Scenariusz lekcji matematyki w kl. IV TEMAT LEKCJI: Okrąg i koło. Treści nauczania z podstawy programowej : Wielokąty, koła, okręgi. Uczeń wskazuje na rysunku, a także rysuje cięciwę, średnicę, promień koła i okręgu. CELE ZAJĘĆ : ogólne: umożliwianie uczniom samodzielnego definiowania pojęć oraz odkrywania związków i zależności uczenie spostrzegawczości oraz wyciągania wniosków rozwijanie umiejętności posługiwania się językiem matematycznym wyrabianie dokładności i staranności przy kreśleniu figur szczegółowe: Wiadomości Uczeń wie: co to jest okrąg i koło, jaka jest różnica pomiędzy okręgiem i kołem, jakie są elementy koła i okręgu, jaka jest zależność pomiędzy promieniem a średnicą. 2. Umiejętności Uczeń umie: wskazywać poszczególne elementy w okręgu i w kole, kreślić koło i okrąg o danym promieniu, wyróżniać spośród figur płaskich koła i okręgi FORMY PRACY : praca indywidualna i zbiorowa METODA PRACY : problemowa, ćwiczeniowa POMOCE : zeszyt, cyrkiel, tablica, kolorowa kreda, karty pracy, podręcznik, ćwiczenia
PRZEBIEG LEKCJI : 1. Sprawy organizacyjne Przywitanie uczniów, sprawdzenie zadania domowego. 2. Wprowadzenie do lekcji Zapoznanie uczniów z celami lekcji. Na dzisiejszej lekcji poznamy dwie figury geometryczne. Podobnie jak poprzednie figury, nauczymy się je nazywać, rysować oraz definiować. Poznamy też pojęcia z nimi związane. Wymieńcie niektóre z figur, które poznaliśmy wcześniej. Uczniowie rysują, wymieniają oraz definiują poznane wcześniej figury, np. punkt, prosta, prostokąt, kwadrat itp. 3. Część zasadnicza 1. Definiowanie okręgu Aby wprowadzić pojęcie nowej figury geometrycznej, skorzystamy z najprostszej figury jaka poznaliśmy, a jest nią. punkt. Na kartce w zeszycie mniej więcej w środkowym miejscu zaznacz punkt O. (To samo rysujemy równocześnie na tablicy). Zaznaczcie punkt A odległy od niego o 3cm. Następnie punkt B leżący również w odległości 3cm od punktu O. Zaznaczcie kolejne punkty leżące w tej samej odległości od środka jak poprzednie dwa. Czy są jeszcze inne takie punkty? Ile takich punktów możesz zaznaczyć? Czy potrafisz zaznaczyć wszystkie takie punkty? Jak narysować wszystkie punkty leżące w tej samej odległości od punktu O jak poprzednie? Jak nazywa się figura którą narysowaliśmy? Figura, którą narysowałeś to okrąg. Spróbujmy zdefiniować okrąg. Okrąg to zbiór punktów... ( Uczniowie sami podaja definicje okręgu ) Okrąg to zbiór punktów leżących w tej samej odległości od wybranego punktu O. Punkt O nazywamy środkiem okręgu. Do rysowania okręgów służy cyrkiel.
Co należy podać, aby narysować okrąg? Narysujcie okrąg o środku w punkcie O i odległości od środka 4cm. Zaznaczcie odcinek OA, który łączy środek okręgu O z okręgiem. Odcinek ten nazywamy promieniem. Zaznaczmy go kolorem i podpiszmy. Pod spodem zapiszmy czym jest promień. ( uczniowie sami podają definicję promienia ) Promień okręgu to odcinek łączący środek okręgu z punktem na okręgu. Zaznaczcie dwa dowolne punkty na okręgu, np. C i D, a następnie połączcie je odcinkiem. Ten odcinek to cięciwa. Zdefiniujcie cięciwę. ( uczniowie sami podają definicję promienia ) Cięciwa to odcinek łączący dwa dowolne punkty na okręgu. Narysujcie teraz cięciwę przechodzącą przez środek okręgu. To średnica. Średnica to cięciwa przechodząca przez środek okręgu. Średnica okręgu jest dwa razy dłuższa niż jego promień. 2. Pojęcie koła Narysuj dowolny okrąg. Pokoloruj jego wnętrze. Jak nazywa się figura którą narysowaliśmy? Figura, którą narysowałeś to koło. W kole wyróżniamy podobnie jak w okręgu: środek koła promień koła cięciwę koła średnicę koła. Zaznaczcie je w kole i podpiszcie. Zapisanie tematu. Dzieci proponują jaki temat lekcji zapisać. 3. Okrąg a koło. Punkty należące do okręgu a punkty należące do koła. Jaka jest różnica pomiędzy okręgiem a kołem? Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy ( Załącznik 1. )
Odpowiedz na poniższe pytania. Jak nazywa się środek tego okręgu? Czy środek okręgu należy do okręgu? Zaznacz promień SA Czy promień okręgu należy do okręgu? Zaznacz cięciwę AG Czy cięciwa okręgu należy do okręgu? Zaznacz średnicę JC Czy średnica okręgu należy do okręgu? Które z zaznaczonych punktów należą do narysowanego okręgu? Zamaluj wnętrze okręgu. Jak nazywa się środek tego koła? Czy środek koła należy do koła? Zaznacz promień SA Czy promień koła należy do koła? Zaznacz cięciwę AG Czy cięciwa koła należy do koła? Zaznacz średnicę JC Czy średnica koła należy do koła? Które z zaznaczonych punktów należą do narysowanego koła?
Wpisz odpowiedzi udzielone powyżej Okrąg Koło Jak nazywa się środek tego okręgu (koła)? Czy środek okręgu należy do okręgu (koła )? Zaznacz promień SA Czy promień okręgu należy do okręgu (koła)? Zaznacz cięciwę AG Czy cięciwa okręgu należy do okręgu (koła )? Zaznacz średnicę JC Czy średnica okręgu należy do okręgu (koła)? Które z zaznaczonych punktów należą do narysowanego okręgu? Które z zaznaczonych punktów należą do narysowanego koła? Przykłady okręgów i kół z życia wzięte: Okręgi... Koła... Praca domowa
Załącznik nr 2. Zadanie 1. Narysuj okrąg o promieniu długości 2cm5mm i zaznacz w nim dowolny promień i średnicę. Zadanie 2. Narysuj okrąg o środku w punkcie O i średnicy długości 8cm. Zaznacz na okręgu 4 punkty: W, X, Y, Z. Ile można narysować cięciw, których końcami będą obrane punkty? Zmierz długości tych cięciw. Zadanie 3. Dane są punkty A i B. Narysuj koło przechodzące przez punkt A, którego środkiem jest punkt B. Jaką długość ma promień tego okręgu? Zadanie 4. Figura narysowana poniżej składa się z 7 okręgów. Odszukaj środki tych okręgów i zaznacz je na niebiesko. Spróbuj narysować tę figurę.