PROGRAM WYCHOWAWCZY GIMNAZJUM IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W STĘSZEWIE na rok szkolny 2015/2016, 2016/2017 W wychowaniu chodzi właśnie o to ażeby człowiek stawał się bardziej człowiekiem-o to, ażeby bardziej był, a nie tylko miał; a więc poprzez wszystko, co ma, co posiada, umiał bardziej i pełniej być człowiekiem, to znaczy, ażeby również umiał bardziej być nie tylko z drugimi ale i dla siebie Jan Paweł II 1
Spis treści: 1. Wstęp 2. Podstawa prawna 3. Wizja i misja szkoły 4. Model ucznia/absolwenta 5. Założenia programowe 6. Formy realizacji 7. Uroczystości szkolne 8. Wartości wychowawcze 9. Kodeks postępowania członków społeczności szkolnej 1. Wstęp Program został dostosowany do potrzeb rozwojowych młodzieży uczęszczającej do gimnazjum oraz środowiska lokalnego, z którego się ona wywodzi. Program Wychowawczy opracowano przy współudziale Rady Rodziców, Samorządu Uczniowskiego, Grona Pedagogicznego oraz Zespołu do Spraw Ewaluacji. Program ten kierowany jest do każdego ucznia, zarówno zdolnego jak i ze specyficznymi oraz specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, potrzebującego pomocy psychologicznopedagogicznej oraz materialnej. Zakładamy, że dzięki naszemu zaangażowaniu każdy z uczniów poradzi sobie w trudnej sytuacji i osiągnie sukces na zgodnie ze swoimi możliwościami. 2. Podstawa prawna Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie systemu oświaty (Dz.U. 2015 poz. 357); Ustawę z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. 2011 nr 6 poz. 19); Ustawę z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (. Dz.U. 2015 poz. 1199); Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej (Dz.U. 2015 poz. 1310) Ustawę z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2010 r. Nr 125, poz. 842.); Konwencję o prawach dziecka, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.(dz. U. z 1991 r. nr 120, poz. 526); Uchwała nr 130/2014 Rady ministrów z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie przyjęcia Rządowego programu na lata 2014 2016 Bezpieczna i przyjazna szkoła Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Rozporządzenie Ministra edukacji narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 2
3. Wizja szkoły Nasza szkoła jest harmonijną wspólnotą uczniów, rodziców, nauczycieli i pracowników szkoły, gdzie wszyscy jej członkowie są tak samo ważni. W szkole panuje życzliwa i bezpieczna atmosfera oparta na kulturze osobistej, wzajemnym szacunku i współdziałaniu. Nasza szkoła oferuje edukację na wysokim poziomie jakości i umożliwia uczniom wszechstronny rozwój, zgodnie ze swoimi możliwościami psychofizycznymi oraz przygotowuje do dalszego kształcenia. Kadrę szkoły tworzy zespół wykwalifikowanych osób nastawionych innowacyjnie i odpowiedzialnie wobec przyjętych założeń programowych oraz chętnych do doskonalenia zawodowego. Społeczność szkolna aktywnie włącza się do działań na rzecz środowiska lokalnego i pomocy potrzebującym. Misja szkoły, czyli naszą wizję chcemy realizować poprzez: Prowadzenie zajęć lekcyjnych w sposób umożliwiający uczniom zdobycie rzetelnej wiedzy i praktycznych umiejętności z każdego przedmiotu. Stosowanie innowacyjnych, aktywizujących metod nauczania i atrakcyjnych form pracy, wykorzystując nowoczesną bazę dydaktyczną. Indywidualizację procesu nauczania, wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości. Organizowanie pomocy psychologiczno pedagogicznej, zwiększanie szans edukacyjnych. Organizację zajęć pozalekcyjnych, realizację projektów, wycieczek, wyjazdów edukacyjnych rozwijających zainteresowania i uzdolnienia uczniów. Prowadzenie zajęć, organizowanie innych działań o charakterze wychowawczym i profilaktycznym, mającym na celu: przygotowanie młodego człowieka do świadomego i odpowiedzialnego życia, budowaniu wiary we własne możliwości, rozwijające umiejętność organizacji pracy własnej, oraz pracy w grupie. Eliminowanie przejawów agresji, przemocy zarówno w świecie realnym jak i Internecie oraz demoralizacji, w tym sięganie po środki psychoaktywne. Przeprowadzanie zajęć o tematyce zawodoznawczej, w celu zapewnienia uczniom przygotowania i pomocy w podejmowaniu decyzji dotyczących dalszego kierunku kształcenia i wyboru zawodu. Kształtowanie postaw tolerancji, akceptacji dla inności, szacunku i umiejętnego komunikowania się. Kontynuowanie efektywnej współpracy z Radą Rodziców, budowanie dobrych relacji pomiędzy uczniami, rodzicami i nauczycielami poprzez wspólne oddziaływania wychowawcze w ramach rozszerzenia roli i znaczenia rodziców w działalności wychowawczej szkoły. 3
