Studia stacjonarne OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Diagnoza i terapia rodziny 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Diagnosis and treatment of family 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Poradoznawstawa 4. Kod przedmiotu / modułu 5. Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny) Obowiązkowy 6. Kierunek studiów Pedagogika / terapia pedagogiczna 7. Poziom studiów (I lub II stopień) II stopień 8. Rok studiów I rok 9. Semestr (zimowy lub letni) semestr letni 10. Forma zajęć i liczba godzin godzin ćwiczeń 11. Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia dr hab. Andrzej Ładyżyński prof. UWr. 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Brak wymagań 13. Cele przedmiotu: C-1. Dostarczenie wiedzy z zakresu problematyki dotyczącej zdrowego oraz zaburzonego funkcjonowania rodziny. C-2. Kształtowanie umiejętności diagnozowania sytuacji rodziny. C-3. Budowanie postawy zainteresowania funkcjonowaniem współczesnej rodziny. C-4 Wyposażanie studentów w kompetencje komunikacyjne oraz umiejętność współpracy w zespole. 14. Zakładane efekty kształcenia: Symbole kierunkowych efektów kształcenia: EK_01 EK_02 Zna koncepcje rodzin funkcjonalnych oraz dysfunkcjonalnych Zna podstawowe techniki diagnostyki rodzinnej stosowanej w terapii K_W01 K_U
EK_03 Umie przygotować wycinkową diagnozę rodziny w określonym kontekście jej życia K_U01 EK_04 Jest odpowiedzialny za systematyczne i stałe doskonalenie swoich umiejętności. Treści programowe: K_K08 Teorie funkcjonowania rodziny (podejście strukturalno-funkcjonalne, kierunek symboliczno-interakcyjny, podejście instytucjonalne, kierunek rozwojowy) Rozwój rodziny. Fazy cyklu, funkcjonalność oraz dysfunkcjonalność rodziny w oparciu o model D.H.Olsona i Beaversa. Systemowe rozumienie rodziny. Cechy i właściwości systemu rodzinnego, struktura, granice, subsystemy. Terapia systemowa rodziny - małżeńska oraz rodzinna: istota, diagnoza problemów/trudności rodzinnych z wykorzystaniem systemowej terapii rodziny. Mediolański model terapii systemowej rodziny: stawianie hipotez, neutralność, pytania cyrkularne. Podstawowe techniki terapii rodzin: wywiad, genogram, praca w zespole terapeutycznym. Elementy procesu terapeutycznego: przyjęcie zgłoszenia, diagnoza poziomu dysfunkcjonalności rodziny, stawianie hipotez na temat wzorców interakcji w rodzinie i ich związku z objawami identyfikowanego pacjenta, planowanie strategii pracy z rodziną. Inne techniki diagnostyki rodzinnej: ankieta, obserwacja, analiza dokumentów i wytworów, pomiar, kwestionariusz. 16. Literatura obowiązkowa: Braun Gałkowska M., Metody badania systemu rodzinnego, Lublin 1991. Bradshaw J., Zrozumieć rodzinę. Rewolucyjna droga odnalezienia samego siebie, Warszawa 1994. Cecchin G., Mediolańska szkoła terapii rodzin, Kraków 1997. Fleck-Bangert R., O czym mówią rysunki dzieci: dostrzeganie i rozumienie zawartych w nich znaków: poradnik dla rodziców i pedagogów, Kielce 2001. Goldenberg H., Goldenberg I., Terapia rodzin, Kraków 2006. Haley J., Niezwykła terapia: techniki terapeutyczne Miltona H. Ericksona, Gdańsk 1995. Namysłowska I., Terapia rodzin, Warszawa 1997. Praszkier R., Zmieniać nie zmieniając, Warszawa 1992. Ryś M., Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej, Warszawa 2001. Simon F.B., Stierlin H., Słownik terapii rodzin, Gdańsk 1998. Satir V., Terapia rodziny, Gdańsk 2000. Stierlin H., Rucker-Embden I., Wetzel N., Wirsching M., Pierwszy wywiad z rodziną, Gdańsk 1999. Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, pod red. B. de Barbaro, wyd. II, Kraków 1997. Literatura uzupełniająca: Braun Gałkowska M., Test rysunku rodziny, Lublin 1985. Gaś Z. B, Psychoprofilaktyka. Procedury konstruowania programów wczesnej interwencji, Wyd. UMCS, Lublin 1998. Od systemu terapeutycznego do interwencji, pod red. Ł. Kaczmarek, A. Słysz, E. Soroko, Poznań 2004. Nowak B.M., Rodzina w kryzysie. Studium resocjalizacyjne, Warszawa 2012. Piekarski J., Środowisko rodzinne jako przedmiot diagnozy pedagogicznej główne przesłanki teoretyczne i metodologiczne, Ruch Pedagogiczny 1985, nr 2-3. 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: ćwiczenia: praca zaliczeniowa na ocenę - Projektowanie programu: diagnozy, wsparcia rodziny w trudnej sytuacji życiowej Ćwiczenia:
