bardziej szczegółowo

INSTRUMENTY POCHODNE OPCJE EUROPEJSKIE OPCJE AMERYKAŃSKIE OPCJE EGZOTYCZNE

INSTRUMENTY POCHODNE OPCJE EUROPEJSKIE OPCJE AMERYKAŃSKIE OPCJE EGZOTYCZNE INSTRUMENTY POCHODNE OPCJE EUROPEJSKIE OPCJE AMERYKAŃSKIE OPCJE EGZOTYCZNE OPCJE / DEFINICJA Opcja jest prawem do zakupu lub sprzedaży określonej ilości wyspecyfikowanego przedmiotu (tzw. instrumentu bazowego)

Bardziej szczegółowo

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie oferuje inwestorom nową możliwość zawierania transakcji.

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie oferuje inwestorom nową możliwość zawierania transakcji. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie oferuje inwestorom nową możliwość zawierania transakcji. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie oferuje inwestorom nową możliwość zawierania transakcji. Od

Bardziej szczegółowo

Wyróżniamy trzy rodzaje kontraktów terminowych: Forwards Futures Opcje

Wyróżniamy trzy rodzaje kontraktów terminowych: Forwards Futures Opcje Echo ćwiczeń... Transakcje terminowe (kontrakty terminowe) Transakcja terminowa polega na zawarciu umowy zobowiązującej sprzedającego do dostarczenia określonego co do ilości i jakości dobra, będącego

Bardziej szczegółowo

Część IV wartość opcji na zmiennym rynku - greki. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego

Część IV wartość opcji na zmiennym rynku - greki. Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego Część IV wartość opcji na zmiennym rynku - greki Filip Duszczyk Dział Rynku Terminowego 1. Wprowadzenie 2. Greki - Delta - Gamma - Theta - Vega - Rho 3. Stopa Dywidendy 4. Podsumowanie Agenda 2 Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym

Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym Ćwiczenia ZPI 1 Short Long Strategie (struktury opcyjne) mechanizm osiągnięcia zysku ze złożenia ze sobą prostych opcji. Zbudowanie odpowiedniej struktury pozwoli uszyć na miarę strategię dla inwestora,

Bardziej szczegółowo

Strategie opcyjne. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym

Strategie opcyjne. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym Strategie opcyjne Ćwiczenia ZPI 1 Strategie opcyjne cel stosowania Strategie (struktury opcyjne) mechanizm osiągnięcia zysku ze złożenia ze sobą prostych opcji. Zbudowanie odpowiedniej struktury pozwoli

Bardziej szczegółowo

Powtórzenie. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1

Powtórzenie. Ćwiczenia ZPI. Katarzyna Niewińska, ćwiczenia do wykładu Zarządzanie portfelem inwestycyjnym 1 Powtórzenie Ćwiczenia ZPI 1 Zadanie 1. Średnia wartość stopy zwrotu dla wszystkich spółek finansowych wynosi 12%, a odchylenie standardowe 5,1%. Rozkład tego zjawiska zbliżony jest do rozkładu normalnego.

Bardziej szczegółowo

KROK 4 OTWIERANIE POZYCJI

KROK 4 OTWIERANIE POZYCJI KROK 4 OTWIERANIE POZYCJI Istotą inwestowania za pomocą kontraktów różnic kursowych (KRK, CFD) jest zarabianie na różnicy pomiędzy kursem z momentu rozpoczęcia transakcji, a kursem z chwili jej zakończenia.

Bardziej szczegółowo

Opcje walutowe proste. 1. Czym sa opcje 2. Rodzaje opcji 3. Profile ryzyka i The Greeks 4. Hedging 5. Strategie handlowania zmiennoscia cen

Opcje walutowe proste. 1. Czym sa opcje 2. Rodzaje opcji 3. Profile ryzyka i The Greeks 4. Hedging 5. Strategie handlowania zmiennoscia cen Opcje walutowe proste 1. Czym sa opcje 2. Rodzaje opcji 3. Profile ryzyka i The Greeks 4. Hedging 5. Strategie handlowania zmiennoscia cen Historia opcji Opcje byly znane od setek lat Ich natura spekulacyjna

Bardziej szczegółowo

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH KARTA PRODUKTU - OPCJA WALUTOWA PUT Warszawa, październik 2018 www.pekao.com.pl Cechy ogólne dokumentu i zastrzeżenia prawne Cechy ogólne dokumentu Karta Produktu

Bardziej szczegółowo

Analiza instrumentów pochodnych

Analiza instrumentów pochodnych Analiza instrumentów pochodnych Dr Wioletta Nowak Wykład 6 trategie opcyjne trategie bez pokrycia trategie z pokryciem trategie rozpiętościowe trategie kombinowane trategie bez pokrycia (uncovered) Zakup

Bardziej szczegółowo

Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz kontraktów CFD

Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz kontraktów CFD Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz Poradnik Inwestora Numer 9 Admiral Markets Sp. z o.o. ul. Aleje Jerozolimskie 133 lok.34 02-304 Warszawa e-mail: Info@admiralmarkets.pl Tel. +48

Bardziej szczegółowo

Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz kontraktów CFD

Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz kontraktów CFD Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz Poradnik Inwestora Numer 12 Admiral Markets Sp. z o.o. ul. Aleje Jerozolimskie 133 lok.34 02-304 Warszawa e-mail: Info@admiralmarkets.pl Tel.