Aktywizowanie Samorządu Uczniowskiego, a tym samym zachęcanie uczniów do samorządności i rozwijania współodpowiedzialności za szkołę. Współpracę ze środowiskiem zewnętrznym. Pozyskiwaniem dodatkowych funduszy na funkcjonowanie szkoły. Podejmowanie działań rozwijających nauczycieli. kompetencje i doskonalenie zawodowe Przeprowadzanie zewnętrznej i wewnętrznej ewaluacji oraz wprowadzanie w życie szkoły wniosków płynących z ich analizy. 4. Model ucznia/absolwenta Szkoła powinna dążyć do tego, by młody człowiek opuszczał ją jako harmonijna osobowość, a nie jako specjalista / Albert Einstein / Naszą ambicją jest przygotowanie młodego człowieka do świadomego i wartościowego życia. Chcemy wykształcić i wychować ucznia: jako dobrego, wartościowego człowieka, świadomego swoich zasobów; wyposażonego w rzetelną wiedzę i umiejętność wykorzystywania posiadanych wiadomości do rozwiązywania problemów; przygotowanego do radzenia sobie z czynnikami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu (w tym unikania zachowań ryzykownych); społecznie aktywnego, tolerancyjnego, wrażliwego na potrzeby drugiego człowieka; znającego zasady obowiązujące w społeczeństwach demokratycznych z poszanowaniem praw człowieka; samodzielnego i odpowiedzialnego za podejmowane decyzje; posługującego się językami obcymi, potrafiącego korzystać z najnowszych technologii; cechującego się wysoką kulturą osobistą; szanującego tradycję i kulturę własnego narodu, a także innych kultur; 5. Założenia Programowe Realizacja programu przewidziana jest na trzech poziomach edukacyjnych: klasy I, klasy II, klasy III. 5a. Klasy pierwsze Ja moje potrzeby, prawa i obowiązki wobec siebie i innych Cel ogólny Zbudowanie mocnej osobowości ucznia znającego swoje potrzeby, prawa i obowiązki. Założenia programu na tym etapie: Kształtowanie poczucia własnej wartości. Kształtowanie umiejętności realistycznej oceny i akceptacji siebie. Wspieranie w poszukiwaniu swojego miejsca w nowej rzeczywistości szkolnej. Stwarzanie warunków rozwoju indywidualnych zainteresowań i uzdolnień uczniów. Poznanie zasad efektywnego uczenia się i radzenia sobie ze stresem. 4
Rozwijanie umiejętności empatycznych, wrażliwości na potrzeby innych ludzi. Kształtowanie umiejętności eliminowania zachowań ryzykownych (uniknięcie zagrożeń w środowisku szkolnym i pozaszkolnym), dbania o zdrowy tryb życia. Uświadomienie potrzeby dbania o środowisko naturalne. Świadomość prawna. Kształtowanie postaw patriotycznych. Po zrealizowaniu założeń programu, uczeń potrafi: odnaleźć się w środowisku szkolnym, rozpoznać swoje mocne i słabe strony, pokierować swoim rozwojem intelektualnym w celu osiągnięcia sukcesu w życiu dorosłym, rozpoznać zagrożenia pojawiające się w grupie rówieśniczej i unikać ich negatywnych skutków, dostrzec wagę rozwoju duchowego człowieka i wrażliwości na jego potrzeby, przyjąć postawę współodpowiedzialności za środowisko naturalne, wykreować model zdrowego stylu życia na miarę swoich możliwości 5b. Klasy drugie My nasze potrzeby, prawa i obowiązki, sukcesy i porażki Cel ogólny Ukształtowanie prawidłowej postawy otwartości na potrzeby swoje i rówieśników (zachowania w grupie). Założenia programu: Budowanie wrażliwości na potrzeby innych ludzi. Kształcenie umiejętności uczestnictwa w zespołowym działaniu. Uświadomienie konieczności dostrzegania sytuacji wymagających niesienia pomocy. Kształtowanie postawy tolerancji i akceptacji dla inności, odmienności. Promowanie wagi zdrowego