Program poprawy efektywności kształcenia

3 9-3 0 8 W a d o w i c e G ó r n e 1 3 3 E tel.: +14 6661020 e-mail: gimn_wg@op.pl www.pgwg.z.pl Program poprawy efektywności kształcenia Opracowały: Grażyna Bieniek Anna Majewska Krystyna Wyzga

SPIS TREŚCI Wstęp analiza wyników egzaminu gimnazjalnego w roku szk. 2007...3 Cele programu...8 Założenia programu...9 Treści programu...10 Planowane działania...13 Procedury osiągnięcia celów...19 Zadania nauczycieli ukierunkowane na podniesienie efektywności nauczania...20 2

I Wstęp Dążąc do uzyskania lepszych wyników w części humanistycznej i matematyczno przyrodniczej egzaminu gimnazjalnego opracowaliśmy program poprawy efektywności kształcenia. Podstawą konstruowania niniejszego programu jest analiza wyników egzaminu z roku 2007. Analiza ta jest obowiązkiem każdej szkoły. Wskazuje ona na mocne i słabe strony uczniów. Niniejszy program naprawczy ma służyć wzmocnieniu mocnych i eliminacji słabych stron wiedzy naszych uczniów. Wyniki egzaminu gimnazjalnego w roku szkolnym 2006/2007 przedstawiają się następująco: Uczniowie podobnie jak w latach ubiegłych uzyskiwali lepszy rezultat w części humanistycznej niż matematyczno przyrodniczej Część humanistyczna - egzamin klas III 2007r ST. I - Czytanie i odbiór tekstów kultury ST. II - Tworzenie własnego tekstu Klasa Procent rozwiąz testu Procent ST I Procent ST II III A 72% 80% 64% III B 64% 71% 56% III C 63% 70% 56% III D 60% 68% 52% Szkoła 65% 72% 57% Gmina 65% 72% 57% Powiat 67% 72% 60% Województwo 64% 72% 56% 3

WYNIKI UCZNIÓW Z CZĘŚCI HUMANISTYCZNEJ EGZAMINU 2007 Wynik ucznia Liczba Procent na skali staninowej w punktach uczniów rozwiązujących standardową wersję testu w tej szkole 1. najniższy 0-12 4 4 2. bardzo niski 13-17 7 6 3. niski 18-23 4 4 4. niżej średni 24-29 23 21 5. średni 30-35 27 25 6. wyżej średni 36-39 21 19 7. wysoki 40-42 8 7 8. bardzo wysoki 43-45 9 8 9. najwyższy 46-50 6 6 Uczniowie, których wyniki mieściły się w staninach niższych, najlepiej opanowali wiadomości i umiejętności dotyczące czytania i odbioru tekstów kultury. Były to wiadomości i umiejętności badane przede wszystkim zadaniami wyboru wielokrotnego (jednopunktowymi). Słabiej natomiast radzili sobie z tworzeniem własnego tekstu, wymagającym od nich samodzielnego myślenia, wykazania się znajomością form wypowiedzi wskazanych w temacie oraz zapisu poprawnego pod względem językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym. Analizując opanowane przez uczniów wiadomości i umiejętności, można zauważyć, że w kolejnych staninach wzrasta stopień ich opanowania, by w staninie 9. niejednokrotnie osiągać wyniki bliskie lub równe jedności. Porównanie wyników szkoły z wynikami w kraju: 2007 Szkoła Kraj Wynik w punktach Średni wynik za test 32,3 31,5 Najniższy wynik 10 0 Mediana 33 33 Najwyższy wynik 49 50 Umiejętność (obszar standardów wymagań egzaminacyjnych) 1. Czytanie i odbiór tekstów kultury 2. Tworzenie własnego tekstu Szkoła Kraj Wynik w procentach 72,3 71,5 57,4 54,4 Analizując wyniki egzaminu w części humanistycznej należy stwierdzić, że uczniowie najsłabiej opanowali standard II Tworzenie własnego tekstu. Wynik ten jednak jest wyższy niż średnia krajowa. 4

