PROGRAM WYCHOWAWCZY GIMNAZJUM NR 4 IM. KS. JANA TWARDOWSKIEGO W KRAKOWIE Realizujemy się najpełniej, jeśli potrafimy żyć dla innych. ks. Jan Twardowski
1. WSTĘP Program ujęty został w formę rejestru różnych działań wychowawczych, które wynikają z treści nauczania i są związane z problemami środowiska, z których wywodzą się uczniowie naszego gimnazjum. Szczegółowe cele pracy wychowawczej zostały ujęte w hasła. Proces wychowawczy określają również inne dokumenty: Misja Szkoły, Program Profilaktyki, plan pracy wychowawcy klasowego, plan pracy pedagoga szkolnego oraz plan pracy Samorządu Uczniowskiego. 2. CELE Wspieranie indywidualnego rozwoju ucznia. Przygotowanie ucznia do życia w rodzinie, społeczności lokalnej, państwie i we wspólnocie europejskiej. Rozbudzanie wewnętrznej potrzeby uczenia się, odkrywania świata. Uczenie samodzielności, odpowiedzialności za siebie i innych, szacunku wobec drugiego człowieka oraz tolerancji. Uczenia szacunku do tradycji i kultury. Rozwijanie aktywności społecznej. 3. SYLWETKA ABSOLWENTA Zna i umie zastosować w życiu zasadę, iż najpełniej realizujemy się, jeśli potrafimy żyć dla innych, dlatego: o postępując, kieruje się szacunkiem wobec drugiego człowieka; o stara się być odpowiedzialny za innych; o jest wrażliwy na cierpienie, ból i krzywdę; o aktywnie poszukuje prawdy; o posiada umiejętność wartościowania i oceny własnych zachowań. Podejmując decyzje, potrafi przewidzieć ich skutki, ma odwagę cywilną. Umie krytycznie ocenić swoje możliwości, odkrywa i rozwija swoje zainteresowania, jest twórczy i zdolny do myślenia refleksyjnego. Zna i szanuje polskie dziedzictwo kulturowe, jest otwarty na europejskie i światowe tradycje kulturowe, jest dumny z bycia Polakiem i Europejczykiem. Aktywnie działa na rzecz środowiska lokalnego. Mądrze gospodaruje zasobami środowiska naturalnego. Umiejętnie stawia sobie cele i dąży do ich osiągnięcia. 2
4. OPIS DZIAŁAŃ CELE ZADANIA SZKOŁY OSIĄGNIĘCIA OSOBY ODPOWIE- DZIALNE Budowanie pozytywnego obrazu szkoły poprzez kultywowanie i tworzenie jej tradycji. Popularyzowanie sylwetki patrona w środowisku szkolnym i lokalnym. Realizowanie zajęć na temat twórczości patrona podczas lekcji wychowawczych, języka polskiego i innych zajęć. Organizowanie konkursu wiedzy o patronie oraz historii szkoły. Organizowanie Dnia Patrona. Dbanie o wystrój szkoły oraz pracowni. Organizowanie wystaw prac uczniów. zna fakty z życia patrona szkoły; pielęgnuje tradycje szkoły. pozostali uczący. więzi z krajem ojczystym oraz kształtowanie poszanowania dziedzictwa narodowego. Obchody świąt państwowych. szacunku dla symboli narodowych. Organizowanie wycieczek krajoznawczych. Rozwijanie szacunku dla miejsc pamięci narodowej. postawy patriotycznej. Udział w lekcjach historycznych oraz muzealnych. Udział w Akademii Filmowej. szanuje ojczyznę i symbole narodowe; zna tradycje i obyczaje kraju; zna historię, podania i legendy związane z Krakowem. pozostali uczący. 3
Współpraca ze środowiskiem lokalnym. Promowanie szkoły w środowisku. Przygotowanie uczniów do pełnienia ról społecznych. Udział w projektach organizowanych przez m.in. Radę Dzielnicy I oraz MDK im. dr. H. Jordana. bierze udział w Krakowskiej Akademii Samorządności; uczestniczy w akcjach charytatywnych; jest wolontariuszem; działa na rzecz Dzielnicy I. nauczyciel wiedzy o społeczeństwie, opiekun Samorządu Uczniowskiego, pedagog. tożsamości europejskiej. Pogłębianie wiedzy o geografii, kulturze i historii państw europejskich. Budowanie świadomości bycia Polakiem i Europejczykiem. Nawiązywanie kontaktów z rówieśnikami z innych krajów. Udział w konkursach wiedzy o Unii Europejskiej. wykazuje się znajomością historii, tradycji i kultury