i aktywnego stylu życia wśród rówieśników jako podstawy prawidłowego funkcjonowania organizmu. Umiejętność dostrzegania negatywnych zachowań i przeciwdziałania przemocy zarówno w świecie realnym, jak i Internecie Umiejętność dostrzegania zachowań ryzykownych (w tym sięgania po substancje psychoaktywne) Kształtowanie umiejętności efektywnego uczenia się, osiągania sukcesów. Wstępne rozpoznanie w zakresie szkolnictwa ponadgimnazjalnego. Rozwijanie umiejętności planowania, podejmowania decyzji dotyczących wykorzystania swoich środków finansowych. Świadomość prawna. Po zrealizowaniu założeń programu, uczeń potrafi: zaangażować się w działania grupy poprzez przyjmowanie różnorodnych ról, dostrzec i zaspokoić potrzeby innych ludzi, reagować asertywnie w sytuacjach nakłaniania do udziału w zachowaniach ryzykownych, 5
zrozumieć i zaakceptować odmienność innych ludzi, zaangażować się w niesienie pomocy innym ludziom, zachęcić do wspólnego, aktywnego spędzania wolnego czasu, pokierować swoim rozwojem intelektualnym w celu osiągnięcia sukcesu w życiu dorosłym, wstępnie zaplanować drogę kształcenia ponadgimnazjalnego, planować swoje wydatki, 5c. Klasy trzecie Nasze miejsce, rola, zadania w rodzinie oraz społeczności lokalnej Cel ogólny Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej i do odpowiedzialnego pełnienia wyznaczonych ról w świecie dorosłych. Założenia programu: Kształcenie zdolności nawiązywania kontaktów w świecie dorosłych oraz wykorzystywania doświadczeń dorosłych do rozwijania siebie i projektowania zmian. Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu szerszej społeczności (lokalnej). Wskazania walorów środowiska przyrodniczego, kulturowego, społecznego i historycznego regionu oraz kształtowanie odpowiedzialności za stan środowiska najbliższego regionu. Uświadomienie złożonych problemów związanych z życiem rodziny i kształtowanie poczucia odpowiedzialności za rodzinę. Rozwijanie umiejętności planowania budżetu rodzinnego, podejmowania decyzji dotyczących wykorzystania swoich środków finansowych. Kształtowanie wizerunku swojej roli zawodowej, wybór szkoły ponadgimnazjalnej. Rozwijanie umiejętności dostrzegania sytuacji wymagających niesienia pomocy. Rozwijanie umiejętności efektywnego uczenia się, poznawanie technik rozwijających pamięć. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów. Świadomość prawna. Po zrealizowaniu założeń programu, uczeń potrafi: odnaleźć swoje miejsce w środowisku poprzez umiejętność komunikowania się z dorosłymi, korzystać z doświadczeń dorosłych w rozwiązywaniu problemów własnych, zachowywać postawę asertywną w różnych sytuacjach życiowych, dojrzale współuczestniczyć w rozwiązywaniu problemów rodziny, określić swoje predyspozycje pod kątem wyboru przyszłego zawodu, świadomie wybrać szkołę ponadgimnazjalną, dostrzec znaczenie samorządności w funkcjonowaniu regionu, promować środowisko regionu, wskazywać zagrożenia cywilizacyjne 6
6. Realizacja programu odbywa się poprzez: pracę z zespołem klasowym na godzinach wychowawczych, zajęcia edukacyjne prowadzone przez nauczycieli poszczególnych przedmiotów, zajęcia z doradcą zawodowym, zajęcia psychoedukacyjne z pedagogiem (indywidualne i grupowe), spotkania z zaproszonymi specjalistami, współpracę z Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną w Stęszewie, Poradniami Zdrowia Psychicznego, Komisariatem Policji w Stęszewie, Rejonowym Sądem w Grodzisku (w tym z kuratorami sadowymi), Urzędem Miejskim Gminy Stęszew, Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Domem Kultury w Stęszewie, Biblioteką, Muzeum, organizacjami pozarządowymi, konkursy, imprezy szkolne i okolicznościowe, realizację projektów edukacyjnych, udział uczniów w zajęciach pozalekcyjnych, spotkania z rodzicami, przestrzeganie ustalonych zasad postępowania zgodnie z przyjętymi regulaminami (SSO), w tym Procedurami regulującymi postępowanie w sytuacjach nieprzestrzegania obowiązujących zasad oraz sytuacjach kryzysowych w Gimnazjum im. Powstańców Wlkp. w Stęszewie stanowiącym załącznik Statutu Propozycja realizacji umieszczona jest w Programie Działań Wychowawczych (załącznik) Program będzie aktualizowany w każdym nowym roku szkolnym, z uwagi na konieczność nanoszenia zmian wynikających z obowiązującego w danym roku szkolnym Kalendarza Działań Szkolnych. 