1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Komunikacja niewerbalna z elementami obserwacji. 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Nonverbal communication with elements of observation 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Ogólnej, klinicznej i Zdrowia, Społecznej 4. Kod przedmiotu/modułu 5. Rodzaj przedmiotu obowiązkowy 6. Kierunek studiów Psychologia 7. Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie) Jednolite studia magisterskie 8. Rok studiów I 9. Semestr (zimowy lub letni), zimowy 10. Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć) Forma zajęć: warsztaty, 30 godzin 11. Imiona, nazwiska, tytuły/stopnie naukowe osób prowadzących zajęcia Bożena Janda-Dębek, dr hab. prof. w UWr.; Alicja Kuczyńska, Dr hab. Prof. w UWr.; Anna Paluszak, dr; Mariusz Żuk, dr 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu brak 13. Cele przedmiotu 1
C1 Dostarczenie wiedzy na temat wybranych aspektów komunikacji niewerbalnej [CP] C2 Kształtowanie umiejętności analizowania komunikatów niewerbalnych w przebiegu interakcji [CP] C3 Kształtowanie umiejętności określenia czynników sprzyjających i zakłócających proces komunikacji niewerbalnej [CP] C4 Kształtowanie umiejętności obserwacji i interpretacji zachowań niewerbalnych [CP] C5 Rozwój umiejętności pracy w grupie [CP] C6 Uwrażliwienie na spostrzeganie zachowań niewerbalnych jako komunikatów [CP] C7 Uświadomienie roli własnej aktywności studenta w procesie poszukiwania informacji na temat komunikacji niewerbalnej i poszerzania wiedzy w tym przedmiocie [CP] 14. Zakładane efekty kształcenia (dla przedmiotu) Symbole kierunkowych efektów kształcenia, np.: K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla kierunku) EK_W_01 Wymienia i charakteryzuje główne nośniki komunikacji niewerbalnej. EK_W_02 Omawia czynniki warunkujące sposoby przejawiania zachowań niewerbalnych. K_W10 EK_U_01 Analizuje komunikaty niewerbalne w przebiegu interakcji. EK_U_02 Określa czynniki sprzyjające zakłócające proces komunikacji niewerbalnej. K_U01 EK_K_01 Obserwuje i interpretuje zachowania niewerbalne. EK_K_02 Pracuje w zespole: przedstawia swoje stanowisko, argumentuje, broni swoich poglądów, uwzględnia argumenty K_K06; K_K07 2
innych osób z zespołu grupy, współpracuje merytorycznie i organizacyjnie, realizuje wspólne zadania. EK_K_03 Spostrzega i poszukuje znaczeń komunikatów niewerbalnych. 15. Treści programowe 1. Wywieranie wrażenia komponenty kształtowania wrażenia 2. Wygląd zewnętrzny jako źródło" informacji o drugiej osobie (budowa ciała, wzrost, kolor włosów, oczu, sposób ubierania się, stosowanie rekwizytów). 3. Tworzenie schematów dotyczących typów ludzi, wykorzystywanie ukrytych teorii osobowości przy ocenianiu ludzi na podstawie wyglądu. 4. Kryteria oceny atrakcyjności fizycznej. Atrakcyjność fizyczna i atrybuty psychiczne jej przypisywane. Atrakcyjność fizyczna a samoocena. Kryteria doboru partnerów. Niewerbalne zachowania służące nawiązywaniu więzi: pomiędzy osobami tej samej płci i różnej płci. 5. Dystans fizyczny w komunikacji międzyludzkiej. Klasyfikacja dystansu wg E. Halla. Dystans interakcyjny - teoretyczny model struktury czynników wpływających na wielkość dystansu 6. Czynniki dalekiego, bliskiego i bezpośredniego wpływu; terytorializm u zwierząt i ludzi (rodzaje i konsekwencje naruszenia terytorium), wpływy kulturowe, normy społeczne, właściwości podmiotowe, aktualna sytuacja. Dystans nieadekwatny. Przegęszczenie u zwierząt i ludzi: analiza zjawiska - bagna behawioralnego" u zwierząt, warunki wzrostu napięcia i agresji u ludzi w sytuacji przegęszczenia. 7. Natura dotyku. Semantyka dotyku, normy jego stosowania, komunikacyjne funkcje dotyku. 8. Manifestacja emocji - interpretowanie znaczenia mimicznej ekspresji emocji, postawa i ruchy ciała w prezentowaniu stanu emocjonalnego. Biologiczne podłoże emocji. Kulturowe czynniki wpływające na manifestacje emocji. Emocje pierwotne, wtórne i emocje tła. Kontakt wzrokowy - funkcje spoglądania. Wyrażanie emocji i regulacja 9. Rozwijanie wrażliwości na ekspresję mimiczną 10.Zachowania wzrokowe funkcje zachowań wzrokowych: regulacyjne, afektywne. 3
11.Gesty i ich rola komunikacyjna. Filogenetyczne i kulturowe pochodzenie gestów. Zachowania zwierząt i ludzi: różnice i podobieństwa. Gesty zależne i niezależne od mowy. 12.Koordynacja gestów, postawy i mowy - autosynchronizacja, synchronizacja interaktywna. Prezentowanie agresji i nawiązywanie więzi poprzez gesty 13.Szczególne rodzaje komunikacji. Kłamstwo i jego wykrywanie. Rodzaje kłamstwa propozycje Ekmana. Kłamstwo rozumiane jako konstruowanie nowych informacji. 14.Niewerbalne wskazówki kłamstwa. Zasady ostrożności w interpretowaniu wskazówek kłamstwa. 15.Komunikacyjne funkcje sygnałów głosowych parajęzyk 16. Zalecana literatura Obowiązkowa: 1. Buss D. (2000 ). Ewolucja pożądania. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 2. Eibl - Eibesfeldt I. (1998 ). Miłość i nienawiść. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. 3. Ekman P. (1997). Kłamstwo i jego wykrywanie w biznesie, polityce i małżeństwie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 4. Hall E. (2001). Ukryty wymiar. Warszawa: Wydawnictwo Muza 5. Knapp M, Hall J. (2000). Komunikacja niewerbalna w interakcjach międzyludzkich. Wrocław: Wydawnictwo "Astrum". Uzupełniająca: 6. Nęcki Z. (1996). Atrakcyjność wzajemna. Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu. 7. Wojciszke B. (2001). Korzystanie z danych i pseudodanych w ocenianiu ludzi, w: Kofta M, Szustrowa T. (red.), Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. 8. Leathers D.G (2007) Komunikacja niewerbalna. Wydawnictwo Naukowe PWN 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia - wykład:. - wykład fakultatywny:. - ćwiczenia:. - laboratorium:. - konwersatorium:. 4
- warsztat: kolokwium - test wiedzy obejmujący pytania zamknięte i otwarte, projekt studencki - zajęcia fakultatywne:. - inne:. 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - wykład:. godzin - wykład fakultatywny:. godzin - ćwiczenia:. godzin - laboratorium:. godzin - konwersatorium:. godzin - warsztat: 30 godzin - zajęcia fakultatywne:. godzin - inne:. godzin 30 godzin Praca własna studenta np.: - przygotowanie do zajęć:... godzin - opracowanie wyników:. godzin - czytanie wskazanej literatury: 15 godzin - napisanie raportu z zajęć: 15 godzin - przygotowanie do egzaminu:. godzin - przygotowanie do kolokwium: 15 godzin 45 godzin Suma godzin 75 godzin Liczba punktów ECTS 3 5