KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Fizjologia wysiłku fizycznego KOD WF/II/st/17 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne 3. POZIOM STUDIÓW 1 : II stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I rok/ii semestr 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 6. LICZBA GODZIN: 15 7. TYP PRZEDMIOTU 2 : obowiązkowy 8. JĘZYK WYKŁADOWY: polski 9. FORMA REALIZACJI PRZEDMIOTU 3 : 10. WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające): anatomia, biologia, fizjologia, biochemia, biomechanika, żywienie człowieka 11. CEL PRZEDMIOTU: Przekazanie wiedzy studentowi na temat: - funkcjonowania organizmu w różnych okresach życia w warunkach spoczynkowych i wysiłkowych, 1 Stacjonarny, niestacjonarny, e-learning 2 Obowiązkowy, fakultatywny. 3 Wykłady,, laboratoria, projekty, warsztaty, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.
- bezpośrednich i pośrednich metod oceny funkcji fizjologicznych, adaptacji, wydolności i tolerancji wysiłkowej ze szczególnym uwzględnieniem zmian rozwojowych. - znaczenia regularnych ćwiczeń fizycznych w dzieciństwie i w okresie dojrzewania dla jakości zdrowia osób dojrzałych, zarówno u pojedynczych osób jak i całej populacji. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA 4 P_W01. Zna fizjologiczne mechanizmy jakim podlega organizm w warunkach spoczynkowych i wysiłkowych. Potrafi wyjaśnić pojęcie wydolności fizycznej i tolerancji wysiłkowej. Potrafi rozpoznać czynniki ograniczające zdolność do wysiłku. P_W02. Zna reguły stosowania wysiłków o różnym charakterze w różnych warunkach środowiska w rozwoju adaptacji ludzi w różnym wieku i z różnym poziomem wydolności fizycznej i tolerancji wysiłkowej. P_W03. Zna fizjologiczne metody diagnostyczne oceniające wydolność fizyczna i tolerancję wysiłkową ludzi w różnym wieku. P_U01. Potrafi ocenić przyczyny zmian zachodzących w organizmie człowieka pod wpływem rożnego rodzaju wysiłków fizycznych. Umie rozpoznać i w miarę możliwości wyeliminować czynniki ograniczające zdolność do wysiłku. P_U02. Potrafi dostosować odpowiednią intensywność wysiłku zgodnie z fizjologicznymi zasadami w zależności od płci, wieku i możliwości wysiłkowych organizmu. Potrafi wyjaśnić fizjologiczną rolę zmęczenia i Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) K_W01 K_W02 K_W08 K_W10 K_W03 K_W11 K_U01 K_U08 Odniesienie do obszarowych efektów kształcenia i standardów kształcenia nauczycieli (symbol) M2_W01, M2_W02 M2_W04, M2_W08 M2_W04, M2_W05 M2_W08 M2_W02, M2_W03, M2_W07, M2_W09, M2_U07, M2_U08 M2_U05 M2_U04 M2_U07 4 Efekty kształcenia w zakresie wiedzy (P_W), umiejętności (P_U) i kompetencji społecznych (P_K).
wypoczynku. P_U03. Potrafi zastosować do oceny wydolności fizycznej i tolerancji wysiłkowej odpowiednie testy i próby wysiłkowe w zależności od okresu rozwojowego. Potrafi interpretować uzyskane wyniki. P_K01. Rozumie znaczenia regularnych ćwiczeń fizycznych w dzieciństwie i w okresie dojrzewania dla jakości zdrowia osób dojrzałych, zarówno u pojedynczych osób jak i całej populacji. K_U03 K_U08 K_K01 K_K04 M2_U02, M2_U03, M2_U04, M2_U05, M2_U06, M2_U07 M2_U13 M2_K01 M2_K03 M2_K06 P_K02. Propaguje zdrowy styl życia. K_K01 M2_K01 13. METODY OCENY EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Symbol przedmiotowego efektu kształcenia Metody (sposoby) oceny 5 Typ oceny 6 Forma dokumentacji P_W01 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_W02 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_W03 ocenianie ciągłe oraz zaliczenie pisemne formująca praca pisemna P_U01 ocenianie ciągłe formująca praca pisemna P_U02 ocenianie ciągłe formująca praca pisemna P_U03 ocenianie ciągłe formująca protokół z przebiegu i oceny prób wysiłkowych P_K01 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna P_K02 zaliczenie pisemne podsumowująca praca pisemna 5 Ocenianie ciągłe (bieżące przygotowanie do zajęć), śródsemestralne zaliczenie pisemne, śródsemestralne zaliczenie ustne, końcowe zaliczenia pisemne, końcowe zaliczenia ustne, egzamin pisemny, egzamin ustny, praca semestralna, ocena umiejętności ruchowych, praca dyplomowa, projekt, kontrola obecności 6 Formująca, podsumowująca.
