RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ W ROKU SZKOLNYM 2/216 Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. Gimnazjum w Augustowie Opracował zespół w składzie: Halina Ignatiuk Irena Żmieńko Joanna Jakoniuk-Gliwa Katarzyna Sidor Augustowo, czerwiec 216 Rok szkolny 2/216
Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w Zespole Szkół w Augustowie Gimnazjum dotyczącej współpracy nauczycieli w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. W trakcie ewaluacji zbierano informacje pochodzące z trzech źródeł: ankiet przeprowadzonych wśród nauczycieli, wywiadów z przewodniczącymi zespołów przedmiotowych oraz wywiadu z dyrektorem szkoły. Na podstawie zebranych danych sporządzono poniższy raport, w którym przedstawiono wyniki badań oraz wnioski do dalszej bardziej efektywnej pracy, zmierzającej do podniesienia jakości pracy szkoły. Harmonogram ewaluacji Termin przeprowadzenia: styczeń marzec 216 r. Harmonogram planowanych działań: 1. Sformułowanie pytań badawczych (przedmiotu badania) 2. Określenie źródeł danych i dobór próby badawczej 3. Opracowanie narzędzi badawczych 4. Przeprowadzenie badań 5. Opracowanie wyników badań 6. Sformułowanie wniosków i opracowanie raportu 7. Przedstawienie Radzie Pedagogicznej wyników przeprowadzonej ewaluacji Charakterystyka wymagania na poziomie wysokim: Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. Wprowadzanie zmian dotyczących przebiegu procesów edukacyjnych(planowanie, organizacja, realizacja, analiza i doskonalenie) następuje w wyniku ustaleń między nauczycielami. Charakterystyka wymagania na poziomie podstawowym: Nauczyciele, w tym nauczyciele pracujący w jednym oddziale, współpracują ze sobą w planowaniu, organizowaniu, realizowaniu i modyfikowaniu procesów edukacyjnych. Nauczyciele pomagają sobie nawzajem i wspólnie rozwiązują problemy. Pytania badawcze 1.Których elementów procesów edukacyjnych dotyczy współpraca nauczycieli? Kryteria ewaluacji POWSZECHNOŚĆ współpracy nauczycieli, w tym pracujących w jednym oddziale, w planowaniu i realizowaniu procesów Metody Próba badawcza Terminy Odpowiedzialni Ankieta dla nauczycieli. Wywiad z przewodniczący mi zespołów przedmiotowych 27 nauczycieli, 6 przewodniczących Luty Zespół do spraw ewaluacji w gimnazjum 2
2. W jaki sposób wprowadzane są zmiany procesu edukacyjnego (przez pojedynczych nauczycieli czy przez zespoły)? 3. W jaki sposób nauczyciele współpracują i jakie problemy wspólnie rozwiązują? 4. Jakie są dominujące sposoby wspierania się nauczycieli w pracy z uczniami? edukacyjnych. ZESPOŁOWE wprowadzanie zmian do realizowanego procesu edukacyjnego. WSPÓŁDZIAŁANIE nauczycieli w rozwiązywaniu problemów. PRZYDATNOŚĆ WSPÓŁDZIAŁANIE nauczycieli w rozwiązywaniu problemów. PRZYDATNOŚĆ Ankieta dla nauczycieli. Wywiad z dyrektorem. Wywiad z przewodniczący mi zespołów przedmiotowych Ankieta dla nauczycieli Ankieta dla nauczycieli 27 nauczycieli, 6 przewodniczących, dyrektor Luty Marzec Zespół do spraw ewaluacji w gimnazjum 27 nauczycieli Luty Zespół do spraw ewaluacji w gimnazjum 27 nauczycieli Luty Zespół do spraw ewaluacji w gimnazjum Wymaganie 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. Cele ewaluacji zbadanie czy nauczyciele współdziałają i wspomagają siebie nawzajem w planowaniu, organizowaniu, realizowaniu i modyfikowaniu procesów edukacyjnych, zbadanie czy wprowadzanie zmian w tworzeniu, organizacji, realizacji i analizie procesów edukacyjnych następuje w wyniku wspólnych ustaleń nauczycieli w celu poprawy efektywności pracy szkoły, zbadanie, czy nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy, pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy, poznanie przebiegu i efektów współpracy nauczycieli wynikających ze wspólnego organizowania i realizacji procesów edukacyjnych, opis i ocena efektywności współdziałania nauczycieli na zachodzące procesy edukacyjne. 3