ocena nabytej przez studenta wiedzy z zakresu funkcjonalności i dysfunkcjonalności rodziny EK_01 (K_W01), - umiejętność wskazania podstawowych technik diagnostyki rodzinnej EK_02 (K_U), - umiejętność diagnozowania rodziny w określonym kontekście jej życia EK_03 ( K_K01), - odpowiedzialność za własne przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje i prowadzone działania EK_04 (K_K08). Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu diagnozy i terapii rodziny - ocena dobra student ma wystarczającą z zakresu diagnozy i terapii rodziny - ocena dostateczna student opanował zdecydowanie podstawowy zakres diagnozy i terapii rodziny - ocena niedostateczna student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy z zakresu diagnozy i terapii rodziny, by wnikliwie analizować, interpretować oraz wnioskować o sytuacji rodziny oraz możliwościach Ocena pracy studenta z wykorzystaniem następujących form weryfikacji osiągnięć studenta: - diagnoza sytuacji rodzinnej w oparciu o wywiad analiza sytuacji kontekstu rodzinnego, - genogram opracowanie struktury, badanie relacji oraz wnioskowanie na kanwie tej techniki diagnostycznej; 18. Język wykładowy Polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem: - ćwiczenia: Praca własna studenta - przygotowanie do zajęć: - czytanie wskazanej literatury: - przygotowanie pracy semestralnej: Suma godzin 60 Liczba punktów ECTS 2 Studia niestacjonarne
OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Diagnoza i terapia rodziny 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Diagnosis and treatment of family 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Humanistycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Poradoznawstawa 4. Kod przedmiotu / modułu 5. Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny) Obowiązkowy 6. Kierunek studiów Pedagogika 7. Poziom studiów (I lub II stopień) II stopień 8. Rok studiów II rok 9. Semestr (zimowy lub letni) semestr letni 10. Forma zajęć i liczba godzin godzin ćwiczeń (w semestrze letnim) 11. Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia dr hab. Andrzej Ładyżyński 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Brak wymagań 13. Cele przedmiotu: C-1.Dostarczenie wiedzy z zakresu problematyki dotyczącej zaburzonego funkcjonowania rodziny. C-2.Kształtowanie umiejętności diagnozowania sytuacji rodziny. C-3. Budowanie postawy zainteresowania funkcjonowaniem współczesnej rodziny. 14. Zakładane efekty kształcenia: Symbole kierunkowych efektów kształcenia: EK_01 EK_02 EK_03 EK_04 Zna koncepcje rodzin funkcjonalnych oraz dysfunkcjonalnych Zna podstawowe techniki diagnostyki rodzinnej stosowanej w terapii Umie przygotować wycinkową diagnozę rodziny w określonym kontekście jej życia K_W01 K_U K_U01
