Systemy rachunku kosztów



Podobne dokumenty
KALKULACJE KOSZTÓW. Dane wyjściowe do sporządzania kalkulacji

Rachunek kosztów Kalkulacja kosztów i jej odmiany

Analiza cen kalkulacyjnych i zniekształcenia cenowe

Kalkulacja lub rachunek kosztów nośników

Rachunek Kosztów (W1) Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Marcin Pielaszek. Rachunek kosztów. Wykład nr 1. Roboczy plan zajęć

Kalkulacja lub rachunek kosztów nośników

Kalkulacja lub rachunek kosztów nośników

Kalkulacja kosztów O P E R A C Y J N E I S T R A T E G I C Z N E, C. H. B E C K, W A R S Z A W A

RACHUNEK KOSZTÓW _ ZADANIA

dr Marcin Jędrzejczyk

Kalkulacja podziałowa. 1. Kalkulacja podziałowa prosta 2. Kalkulacja podziałowa współczynnikowa 4. Kalkulacja podziałowa odjemna

Kalkulacja podziałowa prosta. gdzie: KC koszt całkowity x wg ilość wyprodukowanych wyrobów gotowych k j koszt jednostkowy

Kalkulacja podziałowa

Ilość produkowanych komponentów

Rachunek kosztów pełnych

Rachunkowość zarządcza

Zakwalifikuj podane pozycje kosztów według właściwych układów klasyfikacyjnych w przedsiębiorstwie szyjącym odzież sportową.

Rachunek kosztów pełnych vs rachunek kosztów zmiennych, Przemysław Adamek Michał Kaliszuk

Rachunek kosztów - przetwarzanie informacji

RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA W2

KALKULACJA KOSZTÓW (obliczenie kosztu jednostkowego dla obiektu kalkulacji)

RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA

KALKULACJE KALKULACJA PODZIAŁOWA PROSTA. Zadanie 1

Tradycyjne podejście do kosztów pośrednich

Rachunek kosztów pełnych -

RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA

Metody kalkulacji kosztu jednostkowego

Plan wykładu. 5. Wycena zobowiązań

Rachunek kosztów normalnych

Zużycie surowców, materiałów i opakowao na podstawie dokumentów RW

Rachunek kalkulacyjny kosztów. Wykład 4

Rachunek kosztów. Rachunek Kosztów (W3) Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Rachunek kosztów normalnych, Rachunek kosztów standardowych

Kalkulacja kosztów wytworzenia produktów w tradycyjnych rozwiązaniach rachunków kosztów

III. KALKULACJA KOSZTÓW

Tradycyjne podejście do rachunku kosztów

Ewidencja i rozliczanie kosztów działalności pomocniczej

Koszty w rachunkowości podmiotów gospodarczych Koszty w ujęciu ustawy o rachunkowości Koszty z punktu widzenia podatkowego

Cele przedmiotu. Rachunkowość zarządcza i zarządzanie finansami. Treści kształcenia. Zalecana literatura podstawowa. Podstawa zaliczenia

Klasyfikacja systemów rachunku kosztów

Zad.2. Firm poniosła następujące koszty: Produkcja podstawowa 900 zł W tym: faza I 660 zł faza II 240 zł Koszty wydziałowe: 490zł.

Wiktor Gabrusewicz Aldona Kamela-Sowińska Helena Poetschke RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA

PORÓWNANIE KALKULACJI: - tradycyjnej - ABC

Produkcja fazowa. Rodzaje produkcji fazowej: łańcuchowa, równoległa

Rachunkowość zarządcza. dr Krzysztof Grochowski

Produkcja fazowa fazowej wyodrębnionych faz produkcyjnych półfabrykat każdej z faz - jednoasortymentowa lub wieloasortymentowa

2) logistyką wewnętrzną polegającą na doprowadzeniu surowców produkcyjnych do miejsca składowania, a następnie do miejsca ich przerobu,

Rachunek kosztów istota, zakres i funkcje

Prezes Zarządu. Dział projektowania

RACHUNEK KOSZTÓW. dr Tomasz Wnuk-Pel, Katedra Rachunkowości, Wydział Zarządzania, Uniwersytet Łódzki 1

Rachunek Kosztów (W2) Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Rachunek kosztów normalnych, Rachunek kosztów standardowych.

