"Najcenniejszym bogactwem kraju są jego dzieci John Kennedy PROGRAM PROFILAKTYCZNY REALIZOWANY PRZEZ NAUCZYCIELI EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ W ZESPOLE SZKÓŁ W GRABOWIE NAD PILICĄ Profilaktyka szkolna to działania mające na celu zapobieganie niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się uczniów. Program profilaktyczny dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb naszego środowiska. Opracowuje się go na podstawie dokonanej diagnozy sytuacji dydaktyczno - wychowawczej w szkole, dzięki wnioskom z ewaluacji z roku ubiegłego oraz poprzez obserwację i analizę działań prowadzonych w szkole. Program skierowany jest do wszystkich uczniów, wychowawców, nauczycieli, pracowników szkoły i rodziców. Obejmuje eliminowanie czynników zachowań ryzykownych oraz wzmacnianie czynników chroniących przed niepożądanymi zjawiskami. Program profilaktyczny przeznaczony jest do realizacji dla pierwszego etapu edukacji oddziału przedszkolnego oraz edukacji wczesnoszkolnej. Nie wymaga dodatkowych godzin. Realizacja zagadnień programowych nie wymaga od nauczyciela zachowania i ścisłego trzymania się porządku obszarowego, lecz pozwala elastycznie dostosowywać treści do wieku uczniów, ich potrzeb i możliwości oraz sytuacji wynikających z życia. Wszystkie z proponowanych tu zagadnień angażują każdą ze sfer aktywności dzieci, wzmacniając osobowość dziecka, rozwijając jego kreatywność i asertywne zachowania. Można je wykorzystywać do pracy w trakcie ramowych godzin lekcyjnych, jak również w czasie innych spotkań z uczniami. Najważniejsze w programie jest bowiem zrealizowanie z dziećmi wszystkich zagadnień, bo są one równie ważne, nawet te, które z racji zawartych w nich treści wydają się być szczególnie trudne. 1
Wykształcenie u dzieci umiejętności unikania sytuacji stania się ofiarą przestępstwa, czy żywiołu lub sprawcą nieszczęścia, nabycie umiejętności proszenia o pomoc w chwili zagrożenia oraz wyuczenie tzw. bezpiecznych zachowań jest głównym celem programu. CELE OGÓLNE 1. Kształtowanie umiejętności funkcjonowania w rzeczywistości szkolnej, pozaszkolnej, środowisku rodzinnym i społecznym w aspekcie poczucia bezpieczeństwa oraz unikania zagrożeń. 2. Wdrażanie uczniów do powiązania zdobytej wiedzy z praktyką. 3. Wdrażanie zasad skutecznego komunikowania się w różnych sytuacjach. TREŚCI PROGRAMU OBSZAR: BEZPIECZEŃSTWO DZIECI W DOMU Moje ciało to też ja: intymność budowy i higieny mojego ciała; osoby przyjazne i nieprzyjazne dla mojego ciała; dobre i złe tajemnice; uwierz w siebie. Co się może zdarzyć: żywioły w domu (ogień, woda); trucizny i lekarstwa; korzystanie z urządzeń technicznych (prąd, gaz); samotność w kontakcie z mediami (telewizor, video, komputer); obcy pod nieobecność rodziców (telefon, domofon, dzwonek do drzwi, pseudo - przyjaciel); nieostrożne zabawy dzieci (zapałki, wrzątek, ostre przedmioty, wywrotne meble, wanny i wiadra). 2
Nie jesteś sam: prawa dzieci; twoi sprzymierzeńcy (Policja, Straż Miejska, Straż Pożarna, Pogotowie Ratunkowe, telefon, pedagog, psycholog). BEZPIECZEŃSTWO DZIECI W DRODZE DO SZKOŁY Co się może zdarzyć na drodze (tajniki bezpiecznego uczestnictwa w ruch drogowym); na chodniku i poboczu; na rowerze; na torach kolejowych; obcy na drodze (klucz, prezent, propozycja przejażdżki); uwaga pies. Baw się bezpiecznie: wykopy i ruiny; piwnice i strychy; jezdnia; ogniska i fajerwerki; na placu zabaw (huśtawka, proca, boisko, piaskownica). Powiedz NIE obcemu: nie ufaj i nie ulegaj namowom (prezenty, porwania, molestowanie, środki odurzające). BEZPIECZEŃSTWO DZIECI WSRÓD INNYCH LUDZI I NA ŁONIE PRZYRODY Czy jesteś spostrzegawczy: praca Policji; pomagamy w ustalaniu rysopisu; pomagamy w ustalaniu przebiegu incydentu. 3
Bezpieczne wakacje: w lesie (np. rośliny trujące); w wodzie i w górach; na śniegu i lodzie; na rowerze i hulajnodze; w terenie (niewypały). Jak radzić sobie z żywiołami: w czasie burzy; w czasie pożaru; podczas powodzi. Nie ucz mnie przemocy: po co komu złość; słowa, które ranią; przepraszam, nie biję; broń palna zawsze jest nabita; wandalizm. Bądź sobą: co jest zdrowe, co mi szkodzi (dziękuję nie palę); co to jest alkoholizm i pijaństwo (dziękuję nie piję); narkotyki, dopalacze, środki odurzające, substancje psychotropowe (dziękuje nie biorę, nie wącham); trudne sytuacje i trudne decyzje. EWALUACJA Program profilaktyczny ma stałe i systematyczne oddziaływanie wychowawczo - dydaktyczne wsparte kontaktami z Policją, pedagogiem i pielęgniarką w celu wypracowania u uczniów trwałej zmiany postawy. W myśl zasad profilaktyki program ten zawiera: 1. Plan oddziaływań wychowawczo-dydaktycznych rozłożony na trzy lata. 2. Objęcie nim dzieci i rodziców. 3. Działania nauczyciela (w miarę potrzeb) konsultowane z dyrekcją szkoły, policją, rodzicami. 4
Ewaluacja prowadzona będzie metodami: Obserwacji Ankiet Testów Listów Instytucje i organizacje wspierające Szkołę w realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki: Gmina Grabów nad Pilicą, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Kozienicach, poradnie specjalistyczne, placówki doskonalenia nauczycieli, ośrodek opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, wojewódzka i powiatowa stacja sanitarno-epidemiologiczna, Policja. 5