Stanin Przedział punktowy 2002 2003 2004 2005 2006 2007 9. najwyższy 37,3-47,8 39,1-46,7 35,3-48,0 40,5-46,8 38,3-45,7 40,0-48,0 8. bardzo wysoki 34,4-37,2 36,1-39,0 31,6-35,2 37,3-40,4 35,4-38,2 36,0-39,9 7. wysoki 32,4-34,3 34,1-36,0 29,2-31,5 35,2-37,2 33,4-35,3 33,8-35,9 6. wyżej średni 30,6-32,3 32,4-34,0 27,4-29,1 33,6-35,1 31,8-33,3 32,0-33,7 5. średni 29,0-30,5 30,8-32,3 25,6-27,3 32,1-33,5 30,3-31,7 30,2-31,9 4. niżej średni 27,4-28,9 29,2-30,7 24,0-25,5 30,6-32,0 28,8-30,2 28,5-30,1 3. niski 25,7-27,3 27,5-29,1 22,2-23,9 28,8-30,5 26,9-28,7 26,5-28,4 2. bardzo niski 22,9-25,6 24,2-27,4 19,0-22,1 24,5-28,7 22,1-26,8 19,5-26,4 1. najniższy 8,5-22,8 10,3-24,1 8,9-18,9 11,1-24,4 0,0-22,0 6,0-19,4 Wyniki egzaminu humanistycznego w latach 2002-2006 były na średnim poziomie lub niższym a roku 2007 uzyskaliśmy wynik ze staniny 6 Część matematyczno-przyrodnicza - egzamin klas III 2007 ST. I -Umiejętne stosowanie terminów, pojęć i procedur niezbędnych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu ST. II - Wyszukiwanie i stosowanie informacji ST. III - Wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności przyczynowo skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych ST. IV - Stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania problemów Klasa Procent rozwiąz testu Procent ST I Procent ST II Procent ST III Procent ST IV III A 55% 47% 73% 54% 43% III B 52% 47% 65% 53% 41% III C 49% 45% 66% 49% 31% III D 39% 29% 58% 43% 20% Szkoła 49% 42% 66% 50% 34% Gmina 49% 42% 66% 50% 34% Powiat 51% 43% 68% 53% 36% Województwo 50% 43% 68% 52% 35% WYNIKI UCZNIÓW Z CZĘŚCI MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZEJ EGZAMINU 2007 Wynik ucznia Liczba Procent na skali staninowej w punktach uczniów rozwiązujących standardową wersję testu w tej szkole 1. najniższy 0-10 4 4 2. bardzo niski 11-13 8 7 5

3. niski 14-16 10 9 4. niżej średni 17-20 21 19 5. średni 21-26 26 24 6. wyżej średni 27-33 24 22 7. wysoki 34-40 9 8 8. bardzo wysoki 41-45 6 6 9. najwyższy 46-50 1 1 Czterech uczniów, których wyniki znajdują się w staninie I podejmowali próby rozwiązywania zadań zamkniętych. Rozwiązywali również niektóre zadania otwarte, przede wszystkim które wymagały odczytywania informacji ze schematu oraz uzupełniania luk w podanych zdaniach. Dwudziestu sześciu uczniów uzyskało wynik średni. Rozwiązywali oni zadania zamknięte i otwarte; najlepiej te, które sprawdzały wiadomości i umiejętności z II i III obszaru standardów. Najsłabiej radzili sobie z rozwiązywaniem zadań otwartych wielopunktowych. Trudności sprawiało im zastosowanie odpowiednich metod: obliczanie objętości, pola powierzchni ściany bocznej graniastosłupa prostego w sytuacji nietypowej, zmiany jednostek mocy, energii i czasu oraz bezbłędne wykonanie obliczeń rachunkowych. Uczniowie Ci nie radzili sobie także z przetwarzaniem informacji dotyczących rozpuszczalności ciał stałych oraz ocenianiem poprawności doboru mas poszczególnym składników do otrzymania roztworu o zadanym stężeniu. Porównanie wyników szkoły z wynikami w kraju: 2007 Szkoła Kraj Wynik w punktach Średni wynik za test 24,3 25,3 Najniższy wynik 7 0 Mediana 23 23 Najwyższy wynik 49 50 Umiejętność (obszar standardów wymagań egzaminacyjnych) 1. Umiejętne stosowanie terminów, pojęć i procedur z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu Szkoła Kraj Wynik w procentach 41,8 42,7 2. Wyszukiwanie i stosowanie informacji 3. Wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności, w szczególności przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych 65,8 68,7 49,9 52,3 4. Stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejętności do 34,4 35,4 6