Bardziej szczegółowo

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH KARTA PRODUKTU - FORWARD PLUS Warszawa, październik 2018 www.pekao.com.pl Cechy ogólne dokumentu i zastrzeżenia prawne Cechy ogólne dokumentu Karta Produktu zawiera

Bardziej szczegółowo

Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz kontraktów CFD

Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz kontraktów CFD Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz Poradnik Inwestora Numer 1 Admiral Markets Sp. z o.o. ul. Aleje Jerozolimskie 133 lok.34 02-304 Warszawa e-mail: Info@admiralmarkets.pl Tel. +48

Bardziej szczegółowo

Poradnik gracza opcyjnego

Poradnik gracza opcyjnego Poradnik gracza opcyjnego Wstęp Na rynku istnieje całe mnóstwo spekulantów. Szukają oni szybkiego zysku. Chcą pomnożyd kapitał wykorzystując krótkoterminowe (przypadkowe) ruchy cenowe. Handlują nieustannie.

Bardziej szczegółowo

Strategie opcyjne. 1. Wprowadzenie do opcji. 1.1. Wstęp. 1.2. Prawa i zobowiązania stron

Strategie opcyjne. 1. Wprowadzenie do opcji. 1.1. Wstęp. 1.2. Prawa i zobowiązania stron Strategie opcyjne 1. Wprowadzenie do opcji 1.1. Wstęp Opcja jest jednym z najbardziej znanych i szeroko rozpowszechnionych instrumentów pochodnych, tzn. instrumentów finansowych, których wartość zależy

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Katedra Ekonometrii i Informatyki

Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Katedra Ekonometrii i Informatyki Wydział Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Katedra Ekonometrii i Informatyki http://keii.ue.wroc.pl Analiza ryzyka transakcji wykład ćwiczenia Literatura Literatura podstawowa: 1. Kaczmarek T. (2005), Ryzyko

Bardziej szczegółowo

OPISY PRODUKTÓW. Rabobank Polska S.A.

OPISY PRODUKTÓW. Rabobank Polska S.A. OPISY PRODUKTÓW Rabobank Polska S.A. Warszawa, marzec 2010 Wymiana walut (Foreign Exchange) Wymiana walut jest umową pomiędzy bankiem a klientem, w której strony zobowiązują się wymienić w ustalonym dniu

Bardziej szczegółowo

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH KARTA PRODUKTU - PARTICIPATING FORWARD Warszawa, październik 2018 www.pekao.com.pl Cechy ogólne dokumentu i zastrzeżenia prawne Cechy ogólne dokumentu Karta Produktu

Bardziej szczegółowo

Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz kontraktów CFD

Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz kontraktów CFD Podstawy inwestowania na rynku Forex, rynku towarowym oraz Poradnik Inwestora Numer 4 Admiral Markets Sp. z o.o. ul. Aleje Jerozolimskie 133 lok.34 02-304 Warszawa e-mail: Info@admiralmarkets.pl Tel. +48

Bardziej szczegółowo

ABC opcji giełdowych. Krzysztof Mejszutowicz Dział Rynku Terminowego GPW

ABC opcji giełdowych. Krzysztof Mejszutowicz Dział Rynku Terminowego GPW ABC opcji giełdowych Krzysztof Mejszutowicz Dział Rynku Terminowego GPW Warszawa, kwiecień 2015 Czym są opcje indeksowe (1) Kupno opcji Koszt nabycia Zysk Strata Możliwość inwestowania na wzrost i spadek

Bardziej szczegółowo

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH

PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH KARTA PRODUKTU - FORWARD LIMITED OUTLOOK Warszawa, październik 2018 www.pekao.com.pl Cechy ogólne dokumentu i zastrzeżenia prawne Cechy ogólne dokumentu Karta Produktu

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój

OGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój Warszawa, 31 lipca 2013 r. OGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój Niniejszym Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych AGRO Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie ogłasza poniższe zmiany statutu

Bardziej szczegółowo

Opcje (2) delta hedging strategie opcyjne

Opcje (2) delta hedging strategie opcyjne Opcje (2) delta hedging strategie opcyjne 1 Co robi market-maker wystawiający opcje? Najchętniej zawiera transakcję przeciwstawną. Ale jeśli nie może, to ją replikuje. Dealer wystawił opcję call, więc

Bardziej szczegółowo

Kwestionariusz oceny odpowiedniości w odniesieniu do transakcji skarbowych

Kwestionariusz oceny odpowiedniości w odniesieniu do transakcji skarbowych Kwestionariusz oceny odpowiedniości w odniesieniu do transakcji skarbowych Zgodnie z Dyrektywą MIFID, Bank BPH S.A., świadcząc usługi nabywania i zbywania instrumentów finansowych na własny rachunek, jest

Bardziej szczegółowo

Naszym największym priorytetem jest powodzenie Twojej inwestycji.

Naszym największym priorytetem jest powodzenie Twojej inwestycji. Naszym największym priorytetem jest powodzenie Twojej inwestycji. Możesz być pewien, że będziemy się starać by Twoja inwestycja była zyskowna. Dlaczego? Bo zyskujemy tylko wtedy, kiedy Ty zyskujesz. Twój

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie opcji w zarządzaniu ryzykiem finansowym

Wykorzystanie opcji w zarządzaniu ryzykiem finansowym Prof. UJ dr hab. Andrzej Szopa Instytut Spraw Publicznych Uniwersytet Jagielloński Wykorzystanie opcji w zarządzaniu ryzykiem finansowym Ryzyko finansowe rozumiane jest na ogół jako zjawisko rozmijania

Bardziej szczegółowo

WYŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZWIĄZANEJ Z RYZYKIEM

WYŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZWIĄZANEJ Z RYZYKIEM WYŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI ZWIĄZANEJ Z RYZYKIEM Prawnie obowiązującą wersją tego dokumentu jest wersja angielska. Niniejsze tłumaczenie ma jedynie charakter informacyjny. Kliknij tutaj, aby otworzyć

Bardziej szczegółowo