14. TREŚCI PROGRAMOWE Treść zajęć Forma zajęć 7 1. Zapoznanie studenta z celami, efektami kształcenia i sposobami ich weryfikacji. Podanie treści programowy, literatury przedmiotu oraz zapoznanie z regulaminem pracowni fizjologii wysiłku fizycznego i zasadami bezpieczeństwa na zajęciach. Definicja, rodzaje, czynniki wpływające na poziom wydolności fizycznej i tolerancji wysiłkowej. VO 2 max miernik wydolności fizycznej. 2. Podział prób i testów wysiłkowych do oceny wydolności osób w różnym wieku. Wskazania i przeciwwskazania do wykonywania testów wysiłkowych. 3. Ocena wydolności układu krążenia i oddechowego (praktyczne wykonanie i interpretacja wyników próby Liana i Ruffiera). Efekty fizjologiczne codziennej aktywności fizycznej 4. Efekty fizjologiczne i znaczenia regularnych ćwiczeń fizycznych ludzi w różnym wieku. Pośrednie metody oceny wydolności fizycznej (praktyczne wykonanie i interpretacja wyników próby Harwardzkiej, testu Mastera) 5. Stan równowagi fizjologicznej. Adaptacja w wysiłkach fizycznych. Pośrednie metody oceny wydolności fizycznej (praktyczne wykonanie i interpretacja wyników próby- Astrand-Ryhming i Margarii, PWC 170 i PWC 150 ). 6. Bezpośrednie metody oceny wydolności tlenowej przy użyciu systemu START 2000 (praktyczne wykonanie i interpretacja wyników testu do odmowy. (liczba godz.) Symbol przedmiotowych efektów kształcenia P_W01, P_K01 P_W01, P_U01 P_W02, P_W03 P_U03 P_W02, P_U02, P_U03, P_K01 P_W02, P_U02, P_U03, P_K02 P_U03, P_K02 7 Wykłady,, laboratoria, samodzielne prowadzenie zajęć przez studenta.
7. Fizjologiczna charakterystyka i rodzaje wysiłków fizycznych. Metody oceny wydolności beztlenowej (praktyczne wykonanie i interpretacja wyników testu Wingate). 8. Energetyczne podstawy wysiłku fizycznego. Źródła energii. Współzależność między aerobowym a anaerobowym metabolizmem resyntezy ATP w wysiłkach fizycznych o różnej mocy i różnym czasie trwania. 9. Zmiany funkcjonalne podczas wysiłków statycznych i dynamicznych w układzie krążenia, oddychania i układzie wydzielania wewnętrznego. P_W02, P_U03 P_W01 P_U01 10. Fizjologiczna rola zmęczenia i wypoczynku. Przebieg procesów wypoczynkowych. Dług tlenowy i jego składowe. Resynteza źródeł energetycznych. Wypoczynek czynny i bierny. 11. Hipokinezja - jej wpływ na reakcje wysiłkowe i wydolność fizyczną. Fizjologiczne konsekwencje związane z przedłużoną bezczynnością, przerwaniem intensywnego treningu. 12. Fizjologiczne zasady treningu: trening wytrzymałości, szybkości, siły. 13. Wytrzymałość - Ocena wytrzymałości krążeniowooddechowej za pomocą testu Coopera (praktyczne wykonanie i interpretacja wyników testu). 14. Fizjologiczne uwarunkowania treningu dzieci, młodzieży (praktyczne wykonanie i interpretacja wyników testu Karpmana, Mantoya). 15. Kolokwium pisemne P_U01, P_U02 P_W01, P_U01 P_U01 P_W03, P_U02, P_U03 P_W03, P_U02, P_U03 P_W01, P_W02, P_W03 15. NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE: 1. Rzutnik multimedialny, laptop, prezentacje multimedialne; 2. Cykloergometry, sport testery, bieżnia ruchoma, ciśnieniomierze.