rozwiązywania problemów Analizując wyniki egzaminu w części matematyczno przyrodniczej należy stwierdzić, że uczniowie najsłabiej opanowali standard IV Stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania problemów i I Umiejętne stosowanie terminów, pojęć i procedur z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu. Stanin Przedział punktowy 2002 2003 2004 2005 2006 2007 9. najwyższy 38,5-46,9 37,5-47,0 35,6-46,0 34,4-45,9 33,8-46,9 35,0-48,0 8. bardzo wysoki 35,0-38,4 32,9-37,4 30,4-35,5 29,1-34,3 28,5-33,7 30,1-34,9 7. wysoki 31,7-34,9 29,1-32,8 27,1-30,3 26,4-29,0 25,9-28,4 27,3-30,0 6. wyżej średni 28,9-31,6 26,4-29,0 24,8-27,0 24,5-26,3 24,0-25,8 25,4-27,2 5. średni 26,5-28,8 24,0-26,3 22,8-24,7 22,9-24,4 22,3-23,9 23,9-25,3 4. niżej średni 24,6-26,4 22,0-23,9 21,1-22,7 21,3-22,8 20,8-22,2 22,2-23,8 3. niski 22,9-24,5 19,8-21,9 19,3-21,0 19,4-21,2 19,0-20,7 20,3-22,1 2. bardzo niski 20,6-22,8 15,3-19,7 15,1-19,2 14,6-19,3 13,7-18,9 15,2-20,2 1. najniższy 10,1-20,5 6,5-15,2 7,3-15,0 5,0-14,5 0,0-13,6 9,3-15,1 Od roku 2002 wyniki egzaminu gimnazjalnego w części matematyczno przyrodniczej rosną a w latach 2006 i 2007 były na tym samym średnim poziomie II. CELE PROGRAMU Cel ogólny poprawa efektywności kształcenia w szkole Cele szczegółowe świadome działanie nauczycieli, rodziców i uczniów w zakresie takich działań dydaktycznych, które wpłyną na sukcesy uczniów i minimalizują dydaktyczne porażki, doskonalenie metod pracy nauczycieli, 7

systematyczne śledzenie i analizowanie skuteczności podjętych działań oraz wyciąganie wniosków i na ich podstawie wprowadzanie zmian w pracy dydaktycznej w celu poprawy wyników nauczania, korelacja między programem nauczania, standardami wymagań i podstawą programową. III. ZAŁOŻENIA PROGRAMU współdziałanie nauczycieli wszystkich przedmiotów z bloku humanistycznego i matematyczno przyrodniczego, uświadomienie nauczycielom, rodzicom i uczniom celowości podejmowanych działań dydaktycznych, motywowanie uczniów do nauki, podejmowania zadań i wywiązywania się z nich, motywowanie rodziców i innych osób do wspólnych działań mogących wesprzeć realizację programu, 8

ewaluacja programu naprawczego. IV. TREŚCI PROGRAMU Treści niniejszego programu rozłożone są na działania: dyrektora, wychowawców, nauczycieli i zespołów przedmiotowych, uczniów, rodziców. Działania dyrektora: a) w stosunku do samego siebie 9

organizacja czasu pracy pozwalająca na bezpośredni kontakt z nauczycielami, dziećmi i rodzicami, b) w stosunku do nauczycieli zapewnienie nauczycielom podnoszenia kwalifikacji, opracowanie harmonogramu hospitacji pod kątem poprawienia wyników nauczania, analiza metod nauczania stosowanych przez nauczycieli, analiza programów nauczania, c) w stosunku do uczniów stosowanie nagród, konkursów motywujących ucznia do pracy, system nagród, wyróżnień, pochwał za wywiązywanie się z obowiązków, system kar za nie wywiązywanie się z obowiązków szkolnych, organizacja pracy z uczniami szczególnie zdolnymi i słabymi, d) w stosunku do rodziców przeprowadzenie prelekcji dla rodziców dotyczących: efektywności uczenia się, organizacji czasu ucznia, sposobów pomocy wychowawczej, umożliwienie kontaktów z dyrektorem i nauczycielami, dostęp do wyników sprawdzianów i egzaminu w szkole i porównanie ich z wynikami w kraju, zapoznanie rodziców ze standardami wymagań egzaminacyjnych, e) w stosunku do instytucji zewnętrznych zapoznanie organu nadrzędnego z wynikami pracy szkoły, zapoznanie z programem naprawczym dotyczącym poprawy wyników kształcenia, pozyskiwanie środków na dodatkowe godziny lekcyjne kółka i zajęcia wyrównawcze, pomoce, wycieczki, imprezy, kursy, pozyskiwanie środków na szkolenia rady pedagogicznej, pozyskiwanie funduszy i korzystanie ze środków UE. Działania wychowawców, pedagoga i psychologa, nauczycieli i zespołów przedmiotowych: a) w stosunku do samych siebie doskonalenie własnego warsztatu pracy, dzielenie się doświadczeniem w obszarze poprawy efektywności kształcenia z nauczycielami w zespole samokształceniowym, stosowanie pomocy dydaktycznych, 10