Metody badawcze wywiad ankieta Prezentacja wyników ewaluacji na podstawie przeprowadzonych ankiet i wywiadów. 1. Analiza ankiet dla nauczycieli W badaniu ankietowym wzięło udział 27 nauczycieli. Odpowiadali oni na pytania dotyczące form i sposobów współpracy nauczycieli w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych oraz korzyści wypływających z tej współpracy. 1) W pracach jakich zespołów/komisji bierze Pan/Pani udział? 25 22 2 1 14 17 1 8 8 5 2 Nauczyciele biorą udział w pracach następujących zespołów/komisji: Zespoły przedmiotowe (humanistyczny, matematyczno-przyrodniczy, językowy, edukacji wczesnoszkolnej, artystyczny) - 22 Zespół ds. ewaluacji wewnętrznej 14 Zespół wychowawczy Komisje nadzorujące egzaminy gimnazjalne i sprawdziany szóstoklasisty 17 Komisje nadzorujące konkursy przedmiotowe 1 Komisje nadzorujące egzaminy poprawkowe 8 Zespół profilaktyczny 8 Inny (zespół ds. zmian w statucie) - 2 4
2) Jakie dokumenty organizujące pracę szkoły opracowałeś we współpracy z innymi nauczycielami? 16 14 12 1 8 6 4 2 16 11 16 12 11 2 Odpowiedzi udzielone w ankiecie przez nauczycieli przedstawiają się następująco: WSO i aneksy 16 Statut Szkoły i aneksy 11 Program wychowawczy 16 Program profilaktyki 12 Analiza wyników egzaminów i sprawdzianów zewnętrznych 11 Inne (raporty ewaluacyjne) - 2 3) W jakim stopniu Pan/Pani jest zaangażowana w prace ww. zespołów? 25 25 2 1 5 1 1 W znacznym stopniu W niewielkim stopniu W ogóle Trudno powiedzieć W znacznym stopniu 25 W niewielkim stopniu 1 W ogóle - 5
Trudno powiedzieć - 1 4) Jaka forma współpracy najbardziej Państwu odpowiada? 2 1 5 2 12 17 2 19 12 13 14 Analizując odpowiedzi należy stwierdzić, iż nauczyciele preferują następujące formy współpracy: Praca w zespołach 2 Praca w komisjach 12 Praca w małych grupach (2-3 osoby) 17 Wymiana doświadczeń 2 Rozmowa, dyskusja 19 Organizacja konkursów 12 Organizacja wycieczek Organizacja imprez szkolnych 13 Rady szkoleniowe WDN 14 Inna - 5) W jaki sposób zespoły nauczycieli dokonują analizy wyników kształcenia? 25 2 23 21 2 17 19 14 19 14 14 19 1 5 3 6
Z analizy ankiety wynika, iż nauczyciele dokonują analizy wyników kształcenia w następujący sposób: Poprzez sprawdziany 23 Poprzez obserwację uczniów 21 Poprzez testy 2 Poprzez analizy kart pracy 17 Poprzez prace domowe 19 Poprzez konkursy 14 Poprzez testy diagnostyczne 19 Poprzez kartkówki 14 Poprzez prace plastyczne 14 Poprzez wypowiedzi ustne 19 Inne (analiza wyników egzaminów, prace dla chętnych) - 3 6) Czy wykorzystuje Pan/Pani wnioski z analizy wyników kształcenia? Wszyscy nauczyciele udzielili odpowiedzi twierdzącej na to pytanie. 7) W jaki sposób wykorzystuje Pan/Pani wnioski z analizy wyników kształcenia? Nauczyciele wykorzystują wnioski z analizy wyników kształcenia do: Przy tworzeniu dokumentacji: o Modyfikacja PSO o Modyfikowanie planu pracy oraz rozkładów materiału o Ustalenie programów terapeutycznych o Przystosowanie sprawdzianów i scenariuszy zajęć Przy planowaniu pracy na lekcji: o Zróżnicowanie prac domowych o Indywidualizacja pracy o Dostosowanie wymagań o Ćwiczenia utrwalające i powtórzeniowe o Większy nacisk na obszary sprawiające trudności o Praca z uczniami pod kątem uprzednich wniosków do pracy o Karty pracy rozwijające i utrwalające wiedzę o Prace dodatkowe Inne: o Dodatkowe zajęcia o W rozmowach z uczniami o Wymiana doświadczeń w zespole 7