innych narodów; utrzymuje kontakty z rówieśnikami z innych krajów; szanuje inne kultury i religie. pozostali uczący. sprawności fizycznej, dbałości o zdrowie i jakość środowiska. Walka z uzależnieniami. Organizowanie ćwiczeń rekreacyjnych, konkursów sprawnościowych, wycieczek. Uczenie nawyków zdrowego odżywiania i prawidłowej organizacji wolnego czasu. Diagnozowanie zagrożeń związanych z uzależnieniami. Edukowanie w zakresie niebezpieczeństw związanych z alkoholizmem, nikotynizmem, narkomanią, lekomanią. Organizowanie szanuje zdrowie własne i innych; zna zasady zdrowego żywienia; zna zagrożenie wynikające z prowadzenia niezdrowego trybu życia; jest asertywny wobec uzależnień; bierze aktywny udział w warsztatach profilaktycznych; umie sobie radzić ze stresem; uprawia sporty; potrafi dokonywać odpowiedzialnych pozostali nauczyciele zwłaszcza nauczyciele biologii oraz wychowania fizycznego, higienistka. 4
szkolnych akcji Nie piję! Nie palę! Nie biorę!. Współpraca z Miejskim Centrum Profilaktyki Uzależnień w Krakowie. Propagowanie idei zdrowego trybu życia. wyborów; czuje się odpowiedzialny za środowisko, w którym żyje. Stymulowanie i wspieranie rozwoju ucznia. Integrowanie uczniów na szczeblu klasowym i ogólnoszkolnym. Budowanie pozytywnych relacji między wychowawcami a uczniami. Systematyczne rozwiązywanie problemów i konfliktów. Przekazywanie uczniom informacji o osobach i instytucjach mogącym pomóc im w trudnej sytuacji. Wspieranie indywidualnego rozwoju ucznia poprzez różnorodne formy pracy. Przygotowanie uczniów do udziału w konkursach przedmiotowych. Prowadzenie kół zainteresowań. Organizowanie wyjść do kina, teatru i innych instytucji kultury i sztuki. Nawiązywanie współpracy z instytucjami naukowymi i oświatowymi. Inspirowanie uczniów do samodzielnego zdobywania wiedzy. wykazuje zainteresowanie daną dziedziną nauki; odnosi sukcesy na szczeblu szkoły, gminy, powiatu, województwa; rozwija swoje zainteresowania; uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych; widzi potrzebę własnego rozwoju. opiekunowie kół zainteresowań, bibliotekarz, pozostali uczący. 5
hierarchii wartości, motywów zachowań oraz umiejętności ich oceny. systemu wartości. samooceny. postaw tolerancji i asertywności wobec otoczenia. Propagowanie postawy altruistycznej oraz idei wolontariatu. zna i respektuje ogólnie przyjęty system wartości; umie dokonać oceny własnego postępowania; jest tolerancyjny wobec poglądów i przekonań innych ludzi, okazując im szacunek; uczestniczy w akcjach charytatywnych, jest wolontariuszem; nabywa umiejętność rozróżniania pojęć idol i autorytet. Wszyscy nauczyciele, wychowawcy. Walka z agresją. Uświadamianie przyczyn agresji i jej rodzajów. umiejętności wyrażania emocji. postawy radzenia sobie z agresją. Uświadamianie zagrożeń wynikających z działań agresywnych. Propagowanie wzorów i postaw do naśladowania. Mobilizowanie do pracy nad słabościami i kontroli agresywnego zachowania. Realizacja procedury Niebieskiej Karty związanej ze zjawiskiem przemocy w rodzinie. Współpraca z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną w zakresie indywidualnych konsultacji i porad dla reaguje na wszelkie przejawy agresji; umie wyrażać własne emocje, zachowując się zgodnie z przyjętymi normami; umie radzić sobie z agresją; przyjmuje postawę asertywną; wie, gdzie może uzyskać pomoc; zna prawne i społeczne konsekwencje swego postępowania. Dyrektor, wszyscy uczący, pracownicy szkoły. 6