troska o wzbogacanie zasobów pracowni przedmiotowych, analiza stosowanych metod nauczania, stosowanie aktywizujących metod nauczania, określenie zasad współdziałania psychologa i pedagoga z wychowawcą, innymi nauczycielami, rodzicami, ustalenie kryteriów oceny b) w stosunku do uczniów systematyczne diagnozowanie wiedzy uczniów i przyczyn niepowodzeń szkolnych, stosowanie metod aktywizujących ucznia, wzmocnienie systemu motywacji: stosowanie nagród i kar, wdrażanie do pracy i wspomaganie działań samorządu szkolne w dziedzinie organizowania pomocy w nauce uczniom mającym problemy w nauce i konkursów motywujących do pracy, analiza frekwencji uczniów, analiza przyczyn nieobecności i zapobieganie im, c) w stosunku do rodziców ustalenie jasnych zasad komunikowania się z wychowawcą i nauczycielami, przekazywanie spostrzeżeń o uczniach, oczekiwanie od rodziców informacji zwrotnej o przeczytanej uwadze, stały kontakt z rodzicami wspieranie rodziców w indywidualnej pracy wyrównawczej z dzieckiem w domu. Działania uczniów: a) w stosunku do samych siebie organizowanie pomocy koleżeńskiej, wdrażanie do samooceny, uczenie się organizacji czasu wolnego, wdrażanie się do samooceny, b) w stosunku do nauczycieli zgłaszanie oczekiwań, sygnalizowanie problemów w procesie nauczania, wspomaganie organizacji konkursów i imprez motywujących do pracy, 11

Działania rodziców: a) w stosunku do siebie tak organizować zajęcia własne, by mieć czas na rozmowę i zajęcia z dziećmi, b) w stosunku do własnych dzieci konsekwentne wdrażanie systemu wymagań wypracowanego na spotkaniu z wychowawcą, pedagogiem, dbałość o właściwą organizację czasu pozalekcyjnego, systematyczna kontrola osiągnięć, sprawdzanie wykorzystania czasu wolnego, w stosunku do wychowawcy i nauczycieli regularne kontakty, natychmiastowe usprawiedliwienie nieobecności, odpowiadanie pisemne lub ustne na uwagi nauczycieli zamieszczone w zeszytach, aktywne uczestniczenie w życiu szkoły, d) w stosunku do innych rodziców w klasie podejmowanie wspólnych działań, e) w stosunku do dyrekcji i potrzeb szkoły współdziałanie w sprawach organizacyjnych klasy i szkoły, bezpieczeństwa i spraw wychowawczych. V. PLANOWANE DZIAŁANIA SZCZEGÓŁOWY OPIS TREŚCI PROGRAMOWYCH Działania dyrektora szkoły zmierzające do poprawienia Procedury osiągania celów 1. Dyrektor szkoły organizuje własny czas pracy tak, aby mieć stały i bezpośredni kontakt z nauczycielami, dziećmi i rodzicami. Przewidywane osiągnięcia Nauczyciele systematycznie podnoszą swoje kwalifikacje, poznają nowoczesne metody nauczania i wykorzystują je na 12