8) Jakie działania podejmował/ła Pan/Pani z innymi nauczycielami? 25 22 22 24 2 2 1 5 11 3 7 12 11 1 Działania podejmowane przez nauczycieli podejmowane we współpracy z innymi członkami Rady Pedagogicznej: Szkolenia Rady Pedagogicznej 11 Zawody sportowe 3 Wycieczki, kino, teatr 22 Konkursy 22 Uroczystości szkolne, dyskoteki 24 Zbiórki, akcje charytatywne i akcje na rzecz środowiska 7 Testy diagnozujące w klasach pierwszych i czwartych 12 Dostosowanie wymagań 2 Egzaminy i sprawdziany próbne dla klas III gimnazjum i VI SP 11 Pomoc psychologiczno-pedagogiczna Inne (wymiana doświadczeń z nauczycielami) - 1 8
9) Czy Pana/Pani zdaniem współpraca nauczycieli wpływa na lepsze wyniki kształcenia? 2 25 Tak Raczej tak Raczej nie Nie Tak 25 Raczej tak 2 Raczej nie Nie 1) Czy Pana/Pani zdaniem zmiany dotyczące przebiegu procesów edukacyjnych następują w wyniku wspólnych ustaleń między nauczycielami? 12 Tak Raczej tak Raczej nie Nie Tak Raczej tak 12 Raczej nie Nie 9
11) Jakie czynniki utrudniają współpracę nauczycieli? 11 1 7 9 9 8 5 2 Zdaniem nauczycieli czynnikami utrudniającymi współpracę nauczycieli są: Duży zespół 7 Rozbieżne cele 11 Brak motywacji do działania 9 Małe zaangażowanie w pracę zespołu wszystkich jego członków 9 Brak czasu Niechęć do zmian 8 Wygodnictwo - 2 2. Analiza wywiadu z przewodniczącymi zespołów Celem wywiadu było zebranie informacji na temat zaangażowania nauczycieli w planowanie i doskonalenie zachodzących procesów edukacyjnych. 1) W jaki sposób dokumentowana jest praca zespołu? Przewodniczący zespołów po opracowaniu planów pracy dokumentują ich realizację w formie sprawozdań z każdego spotkania zespołu oraz półrocznych i rocznych sprawozdań z realizacji planu pracy, które są odczytywane na zebraniu Rady Pedagogicznej podsumowującym pracę szkoły. 2) W jakim zakresie wykorzystywane są efekty pracy zespołów? Efekty pracy zespołów wykorzystywane są do podnoszenia jakości kształcenia, promocji szkoły, organizacji konkursów i zawodów sportowych, przygotowania do egzaminu gimnazjalnego, indywidualizacji pracy z uczniami oraz do współpracy z instytucjami zewnętrznymi. Na spotkaniach 1
nauczyciele wymieniają się doświadczeniami i przekazują informacje ze szkoleń w których brali udział. 3) W jaki sposób zespoły informują o efektach swojej pracy? Zespoły informują o efektach swojej pracy na bieżąco podczas zebrań Rady Pedagogicznej, poprzez opracowanie sprawozdania z działalności zespołu, w trakcie zebrań z rodzicami oraz godzin wychowawczych. Ponadto na zebraniach podsumowujących półrocze oraz rok szkolny odczytywane są sprawozdania z pracy zespołów. 4) W jaki sposób współpraca nauczycieli wpływa na podniesienie jakości pracy szkoły? Współpraca nauczycieli pozwala korelować treści nauczania przedmiotów pokrewnych i pozwala nauczycielom szybko rozpoznać i rozwiązać problemy z jaki i spotykają się uczniowie. Szkoła jest promowana w środowisku lokalnym, uczniowie osiągają dobre wyniki na egzaminach oraz odnoszą sukcesy w zawodach i konkursach. Współpraca wpływa również pozytywnie na podniesienie umiejętności zawodowych nauczycieli oraz na ilość i jakość pomysłów dotyczących edukacji i wychowania. 5) Czy istnieje wystarczająca współpraca między poszczególnymi zespołami przedmiotowymi w zakresie organizacji procesów edukacyjnych i wychowawczych? Przewodniczący zespołów stwierdzili, ze istnieje wystarczająca współpraca między poszczególnymi zespołami przedmiotowymi. 3. Wywiad z dyrektorem. Kolejnym ze sposobów pozyskania informacji na temat ewaluowanego wymagania było przeprowadzenie wywiadu z dyrektorem szkoły. Uzyskano następujące odpowiedzi i wyniki: Pytanie: Czy w zarządzanej przez Pana szkole nauczyciele dzielą się wiedzą i doświadczeniami? Odpowiedź : Tak. Pytanie :W jaki sposób nauczyciele wspierają się wzajemnie w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych? Odpowiedź: Przekazują informacje szkoleniowe w zespołach przedmiotowych, dzielą się pomocam dydaktycznymi, wspomagają się wzajemnie. 11