Marcin Pielaszek. Rachunek kosztów. Zajęcia nr 1. Sprawozdawczy rachunek kosztów. Miejsce rachunku kosztów w systemie informacyjnym organizacji

Koszty w rachunkowości podmiotów gospodarczych Koszty w ujęciu ustawy o rachunkowości Koszty z punktu widzenia podatkowego

Rachunek kosztów w rachunkowości finansowej ewidencja i rozliczanie zbiór zadań z komentarzem

TEST Z RACHUNKOWOSCI PRZEDSIĘBIORSTW KLASA IV LICEUM EKONOMICZNEGO

Rachunek kosztów dla inżyniera

Wstęp Rozdział 1. Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa Wprowadzenie 1.1. Rozwój rachunku kosztów i

Rachunkowość zarządcza. Zespół Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH 1. Agenda. Rachunek kosztów działań (Activity Based Costing, ABC)

Rachunek kosztów normalnych

Budżetowanie elastyczne

Sporządzanie kalkulacji 341[02].Z5.02

CHARAKTERYSTYKA PRZEDSIĘBIORSTWA OMEGA

PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW

Lista powtórkowa. 1. Lista płac Jank K zł ; dokonaj odpowiednich naliczeń i zaksięguj, także po stronie pracodawcy

Rola i funkcje rachunku kosztów. Systemy rachunku kosztów (i wyników)

Etapy ewidencji i rozliczania kosztów

Ustalanie kosztów procesów, produktów i usług z programem ADONIS. Zbigniew Misiak Daria Świderska - Rak Jolanta Rutkowska

Wg możliwości odniesienia kosztów na produkt Koszty bezpośrednie/ pośrednie. wielkości produkcji

Zadania z rachunkowości zarządczej

dr hab. Marcin Jędrzejczyk

Budżetowanie elastyczne

Planowanie i organizacja produkcji Zarządzanie produkcją

zlecenie 01 zlecenie 02 materiały bezpośrednie robocizna bezpośrednia koszty wydziałowe 300

ZAKRES TREŚCI z przedmiotu rachunkowość przedsiębiorstw 3 TE 1,2

Wykład 1 Klasyfikacja kosztów

Przykładowe zadania na egzamin ustny 1TR (semestr II)

Moduł wspomaga proces produkcyjny automatyzując prowadzenie ewidencji zdarzeń związanych z kolejnymi etapami produkcyjnymi.

KOSZTY PROCESÓW W RACHUNKU KOSZTÓW DZIAŁAŃ

Rachunek kosztów dla inżyniera

Komputerowe wspomaganie rachunkowości zarządczej

Zadanie SERPOL. Przedstawienie problemu

Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu

W procesie budżetowania najpierw sporządza się część operacyjną budżetu, a po jej zakończeniu przystępuje się do części finansowej.

Bieżący Przyszły. IV I II Wpływy ze sprzedaży bieżącego kwartału * *** Wpływy ze sprzedaży w kwartale poprzednim ** ****

Spis treści Rozdział 1. Współczesne zarządzanie Rozdział 2. Rachunkowość zarządcza Rozdział 3. Podstawy rachunku kosztów i wyników

Ekonomika i Logistyka w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 02 MSTiL (II stopień)

Podstawowe założenia analizy progu rentowności

Sposób ustalania wyniku finansowego zależy m.in. od momentu i celu jego ustalania i nie ma wpływu na jego wysokość.

Ekonomika w Przedsiębiorstwach Transportu Morskiego wykład 02 MSTiL (II stopień)

PODSTAWY RACHUNKOWOŚCI WYKŁAD 5. Dr Marcin Jędrzejczyk

Rachunkowość. Amortyzacja nieliniowa 1 4/ / / /

Zarządzanie kosztami i wynikami. Prowadzący: dr Robert Piechota

Pojęcie kosztu Klasyfikacja kosztów

Rola rachunkowości zarządczej

CZĘŚĆ I. CEL RACHUNKOWOŚCI ZARZĄDCZEJ.

Controlling kosztów i rachunkowość zarządcza. praca zbiorowa pod redakcją naukową Gertrudy Krystyny Świderskiej

Systemy rachunku kosztów (i wyników)

Pojęcie kosztu, klasyfikacja kosztów według różnych kryteriów

Rozliczenie zakupu Materiały Koszty działalności , , ,3 310, ,8 FIFO 502,8

Podstawy finansów. dr Sylwia Machowska - Okrój

RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDCZA ROZDZIAŁ I

Transkrypt:

Systemy rachunku kosztów Tradycyjny rachunek kalkulacyjny kosztów oparty na rozmiarach produkcji kalkulacja doliczeniowa (zleceniowa), doliczanie kosztów wydziałowych kalkulacja podziałowa (procesowa) Zarządzanie kosztami nowych produktów i technologii rachunek kosztów docelowych rachunek kosztów Kaizen Podejście procesowe w rachunku kosztów działań rachunek kosztów działań Activity Based Costing 1