SZCZEGÓŁOWY OPIS TREŚCI PROGRAMOWYCH efektów kształcenia Działania nauczycieli, wychowawców, pedagoga i psychologa w celu poprawy Procedury osiągania celów 2. Zapewnia nauczycielom możliwość podnoszenia kwalifikacji. Umożliwia udział w warsztatach, kursach, spotkaniach metodycznych. Dostosowuje plan dla nauczycieli podejmujących studia podyplomowe. 3. Opracowuje harmonogram hospitacji pod kątem analizy metod nauczania, sposobów motywowania i oceniania ucznia przez nauczycieli. 4. Analizuje programy nauczania, szkolny system oceniania. W porozumieniu z zespołami przedmiotowymi dokonuje modyfikacji. 5. Organizuje pracę z uczniami szczególnie zdolnymi i słabymi. 6. Organizuje i uczestniczy w prelekcjach dla rodziców na temat efektywności kształcenia, organizacji czasu dziecka i możliwości pomocy. 7. Pozyskuje środki na dodatkowe godziny lekcyjne, nagrody itp. 8. Stwarza atmosferę szacunku i zaufania w gronie pedagogicznym. Promuje działania zespołowe. 1. Nauczyciele dzielą się doświadczeniem w obszarze poprawy efektywności kształcenia. 2. Analizują stosowane metody kształcenia. 3. Doskonalą własny warsztat pracy. 4. Stosują pomoce dydaktyczne Przewidywane osiągnięcia lekcjach. Programy nauczania, systemy oceniania ucznia są dostosowane do jego możliwości. Promowane są działania zespołowe. Nauczyciele chętnie wypracowują wspólne działania w zespołach przedmiotowych. Ich wysiłek jest doceniany. Istnieje właściwy przepływ informacji. Lekcje są ciekawe, dostosowane poziomem do możliwości ucznia. Uczniowie: - są mobilizowani do lepszej pracy, 13

SZCZEGÓŁOWY OPIS TREŚCI PROGRAMOWYCH wyników nauczania Procedury osiągania celów 5. Systematycznie diagnozują wiedzę i umiejętności uczniów. 6. Stosują metody aktywizujące ucznia. 7. Stosują pozytywne systemy motywujące ucznia. 8. Ustalają jasne i przejrzyste kryteria oceniania. 9. Nauczyciele pracują dostosowując wymagania do możliwości ucznia. 10. Pomagają w zorganizowaniu pomocy koleżeńskiej 11. Analizują frekwencję uczniów i starają się zapobiegać przyczynom nieobecności. 12. Ustalają jasne zasady komunikowania się rodziców uczniów z wychowawcą i nauczycielami. 13. Wymagają informacji zwrotnej o przekazanej uwadze. 14. Pedagog szkolny organizuje i przeprowadza prelekcje na temat uzależnień, ich wpływu na wyniki nauczania. Wskazuje możliwości pomocy i wparcia. Przewidywane osiągnięcia - pracują chętnie, systematycznie i efektywnie, - są świadomi wymagań na poszczególne oceny szkolne - mają możliwość pełnego uczestnictwa w lekcji - mają możliwość i potrafią samodzielnie pracować w domu, - mają umiejętności samokontroli - osiągają jak najlepsze miejsca w konkursach - systematycznie uzupełniają zaległości. - uczniowie uczą się odpowiedzialności. Uczeń: - wierzy we własne siły, - uzyskuje informacje dotyczące jego mocnych i słabych stron Dla szkoły Powstają spójne i jasne systemy oceniania, tworzone są wspólne narzędzia diagnozujące. Rodzice i dziecko są świadomi faktu jakie niosą środki uzależniające, w razie 14