Pytanie : Czy i w jakim stopniu nauczyciele wykorzystują w swojej działalności dydaktycznowychowawczej wnioski wypływające ze współpracy? Odpowiedź : Tak. Większa współpraca z rodzicami oraz młodzieżą, większa współodpowiedzialność za efekty pracy. Pytanie: Jakie działania wspólnie podejmują nauczyciele? Odpowiedź : Organizują dodatkowe zajęcia dla uczniów, którzy potrzebują pomocy, organizują uroczystości, przygotowują uczniów do konkursów przedmiotowych. Pytanie : Jakie efekty współpracy zespołowej są widoczne w praktyce szkolnej? Odpowiedź : Bardzo dobrze organizowane są uroczystości szkolne. Pytanie :Jakie korzyści dla uczniów wynikają ze współpracy nauczycieli? Odpowiedź : Większa integracja społeczności szkolnej. Pytanie: Czy Pana zdaniem współpraca między nauczycielami jest efektywna? Odpowiedź: Tak. Pytanie: Co Pana zdaniem utrudnia współpracę nauczycieli? Odpowiedź : Brak utrudnień. Pytanie: Jak wykorzystywane są w praktyce szkolnej efekty doskonalenia nauczycieli? Odpowiedź: Wymiana doświadczeń w prace z trudną młodzieżą, współodpowiedzialność z wychowanie patriotyczne młodzieży. Podsumowanie wyników ewaluacji wewnętrznej 1. Nauczyciele współpracują ze sobą w różnych zespołach, najczęściej wymieniane to zespół przedmiotowy, komisje nadzorujące egzaminy gimnazjalne i sprawdziany szóstoklasisty oraz zespół wychowawczy. 12
2. Dokumentem obowiązującym w szkole w którego opracowanie zaangażowało się najwięcej nauczycieli jest Wewnątrzszkolny System Oceniania i Program Wychowawczy. 3. Większość nauczycieli w znacznym stopniu angażuje się w prace zespołów. 4. Preferowaną formą współpracy jest wymiana doświadczeń, rozmowa, dyskusja i praca w zespołach. 5. Analiza wyników kształcenia dokonywana jest głównie poprzez: sprawdziany, testy, testy diagnostyczne, obserwację uczniów, konkursy, kartkówki. 6. Wszyscy nauczyciele w swojej pracy wykorzystują wnioski wypływające z analizy wyników kształcenia. 7. Nauczyciele wspierają się i współdziałają w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. Współpraca ta dotyczy zwłaszcza organizacji uroczystości szkolnych, dostosowania wymagań, konkursów, zbiórek i akcji charytatywnych. 8. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych, co korzystnie wpływa na podniesienie jakości pracy szkoły oraz na rozwój i osiągnięcia uczniów. Wnioski i zalecenia do dalszej pracy Wnioski z ewaluacji wewnętrznej: Zdecydowana większość nauczycieli angażuje się w znacznym stopniu w prace różnych zespołów. Nauczyciele chętnie wymieniają się swoim doświadczeniem z innymi. Nauczyciele wspierają się i współdziałają w organizacji i analizie procesów edukacyjnych. Współpraca ta dotyczy wymiany doświadczeń zawodowych, doskonalenia warsztatu pracy, wskazówek do pracy z uczniem, wyboru szkolnego zestawu programów i podręczników, organizacji wycieczek, imprez szkolnych i środowiskowych, warsztatów i szkoleń. Nauczyciele dokonują analizy wyników kształcenia i wyciągają z niej wnioski. Współpraca nauczycieli pozytywnie wpływa na wyniki kształcenia. Zmiany dotyczące przebiegu procesów edukacyjnych następują w wyniku wspólnych ustaleń między nauczycielami. Na spotkaniach zespołów przedmiotowych nauczyciele wymieniają się doświadczeniami i przekazują informacje ze szkoleń, w których brali udział. Współpraca nauczycieli pozwala korelować treści nauczania przedmiotów pokrewnych; Nauczyciele wiedzą, jakie dokumenty regulują pracę różnych zespołów. 13
Zalecenia i rekomendacje : Należy zwiększyć zaangażowanie niektórych nauczycieli w pracę zespołów, gdyż nie wszyscy w równym stopniu angażują się w realizację planów pracy szkoły. W dalszym stopniu kontynuować współpracę wśród nauczycieli celem dalszej poprawy efektywności pracy szkoły. 14