Kalkulacja kosztów produktów Zadanie kalkulacji kosztów produktów: wycena produkowanych dóbr lub świadczonych usług według kosztu ich wytworzenia Ustalenie kosztu jednostkowego produktu ma na celu: umożliwienie właściwej wyceny składników majątkowych, np. wyrobów gotowych kontrolę ponoszonych kosztów określenie rentowności poszczególnych produktów Obiekt kalkulacji: jednoznacznie określone i dające się wyrazić liczbowo produkty pracy zwykle przypisuje się koszt wytworzenia odpowiednio dobranej jednostce fizycznej produktu (np. sztuka, tona, kilogram, m 2...) 2

Kalkulacja a organizacja procesu wytwarzania Formy organizacji produkcji: niepotokowa wykonywanie określonej operacji na całej partii produkcyjnej potokowa zadania produkcyjne wykonywane są w sposób płynny i ciągły Typy produkcji: produkcja masowa dany asortyment wytwarzany w dużych ilościach w sposób ciągły, stale wznawiana produkcja seryjna dany asortyment wytwarzany w ilościowo ograniczonych i z góry ustalonych seriach wyróżnia się produkcję wielkoseryjną, średnioseryjną i małoseryjną produkcja jednostkowa obejmuje wytwarzanie pojedynczych powtarzalnych lub niepowtarzalnych wyrobów 3

Metody kalkulacji w tradycyjnym rachunku kosztów Kalkulacja doliczeniowa stosowana w przedsiębiorstwach wytwarzających w kolejnych okresach różnorodne produkty produkcja ma charakter jednostkowy lub seryjny niepowtarzalny proces produkcyjny i wykorzystanie zasobów ustalane każdorazowo indywidualnie Kalkulacja podziałowa stosowana w przedsiębiorstwach wytwarzających jednorodny produkt produkcja ma charakter masowy produkowany jest jeden asortyment wyrobów z tego samego surowca produkowane są różne wyroby przy zastosowaniu tych samych urządzeń i technologii 4

Założenia kalkulacji doliczeniowej odrębnie kalkuluje się koszt danego obiektu kalkulacji (produktu finalnego, np. pojedynczego produktu, serii) dla każdego obiektu kalkulacji otwiera się karty kalkulacyjne do gromadzenia kosztów koszty bezpośrednie odnosi się wprost na dany obiekt kalkulacji i rejestruje na podstawie dokumentów źródłowych koszty pośrednie są alokowane na podstawie kluczy rozliczeniowych tradycyjnie przyjmowane klucze rozliczeniowe bazują na założeniu, że poziom kosztów pośrednich ulega zmianie na skutek zmian wielkości produkcji najprostszy sposób: jeden wspólny klucz rozliczeniowy dla wszystkich kosztów pośrednich inny sposób: rozliczanie kosztów pośrednich w przekroju wydziałów 5

Odmiany kalkulacji doliczeniowej Kalkulacja zleceniowa stosowana indywidualnie do każdego otwartego na zamówienie zlecenia produkcyjnego dotyczącego jednego wyrobu lub usługi, albo konkretnej serii produkcyjnej Kalkulacja asortymentowa stosowana w jednostkach wytwarzających produkcję średnioseryjną lub wieloseryjną stosowana okresowo dla każdego produkowanego w okresie asortymentu, bez względu na liczbę zleceń produkcyjnych 6

Przepływ kosztów w kalkulacji doliczeniowej Materiały bezpośrednie Płace bezpośrednie odniesienie kosztów bezpośrednich odniesienie kosztów bezpośrednich OBIEKT KOSZTÓW Materiały pośrednie Płace pośrednie Amortyzacja OBIEKT KOSZTÓW alokacja kosztów pośrednich produkt, zlecenie, seria lub asortyment Energia elektryczna wydział Pozostałe koszty wydziałowe 7

Pomiar kosztów w kalkulacji doliczeniowej Pomiar zużycia materiałów bezpośrednich dokumentowane np. w systemie komputerowym lub dowodem pobrania materiałów, w którym określony jest rodzaj i ilość materiałów pobranych z magazynu i zidentyfikowane zostaje zlecenie do obciążenia Pomiar zużycia robocizny bezpośredniej na podstawie np. elektronicznych lub manualnych kart pracy, w których ustalona jest wartość płacy bezpośredniej obciążająca konkretne zlecenie Pomiar kosztów pośrednich produkcyjnych na każdy obiekt kosztów (wydział produkcyjny) alokowane są koszty zużytych zasobów, z wyodrębnieniem kosztów rodzajowych suma kosztów wydziałowych poniesionych w danym okresie jest odnoszona przy wykorzystaniu kluczy rozliczeniowych na karty kalkulacyjne zleceń produkcyjnych 8