SZCZEGÓŁOWY OPIS TREŚCI PROGRAMOWYCH Procedury osiągania celów Przewidywane osiągnięcia potrzeby wiedzą, gdzie mogą szukać pomocy i wsparcia. Działania uczniów Zmierzające do poprawy wyników nauczania 1. Uczniowie uczestniczą w organizacji pomocy koleżeńskiej. 2. Zgłaszają oczekiwania, sygnalizują problemy w procesie doskonalenia kształcenia. 3. Aktywnie uczestniczą w planowaniu przedsięwzięć związanych z uczeniem się. 4. Zgłaszają ciekawe pomysły i innowacje. 5. Angażują się w organizację konkursów klasowych i międzyklasowych. 6. Przygotowują pomoce dydaktyczne. Uczeń bierze odpowiedzialność za wyniki pracy swojej i kolegów, nabywa umiejętności pracy w zespole. Pracownie wzbogacają się w pomoce dydaktyczne (np. krzyżówki, łamigłówki, rebusy, bryły). Działania rodziców wspomagające proces naprawczy wyników nauczania 1. Konsekwentnie wdrażają wymagania wypracowane na spotkaniach z wychowawcą, pedagogiem. 2. Regularnie kontaktują się z wychowawcą i nauczycielami, natychmiast usprawiedliwiają nieobecności uczniów. 3. Pisemnie potwierdzają uwagi nauczyciela. 4. Dbają o właściwą organizację czasu pozalekcyjnego 5. Zachęcają dziecko do udziału w zajęciach pozalekcyjnych organizowanych przez szkołę 6. Angażują się w przygotowania uroczystości szkolnych, uczestniczą Rodzic jest świadomy: stopnia opanowania treści programowych przez dziecko, systematycznego udziału dziecka w zajęciach szkolnych, zachowania w stosunku do całej społeczności szkolnej. Rodzic zna metody pomocy dziecku. Rodzice poświęcają większą uwagę dzieciom. Nauczyciel ma możliwość przygotowania wielu materiałów pomocniczych do 15

SZCZEGÓŁOWY OPIS TREŚCI PROGRAMOWYCH Procedury osiągania celów w nich. 7. Zgłaszają gotowość do pomocy i współpracy. 8. Budują właściwy wizerunek szkoły i nauczyciela w oczach dziecka. Przewidywane osiągnięcia lekcji. OPIS WYBRANEGO MODUŁU : Działania dydaktyczne nauczyciela poprawiające efekty nauczania Działania Nauczyciele: Jak? Po co? - Doskonalą własny warsztat pracy - uczestniczą w warsztatach metodycznych, konferencjach, Efektem działań jest podniesienie jakości pracy - szkoleniach nauczyciela, poznanie - podnoszą swoje kwalifikacje nowych metod nauczania - gromadzą literaturę tematyczną i oceniania. - Współpracują z innymi nauczycielami - prowadzą zajęcia otwarte i uczestniczą w lekcjach koleżeńskich - analizują stosowane metody kształcenia, programy nauczania współpracują w zespołach przedmiotowych - opracowują wspólne narzędzia pomiaru dydaktycznego i analizują wyniki testów diagnostycznych (np. diagnoza wstępna) - analizują przyczyny niepowodzeń szkolnych - opracowują materiały do realizacji Następuje wymiana doświadczeń dotyczących metod pracy z uczniem. Ustalenie optymalnych proporcji pomiędzy materiałem realizowanym na lekcji a zadaniem domowym. Treści wprowadzane na poszczególnych przedmiotach uzupełniają się, tworzą logiczną całość. Uczeń ma świadomość spójności nauczonych treści oraz ich 16

- stosują metody aktywizujące i motywujące ucznia na lekcjach przedmiotów pokrewnych - dokonują analizy i weryfikacji planów wynikowych - prowadzą zajęcia w oparciu o nowoczesne metody dydaktyczne, takie jak burza mózgów, śnieżna kula, metoda projektu - stosują gry dydaktyczne i pracę w grupach - stosują pozytywne systemy motywujące ucznia - promują i prezentują osiągnięcia ucznia przez organizowanie apeli, umieszczanie prac uczniowskich na stronach internetowych, gazetkach, w kronice szkolnej - różnicują wymagania, dostosowując je do możliwości ucznia - inicjują dodatkowe zajęcia dla ucznia z problemami dydaktycznymi - tworzą możliwość zaprezentowania się każdemu uczniowi - prowadzą kółka rozwijające zainteresowania ucznia zastosowania w życiu codziennym. Ma możliwość ćwiczenia poszczególnych umiejętności na różnych przedmiotach. Zajęcia są ciekawe, mobilizują każdego ucznia do pracy. Pokazują zastosowanie matematyki, uczą logicznego myślenia, wyciągania wniosków, rozwijają umiejętność współpracy w grupie, odpowiedzialności za pracę innych. Uczeń ma możliwość pełnego uczestnictwa w lekcji: dają szansę pracy uczniowi słabemu, a zdolnemu pogłębienia swoich umiejętności. - stosują właściwy system oceniania - systematycznie diagnozują umiejętności ucznia - podają wymagania oraz jasne Uczeń jest świadomy stawianych mu wymagań na poszczególne oceny szkolne. 17