16. WARUNKI ZALICZENIA: Zaliczenie na ocenę pozytywną sprawdzianów cząstkowych oraz kolokwiów końcowych, sporządzenie protokołu z przebiegu i oceny prób wysiłkowych, aktywny udział na zajęciach. 17. PRZYKŁADOWE ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE (ZALICZENIOWE): 1. Podaj definicję wydolności fizycznej i omów czynniki wpływające na jej poziom. 2. Przedstaw zmiany w poszczególnych układach organizmu wywołane systematyczną aktywnością fizyczną. 3. Wyjaśnij zasadność stosowania prób i testów wysiłkowych u ludzi uprawiających systematyczną aktywność fizyczną i w sporcie wyczynowym. 4. Fizjologiczne uwarunkowania systematycznej aktywności fizycznej dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych. 5. Fizjologiczne skutki bezczynności ruchowej. 18. LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 8 : 1. Czerkawska-Pączek B., Przybylski J. (2006). Zarys fizjologii wysiłku fizycznego. Urban&Partner. 2. Górski J. (red.) (2001). Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. PZWL, Warszawa. 3. Jaskólski A. (2002). Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego z zarysem fizjologii człowieka. Wyd. AWF, Wrocław. 4. Kozłowski St., Nazar K. (1995). Zarys fizjologii klinicznej. PZWL, Warszawa. 5. Kubica R. (1999). Podstawy fizjologii pracy i wydolności fizycznej. Wyd. AWF, Kraków. 6. Pilicz S. (1997). Pomiar ogólnej sprawności fizycznej. Studia i Monografie, AWF, Warszawa. 7. Ronikier A. (2001). Fizjologia Sportu. Biblioteka Trenera, COS, Warszawa. 8. Traczyk W.Z.(1998). Fizjologia człowieka w zarysie. PZWL, Warszawa. 9. Eberhardt A. (red.) (2007). Fizjologiczne podstawy rekreacji ruchowej. Alma Mer, Warszawa. 8 Dostępna w czytelni, bibliotece, Internecie.
Zajęcia wymagające udziału prowadzącego Samokształcenie 19. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności a) Realizacja przedmiotu: wykłady Liczba godzin na zrealizowanie aktywności w semestrze 0 b) Realizacja przedmiotu: 15 c) Realizacja przedmiotu: laboratoria 0 d) Egzamin 2 e) Inne godziny kontaktowe z nauczycielem 10 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych z udziałem prowadzącego (pkt. a +b + c + d + e) f) Przygotowanie się do zajęć 27 20 g) Przygotowanie się do zaliczeń/kolokwiów 10 h) Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia 18 końcowego i) Wykonanie zadań poza uczelnią 0 Łączna liczba godzin zajęć realizowanych we własnym zakresie (pkt. f + g +h + i) Razem godzin (zajęcia z udziałem prowadzącego + samokształcenie) Liczba punktów ECTS 3 48 75 20. PROWADZĄCY PRZEDMIOT (IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL, KATEDRA, ZAKŁAD, NR POKOJU) 1. dr hab. prof. nadzw. Andrzej Klusiewicz andrzej.klusiewicz@insp.waw.pl (Katedra Nauk Przyrodniczych, Zakład Fizjologii i Biochemii, Pokój 14) 2. dr Barbara Długołęcka; e-mail: barbara.dlugolecka@awf-bp.edu.pl; Katedra Nauk Przyrodniczych, Zakład Fizjologii i Biochemii, nr pokoju 14. 3. prof. Dr hab. Benedykt Opaszowski; e-mail: benedykt.opaszowski@insp.waw.pl Katedra Nauk Przyrodniczych, Zakład Fizjologii i Biochemii, nr pokoju 22