Jest odpowiedzialny za systematyczne i stałe doskonalenie swoich umiejętności. Treści programowe: K_K08 Teorie funkcjonowania rodziny (podejście strukturalno-funkcjonalne, kierunek symboliczno-interakcyjny, podejście instytucjonalne, kierunek rozwojowy) Rozwój rodziny. Fazy cyklu, funkcjonalność oraz dysfunkcjonalność rodziny w oparciu o model D.H.Olsona i Beaversa. Systemowe rozumienie rodziny. Cechy i właściwości systemu rodzinnego, struktura, subsystemy. granice, Terapia systemowa rodziny - małżeńska oraz rodzinna: istota, diagnoza problemów/trudności rodzinnych z wykorzystaniem systemowej terapii rodziny. Mediolański model terapii systemowej rodziny: stawianie hipotez, neutralność, pytania cyrkularne. Podstawowe techniki terapii rodzin: wywiad, genogram, praca w zespole terapeutycznym. Elementy procesu terapeutycznego: przyjęcie zgłoszenia, diagnoza poziomu dysfunkcjonalności rodziny, stawianie hipotez na temat wzorców interakcji w rodzinie i ich związku z objawami identyfikowanego pacjenta, planowanie strategii pracy z rodziną. Inne techniki diagnostyki rodzinnej: ankieta, obserwacja, analiza dokumentów i wytworów, pomiar, kwestionariusz. 16. Literatura obowiązkowa: Braun Gałkowska M., Metody badania systemu rodzinnego, Lublin 1991. Bradshaw J., Zrozumieć rodzinę. Rewolucyjna droga odnalezienia samego siebie, Warszawa 1994. Cecchin G., Mediolańska szkoła terapii rodzin, Kraków 1997. Fleck-Bangert R., O czym mówią rysunki dzieci: dostrzeganie i rozumienie zawartych w nich znaków: poradnik dla rodziców i pedagogów, Kielce 2001. Goldenberg H., Goldenberg I., Terapia rodzin, Kraków 2006. Haley J., Niezwykła terapia: techniki terapeutyczne Miltona H. Ericksona, Gdańsk 1995. Namysłowska I., Terapia rodzin, Warszawa 1997. Praszkier R., Zmieniać nie zmieniając, Warszawa 1992. Ryś M., Systemy rodzinne. Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej, Warszawa 2001. Simon F.B., Stierlin H., Słownik terapii rodzin, Gdańsk 1998. Satir V., Terapia rodziny, Gdańsk 2000. Stierlin H., Rucker-Embden I., Wetzel N., Wirsching M., Pierwszy wywiad z rodziną, Gdańsk 1999. Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny, pod red. B. de Barbaro, wyd. II, Kraków 1997. Literatura uzupełniająca: Braun Gałkowska M., Test rysunku rodziny, Lublin 1985. Gaś Z. B, Psychoprofilaktyka. Procedury konstruowania programów wczesnej interwencji, Wyd. UMCS, Lublin 1998. Od systemu terapeutycznego do interwencji, pod red. Ł. Kaczmarek, A. Słysz, E. Soroko, Poznań 2004. Nowak B.M., Rodzina w kryzysie. Studium resocjalizacyjne, Warszawa 2012. Piekarski J., Środowisko rodzinne jako przedmiot diagnozy pedagogicznej główne przesłanki teoretyczne i metodologiczne, Ruch Pedagogiczny 1985, nr 2-3.
17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: ćwiczenia: praca zaliczeniowa na ocenę - Projektowanie programu: diagnozy, wsparcia rodziny w trudnej sytuacji życiowej Ćwiczenia: ocena nabytej przez studenta wiedzy z zakresu funkcjonalności i dysfunkcjonalności rodziny EK_01 (K_W01), - umiejętność wskazania podstawowych technik diagnostyki rodzinnej EK_02 (K_U), - umiejętność diagnozowania rodziny w określonym kontekście jej życia EK_03 ( K_K08), - odpowiedzialność za własne przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje i prowadzone działania EK_04 (K_K08). Kryteria oceny: - ocena bardzo dobra student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu diagnozy i terapii rodziny - ocena dobra student ma wystarczającą z zakresu diagnozy i terapii rodziny - ocena dostateczna student opanował zdecydowanie podstawowy zakres diagnozy i terapii rodziny - ocena niedostateczna student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy z zakresu diagnozy i terapii rodziny, by wnikliwie analizować, interpretować oraz wnioskować o sytuacji rodziny oraz możliwościach Ocena pracy studenta z wykorzystaniem następujących form weryfikacji osiągnięć studenta: - diagnoza sytuacji rodzinnej w oparciu o wywiad analiza sytuacji kontekstu rodzinnego, - genogram opracowanie struktury, badanie relacji oraz wnioskowanie na kanwie tej techniki diagnostycznej; 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem: - wykład: - ćwiczenia: 10 Praca własna studenta - przygotowanie do zajęć: - czytanie wskazanej literatury: - przygotowanie pracy semestralnej: - przygotowanie do egzaminu: Suma godzin 55 Liczba punktów ECTS 2