Klucze rozliczeniowe kosztów pośrednich Najczęściej stosowane klucze rozliczeniowe: ilość lub waga produkowanych wyrobów płace bezpośrednie roboczogodziny pracy bezpośredniej czas pracy maszyn i urządzeń (maszynogodziny) Współczynnik narzutu kosztów pośrednich Współczynnik narzutu kosztów pośrednich = Koszty pośrednie produkcyjne Liczba klucza rozliczeniowego kosztów Koszty pośrednie alokowane na obiekt kosztów Koszty pośrednie alokowane na obiekt kosztów = Współczynnik narzutu kosztów pośrednich x Wykorzystana ilość nośnika kosztów 9

Przykład: karta kalkulacyjna zlecenia Karta kalkulacyjna zlecenia Nr zlecenia 2531 Pozycja: 1 000 szt. koszul z nadrukiem Data rozpoczęcia... Data zakończenia... Ilość sztuk... POZYCJE KALKULACYJNE Materiały bezpośrednie Nr dowodu pobrania Ilość Cena jednostkowa Wartość Materiał tekstylny Materiał usztywniający RW 122347 RW 122987 1 000 mb 40 mb 25 3 25 000 120 Płace bezpośrednie Nr dowodu Czas Stawka godzinowa Wartość Krojenie wg formy Szycie 209-531 342-222 16 godz. 44 godz. 10 zł/godz. 10 zł/godz. 160 440 Pośrednie koszty produkcyjne Nośnik kosztów Liczba nośnika kosztów Stawka narzutu na jednostkę nośnika Wartość Wydział I roboczogodziny 60 rh 8 zł/rh 480 RAZEM 26 200 10

Założenia kalkulacji podziałowej cechą charakterystyczną kalkulacji podziałowej jest ciągłość procesu produkcyjnego proces produkcyjny może przechodzić przez jeden lub kilka wydziałów kalkuluje się koszt poniesiony w danym okresie na jednostkę wytworzonej produkcji przy ustalaniu kosztu jednostkowego wyróżnia się pozycje kalkulacyjne: materiały bezpośrednie płace bezpośrednie pośrednie koszty produkcyjne 11

Przepływ kosztów w kalkulacji podziałowej Materiały bezpośrednie Płace bezpośrednie Pośrednie koszty produkcyjne Produkcja w toku Wydział A Produkcja w toku Wydział B OBIEKT KOSZTÓW wyrób gotowy 12

Odmiany kalkulacji podziałowej Kalkulacja podziałowa prosta polega na podzieleniu w danym okresie kosztów przez sumę wytworzonych jednostek kalkulacji np. wyrobów gotowych Jednostkowy koszt wytworzenia = Koszty wytworzenia poniesione w danym okresie Liczba jednostek kalkulacji ma zastosowanie w przedsiębiorstwach, produkujących masowo jeden wyrób lub różne wyroby, które w jednakowym stopniu wykorzystują zasoby przedsiębiorstwa Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami ma zastosowanie przy produkcji niejednorodnej, gdy produkowane wyroby w różnym stopniu wykorzystują zasoby przedsiębiorstwa wymaga zastosowania współczynników, które wyrażają różnice w kosztach między produktami 13

Przykład kalkulacji podziałowej prostej -nie wystąpił zapas RAPORT PRODUKCJI WYDZIAŁ A Pozycje kalkulacyjne Materiały bezpośrednie Płace bezpośrednie Pośrednie koszty produkcyjne Koszty transferowane do wydziału B Koszty okresu 2 000 700 1 100 3 800 3 800 Produkcja 100 sztuk Koszt na jednostkę produkcji 20 7 11 38 38 RAPORT PRODUKCJI WYDZIAŁ B Pozycje kalkulacyjne Materiały bezpośrednie Płace bezpośrednie Pośrednie koszty produkcyjne Koszty transferowane z wydziału A Wyroby gotowe przekazane do magazynu Koszty okresu 500 300 400 3 800 5 000 Produkcja 100 sztuk Koszt na jednostkę produkcji 5 3 4 38 50 14