kryteria ich oceny - przy ocenie podają informację o słabych i mocnych stronach pracy oraz sposób jej poprawy - ustalają jasne i przejrzyste kryteria dotyczące uzupełnienia zaległości Dostosowuje pracę do swoich możliwości. Potrafi dokonać samooceny. Uczeń wierzy we własne siły. VI. PROCEDURY OSIĄGNIĘCIA CELÓW Na zajęciach należy: zdiagnozować umiejętności uczniów, zaplanować działania wyrównujące braki, stosować aktywizujące metody nauczania, motywować uczniów do nauki poprzez stosowanie nagród, pochwał, uczyć korzystania z materiałów źródłowych, w tym z podręcznika, uczyć wyszukiwania informacji (w encyklopedii, bibliotece, Internecie), rozwijać logiczne myślenie poprzez stosowanie metod problemowych, wspomagać uczniów w planowaniu i organizowaniu własnej nauki, 18

poprawiać metody pracy z uczniem słabym i zdolnym, przeprowadzać więcej pisemnych sprawdzianów (krótkich kartkówek), stosując zadania otwarte i zamknięte, rozwiązywać większą liczbę testów, stosując różne metody ich rozwiązywania, częściej badać osiągnięcia uczniów (diagnozować na początku i pod koniec roku szkolnego w każdej klasie), zwrócić większą uwagę na uczniów o obniżonych możliwościach intelektualnych, zorganizować dodatkowe zajęcia, zwracać uwagę na poprawne odpowiedzi całym zdaniem, zwracać uwagę na estetykę wykonywanych prac, zwiększyć nacisk na treści związane z tworzeniem diagramów, schematów itp. w rozwiązywanych zadaniach na lekcji i w pracach klasowych uwzględniać standardy wymagań, rozwijać czytelnictwo, analizować błędy popełniane przez uczniów i poszukiwać ich źródeł, zachęcać i motywować uczniów do wytężonej pracy na lekcji, w domu i w trakcie pisania sprawdzianu. VII. ZADANIA NAUCZYCIELI UKIERUNKOWANE NA PODNIESIENIE EFEKTYWNOŚCI NAUCZANIA. Nauczyciel powinien: doskonalić umiejętności mierzenia jakości własnej pracy, diagnozować potrzeby i oczekiwania uczniów, określające źródła niepowodzeń i trudności w nauce (ankiety), doskonalić umiejętności oceniania osiągnięć ucznia ocena powinna spełniać funkcję motywującą i zachęcać do dalszego wysiłku, uczyć samooceny, 19

doskonalić umiejętności efektywnego wykorzystania czasu pracy na lekcji, skracać maksymalnie część teoretyczną w formie wykładu na korzyść zajęć i ćwiczeń praktycznych i metod aktywizujących, zwiększać liczbę zadań rozwiązywanych przy tablicy pod kierunkiem nauczyciela i w pracy zespołowej ćwiczenia do samodzielnego rozwiązania pozostawiać jako pracę domową (unikać cichej pracy na lekcji), opracować w zespołach międzyprzedmiotowych zestaw ćwiczeń i zadań prowadzących do realizacji standardów egzaminacyjnych oraz materiałów do ćwiczeń wyrównawczych dla uczniów z trudnościami i udostępniać je innym nauczycielom, przekazywać i zbierać informacje zwrotne, opracować metody pracy z uczniem zdolnym i mającym trudności w nauce, analizować programy i podręczniki pod kątem możliwości uczniów i realizacji standardów, przestrzegać czasu nauki, punktualnego rozpoczynania i kończenia zajęć, motywować uczniów do nauki (ukazywać zastosowania i znaczenie nowych wiadomości i umiejętności), uczyć strategii rozwiązywania różnych form zadań (otwarte, zamknięte), stwarzać sytuacje wymagające podejmowania decyzji w określonym czasie i pokazywać konsekwencje wynikające z braku przemyślenia ich, ćwiczyć najsłabiej opanowane umiejętności, modyfikować rozkład materiału nauczania, indywidualizować nauczanie, przyzwyczajać do sprawdzianów poprzez częste ich stosowanie i analizowanie, uczyć, jak radzić sobie z problemami, napięciem, stresem. 20