7. Uroczystości szkolne Kształtowanie postawy patriotyzmu, uczenie szacunku do historii i tradycji reguluje Ceremoniał szkolny Gimnazjum im. Powstańców Wlkp.w Stęszewie stanowiący załącznik Statutu Szkoły. Do najważniejszych uroczystości tworzących ceremoniał szkolny z udziałem sztandaru należą: rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego pożegnanie uczniów kończących szkołę Narodowe Święto Niepodległości 11 listopada Święto Narodowe Trzeciego Maja 3 maja Rocznica Powstania Wielkopolskiego 27 grudnia - wydarzenia historyczne mogą przyjąć inną formę obchodów : gazetka szkolna, wystawa na korytarzu, gry terenowe, spotkanie z uczestnikiem wydarzeń, konkursy (wiedzowe, plastyczne i inne) itp. 7
8. Wartości wychowawcze Lista wartości wychowawczych i umiejętności uznanych za ważne : - uczciwość, - wiarygodność, - odpowiedzialność, - wytrwałość, - poczucie własnej wartości, - dbałość o zdrowy styl życia, - szacunek dla innych ludzi, - kultura osobista, - ciekawość poznawcza, - kreatywność, - przedsiębiorczość, - gotowość do uczestnictwa w kulturze, - współdziałanie w grupie, - kształtowanie postawy obywatelskiej, - postawy poszanowania tradycji i kultury własnego narodu - postawy poszanowania dla innych kultur i tradycji, - zapobiegania wszelkiej dyskryminacji, - otwartość na nowoczesność, 9. Kodeks postępowania członków społeczności szkolnej: 1. Szkoła jest wspólnotą. Szkoła dąży do stworzenia wspólnoty wszystkich nauczycieli, uczniów, ich rodziców oraz pracowników niepedagogicznych szkoły, opartej o jasny i przejrzysty system norm. 2. Wszyscy się szanujemy. Wspólnota szkolna buduje klimat bezpieczeństwa, szacunku, otwartego dialogu i porozumienia pomiędzy nauczycielami, pracownikami szkoły, uczniami i rodzicami. Wszyscy uczestnicy społeczności szkolnej szanują siebie nawzajem i nie zachowują się wobec siebie agresywnie. 3. Wspólnie działamy przeciw przemocy i uzależnieniom. W szkole działa system przeciwdziałania przemocy i uzależnieniom, który jasno określa: obowiązujące normy, procedury działania i współpracy wszystkich zainteresowanych w zakresie rozwiązywania konfliktów oraz reagowania wobec przejawów agresji, przemocy i innym zachowaniom ryzykownym. Jego zasady obowiązują wszystkich uczestników społeczności szkolnej: nauczycieli, uczniów, pracowników niepedagogicznych oraz wszystkie osoby znajdujące się na terenie szkoły. 4. Niczego nie ukrywamy. Szkoła prowadzi regularną diagnozę problemu przemocy w szkole, a efekty działania systemu przeciwdziałania przemocy podlegają monitoringowi oraz ewaluacji. 8
5. Zawsze reagujemy. Szkoła reaguje na każdy przejaw agresji, przemocy oraz sięgania po środki psychoaktywne, zapewnia długofalową, odpowiednią pomoc. 6. Nauczyciel nie jest sam. Szkoła podejmuje działania, by nauczyciele mieli odpowiednią wiedzę i umiejętności z zakresu rozwiązywania konfliktów i radzenia sobie z przejawami agresji, przemocy. Szkoła współpracuje z placówkami specjalistycznymi oraz innymi organizacjami. 7. Uczniowie wiedzą, jak działać. Szkoła organizuje uczniom regularne zajęcia profilaktyczne z zakresu umiejętności psychologicznych i społecznych, oraz radzenia sobie z agresją, przemocą. 8. Rodzice są z nami. Aby przeciwdziałać przemocy szkoła współpracuje z rodzicami włączając ich do tworzenia systemu przeciwdziałania przemocy i obejmując działaniami edukacyjnymi. 9. Mamy sojuszników. Szkoła współpracuje ze środowiskiem pozaszkolnym przy podejmowaniu działań profilaktycznych i interwencyjnych dotyczących agresji i przemocy oraz używania środków psychoaktywnych, gdy potrzeby przekraczają możliwości lub kompetencje szkoły. 10. Nagradzamy dobre przykłady. Szkoła promuje wzorce zachowań oparte na poszanowaniu godności każdego człowieka. 9