Przykład kalkulacji podziałowej prostej - występuje produkcja w toku Pytanie: jaka część poniesionych kosztów dotyczy produkcji zakończonej a jaka produkcji w toku? należy ustalić procentowy stopień zaawansowania procesu produkcyjnego przeliczyć wyroby niezakończone na wyroby gotowe otrzymujemy informację o wyprodukowanej w danym okresie ilości tzw. jednostek przeliczeniowych wyrobów gotowych Jednostki przeliczeniowe to ekwiwalentna ilość jednostek, które mogłyby być przetworzone w 100%, przy danym zaangażowaniu środków produkcji w rozpatrywanym okresie Ekwiwalentna wielkość produkcji to wielkość produkcji w danym okresie wynikająca z sumy jednostek przeliczeniowych i jednostek zakończonych 15

Zasady sporządzania kalkulacji podziałowej ze współczynnikami ustalić współczynnik dla każdego wyrobu ustalić liczbę umownych jednostek współczynnikowych jako iloczynu jednostek fizycznych i odpowiadających im współczynników ustalić koszt wytworzenia umownej jednostki współczynnikowej (umownego przedmiotu kalkulacji), który otrzymamy przez podzielenie kosztów produkcji przez liczbę umownych jednostek kalkulacyjnych obliczyć jednostkowy koszt wytworzenia wyrobów (obiektu kalkulacji), które otrzymujemy jako iloczyn kosztu wytworzenia umownej jednostki współczynnikowej przez odpowiadający mu współczynnik 16

Przykład kalkulacji podziałowej ze współczynnikami Przedsiębiorstwo produkuje czekoladę w tabliczkach 100 g i 150 g. Przeciętna produkcja miesięczna to 50 000 tabliczek 100 g oraz 20 000 tabliczek 150 g. Miesięczne koszty wytworzenia wynoszą 48 000 zł, z tego: surowiec 30 000 zł koszty przerobu 18 000 zł Jaki jest koszt wytworzenia tabliczek czekolady? Obiekt kalkulacji Jednostki fizyczne Liczba jednostek współczynnikowych Współczynnik Koszt jednostki współczynnikowej Koszt obiektu kalkulacji Koszty wytworzonej produkcji Tabliczka 100 g 50 000 1,0 Tabliczka 150 g 20 000 1,5 Razem 48 000 17

Przykład kalkulacji podziałowej ze współczynnikami (1) - różne współczynniki dla pozycji kalkulacyjnych kosztów Przedsiębiorstwo wytwarza produkt A i produkt B. Produkty różnią się wagą i pracochłonnością. należy ustalić odrębne współczynniki przeliczeniowe dla kosztów materiałów bezpośrednich i kosztów przerobu Zakładamy, że ustalone zostały współczynniki przeliczeniowe i koszty w danym okresie dla poszczególnych pozycji kalkulacyjnych: Materiały bezpośrednie Koszty przerobu Produkt A 1 3 Produkt B 2 4 Koszty poniesione w ciągu okresu 40 000 8 000 Kalkulacja ekwiwalentnych jednostek produkcji: Produkt A: 200 szt. przerobionych w 100% = 200 Produkt B: 60 szt. przerobionych w 100% = 60 100 szt. przerobionych w 40% = 40 18

Przykład kalkulacji podziałowej ze współczynnikami (2) - różne współczynniki dla pozycji kalkulacyjnych kosztów Pozycje kalkulac./ obiekt kalkulacji Jednostki ekwiwalentne Liczba jednostek współczynnikowych Współczynnik (kol. 2 x 3) Koszt jednostki współczynnikowej* Koszt jednostkowy (kol. 3 x 5) Koszt jednostek ekwiwalentnych (kol. 2 x 6) 1 2 3 4 5 6 7 Materiały bezpośrednie Produkt A 200 1,0 200 100 100 20 000 Produkt B 100 2,0 200 100 200 20 000 Razem - - 400 100-40 000 Koszty przerobu Produkt A 200 3,0 600 8 24 4 800 Produkt B 100 4,0 400 8 32 3 200 Razem - - 1 000 8-8 000 *koszty produkcyjne/liczba jednostek współczynnikowych 19

Przykład kalkulacji podziałowej ze współczynnikami (3) - różne współczynniki dla pozycji kalkulacyjnych kosztów Rozliczenie kosztów okresu: Produkt A: 200 szt. przerobionych w 100% to: 200 szt. x (100+24) = 24 800 Produkt B: 60 szt. przerobionych w 100% to: 60 szt. x (200+32) = 13 920 100 szt. przerobionych w 40% to: 40 szt. x (200+32) = 9 280 Razem koszty okresu: 48 000 20