KONFERENCJA: Wykorzystanie Edukacyjnej Wartości Dodanej w ewaluacji pracy szkoły

Transkrypt

1 KONFERENCJA: Wykorzystanie Edukacyjnej Wartości Dodanej w ewaluacji pracy szkoły TEMAT: Czynniki warunkujące osiągnięcia szkolne uczniów Opracowanie: Lidia Kłoczko, nauczyciel konsultant Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach

2 metoda polegająca na badaniu wkładu szkoły w wyniki nauczania EWD miara (wskaźnik) efektywności nauczania, informujący czy w procesie kształcenia nastąpił przyrost wiedzy uczniów

3 Wyniki egzaminów końcowych są informacją o poziomie osiągnięć uczniów, ale nie mówią o efektywności nauczania w szkole, o wkładzie szkoły. Wskaźnik EWD informuje o efektywności nauczania, ale dopiero szczegółowe badanie, np. ewaluacja moŝe wskazać wpływ konkretnych czynników. EWD oraz wyniki egzaminów zaleŝą od czynników, które moŝna rozpatrywać w trzech wymiarach: indywidualnym, środowiskowym, szkolnym (pedagogicznym) (podział wg: Z. Lisiecka, CKE, VIII Konferencja Diagnostyki Edukacyjnej, Kielce 2002 r.)

4 Czynniki kontekstowe wpływające na osiągnięcia uczniów: indywidualne, np.: - inteligencja, uzdolnienia kierunkowe, potencjał edukacyjny na progu szkoły ( na wejściu ), stan zdrowia; - czas na pracę domową; - nieobecność na zajęciach; - stosunek do przedmiotu, nauczycieli, szkoły; - zainteresowania, aspiracje, motywacja;

5 Czynniki kontekstowe wpływające na osiągnięcia uczniów: środowiskowe, np.: - wykształcenie, aktywność zawodowa, aspiracje rodziców; - sytuacja finansowa rodziny; - wielkość, prawidłowość funkcjonowania rodziny, patologie społeczne w rodzinie, atmosfera domu rodzinnego; - warunki do nauki w domu; - współpraca ze szkołą, środowisko rówieśnicze;

6 Czynniki kontekstowe wpływające na osiągnięcia uczniów: pedagogiczne (szkolne), np.: - model, program, baza szkoły, szkolny zestaw programów nauczania i podręczników; - stan wiedzy pedagogicznej i doświadczenie nauczycieli; - planowanie pracy, rozkład zajęć, realizacja zadań; - formy i metody prowadzenia zajęć edukacyjnych; - metody sprawdzania osiągnięć, sposoby informowania o osiągnięciach, trudnościach w nauce szkolny system oceniania; - udział uczniów w zajęciach wyrównawczych, kołach zainteresowań oraz konkursach i olimpiadach; - relacje między pracownikami pedagogicznymi szkoły, uczniami i ich rodzicami;

7 Czynniki kontekstowe wpływające na osiągnięcia uczniów: pedagogiczne (szkolne), np.: - styl zarządzania (sprawowania nadzoru pedagogicznego) w szkole; - stosunek nauczycieli do uczniów i prowadzonych zajęć; - współpraca szkoły z rodzicami; - przygotowywanie uczniów do egzaminów, realizacja SWE; - analiza postępów, osiągnięć edukacyjnych uczniów oraz wykorzystywanie wniosków z badania osiągnięć, ewaluacji, nadzoru pedagogicznego; - komunikowanie się.

8 Model kształcenia w ujęciu diagnostyczno- ewaluacyjnym (zbudowany na bazie modelu kształcenia Beniamina Blooma) WEJŚCIE DZIAŁANIE WYJŚCIE KONTEKST KSZTAŁCENIA Potencjał ucznia i nauczyciela Kształcenie Wyniki kształcenia * PLANOWANIE PRACY * DIAGNOZA na wejściu * TREŚCI KSZTAŁCENIA, PROGRAMY * METODY, FORMY PRACY * KOMPETENCJE NAUCZYCIELA * UMIEJĘTNOŚĆ UCZENIA SIĘ *MOTYWACJA * SYSTEM SPRAWDZANIA I OCENIANIA *OSIĄGNIĘCIA * WSPÓŁPRACA i RELACJE * UMIEJĘTNOŚĆ KOMUNIKOWANIA SIĘ JAKOŚĆ KSZTAŁCENIA

9 Ocena pracy dyrektora i nauczycieli na podstawie wyników egzaminów jest nieuprawniona! Wyniki szkoły a EWD udział czynników kontekstowych:

10 Podnoszeniu jakości i efektywności kształcenia słuŝą: diagnoza na wejściu i wyjściu ; analiza wymagań programowych; tworzenie narzędzi sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów z uwzględnieniem SWE; stosowanie oceniania kształtującego i sumującego w szkole; analiza metod nauczania i ewaluacja programów nauczania; stosowanie metod motywowania uczniów do nauki i zauwaŝanie postępów; doskonalenie umiejętności ponadprzedmiotowych; działania związane z własnym doskonaleniem; organizacja zajęć pozalekcyjnych i ocena ich skuteczności; współpraca nauczycieli np. w zespołach przedmiotowych. sprawowanie wspierającego nadzoru pedagogicznego.