uczniów i ich rodziców. Diagnozowanie zachowań agresywnych występujących w szkole, klasie, środowisku. Organizowanie we współpracy z policją zajęć, pogadanek, warsztatów na temat agresji i odpowiedzialności prawnej nieletnich. kultury osobistej. Propagowanie zasad savoir- vivre. postawy szacunku dla osób dorosłych oraz rówieśników. Propagowanie zasad dbania o higienę osobistą oraz właściwego doboru stroju. Rozwijanie postawy odpowiedzialności za mienie szkoły i cudzą własność. Wpajanie zasady odpowiedzialnego traktowania obowiązków szkolnych. Propagowanie kultury słowa wśród uczniów. Uczenie zasad dobrego komunikowania się. Rozwijanie postaw tolerancji i akceptacji. zachowuje się taktownie; reaguje na przejawy niekulturalnego zachowania; swoją postawą propaguje zasady dobrego zachowania; szanuje siebie i innych; szanuje swoją i cudzą własność godnie reprezentuje szkołę. Wszyscy nauczyciele, bibliotekarz, pracownicy szkoły. akceptacji i odmienności drugiego człowieka. zdolności dostrzegania potrzeb innych ludzi. akceptacji. Integrowanie uczniów na szczeblu szkolnym szanuje poglądy innych; dostrzega potrzeby innych; przejawia życzliwość, empatię, tolerancję w kontaktach Wszyscy nauczyciele, bibliotekarz, opiekun Samorządu Uczniowskiego. 7
i klasowym. działania w zespole, nawiązywania pozytywnych kontaktów w poszanowaniu odrębności kulturowej. Promowanie tolerancji i empatii. Zwracanie uwagi na problem łamania praw człowieka na świecie. z rówieśnikami; zna prawa człowieka. Rozwijanie umiejętności wypowiadania się i wyrażania własnych poglądów. Tworzenie sytuacji sprzyjających swobodnemu wypowiadaniu się, dyskusji. argumentowania własnego zdania. umiejętności prowadzenia dialogu. rozwiązywania konfliktów na drodze rozmowy. Rozwijanie postaw tolerancji i akceptacji. potrafi dyskutować; rozwiązuje konflikty za pomocą rozmowy; szanuje zdanie innych. pozostali uczący, bibliotekarz, opiekun Samorządu Uczniowskiego. Pedagogizacja rodziców. Podejmowanie współpracy z rodzicami w działaniach profilaktycznych. Zachęcanie rodziców do aktywnego udziału w życiu szkoły. Informowanie o osiągnięciach, zachowaniu oraz problemach uczniów. Zapoznanie rodziców z dokumentami szkoły (Statut, Program Profilaktyki, Program Wychowawczy). Rodzic: uczestniczy w indywidualnych konsultacjach z wychowawcą, pedagogiem i innymi uczącymi; bierze udział w zebraniach; otrzymuje wsparcie w procesie wychowawczym; zna najważniejsze dokumentu regulujące pracę szkoły. Aktywnie uczestniczy w Dyrektor, pozostali uczący, pedagog. 8
Wspieranie rodziców w funkcji wychowawczej i opiekuńczej. życiu szkoły. Przygotowanie uczniów do wyboru zawodu. Wyzwalanie aktywności uczniów w kierunku samopoznania i samooceny. Pomoc uczniom w pogłębianiu wiedzy o interesujących ich zawodach. Zapraszanie przedstawicieli szkół średnich do prezentacji oferty. Prowadzenie indywidualnych i grupowych konsultacji z doradcą zawodowym. Umożliwienie udziału w targach edukacyjnych. zna ofertę edukacyjną szkół ponadgimnazjalnych; jest świadomy aktualnej sytuacji na rynku pracy; potrafi przygotować dokumenty potrzebne do ubiegania się o pracę; uczestniczy w warsztatach i konsultacjach z doradcą zawodowym. doradca zawodowy, bibliotekarz. Realizacja obowiązku szkolnego. Diagnozowanie przyczyn nieobecności uczniów w szkole Współpraca z rodzicami w celu podniesienia frekwencji. Organizowanie indywidualnych spotkań z rodzicami. Prowadzenie rozmów wychowawczych z uczniami. Współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę w zakresie realizacji obowiązku szkolnego (Sąd Rejonowy, Zespół Kuratorski). Wdrażanie procedur w przypadku nierealizowania obowiązku szkolnego. Uczeń i rodzic: widzi korzyści wynikające z regularnego uczęszczania na zajęcia; zna konsekwencje nierealizowania obowiązku szkolnego; uczestniczy w indywidualnych konsultacjach z wychowawcą i pedagogiem z zakresu realizacji obowiązku szkolnego. Dyrektor, pedagog. 9