Ewaluacja i diagnoza na potrzeby Szkolnego Programu Profilaktyki W grudniu roku szkolnego 2015/2016 przeprowadzono wśród rodziców, uczniów i nauczycieli, aby dokonać oceny skuteczności realizacji Programu Profilaktyki. Rodzice otrzymali ankiety podczas zebrania z rodzicami. Badaniem objęto uczniów klas II - VI SP. Badaniem objęto 300 uczniów, 20 nauczycieli oraz 254 rodziców. Analiza porównawcza ankiet rodziców Problem 2002 2005 2010 2015 Palenie papierosów przez 14% 16,1% 18,1% 14,1% uczniów Agresja wśród uczniów 50% 75,6% 60,5% 38,7% Spożywanie alkoholu 7% 2,5% 1,8% 0,4% Wagary 13,1% 7,4% Środki psychoaktywne w tym dopalacze 0,7% Według rodziców w 2005r. problem palenia papierosów, spożywania alkoholu i agresji wśród uczniów uległ zwiększeniu. 1
W ankietach rodziców w roku 2010 pojawił się problem używania narkotyków przez uczniów, budzi to niepokój u 1,9% rodziców, chociaż niektórzy z nich używali w ankiecie terminu prawdopodobnie lub?,. Według badań z 2010 roku problem palenia papierosów nasila się i wzrasta, agresja wśród uczniów zmalała o 15%, spożywanie alkoholu znacznie zmalało. Pojawił się problem wagarów wśród uczniów. Według najnowszych badań z 2015 roku problem palenia papierosów ma tendencje spadkową, agresja wśród uczniów zmalała o 21,8%, spożywanie alkoholu znacznie zmalało. Pojawił się problem wagarów wśród uczniów również zmalał. Pojawił się problem środków psychoaktywnych w tym dopalaczy 0,7%. Propozycje rodziców w celu eliminacji tych negatywnych zjawisk: Rozmowy, pogadanki, filmy na temat szkodliwości używek w dalszym ciągu. Nadal kontynuować. Zwiększenie liczby n- li na dyżurach (boisko i toalety). Kółka zainteresowań i zajęcia pozalekcyjne dla dzieci w dalszym ciągu. Zwiększenie świadomości rodziców o ich obowiązkach rodzicielskich i kontrolowanie sposobu spędzania wolnego czasu przez dzieci. Większa dyscyplina. Bezwzględny zakaz opuszczania terenu szkoły podczas przerw w dalszym ciągu. Wizyty kontrolne Policji w szkole. Zajęcia z rodzicami w ramach UDR. Prowadzić kampanie profilaktyczne dla rodziców i uczniów. 2
Analiza porównawcza ankiet uczniów Problem 2002 2005 2010 2015 Poczucie bezpieczeństwa 72% 80,7% 82% 91% w szkole Proponowanie papierosów 32% 28% 38% 24,7% Proponowanie alkoholu 26% 24% 12% 7% Proponowanie środków psychoaktywnych w tym dopalaczy 0,4% W dalszym ciągu do najbardziej niebezpiecznych miejsc w szkole należą: Ubikacje w czasie przerwy 27% w 2010r. 25%, w 2015r. 27% Korytarz w czasie przerwy 27% w 2010r. 26% w 2015r. 26% Boisko szkolne - 21% w 2010r. 26% w 2015r. 23% Jak wynika z danych zawartych w tabeli zwiększyło się poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole, uległo zmianie proponowanie alkoholu (szkoły dotyczy 12 przypadków, a 38 poza szkołą), natomiast o 10% wzrosło proponowanie papierosów. Uczniowie w 80,7% określili, że w szkole czują się bezpiecznie. Jest to wynik zadowalający, gdyż podczas ankietowania w 2002r. na terenie szkoły bezpiecznie czuło się 72% uczniów. Poczucie bezpieczeństwa wśród uczniów wzrosło o 8,7%. 3
Po przeprowadzeniu ankiet wśród uczniów w roku 2010 poczucie bezpieczeństwa w szkole wśród dzieci w dalszym ciągu ma tendencję wzrostową i wynosi 82 %. Proponowanie papierosów dzieciom również ma tendencję spadkową o 23% mniej, proponowanie alkoholu spadło o 31 %. Po przeprowadzeniu ankiet wśród uczniów w roku 2015 poczucie bezpieczeństwa w szkole wśród dzieci w dalszym ciągu ma tendencję wzrostową i wynosi 91 %. Proponowanie papierosów dzieciom również ma tendencję spadkową o 9% mniej, proponowanie alkoholu spadło o 14%. Pojawiło się proponowanie środków psychoaktywnych w tym dopalaczy 0,4%. Analiza ankiet do nauczycieli Trudnościami, które budzą niepokój nauczycieli są: brak prawidłowych relacji rodzice nauczyciele, brak szacunku u uczniów do osób dorosłych, agresja słowna i fizyczna, brak odpowiedzialności, brak odporności na stres, brak kultury osobistej, naśladowanie negatywnych wzorców osobowych, wagary, wg badań z roku 2010 niepokojącymi sytuacjami są palenie papierosów wśród uczniów, brak kultury osobistej uczniów w stosunku do innych oraz bierność w stosunku do nieakceptowanych społecznie zachowań. 4
w badaniu z 2015r. pojawiło się proponowanie środków psychoaktywnych w tym dopalaczy 0,4%. Ilość problemów wychowawczych w porównaniu z wskazaniami w roku 2002 wzrosła: 75% nauczycieli określiło, że w swojej klasie posiada problemy wychowawcze. (było 56%). W porównaniu z uzyskanymi wcześniej danymi trudności wychowawcze zmalały o 15 %. W porównaniu z uzyskanymi danymi w 2015r. trudności wychowawcze zmalały o 3 %. Wnioski z 2010r. 1. Należy zintensyfikować działania z zakresu promocji zdrowia, szczególny nacisk należy położyć na szkodliwość palenia papierosów. Do współpracy należy zaprosić specjalistów: służbę zdrowia, psychologów i policję. 2. Z powodu wzrostu i nasilenia się problemów wychowawczych wskazane jest wspieranie pracy nauczyciela wychowawcy poprzez konsultacje ze specjalistami, adekwatnie do zaistniałego problemu wychowawczego. 3. Zwiększenie liczby nauczycieli na dyżurach międzylekcyjnych. Wnioski z 2015r. 1. Nadal intensyfikować działania z zakresu promocji zdrowia, szczególny nacisk należy położyć na szkodliwość palenia papierosów, alkoholu i dopalaczy. 5
2. Wskazane jest wspieranie pracy nauczyciela wychowawcy poprzez konsultacje ze specjalistami, adekwatnie do zaistniałego problemu wychowawczego. 3. Zwiększenie liczby nauczycieli na dyżurach międzylekcyjnych. 4. Włączyć szkołę do kampanii ogólnopolskich o charakterze profilaktycznym. Określenie czynników chroniących i czynników ryzyka Czynniki chroniące Czynniki ryzyka brak prawidłowych relacji rodzice nauczyciele, brak szacunku u uczniów do osób dorosłych, agresja słowna i fizyczna, brak odpowiedzialności, brak odporności na stres, brak kultury osobistej, naśladowanie negatywnych wzorców osobowych, wagary, proponowanie środków uzależniających. umiejętności społeczne, dobry klimat szkoły, wsparcie nauczycieli, doświadczanie pozytywnych wzmocnień na terenie szkoły. Opracowanie: mgr Leszek Wacławczyk, mgr Dorota Muszyńska 6