11 Nauczyciel pracuje efektywnie, jeŝeli: zna podstawę programową i SWE, funkcjonalnie przekazuje wiadomości, uwzględnia SWE w ocenianiu wewnątrzszkolnym, dostosowuje wymagania do potrzeb i moŝliwości uczniów, stosuje pomiar dydaktyczny w praktyce, wykorzystuje wnioski z analizy pomiaru kształcenia i wyników egzaminów zewnętrznych w planowaniu swojej pracy, systematycznie kontroluje postępy uczniów, indywidualizuje proces nauczania, krytycznie ocenia efekty swojej pracy, dokonując ewaluacji metod kształcenia i warsztatu metodycznego, systematycznie doskonali swój warsztat pracy, jest osobą poszukującą, otwartą na problemy kształcenia i egzaminowania.

12 Uczeń ma szansę na sukces edukacyjny i egzaminacyjny, jeŝeli: potrafi się uczyć, zna wymagania programowe i egzaminacyjne, sprawnie rozwiązuje typowe zadania występujące w arkuszach egzaminacyjnych, potrafi dobrze gospodarować czasem, w nauczycielu widzi mistrza i przyjaciela, jest oswojony ze stresem egzaminacyjnym, pracuje SAMODZIELNIE i ŚWIADOMIE.

13 Szkoła, której zaleŝy na podnoszeniu jakości pracy, powinna świadomie, odpowiedzialnie przyjąć i konsekwentnie realizować następujące zadania: integracja działań dyrektora, nauczycieli, rodziców i uczniów, systematyczna zakończona wnioskami analiza wyników nauczania (sprawdziany diagnostyczne z kaŝdego przedmiotu, wyniki egzaminu próbnego) przemyślane wdraŝanie programów i metod, mających na celu poprawę efektów kształcenia, motywowanie uczniów do nauki, wyrabianie wzorców, cech i postaw, skierowanych na osiągnięcie sukcesu, stosowanie ewaluacji kształtującej i sumującej podejmowanych działań oraz umiejętność wyciągania wniosków, współdziałanie nauczycieli w zespołach przedmiotowych, świadoma, celowa realizacja (nauczyciele, rodzice, uczniowie) zadań dydaktycznych i wychowawczych, motywowanie rodziców i innych osób do wspólnych działań wspierających realizację zadań słuŝących poprawie jakości kształcenia.

14 EWD jako wskaźnik efektywności nauczania nie pokazuje wpływu poszczególnych czynników na efektywność nauczania. Ewaluacja wewnętrzna rozumiana jako praktyczne badanie oceniające przeprowadzana w odniesieniu do czterech obszarów wskazanych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego pozwala zauwaŝyć poszczególne czynniki, ich wpływ na efektywność i jakość pracy szkół oraz podjąć decyzje słuŝące poprawie jakości kształcenia.

15 EFEKTY DZIAŁANOŚCI DYDAKTYCZNEJ - analizowanie wyników nauczania, wdraŝanie wniosków z analiz; - dostrzeganie moŝliwości uzyskiwania wyŝszych osiągnięć; - dobór treści kształcenia (szkolny zestaw programów i podręczników); - stosowanie róŝnych funkcji oceniania PROCESY ZACHODZĄCE W SZKOLE - planowanie i monitorowanie procesów nauczania i wychowania; - modyfikowanie, wzbogacanie oferty edukacyjnej; - współpraca i współdziałanie (konsekwencja) nauczycieli; - system wsparcia i motywowania uczniów; FUNKCJONOWANIE SZKOŁY W ŚRODOWISKU... - promowanie wartości edukacji; - podejmowanie i utrzymywanie współpracy z rodzicami; - współpraca ze środowiskiem lokalnym, instytucjami, organizacjami; ZARZĄDZANIE SZKOŁĄ - budowanie i doskonalenie metod, form współpracy w radzie pedagogicznej; - wspólne rozwiązywanie problemów; - wykorzystywanie wniosków z nadzoru pedagogicznego do wprowadzania zmian; - komunikacja i przepływ informacji w szkole; - doskonalenia zawodowe dyrektora i nauczycieli

16 Dziękuję za uwagę